امام هادی علیه السلام و نقل حدیث
📙در منابع روایی شیعه همچون کتب اربعه، بحارالانوار، تحف العقول، مصباح المتهجد، الاحتجاج و تفسیر عیاشی احادیثی از امام هادی نقل شده است.
در مسند الامام الهادی حدود ۳۵۰ حدیث از وی گردآمده است.
احادیثی که از ایشان در منابع روایی نقل شده، نسبت به امامان پیش از او کم است.
عطاردی علت آن را اقامت اجباری ایشان در سامرا تحت‌نظر حکومت عباسی می‌داند که فرصت انتشار علوم و معارف را به وی نداده است.(عطاردی،مسند الامام الهادی،۱۴۱۰ق، ص۱۰)
روایات منقول از امام هادی در زمینه توحید، امامت، زیارت، تفسیر و باب‌های مختلف فقه مانند طهارت، نماز، روزه، خمس، زکات، ازدواج و نیز آداب است. بیش از ۲۱ روایت از امام هادی(ع) در باب توحید و تنزیه نقل شده است.(همان،ص۸۴_۹۴)
رساله‌ای از امام هادی(ع) درباره جبر و اختیار بر جای مانده است. در این رساله، حدیث «لا جبر و لا تفویض بل امر بین الأمرین»، بر اساس آیات قرآن، تبیین شده و مبانی کلامی شیعه، در مسأله جبر و تفویض ارائه گردیده است.(همان،ص۱۹۸_۲۱۳)
همچنین در میان روایاتی که به عنوان احتجاجات امام هادی(ع) نقل شده، بیشترین حجم، مربوط به مسأله جبر و تفویض است.(همان،ص۱۹۸_۲۲۷)
در روایات منقول از امام هادی، از او با نام‌های مختلفی همچون ابی‌الحسن الهادی، ابی‌الحسن الثالث، ابی‌الحسن الاخیر، ابی‌الحسن العسکری، الفقیه العسکری، الرجل، الطیب، الاخیر، الصادق بن الصادق و الفقیه یاد شده است برخی تقیه را از علل آن دانسته‌اند.(همان،ص۱۰)
#ولادت_امام_هادی
@tarikh_j
ناصر خسرو، در این سفر طولانی تمامی عجایبی را که دیده با کلامی صادقانه بیان کرده و به همین سبب کتاب وی علاوه بر ارزش ادبی حاوی اطلاعات بسیار ذی قیمت در باب بلاد اسلامی در میانهء قرن پنجم است و مسائل گوناگون دینی و مذهبی و موضوعات اجتماعی و فرهنگی و جغرافیایی هر ناحیه را با دقتی جالب بیان شده.
نکتهء بسیار جالب در باب این اثر ناصرخسرو آنست که این سفرنامه در میان تمامی آثار او یک اثر کاملاً ممتاز و یگانه است. به این معنا که با وجود اعتقاد شدید ناصرخسرو به مذهب اسماعیلی، در این کتاب او هیچ اثری از این تعلق خاطر دیده نمی شود و وی توانسته است در حکم یک بیننده منصف و ژرف بین ظاهر شود و گزارشهایی دقیق از آنچه می بیند را پیش چشم مخاطب خود قرار دهد بدون آنکه لزوماً پیش داوری کند.
#سفرنامه
#ناصر_خسرو
@tarikh_j
صفت اندرون کعبه
دیوارِ خانه همه به تخته های رخام پوشیده است از الوان. و بر جانب غربی، شش محراب است از نقره ساخته، و به میخ بر دیوار دوخته. هر یکی به بالای مردی، به تکلّف بسیار، از زرکاری و سواد سیم سوخته و چنان است که این محرابها از زمین بلندتر است. و مقدار چهار ارش دیوار خانه از زمین برتر نهاده است، و بالاتر از آن، همه دیوار از رُخام است تا سقف، به نقارت و نقاشی کرده و اغلب به زر پوشیده هر چهار دیوار.
و در آن سه خلوت که صفت کرده شد، که یکی در رکن عراقی است و یکی در رکن شامی و یکی در رکن یمانی، در هر بیغوله، دو تخته چوبین به مسمار نقره بر دیوارها دوخته اند، و آن تخته ها از کشتیِ نوح ـ علیه السّلام ـ است. هر تخته پنج گز طول و یک گز عرض دارد. و در آن خلوت که قفای حجرالاسود است دیبای سرخ در کشیده اند. و چون از درِ خانه در روند، بر دست راست، زاویه خانه چهارسو کرده، مقدار سه گز در سه گز. و در آنجا درجه ای است که آن راهِ بامِ خانه است. و دری نقرگین، به یک طبقه، بر آنجا نهاده و آن را «باب الرّحمه» خوانند. و قفلِ نقرگین بر او نهاده باشد. و بام خانه به چوب پوشیده است، و همه پوشش را به دیبا درگرفته، چنانکه چوب هیچ پیدا نیست. و بر دیوار پیش خانه از بالای چوبها کتابه ای است زرین بر دیوار آن دوخته، و نام سلطان مصر بر آنجا نوشته که مکّه گرفته، و از دست خلفای بنی عبّاس بیرون برده، و آن العزیزُلِدینِ اللّه بوده است.
#سفرنامه
#کعبه
@tarikh_j
مدینه
مدینه رسول اللّه ـ علیه السلام ـ شهری است بر کناره صحرایی نهاده و مسجد رسول اللّه ـ علیه الصلاة و السلام ـ چندان است که مسجد الحرام. و حظیره رسول اللّه ـ علیه السلام ـ در پهلوی منبرِ مسجد است، چون رو به قبله نمایند جانب چپ؛ چنانکه چون خطیب از منبرْ ذکر پیغمبر ـ علیه السلام ـ کند و صلوات دهد، روی به جانب راست کند و اشاره به مقبره کند.
و آن خانه ای مخمّس است و دیوارها از میان ستونهای مسجد برآورده است و پنج ستون درگرفته است. و بر سر این خانه همچو حظیره کرده به دارافزین، تا کسی بدان جا نرود و دامْ در گشادگیِ آن کشید تا مرغ بر آن جا نرود. و میان مقبره و منبر هم حظیره ای است از سنگهای رُخام کرده، چون پیشگاهی، و آن را روضه گویند. و گویند آن بستانی از بُستانهای بهشت است؛ چه، رسول اللّه ـ علیه السلام ـ فرموده است: «بین قبری و منبری روضةٌ من ریاض الجنة.» و شیعه گویند: ـ آن جا قبر فاطمه زهرا است ـ علیها السلام ـ و مسجد را دری است. و از شهر بیرون، سوی جنوب، صحرایی است و گورستانی است و قبر حمزة بن عبدالمطلب ـ رضی اللّه عنه ـ آن جاست. و آن موضع را قبور الشهدا گویند.
پس ما دو روز به مدینه مقام کردیم و چون وقت تنگ بود، برفتیم. راه سوی مشرق بود. به دو منزل از مدینه کوه بود و تنگه هایی چون دره که آن را «جُحْفه» می گفتند. و آن میقاتِ مغرب و شام و مصر است؛ و میقاتْ آن موضع باشد که حج را احرام گیرند. و گویند یک سال آن جا حُجّاج فرود آمده بود. خلقی بسیار، ناگاه سیلی درآمده و ایشان را هلاک کرد.
تنظیم :فاطمه میری
#سفرنامه
#مدینه
@tarikh_j
گزارش دیدار اعضای شورای انجمن علمی پژوهشی تاریخ با مدیر گروه تاریخ مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی(نور)در تاریخ ۱۳ مرداد ۱۳۹۹
👇
@tarikh_j
گزارش دیدار اعضای شورای انجمن علمی پژوهشی تاریخ با مدیر گروه تاریخ مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی(نور)در تاریخ ۱۳ مرداد ۱۳۹۹
در این دیدار جناب آقای دکتر رحیمی ثابت مدیر گروه تاریخ مرکز نور، به معرفی پایگاه جامع تاریخ یکی از پروژه های پژوهشی موسسه تحقیقاتی علوم اسلامی پرداختند.
ایشان اشاره کردندپایگاه جامع تاریخ با هدف پوشش اطلاعاتی تمامی وقایع و رخدادهای مهم تاریخ اسلام و تسهیل در دسترسی کاربران به پژوهش‌های انجام گرفته در این حوزه در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، ارائه گردیده است.بنابراین پایگاه جامع تاریخ جهت عرضه‌ی نتایج پژوهش‌ها و تحلیل‌های پژوهشگران مرکز نور و نیز فراداده‌های استخراج شده از منابع تاریخی که به شکل دسته‌بندی شده و نظام‌وار طراحی شده است، تلاش دارد در طی فرایندی تکمیلی دربخش‌های: رویدادها، اَعلام، اماکن، اصطلاحات و مفاهیم تاریخی به کاربران خدمات ارائه کندکه قابل استفاده برای عموم علاقه‌مندان به مباحث تاریخ اسلام خواهد بود. پس از معرفی دقیق و جامع کارکردهای پایگاه و فعالیتهای این مرکز، سرکار خانم علی پور عضو شورای انجمن تاریخ گزارشی از فعالیتهای انجمن علمی پژوهشی تاریخ جامعه الزهرا سلام الله علیها را ارائه دادند و پیشنهاداتی برای بهتر شدن و پویایی مرکز نور مطرح کردند.
جناب دکتر رحیمی ثابت از پیشنهادات تشکر کرده و ضمن ارائه توضیحات تکمیلی، جهت همکاری بیشتر با جامعه الزهرا سلام الله علیها اعلام آمادگی نمودند و مصوب شد دبیر انجمن، زمینه های همکاری انجمن علمی پژوهشی تاریخ و مرکز تحقیقات را از طریق معاونت پژوهش جامعه الزهرا سلام الله علیها پیگیری نماید.
گفتنی است مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در سال ۱۳۶۸ با هدف دیجیتالی کردن منابع علوم اسلامی و به پیشنهاد مقام معظم رهبری تشکیل شده است.
@tarikh_j