📌شبث بن ربعی :
او مرد هزار چهره عرب است که هر بار رنگی عوض می کرد. وی از کسانی بود که به خاطر منافعشان حاضر هستن به هر گروهی بپیوندند و اهمیتی هم برایشان ندارد که قصد و هدف جماعتی که به آن پیوسته اند چیست.
شبث بن ربعی از قبیله بنی تمیم بود . او در ابتدا مسلمان شد و بعد از درگذشت حضرت محمد به یکی از پیامبران دروغین (سجاح) پیوست ، اما مدتی بعد توبه کرد .
او در دوان خلیفه دوم در فتوحات شرکت داشت . در زمان عثمان از مخالفان وی بود. بعد به علی (ع) پیوست و در جنگ ها همراه وی بود و در جنگ نهروان به خوارج پیوست و بعدا جز یاران امام حسن شد.
پس از صلح امام حسن ، به معاویه پیوست و در جریان نامه نگاری مردم کوفه به امام حسین ، به وی نامه نوشت و از وی دعوت کرد که به کوفه بیاید.
با روی کار آمدن ابن زیاد در کوفه ، به وی پیوست و با مسلم نماینده امام حسین دشمنی کرد. در واقعه کربلا تا روز پنجم شرکت نکرد و خود را به بیماری زد اما با اصرار ابن زیاد فرماندهی لشکر پیاده ابن سعد را بر عهده گرفت. وی سعی نمود که از رویارویی با حسین (ع) و یارانش خودداری کند تا موقعیتش در آینده خراب نشود.
هنگام قیام مختار مدتی به او پیوست و با وی بیعت کرد اما بعد به ابن زبیر پیوست و مخالف مختار شد. با پیروزی حجاج ین یوسف بر زبیریان ، شبث به حجاج پیوست و سرانجام در سال هفتاد هجری در کوفه درگذشت.
این فرد همیشه سعی می کرد به طرفی بپیوندد که احتمال می داد پیروز شود.
#تاریخ_اسلام
📌خلافت ولید بن عبدالملک :
از سال ۸۶ تا ۹۶ هجری - ۷۰۵ تا ۷۱۵ میلادی حکومت کرد.
درباره او گفته اند که بسیار نیکوکار و پرهیزگار بود و قران زیاد می خواند.
ولید در دوران خلافتش راه ها را اصلاح کرد ، چاه های زیادی برای مردم حفر کرد ، مسجد پیامبر را گسترش داد و اقدام به ساخت مسجد جامع اموی کرد.
ولید خانه های زنان پیامبر را به جز خانه عایشه خراب کرد و زمین آن ها را به مسجد پیامبر افزود. ولید شهر دمشق را آباد کرد و از طریق قنات به همه خانه ها آب رساند.
در زمینه سیاست خارجی ، مسلمانان به فرماندهی قتیبة بن مسلم باهلی حاکم خراسان توانستند سرزمین ماورا النهر را تصرف کنند. ماورا النهر منطقه بین رود جیحون و سیحون در شمال شرقی مرزهای ایران است.
فتوحات مسلمانان توسط قتیبه تا مرز چین گسترش پیدا کرد و شهر کاشغر نزدیکترین شهر به چین تصرف شد . در این زمان فرستاده ای از سوی امپراتور چین برای توقف جنگ ها به پیش قتیبه آمد و هیئتی نیز به ریاست هبیرة بن مشمرج از سوی مسلمین به چین رفت.
محمد بن قاسم سردار مسلمان منطقه سند و شهرهای شمالی هند را تصرف کرد. در نبرد با روم هم مسلمانان توانستند چندین قلعه رومی را تصرف کنند مانند عموریه و طرسوس.
در قاره آفریقا ، مسلمانان به فرماندهی موسی بن نصیر توانستند قلعه زغوان و شهر سجومه را فتح کنند و حملاتی به جزایر سرقوسه ، سیسیل و سردینا در مدیترانه کنند.
فتح سرزمین اندلس (نیمه جنوبی کشور اسپانیا) توسط طارق بن زیاد سردار مسلمان از فتوحات مهم این دوره است. قبایل گوت حاکمان اندلس بودند و پایتختشان شهر طلیطله بود.
شهر های طلیطله ، قرطبه ، قرطاجنه ، جزیره خضرا ، سرقسطه توسط مسلمانان فتح شد و آن ها در اسپانیا تا کوه های پیرنه پیشروی کردند.
ولید بن عبدالملک در ۴۶ سالگی درگذشت. او نه سال و هشت ماه حکومت کرد و نوزده فرزند داشت.
#تاریخ_اسلام
📌 خلفای پایانی حکومت اموی - بخش اول :
🔷 سلیمان بن عبدالملک (سال ۹۶ تا ۹۹ هجری -۷۱۵ تا ۷۱۷ میلادی) :
سلیمان پیش از خلافت ، حاکم فلسطین بود و با مرگ برادرش ولید به قدرت رسید. او مسلمانان مخالف با حکومت اموی را آزاد کرد و آنها را به سپاهش افزود.
محمد بن قاسم و قتیبة بن مسلم فاتحان سند و ماورالنهر در این زمان کشته شدند.
شهر قسطنطنیه پایتخت روم شرقی در این زمان توسط مسلمه برادر سلیمان محاصره شد اما مسلمانان این بار نیز شکست خوردند.
🔷 عمر بن عبدالعزیز :
از سال ۹۹ تا ۱۰۱ هجری - ۷۱۷ تا ۷۲۰ میلادی خلافت کرد. او قبل از خلافت ، مدتی حاکم شهر خناصره در سوریه و شش سال حاکم مدینه بود.
در زمینه سیاست خارجی او دستور داد که سپاه مسلمین از محاصره قسطنطنیه عقب نشینی کند . اما در زمینه سیاست داخلی ، او از لعن علی (ع) بر منبرها جلوگیری کرد. با غیر مسلمانان و خوارج به نرمی برخورد کرد.
به ساکنان سرزمین های فتح شده برای ورودشان به اسلام اموال تشویقی داد. منطقه فدک را که خلفای پیشین غصب کرده بودند به خاندان پیامبر واگذار کرد و مالیات ها را کاهش داد.
🔷 یزید بن عبدالملک :
( از سال ۱۰۱ تا ۱۰۵ هجری - ۷۲۰ تا ۷۲۴ میلادی) دوران حکومت وی همزمان با تبلیغ خاندان عباسی به رهبری ابراهیم امام و محمد بن علی بود.
از وقایع این دوره شورش یزید بن مهلب می باشد که شهرهای بصره ، کوفه ، فارس و اهواز را تصرف کرد. این شورش توسط مسلمة بن عبدالملک سردار اموی سرکوب شد.
یزید دوم در ۳۸ سالگی پس از چهارسال و یک ماه حکومت درگذشت.
#تاریخ_اسلام
📌خلفای پایانی حکومت اموی - بخش دوم :
🔷 هشام بن عبدالملک : (۱۰۵ تا ۱۲۵ هجری - ۷۲۴ تا ۷۴۳ میلادی)
قیام شیعیان کوفه در سال ۱۲۲ هجری /۷۴۰ م به رهبری زید بن علی که به شکست انجامید و زید کشته شد و جسدش را سوزاندند. اما بعد از مرگ زید فرقه زیدیه که طرفدار او بودند تشکیل شد.
فتوحات مسلمانان در اروپا در سال ۱۱۴ هجری / ۷۳۲ میلادی با شکست در مقابل نیروهای فرانسوی به رهبری شارل مارتل در نبرد بلاط شهدا متوقف شد و عبدالرحمان غافقی فرمانده مسلمانان کشته شد.
🔷 مروان بن محمد :
از سال ۱۲۷ تا ۱۳۲ هجری / ۷۴۴ تا ۷۵۰ میلادی حکومت کرد. مروان محمد آخرین خلیفه اموی است. او پس از خلفای ضعیف ولید بن یزید و یزید بن ولید به خلافت رسید.
مروان پیش از خلافت ، حاکم آذربایجان و ارمنستان بود. او به دمشق حمله کرد و قدرت را بدست گرفت. مروان پایتخت را به شهر حران منتقل کرد.
دوران مروان همراه با شورش های مختلف بود. مردم حمص ، غوطه و فلسطین شورش کردند. شیعیان به رهبری عبدالله بن معاویه قیام کردند.
عبدالله بن عمر استاندار عراق و سلیمان پسر خلیفه هشام نیز شورش کردند اما همه آن ها از لشکریان مروان شکست خوردند.
➖سرانجام مروان : لشکریان عباسی به فرماندهی قحطبة بن شبيب و پسرش حمید بن قحطبه شهر کوفه را تصرف کردند و با عبدالله بن محمد معروف به ابوالعباس نخستین خلیفه عباسی بیعت کردند. مروان آخرین خلیفه اموی در نبرد زاب از عباسیان شکست خورد و در کشور مصر در روستای کوچک بوصیر کشته شد.
#تاریخ_اسلام
📌ابومسلم خراسانی (۷۱۸ تا ۷۵۵ میلادی) :
🔅بهزادان پسر ونداد هرمز ملقب به عبدالرحمان ابومسلم ، فرمانده نظامی ایرانی و رهبر جنبش سیاه جامگان بود. او توانست خلافت بنی امیه را براندازد و خلافت عباسی را جایگزین آن نماید.
🔅نام اصلی او بهزادان بود که به توصیه ابراهیم امام یکی از بزرگان بنی عباس نامش را به عبدالرحمان ابومسلم تغییر داد. وی در زندان کوفه با مبلغان عباسی آشنا شد و به کمک آنان از زندان آزاد شد و به دستور ابراهیم امام رهبر دعوت عباسی مامور تبلیغ در خراسان گردید.
🔅او به خراسان رفت و بر علیه امویان و به نفع عباسیان شروع به تبلیغ کرد. در سال ۱۲۹ هجری پیروان عباسیان پیرامون ابومسلم جمع شدند و لباس و پرچم های سیاه را به عنوان شعار برگزیدند و به سیاه جامگان معروف شدند. آن ها قیام خود را از روستای سفیدنج مرو آغاز کردند.
🔅ساکنان شصت روستا به نهضت سیاه جامگان پیوستند . آن ها چوب دستی هایی به عنوان سلاح تهیه کردند و اسمش را کافر کش گذاشتند و خرهایشان را مروان صدا می زدند که اسم خلیفه اموی بود.
🔅ابومسلم و یارانش توانستند نصر بن سیار حاکم خراسان را شکست داده و بر این ایالت مسلط شوند.
🔅قحطبه فرمانده اعزامی ابومسلم به عراق و پسرش توانستند آخرین خلیفه اموی را شکست بدهند و ابوالعباس سفاح را به خلافت برسانند.
🔅ابومسلم در دوران سفاح حکومت خراسان را برعهده داشت و چندین شورش را سرکوب کرد مانند شورش شریک بن شیخ و شورش عبدالله بن علی عموی خلیفه.
🔅موقعیت و نفوذ سیاسی ابومسلم چنان بود که فرمانروایان و سرداران نظامی ناحیه شرقی خلافت را بی‌فرمان خلیفه تعیین می‌کرد و به نام خویش سکه می‌زد و خلیفه در عراق بدون دستور او هیچ کار مهمی انجام نمی‌داد.
🔅منصور دومین خلیفه عباسی که از قدرت گیری زیاد ابومسلم در ایران نگران بود ، او را فریب داد و به عراق دعوتش کرد. به دستور خلیفه در دروازه شهر استقبال زیادی از وی کردند اما هنگامی که وارد کاخ منصور شد ، شمشیر او را گرفته و چند نفر از سربازان خلیفه که در آنجا پنهان شده بودند به دستور وی بر سر ابومسلم ریختند و او را کشتند.
🔅ابومسلم در هنگام مرگ ۳۷ سال داشت. بدن او را مثله کردند و در رود دجله انداختند. بعد از مرگ ابومسلم قیام های ایرانیان به رهبری افرادی مانند سندباد ، اسحاق ترک ، المقنع ، استادذیس و راوندیه به خونخواهی او بر علیه عباسیان صورت گرفت.
🔅برخی نوشته اند که او آرزو داشت یک حکومت ملی ایرانی برقرار سازد و به این دلیل با لباس اسلام با بنی‌امیه جنگید تا روزی خلافت را به دست گیرد .
#تاریخ_اسلام
📌 به آفرید :
🔹او یک ایرانی خراسانی بود که در زمان ابومسلم در سال ۱۳۱هجری ادعای پیامبری کرد و آیین جدیدی آورد که ترکیبی از اسلام و دین زردشتی بود.
🔹او مدتی در کوه به سر برد و زمانی که کشاورزان مشغول کشاورزی بودند از کوه به پایین آمد و به آن ها گفت که خداوند هم اکنون مرا از آسمان به زمین فرستاده است و کشاورزان نیز حرف او را باور کردند.
🔹به‌آفریدیان به عنوان نخستین شورشیان ایرانی ضد عرب و ضداسلام شناخته شده‌اند، که در ناحیه بین نیشابور و هرات شروع به فعالیت کردند.
🔹آن ها نماز را به سمت خورشید می خواندند و کتاب مذهبی خود را داشتند و اموالشان را صرف آبادی پل ها و راه ها می کردند و برای اعداد خواصی قائل بودند.
🔹هفت نماز داشتند درباره توحید خداوند ، آفریدن آسمان و زمین ، آفرینش جانوران ، مرگ ، رستاخیز ، بهشت و دوزخ .
🔹موبدان زرتشتی با او مخالفت کردند و شکایت نزد ابومسلم بردند و گفتند وی نه مسلمان است و نه زرتشتی و موجب اخلال هر دو آیین است. ابومسلم نیز گروهی را فرستاد و وی را دستگیر کرده و کشتند.
🔹هواداران به آفرید معتقد بودند که او به آسمان رفته است و روزی برای انتقام از دشمنانش باز خواهد گشت.
#تاریخ_ایران
📌 خلافت عباسیان :
🔹این خلافت توسط نوادگان عموی پیامبر ، عباس بن عبدالمطلب پایه گذاری شد. این خلافت از سال ۱۳۲ هجری / ۷۵۰ میلادی تا سال ۶۵۶ هجری / ۱۲۵۸ میلادی به مدت ۵۲۴ سال دوام آورد.
🔹عباسیان تبلیغات خود را از سال ۱۰۰ هجری به کمک افرادی مانند ابراهیم امام ، سلیمان بن کثیر و ابومسلم خراسانی در شهرهای شمال شرقی ایران آغاز کردند.
🔹اولین خلیفه عباسی عبدالله بن محمد (ابوالعباس) بود که به دلیل خونریزی شدیدی که از امویان به راه انداخت ، لقب سفاح(خونریز) به او دادند. آخرین خلیفه عباسی مستعصم بود که با حمله هلاکوخان مغول به بغداد کشته شد و باقی مانده عباسیان به کشور مصر پناهنده شدند.
🔹خلافت عباسیان را به چهار دوره تقسیم کرده اند که عبارتنداز :
➖عصر اول (۱۳۲ تا ۲۳۲ ه.ق) ، دوران نیرومندی ، گسترش و شکوفایی.
➖عصر دوم (۲۳۲ تا ۳۳۴ ه.ق) دوران نفوذ ترکان.
➖عصر سوم (۳۳۴ تا ۴۴۷ ه.ق) دوران نفوذ آل بویه ایرانی.
➖عصر چهارم (۴۴۷ تا ۶۵۶ ه.ق) دوران نفوذ سلجوقیان ترک.
🔹عباسیان در طول حکومت خود چند بار پایتخت عوض کردند ، شهرهای کوفه ، بغداد ، رقه و سامرا پایتخت آنان بود.
🔹دوره عباسیان همراه بود با قدرتگیری ایرانیان و ترکان در دستگاه خلافت و تشکیل نخستین سلسله های ایرانی و قتل عام جنبش های ایرانی توسط اعراب.
🔹کمک های ایرانیان به اعراب عباسی در زمینه تشکیلات اداری و نحوه حکومت کردن سبب شد که پانصد سال بتوانند دوام بیارند. با وجود کمک هایی که ایرانی ها به اعراب کردند آن ها هر بار خیانت کرده و ایرانی ها را قتل عام می کردند مانند خاندان برمکیان.
🔹عباسیان آنقدر برای خود غلو کرده بودند و مقام مذهبی خود را بالا برده بودند ، هنگامی که هلاکوخان مغول به بغداد حمله کرده و خلیفه را اسیر کرد از ترس اینکه اگر خلیفه را بکشند آسمان به زمین بیاد و زلزله بشه ، اونو لای نمد گذاشتند و به آرامی کشتنش تا اگر اتفاقی افتاد از ادامه کار منصرف شوند.
#تاریخ_اسلام
📌خلفای عباسی :
🔹خلفای عباسی ۳۹ نفر بودند که مهمترین آن ها منصور ، هارون الرشید ، مامون، معتصم ، ناصر و مستعصم هستند.
🚩 ابو العباس سفاح: وی در ابتدای حکومت هر چه از امویان باقی مانده بود را کشت و حتی قبرهای آنان را باز کرد و استخوان های آنان را سوزاند.
🔹 وی سپس اقوامش را در امر حکومت وارد کرد و به آنها مقاماتی داد و پس از آن مشغول سرکوب شورش هایی شد که در استان های مختلف مانند فلسطین ، شام و عراق آغاز شده بود. عبدالله بن علی عموی خلیفه شورشی ها را شکست داد.
🔹سفاح رقبای سیاسی خود مانند ابوسلمه خلال را که در به قدرت رسیدن عباسیان نقش داشتند را از میان برد.
➖جنگ با چین : نیروهای ارتش چین در سال ۱۳۲ ه.ق به شهر چاچ حمله کردند و آنجا را محاصره کردند اما زیاد بن صالح فرمانده مسلمانان توانست آن ها را شکست بدهد.
➖جنگ با روم : امپراتور روم کنستانتین پنجم بر یک سری از قلعه ها و شهر های کوچک در ناحیه سوریه مسلط شد و مسلمانان نیز مناطقی از رومی ها مانند شهر ارزروم را تصرف کردند.
#تاریخ_اسلام
📌خلافت منصور دوانیقی -بخش اول:
🔹سفاح به دلیل بیماری حصبه درگذشت و برادرش عبدالله بن محمد (ابوجعفر منصور) خلیفه شد. منصور از سال ۱۳۶ تا ۱۵۸ ه.ق حکومت کرد.
🔹منصور پیش از خلافت مدتی استاندار ارمنستان و آذربایجان بود. دوران آغازین خلافت وی همراه با شورش های مختلف است.
🔹عبدالله بن علی عموی منصور ادعای خلافت کرد اما در جنگ با ابومسلم خراسانی شکست خورد و اسیر شد.
🔹 کشتن ابومسلم خراسانی سردار ایرانی : منصور ابومسلم را به شیوه تشویق و تهدید و اینکه او را استاندار شام و مصر خواهد کرد ، از سپاهش دور کرد و سرانجام او را کشت.
🔹 قیام سندباد : او که یک ایرانی زردشتی بود ، پس از قتل ابومسلم به خونخواهی وی در شهر ری و نیشابور قیام کرد. او شهرهای قومس ، ری و نیشابور را تصرف کرد و به سمت عراق حرکت کرد اما در نزدیکی همدان از جهور بن مرار عجلی سردار خلیفه شکست خورد و به طبرستان نزد اسپهبد خورشید پناهنده شد اما توسط توس پسر عموی اسپهبد کشته شد. قیام او هفتاد روز طول کشید.
#تاریخ_اسلام
📌 خلافت ابوجعفر منصور - بخش دوم :
🔹 شورش نفس زکیه علوی : قیام وی نخستین قیام شیعی دوره عباسی برای کسب خلافت بود. محمد بن عبدالله (نفس زکیه) از نوادگان امام حسن، در سال ۱۴۵ ه.ق قیامش را در شهر مدینه آغاز کرد و لقب امیرالمومنین بر خود نهاد. اما در جنگ با عیسی بن موسی فرمانده سپاه عباسی شکست خورد و کشته شد.
🔹 قیام ابراهیم بن عبدالله : ابراهیم برادر نفس زکیه بود. وی در بصره قیام کرد اما در جنگ با عیسی بن موسی سردار خلیفه در ناحیه باخمرا در نزدیک کوفه شکست خورد و کشته شد.
🔹شکست خوارج : یزید بن حاتم سردار خلیفه توانست بر خوارج اباضیه در آفریقا پیروز شود و شهر قیروان را از آن ها پس بگیرد.
🔹تشکیل حکومت امویان اندلس: عبدالرحمان بن معاویه از نوادگان هشام خلیفه اموی ، به اندلس در اسپانیا فرار کرد و حکومت امویان اندلس را تاسیس کرد.
🔹 ساختن شهر بغداد : منصور ساختن شهر را در سال ۱۴۵ ه.ق/۷۶۲م آغاز کرد و این شهر به شکل دایره ساخته شد. کار ساختن شهر بغداد چهار سال طول کشید و دو حصار آن را دربر می گرفت و به سبک شهر های ساسانی ساخته شده بود. قصر خلیفه در مرکز شهر بود . منصور بغداد را وادی الاسلام نامید.
🔹 ساختن شهر رصافه : منصور در سال ۱۵۱ هجری شهر رصافه یا بغداد شرقی را برای فرزندش مهدی در کنار رود دجله ساخت . این شهر به عسکر مهدی معروف شد و به عنوان پادگانی برای سرکوب شورش های احتمالی بغداد بود. دو شهر بغداد و رصافه با سه پل بر روی رودخانه دجله به هم متصل بودند. ساختن شهر رصافه در دوران خلیفه مهدی پایان یافت.
🔹 منصور که از بیماری سوهاضمه رنج می برد در مسیر حج در سال ۱۵۸ه.ق درگذشت و پس از وی ابوعبدالله محمد مهدی به خلافت رسید.
#تاریخ_اسلام
📌 شهر بغداد :
🔹یک شهر دایره ای شکل بود که به دستور منصور دوانیقی دومین خلیفه عباسی ساخته شد. بغداد به معنی هدیه خداوند است.
🔅 حصار و خندقی شهر را فرا گرفته بود و چهار دروازه داشت که دروازه های آن به اسامی بصره ، کوفه ، خراسان و دمشق نام گذاری شده بود.
🔅شهر بغداد را به سبک شهر های ساسانی (دارابگرد ، فیروزآباد) ساختند و دیوار آن سی متر ارتفاع داشت. از سنگ های کاخ ساسانی تیسفون نیز در بناهای شهر استفاده کردند.
#تاریخ_عباسیان
📌خلافت ابوعبدالله مهدی عباسی :
🔹او سومین خلیفه عباسی است و از سال ۱۵۸ تا ۱۶۹ ه.ق خلافت کرد. پایتخت او شهر بغداد بود.
🔹مهدی بناهایی همانند کاروانسرا در راه مکه ایجاد کرد و حوضچه هایی برای آب ساخت . برای جذامیان و زندانیان مقرری تعیین کرد. مدرسه ها و بیمارستان هایی بنا کرد. پستخانه(دیوان برید) درست کرد. مسیرهای تجاری را درست کرد و بغداد را تبدیل به شهر تجاری کرد.
🔹وی سنت پوشش هر ساله کعبه را بنیان نهاد که بر اساس آن هر سال می بایست پرده کعبه عوض شود. مهدی برای نخستین بار به دادخواهی مردم نشست و به شکایات گوش داد. او خانه ای با پنجره ای آهنین ساخت تا شاکیان نامه های خود را در آن بریزند.
🔹 مهدی دیوان زنادقه را برای مبارزه با زندیقان تاسیس کرد. زنادقه شامل بی دینان و شکاکان در دین بود اما بعدها برای سرکوب مخالفان سیاسی نیز استفاده شد.
🔅 قیام المقنع (نقابدار نخشب) : هاشم بن حکیم معروف به المقنع یکی از فرماندهان ابومسلم خراسانی بود. او رهبر قیام سپید جامگان است. او مدتی در چین به سر برد و بعد از آموختن علوم شیمی به ایران بازگشت و سال ۱۵۱ هجری تبلیغ خود را آغاز کرد و ادعای پیامبری کرد و علیه عباسیان شورش کرد. معجزه او یک ماه نورانی بود که هر شب از چاهی در قلعه سیام بالا می رفت و مسافت زیادی را روشن می کرد.
🔅المقنع یک جنبش عرب کشی راه انداخت و سرانجام در سال ۱۶۳ هجری هنگامی که قلعه اش توسط سعید حرشی فرمانده عباسی محاصره شد ، خودکشی کرد و خود را سوزاند.
🔹 جنگ با روم : رومی ها هر وقت اوضاع را مناسب می دیدند به قلمرو اسلام در سوریه و ترکیه حمله می کردند و چند قلعه و شهر را می گرفتند. مهدی پسرش هارون را مامور حمله به رومی ها کرد، هارون پیروزی هایی بدست آورد و سرانجام قرارداد صلح سه ساله با روم بسته شد.
#تاریخ_عباسیان #تاریخ_اسلام
📌خلافت ابوجعفر هارون الرشید :
او پنجمین خلیفه عباسی می باشد. از سال ۱۷۰ تا ۱۹۳ ه.ق حکومت کرد. در شهر ری به دنیا آمد و در چهل و پنج سالگی به علت بیماری در خراسان درگذشت.
🔹در بیست و شش سالگی به خلافت انتخاب شد. او از مشهورترین خلفای عباسی هست. به کمک مادرش خیزران و خاندان ایرانی برمکیان توانست یک حکومت قوی ایجاد کند.
🔹هارون مخفیانه در بازارها و مجالس می گشت تا بر احوال مردم آگاه شود. شعر و ادب و فقه را دوست می داشت و شاعران را تشویق می کرد.
🔅حکومت ادارسه : شیعیان به رهبری ادریس بن عبدالله ( نوه امام حسن) در کشور مراکش و به پایتختی شهر فاس ، دولت ادارسه را تاسیس نمودند و شروع به مخالفت با عباسیان کردند.آن ها از سال ۱۷۲ تا ۳۷۴ ه.ق دوام آوردند. ادارسه به مدت دویست سال حکومت کردند و خلیفه به علت دوری قلمرو نتوانست کاری در جهت مقابله با آن ها انجام بدهد.
🔹سرکوب خوارج : خوارج در منطقه ارمنستان و آذربایجان و عراق دست به شورش و فعالیت علیه خلیفه می زدند. یزید بن مزید شیبانی فرمانده هارون در جنگی آنان را شکست داد.
🔅تشکیل حکومت اغالبه : از سال ۱۸۴ تا ۲۹۶ هجری بر کشور تونس حکومت کردند. پایتخت آنان شهر قیروان بود. موسس این حکومت ابراهیم بن اغلب حاکم عباسیان در منطقه زاب بود. اغالبه ۱۱۲ سال حکومت کردند و در آغاز تابع عباسیان بودند.
🔹هارون الرشید نبردهایی با روم داشت که نتیجه مهمی نداشت و گاهی مسلمان ها پیروز می شدند و گاهی رومی ها. هارون همچنین روابطی با شارلماین پادشاه اروپا برقرار کرد.
#تاریخ_اسلام #تاریخ_عباسیان
📌خلافت هارون الرشید - بخش دوم:
🔹شورش های شرق : هارون دست حاکمانش را در اداره ایالات باز گذاشت و به اقدامات آن ها توجه ای نکرد و آن ها همه نوع ظلمی به مردم می کردند. از جمله این حاکمان ، علی بن عیسی بن ماهان حاکم خراسان بود که ثروت زیادی از افزایش مالیات ها بدست آورده و سبب شورش مردم خراسان شد.
🔅حمزه آذرک : قیام حمزه از سال ۱۷۹ تا ۲۱۸ هجری به مدت ۳۹ سال طول کشید. او در سیستان قیامش را آغاز کرد و به کشتن امیران و حاکمان عباسی پرداخت . پیروانش به شهرهای خراسان و سیستان و کرمان حمله می کردند و اجازه ارسال مالیات به عراق را نمی دادند. قیام حمزه تا هنگام مرگش در زمان خلیفه مامون ادامه یافت.
🔅 رافع بن لیث : او از نوادگان نصر بن سیار آخرین حاکم اموی خراسان بود. وی در سال ۱۹۱ ه.ق قیامش را در خراسان آغاز کرد و تا زمان مامون خلیفه بعدی این شورش ادامه یافت و رافع سرانجام خود را به مامون تسلیم کرد.
🔷 مرگ هارون الرشید : وقتی اوضاع در نیمه شرقی ایران خراب شد و مردم شهرهای سیستان و خراسان شورش کردند و حاکمان خلیفه در سرکوب شورش ها ناتوان شدند. هارون الرشید خود با وجود بیماری به سمت ایران حرکت کرد اما در شهر طوس درگذشت.
🔷 هارون الرشید را در کنار امام رضا(ع) دفن کردند. به این صورت که قبر هارون الرشید پایین تر و قبر امام رضا بالاتر است.
#تاریخ_اسلام #تاریخ_عباسیان
📌بحران جانشینی پس از هارون الرشید:
🔹خلیفه هارون در سفری که به ایران برای آرام ساختن شورش های مناطق شرقی (شورش رافع بن لیث در خراسان) داشت در سال ۱۹۳ هجری در شهر توس درگذشت.
🔹پس از مرگ هارون پسرش امین که پانزده سالش بود به خلافت انتخاب شد. در حالی که برادر دیگرش مامون به عنوان جانشین او تعیین شد و حکومت مناطق شرقی خلافت(ایران) را بدست أورد.
🔹 ابوموسی محمد امین از سال ۱۹۳ تا ۱۹۸ه.ق در راس خلافت عباسیان بود. وی که از عملکرد پدرش در تعیین برادرش مامون به عنوان خلیفه بعد از امین ناراضی بود، تصمیم گرفت که قلمرو وی را نیز به خود ضمیمه کند.
🔹 تحریکات فضل بن سهل (مشاور مامون) و فضل بن ربیع(مشاور امین) و اقدامات خصمانه امین بر ضد مامون سب جنگ بین دو برادر شد. مامون در پایتختش مرو در خراسان باقی ماند و به تقویت نیروهای خود پرداخت.
🔹امین سپاهی به فرماندهی علی بن عیسی بن ماهان (حاکم سابق خراسان) به جنگ با مامون فرستاد. لشکر خلیفه در جنگ با طاهر ذوالیمینین فرمانده ایرانی سپاه مامون در نزدیکی ری شکست خورد و فرمانده آن کشته شد.
🔹طاهر سردار ایرانی در دومین جنگ با سپاه خلیفه در نزدیکی همدان توانست عبدالرحمان بن جبله فرمانده عرب را شکست بدهد. طاهر در سال ۱۹۸ه.ق شهر بغداد را تصرف کرد و امین خلیفه عباسی کشته شد و حکومت به برادرش مامون رسید.
#تاریخ_اسلام #تاریخ_عباسیان
📌خلافت مامون - بخش اول :
🔹ابوجعفر عبدالله مامون از سال ۱۹۸ تا ۲۱۸ هجری قمری حکومت مسلمان را بر عهده داشت. او هفتمین خلیفه عباسی است. مامون در اولین اقدام خود به وزیر ایرانی اش فضل بن سهل سرخسی که در به قدرت رسیدنش کمک کرده بود لقب «ذوالریاستین» داد و ریاست امور اداری و نظامی را به او سپرد.
🔹استفاده مامون از ایرانیان در حکومتداری سبب حسادت اعراب شد و آن ها در بغداد شورش کردند و با منصور بن مهدی عموی مامون بیعت کردند. اوضاع عراق خراب شد و روستاهای آن مورد حمله مرتزقه(سربازان مزدور) قرار گرفت.
🔹مامون که در شهر مرو ساکن بود از شورش ها بر ضد حکومتش بی خبر بود زیرا که فضل بن سهل مانع از رسیدن اخبار بغداد به او بود و کارها را از وی مخفی می کرد.
🔹مامون در هنگام اقامت در مرو به علویان(شیعیان) متمایل شد و لباس سیاه را که شعار عباسیان بود را درآورده و لباس سبز که شعار علویان بود را پوشید.
🔹مامون یک دخترش به نام ام حبیب را به ازدواج امام رضا (ع) هشتمین امام شیعیان در آورد و دختر دیگرش ام فضل را به ازدواج محمد بن علی فرزند امام رضا در آورد.
🔹 مامون که مادرش ایرانی بود برای اینکه شیعیان را به طرفداری از خود وادارد و خود را قوی کند ، امام علی بن موسی الرضا را به عنوان جانشین خود تعیین کرد.
🔹هدف مامون این بود که هم به حکومت خود مشروعیت بدهد و هم امام رضا را تحت کنترل خود داشته باشد و هم او را فردی دنیاطلب نشان بدهد.از اینرو امام را از مدینه به بصره و بعد فارس و سپس به خراسان أوردند. مامون در خراسان جلسات مناظره علمی بین امام و علمای دیگر برگزار می کرد.
🔹 در این هنگام که مامون در مرو به سر می برد ، اسماعیل بن جعفر حاکم بصره نیز شورش کرد و برکناری مامون را اعلام کرد.
#تاریخ_اسلام #تاریخ_عباسیان
📌خلافت مامون - بخش دوم :
🔹مامون پس از اینکه امام رضا او را از اوضاع خراب مملکت آگاه کرد، دریافت که ماندن در مرو بیهوده است و بغداد نمی تواند بدون وجود خلیفه اداره شود. از اینرو تصمیم به حرکت به آن سو گرفت.
🔹 مامون در آغاز سفرش به بغداد در ابتدا دستور قتل وزیرش فضل به سهل را داد و در سال ۲۰۳ هجری /۸۱۸ میلادی امام رضا را در نزدیک شهر توس با انگور مسموم کرد و به شهادت رساند.
🔹 مامون به بغداد رسید و مردم با او بیعت کردند و وقتی او دشمنی عمیق عباسیان با شیعیان را دید ، لباس سبز را درآورده و دوباره لباس سیاه پوشید.
🔅شورش های علویان (شیعیان) :
🔹شورش ابوالسرایا: سری بن منصور شیبانی (ابوالسرایا) در سال ۱۹۹ ه.ق در کوفه قیام کرد و بر شهرهای بصره و حجاز و یمن مسلط شد. او برای خود سکه ضرب کرد و پرده ای برای خانه کعبه با شعار «داعی آل محمد» فرستاد. اما در جنگ با هرثمة بن اعین فرمانده نظامی خلیفه شکست خورد و کشته شد.
🔹شورش محمد دیباج : محمد پسر امام جعفر صادق در سال ۲۰۰ هجری قیام کرد و مردم مکه با او بیعت کردند. مامون سپاهی برای دفع وی فرستاد اما یاران محمد او را ترک کردند و وی خود را تسلیم کرده و سپس وارد مکه شد و خود را خلع کرد و مامون او را بخشید. محمد در گرگان درگذشت. مقبره وی در شهر دیباج در دامغان است.
#تاریخ_اسلام #تاریخ_عباسیان
📌 خلافت مامون - بخش سوم :
🔹شورش نصر بن شبث عقیلی: او از طرفداران متعصب امین برادر مامون بود. وی در سال ۱۹۸ه.ق در سوریه شورش کرد. و بر شهر سمیساط مسلط شد. عبدالله بن طاهر فرمانده ایرانی مامون این شورش را سرکوب کرد.
🔹قیام زط ها ( کولی ها) : زط ها کارگران هندی بودند که در بنادر بصره به کارگری و باربری مشغول بودند. کمبود درآمد و فقر زیاد سبب شده بود که به کاروان های تجاری که به بغداد می رفتند حمله کنند. آن ها حتی از کشتی ها مالیات می گرفتند و مانع رسیدن غذا به پایتخت می شدند. مامون در سر کوب آن ها ناموفق بود و آن ها تا زمان معتصم به کار خود ادامه دادند.
🔹 شورش در مصر : ظلم و ستم عباس بن موسی استاندار مامون در مصر سبب شورش مردم شد . مامون برادرش معتصم را به مصر فرستاد و او شورش را سرکوب کرد اما مجددا مصری ها قیام کردند و افشین سردار ترک خلیفه آنجا را آرام کرد اما باز مصری ها شورش کردند و اینبار خلیفه مجبور شد به مصر برود و استاندار را برکنار کند.
🔹مامون در سال ۲۱۸ ه.ق /۸۳۳ میلادی در حالی که آماده حمله به رومی ها بود درگذشت و وی را در طرسوس دفن کردند. پس از مامون برادرش ابواسحاق محمد معتصم خلیفه شد.
#تاریخ_اسلام #تاریخ_عباسیان
📌 قیام بابک خرم الدین - بخش اول :
🔹بابک خرم الدین سردار ایرانی بود که از سال ۲۰۱ ه.ق/۸۱۶ م تا سال ۲۲۲ه.ق/ ۸۳۷ م به مدت بیست و یک سال قیامی را در آذربایجان بر ضد خلفای عباسی رهبری کرد تا ایران را از سلطه اعراب نجات بدهد.
🔹قیام بابک در اواخر خلافت مامون آغاز شد و تا دوران خلیفه بعدی معتصم ادامه یافت. او رهبر جنبش سرخ جامگان بود. زیرا پیروانش لباس سرخ می پوشیدند.
🔹بابک پس از مرگ جاویدان بن سهرک رئیس فرقه خرمیه ، رهبر این گروه شد و با همسر جاویدان ازدواج کرد و قیامی را بر علیه اعراب آغاز کرد.
🔅عقاید خرمیه : آن ها به تناسخ (حلول روح پس از مرگ در بدن شخص دیگر) اعتقاد داشتند و معتقد بودند که همه پیامبران روح واحدی دارند و جریان وحی هیچگاه قطع نمی شود.
🔅خرمیه احترام زیادی به ابومسلم خراسانی قائل بودند و خلیفه منصور قاتل وی را لعنت می کردند. آن ها هر چیزی را که نفس از آن لذت ببرد و برای کسی ضرر نداشته باشد را جایز می دانستند.
🔹بابک خرم الدین آذربایجان را تصرف کرد . سرداران خلیفه مامون (یحیی بن معاذ - عیسی بن محمد - زریق بن علی - محمد بن حمید طوسی ) در جنگ های متعدد از بابک شکست خوردند و پیروان بابک در اصفهان و همدان و لرستان شورش کردند.
🔹 بعد از مامون خلافت به معتصم رسید. معتصم در سال ۲۲۰ ه.ق بزرگترین فرمانده اش ، خیذر بن کاووس (افشین) که حاکم منطقه جبال (اصفهان) بود را مامور سرکوب قیام بابک کرد.
🔹افشین قلعه ها و استحکاماتی را که در نزدیک آذربایجان بود را تصرف کرد و جاسوسانی را برای نظارت بر کار بابک استخدام کرد. سرانجام در جنگ ارشق ، بابک از افشین شکست خورد و به قلعه بذ و پس از آن به کشور ارمنستان عقب نشینی کرد.
#تاریخ_ایران
📌قیام بابک خرم الدین - بخش دوم :
🔹بابک از ثیوفیل امپراتور روم برای حمله به سرزمین های اسلامی دعوت کرد تا از فشار خلیفه بر نیروهایش بکاهد.
🔹افشین سردار خلیفه به پادشاهان و امیران ارمنستان نامه نوشت که مسیر بابک را مسدود کنند. فرمانده رومی ، سهل بن سنباط بر مخفیگاه بابک پی برد و به او امان داد و سپس خیانت کرد و وی را تسلیم افشین نمود.
🚩 بابک را در سال ۲۲۳ ه.ق / ۸۳۸ میلادی همراه برادرش عبدالله به شهر سامرا بردند. سربازان خلیفه به او لباسی سرخ رنگ پوشاندند و او را بر فیل سوار کردند و در خیابان ها گرداندند .
🚩 هنگامی که بابک وارد مجلس خلیفه شد ، سربازان لباس او را درآوردند ، سپس دست ها و پاهای او را قطع کردند و آهسته آهسته شمشیرهای خود را در بدن او فرو می کردند و از کشتن یک باره او خودداری می کردند تا بیشتر عذاب بکشد.
🚩 سرانجام سر بابک را بریدند و خلیفه آن را به بغداد فرستاد تا در معرض دید مردم قرار بگیرد. در همان حال جسد او را در شهر سامرا به دار آویختند و همراه او برادرش عبدالله را هم دار زدند.
🔅افشین فرمانده خلیفه معتصم که در سرکوب قیام بابک نقش داشت. مدتی بعد متهم به توطئه علیه خلافت شد و در سال ۲۲۶ه.ق در زندان درگذشت.
#تاریخ_ایران
☀️ قلعه بابک خرم الدین در آذربایجان :
🔹 قلعه بابک ( بذ - جمهور) در بالای کوهی به ارتفاع ۲۳۰۰ متر در سه کیلومتری شهر کلیبر در استان آذربایجان شرقی و دویست کیلومتری تبریز قرار دارد.
🔹این قلعه در سال ۲۲۲ هجری / ۸۳۷ میلادی توسط نیروهای افشین سردار خلیفه فتح شد و قسمتی از آن ویران شد.
#تاریخ_ایران #قلعه_ها
📌خلافت معتصم :
🔹ابواسحاق محمد معتصم (۲۱۸ - ۲۲۷ه.ق /۸۳۳-۸۴۱ م) هشتمین خلیفه عباسی است. او را مثمن (هشتمین) می گویند زیرا که هشت سال و هشت ماه و هشت روز خلافت کرد و در ماه هشتم متولد شد.
🔹او نوشتن نمی دانست اما سربازی شجاع بود. هنگامی که برادرش مامون مرد ، به خلافت رسید. حکومت معتصم استبدادی بود. وی شیفته عمران و کشاورزی بود و وقتش را به ساختن کاخ ها و باغ ها اختصاص می داد.
🔹او در آغاز خلافت خود با شورش محمد بن قاسم که از نوادگان امام حسین(ع) بود مواجه شد. محمد بن قاسم ملقب به صوفی در سال ۲۱۹ ه.ق در طالقان قیام کرد. اما در جنگ با عبدالله بن طاهر حاکم خراسان شکست خورد و اسیر شد.
🔹: قیام زط ها (کولی ها): زط ها کارگران هندی بودند که به علت درآمد کم ، دست به غارت کاروان ها در راه بصره می زدند. عجیف بن عنبسه فرمانده خلیفه در سال ۲۱۹ه.ق پس از نه ماه نبرد ، آن ها را وادار به تسلیم شدن و تبعید به عین زربه کرد.
🔹 پیروزی بر بابک خرم الدین : قیام بابک که از اواخر عهد مامون در آذربایجان شروع شده بود توسط افشین سرکوب شد.
🔅قیام مازیار : او آخرین حاکم حکومت قارن(کارن) در طبرستان (مازندران) بود. او به دربار خلیفه مامون رفت و اسلام را پذیرفت و نام محمد بر خود نهاد. مامون وی را استاندار طبرستان ، رویان و دماوند کرد و لقب سپهبد به او داد.
🔅افشین سردار خلیفه ، مازیار را تحریک به شورش کرد و باهم نامه نگاری داشتند. به طوری که یکی از این نامه ها به دست خلیفه افتاد و سبب زندانی شدن افشین شد.
#تاریخ_اسلام
📌خلافت معتصم - بخش دوم :
🔅مازیار تصمیم داشت به کمک بابک و افشین و ثئوفیل امپراتور روم ، خلافت را سرنگون کند و امپراتوری ایران را احیا کند. او در سال ۲۲۴ ه.ق در زمان مامون قیام خود را آغاز کرد و شهر آمل را تصرف کرد. با مرگ مامون ، خلیفه بعدی معتصم حاکم خراسان عبدالله بن طاهر را مامور مقابله با مازیار کرد.
🔅 کوهیار برادر مازیار به او خیانت کرد و وی دستگیر شد و به سامرا فرستاده شد. وی را همانند بابک سوار فیل کردند و در شهر گرداندند و سپس با شکنجه های زیاد کشتند.
🔹نفوذ ترکان : معتصم به واسطه ترک بودن مادرش (کنیزی به نام مارده) ترکان را وارد دربار خلافت کرد و از آن ها به عنوان محافظان شخصی خود استفاده کرد و اعراب و ایرانیان را از امور اداری کنار زد.
🔹معتصم ترکان را از شهرهای ماورا النهر مانند سمرقند ، فرغانه ، خوارزم و اشروسنه از راه های تجارت ، خرید برده ، اسارت در جنگ یا هدیه وارد بغداد می کرد.
🚩 ساخت شهر سامرا : معتصم شهر سامرا را برای اسکان ترکان ساخت چون باعث نارضایتی مردم بغداد شده بودند. ترکان به تدریج دارای مسئولیت های مهم مانند فرماندهی سپاه شدند.
🔅جنگ با روم : امپراتور روم ثیوفیل که تصور می کرد با وجود قیام بابک در آذربایجان و مشغولیت خلیفه می تواند پیروز شود به قلمرو اسلامی حمله کرد اما سپاه خلیفه به مقابله با او رفت و مسلمانان توانستند شهرهای آنکارا و عموریه را تصرف کنند جزایر سیسیل و کرت نیز توسط نیروهای خلیفه فتح شد و قرارداد صلح بین دو طرف بسته شد.
#تاریخ_عباسیان #تاریخ_اسلام