📌 بشقاب نقره ای با کتیبه به خط میخی پارسی باستان و نقش گل کوکب به دستور اردشیر یکم هخامنشی در موزه رضا عباسی.
متن روی بشقاب:
به دستور اردشیر بزرگ، شاه شاهان، شاه سرزمین‌ها، پسر شاهنشاه خشایارشا، پسر شاهنشاه داریوش هخامنشی، این بشقاب نقره برای کاخ شاهی ساخته شد
#هخامنشیان #ایران
📌علت توجه هخامنشیان به یهودیان :
هخامنشیان به یهودیان اهمیت می دادند تا بتوانند پایگاهی برای نیروی دریایی خود در دریای مدیترانه داشته باشند و همینطور از سلطه یونانی ها بر شهرهای ساحلی مدیترانه جلوگیری کنند.
این سیاست که با حمایت های مالی از یهودیان و کمک به بازسازی معابدشون و فعالیتشون در ایران صورت می گرفت سبب شده بود که ایرانی ها بتوانند با تقویت نیروی دریایی در مدیترانه جزایر مهمی مانند قبرس , ساموس , لسبوس , دلس , ناکسوس , کنیدوس, کرت و جزایر دیگری را تحت تصرف خود داشته باشند.
علاوه بر این برای نظارت بر مصر و همینطور پیشروی در آفریقا نیز منطقه فلسطین اهمیت داشت. به طوری که بعدها نیز اسکندر ابتدا نواحی ساحلی دریای مدیترانه را تصرف کرد تا بتواند نیروی دریایی هخامنشی را از بین ببرد.
#هخامنشیان #یهود
📌 سقوط هخامنشیان :
پس از اینکه حکومت اردشیر اول هخامنشی به اتمام رسید. این حکومت به سمت نابودی پیش رفت.
شورش های متعدد در ایالات امپراتوری , اختلافات داخلی و کشته شدن تعداد زیادی از شاهزادگان و تجملات زیاد و ضعف نیروی نظامی به طوری که از زمان اردشیر بیشتر از سکه های طلا برای سرکوب شورش ها استفاده می شد تا نیروی نظامی از جمله علل ضعف این دولت بودند.
آژزیلاس فرمانده اسپارتی که با سپاهی وارد قلمرو هخامنشی شده بود و به سبب پول مجبور به بازگشت شده بود گفت :« مرا ده هزار تیرانداز پارسی بیرون راندند , ولی تیراندازانی که بر سکه های طلای پارسی نقش بسته بودند.»
در اواخر دوره هخامنشی شاهزاده کشی به شدت باب شده بود. به طوری که اردشیر سوم هخامنشی دست به کشتار هشتاد شاهزاده که برادران و خواهران و عموزادگانش بودند زد و خود اردشیر سوم نیز توسط باگواس خواجه مصری کشته شد و باگواس دست به کشتار فرزندان اردشیر و تعداد دیگری از افراد هخامنشی زد.
#هخامنشیان #ایران
📌اسکندر مقدونی (الکساندر): ۳۳۴ ق.م - ۳۲۳ق.م .
اسکندر فرزند فیلیپ مقدونی (۳۸۲ ق.م -۳۳۶ق.م) و ملکه المپیاس بود. مقدونیه در شمال یونان و تحت سلطه ایران بود. فیلیپ توانست در مقدونیه قدرت را بدست بگیرد و شروع به پیشروی در یونان کند اما مدتی بعد کشته شد.
اسکندر شاگرد ارسطو فیلسوف یونانی در بیست سالگی به قدرت رسید و همزمان با حکومت داریوش سوم در ایران توانست یونان را تصرف کرد.
نبرد گرانیک :
پس از گذشت از تنگه داردانل به همراهی سپاهی سی تا پنجاه هزار نفر با لشکر هخامنشی مواجه شد و ایرانی ها شکست خوردند و اسکندر تا سوریه را تصرف کرد.
جنگ ایسوس :
در کنار شهر کوچک ایسوس دومین نبرد بزرگ با ارتش هخامنشی به فرماندهی داریوش صورت گرفت که ایرانی ها شکست خوردند و خانواده داریوش از جمله زن و دخترش استاتیرا اسیر پارمنیون سردار اسکندر شدند .
اسکندر پس از جنگ ایسوس به فتح شهرهای ساحلی دریای مدیترانه پرداخت تا جلوی نیروی دریایی ایران را بگیرد. شهر صور حدود هفت ماه مقاومت کرد.
فتح مصر اقدام بعدی اسکندر بود که با مقاومت شدیدی در شهر غزه که دروازه ورود به مصر بود و همچنین پولوزیوم شهر شمالی مصر صورت گرفت که به پیروزی اسکندر انجامید.
داریوش سوم هخامنشی در این زمان نامه ای به اسکندر نوشت و برای آزادی خانواده خود و ازدواج دخترش استاتیرا با اسکندر و پرداخت مبلغی زیاد تقاضا داد اما اسکندر نپذیرفت.
نبرد گوگمل :
در شمال عراق آخرین نبرد با اسکندر به فرماندهی داریوش صورت گرفت و ایرانی ها شکست خوردند و مازه سردار بزرگ داریوش اسیر اسکندر شد.
شهر بابل و شوش فتح شد و اسکندر به سمت تخت جمشید رفت.
در ایالت پارس در گردنه های سر راه یکی از سرداران پارسی یه اسم آریوبرزن در برابر اسکندر مقاومت شدیدی کرد اما شکست خورد.
تخت جمشید غارت و به آتش کشیده شد و اسکندر به تعقیب داریوش پرداخت و داریوش که برای جمع أوری سپاه به بلخ رفته بود توسط بسوس شاهزاده هخامنشی و حاکم بلخ کشته شد.
بسوس(اردشیر چهارم) خود را شاهنشاه خواند اما در نبردی با اسکندر شکست خورد و کشته شد.
اسکندر وقتی به داریوش رسید که در حال جان دادن بود. به دستور اسکندر جسد داریوش را مومیایی کرده و به خاک سپردند.
اسکندر فتوحاتش را تا رود سند در نزدیک هندوستان ادامه داد و سپس به شهر بابل در عراق بازگشت و در این شهر به دلیل بیماری و عیاشی در سن ۳۳ سالگی درگذشت .
پس از مرگ اسکندر درگیری و جنگ بین سردارانش در قلمروی وی شروع شد زیرا که وی وصیت کرده بود که پس از وی قویترین سردارش جانشین وی شود.
#هخامنشیان #ایران
تصویری از المپیاس مادر اسکندر مقدونی
المپیاس شاهزاده اپیروس (شهری در یونان) و همسر چهارم فیلیپ دوم مقدونی پدر اسکندر بود.
المپیاس از معتقدین به فرقه مارپرستان بود.
#هخامنشیان #ایران
📌 اقدامات اسکندر مقدونی در ایران :
ساخت شهرهای متعدد به اسم اسکندریه در قلمرو هخامنشی.
ازدواج با دختر داریوش سوم به نام استاتیرا و وادار کردن فرماندهان و سربازانش به ازدواج با زنان ایرانی.
لباس پوشیدن به سبک شاهان هخامنشی و تقلید از آداب و رسوم آنان.
توسعه راه ها و ترمیم ویرانی شهرها و ضرب سکه های جدید.
آموزش زبان و فنون جنگی یونان به سی هزار جوان ایرانی و وارد کردن آن ها به سپاهش.
اقدامات اسکندر سبب سرازیر شدن یونانی ها به ایران و مخلوط شدن آن ها با ایرانی ها شد.
#هخامنشیان #ایران
📌 کاخ هخامنشی لیدوما :
لیدوما یک محوطهٔ باستانی است که در شهرستان ممسنی در استان فارس قرار دارد. لیدوما همچنین نام یکی از شهرهایی است که در نوشته‌های هخامنشی از آن نام برده شده‌است و در راه شاهی بین تخت جمشید و شوش قرار داشته‌است.
در گل‌نوشته‌های تخت جمشید از ۲۶ شهر میان تخت جمشید تا شوش نام برده شده‌است. این اثر تاریخی احتمالاً مربوط به ۵۵۰ سال پیش از میلاد است
این بنا از نظر ابعاد ساختمانی چهارمین بنای بزرگ هخامنشی پس از بناهای شوش، پاسارگاد و تخت جمشید (پارسه) است.
این شهر که در کتیبه‌های تخت جمشید (پارسه) با عنوان لیدوما از آن نام برده شده یکی از بناهای مهم حکومتی زمان هخامنشیان به‌شمار می‌رود.
#هخامنشیان #ایران
📌 کاخ هخامنشی در کشور آذربایجان :
در سال ۱۳۸۶ شمسی آثار باستانی مربوط به تمدن ایران در دوره هخامنشی در شهرستان شمکیر جمهوری آذربایجان در ۳۶۷ کیلومتری غرب باکو کشف شد.
الیاس بابایوف سرگروه باستان شناسان آذری گفت: طی این عملیات بقایای یک بنای تاریخی با قدمت بیش از ۲۵۰۰ سال دارای یک تالار بزرگ به مساحت یکصد متر مربع و چند اتاق کوچکتر در اطراف آن کشف شده است
#هخامنشیان #ایران
📌 خط میخی :
هخامنشیان از چند نوع خط استفاده می کردن که مهمترینشان خط میخی است.
خط میخی انواع گوناگونی دارد که برای نوشتن در زبان‌های مختلف به کار می‌روند. از گونه‌های خط میخی می‌توان به میخی پارسی باستان، و در ابعاد کهن تر و قدیمی تر به آشوری، سومری، اکدی، ایلامی، بابلی و
اوگاریتی اشاره کرد.
همه خطوط میخی که تاکنون رمزگشایی شده‌اند از چپ به راست نوشته می‌شوند.
پژوهشگران، سومریان (نخستین تمدن شهری در جنوب عراق) را مبدع خط میخی می‌دانند.
خط میخی هخامنشی که دارای ۵۰ نشانه‌است، جدیدترین گونهٔ خطِ میخی است که در سدهٔ ششم پیش از میلاد مسیح ساخته شده‌است. این خط برای نوشتن کتیبه‌های هخامنشی به کار رفته‌است.
این خط ساده‌ترین نوع خطوطِ میخی پس از خط میخی اوگاریتی (تمدنی باستانی در سوریه) است.
رمزگشایی خط میخی در قرن ۱۹ میلادی توسط سه نفر (گروتفند - بورنوف - راولینسون) به تدریج به سال ۱۸۵۷ انجام شد.
#هخامنشیان #ایران
📌 هرودوت پدر تاریخ :
قرن پنجم قبل از میلاد , اوج گسترش تاریخ نویسی در دنیای باستان و به ویژه یونان است. در این قرن مورخانی چون هرودت, کتزیاس , گزنفون , توسیدید , پلوتارک و ... می زیستند.
هرودت تقریبا از ۴۸۴ تا ۴۲۵ ق.م زندگی می کرده است. وی متولد شهر هالیکارناس (شهری در ترکیه) و معاصر با هخامنشیان بود و مسافرت های زیادی کرد و مشاهدات و شنیده های خود را در نه جلد کتاب گردآورد.
کتاب هرودت اطلاعات خوبی درباره مادها و هخامنشیان و یونان و نبرد های این دو به ما می دهد.
هرودت چون ساکن شهری در قلمرو ایران بود و ایرانیان را به عنوان استعمارگر می دید در مواردی در کتابش از یونانی ها جانبداری کرده است.
#مورخ #تاریخ
📌 کتزیاس یا کتسیاس :
وی از مورخان باستان می باشد. کتزیاس در حدود سال ۴۴۱ ق.م به دنیا آمد. او متولد شهر یونانی کنیدوس است.
کتزیاس میان سالهای ۴۱۵ تا ۳۹۸ پیش از میلاد، پزشک پروشات همسر داریوش دوم و اردشیر دوم پادشاه هخامنشی بود. کتزیاس بمدت هفده سال در دربار اردشیر می زیست.
کتزیاس بیست و سه کتاب نوشته است. شش کتاب او دربارهٔ تاریخ ماد و آشور و بابل و شش کتابش دربارهٔ رویدادهای تاریخ ایران از پادشاهی کوروش کبیر تا مرگ خشایارشا و ده کتاب واپسینش دربارهٔ دنبالهٔ تاریخ ایران تا سال ۳۹۸ قبل از میلاد است که او از ایران رفته‌است.
از کتاب های کتزیاس تنها نوشته هایی در آثار سایر مورخان باستان باقی مانده است.
#مورخ #تاریخ
📌گِزِنُفون مورخ باستان :
گزنفون فیلسوف، مورخ، و سرباز یونانی است که در سال ۴۳۰ قبل از میلاد در آتن به دنیا آمد. دوران زندگی او حدوداً بین سالهای ۴۳۰ تا ۳۵۴ پیش از میلاد بوده‌است.
مهمترین آثار گزنفون :
آناباسیس: شرح لشکرکشی کوروش کوچک(پسر داریوش دوم هخامنشی) و بازگشت ده هزار نفر یونانی سپاه وی پس از شکست به یونان است.
کوروپدیا: شرح تربیت و بیوگرافی کورش بزرگ .
#تاریخ #مورخ
📌 توسیدید مورخ باستان :
وی متولد شهر آتن یونان است و کتابی را درباره جنگ های داخلی یونان به نام تاریخ جنگ پلوپونزی نوشته است و چون هخامنشیان نیز در این جنگ ها دخالت داشتند , اطلاعاتی درباره آن ها نیز در کتاب خود آورده است.
وی از سال ۴۶۰ قبل از میلاد تا ۳۹۵ قبل از میلاد زندگی می کرده است.
#تاریخ #ایران
📌 آفرینش از دیدگاه اساطیر ایرانی :
آفرینش بنابر باورهای ایران باستان در محدوده دوازده هزار سال اساطیری انجام می گیرد.
در دوران مادها و هخامنشیان اعتقاد به زروان خدای زمان پیروانی داشت.
بر اساس آیین زروانی , زروان خدایی است که در زمانی که هیچ چیز وجود ندارد نیایش هایی به جا می آورد تا پسری با خصایص خوب داشته باشد که جهان را بیافریند.
در پایان هزار سال زروان در اینکه این نیایش به ثمر برسد شک می کند و در همان هنگام نطفه اورمزد (خدای نیکی ها) و اهریمن (نیروی پلید و شر) بسته می شود.
اورمزد ثمره نیایش و صبر او و اهریمن میوه شک اوست.
زروان در آن هنگام پیمان می بندد که پسری را که نخست زاده شود فرمانروای جهان کند . اهریمن از این نیت آگاه می شود و سعی می کند نخست به دنیا بیاید. در نتیجه اهریمن در ابتدا متولد می شود و اورمزد پس از او به دنیا می آید.
زروان مجبور می شود اهریمن را برای دورانی نه هزار ساله فرمانروا کند با این اطمینان که در جنگی در پایان جهان که بین خیر و شر در می گیرد , اورمزد اهریمن را شکست دهد.
#ایران #تاریخ #اساطیر