🔸فروپاشی_شوروی و استقلال_تاجیکستان در آخرین سال‌های دهه 1980 میلادی با اجرای برنامه‌های گلاس‌نوست و پروسترویکای گورباچف، تحولات مهمی در حال شکل‌گیری در جماهیر شوروی و به‌ویژه تاجیکستان بود. شکل‌گیری گروه‌های مخالف شوروی یکی از این تحولات بود. با شروع زمزمه‌های فروپاشی شوروی سه گروه اصلی طرفدار استقلال در تاجیکستان حضور داشت: ۱_ جنبش دموکراتیک غیرمذهبی، یک گروه اسلام‌گرای میانه‌رو به نام رستاخیز و تجدید حیات اسلامی که یک گروه خواستار احیاء مجدد اسلام بود. جنبش دموکراتیک هم اعضای روسی و هم اعضای تاجیک داشت . شماری از روشنفکران مانند دولت‌خدا نظراف عضو آن بودند که خود را ملی‌گرایان تاجیک نیز می‌خواندند. اعضای جنبش رستاخیز و تجدید حیات اسلامی تاجیک بودند. در جریان کودتای اوت 1991، برخلاف دیگر جمهوری‌های آسیای مرکزی، محکم‌اف رئیس‌جمهوری تاجیکستان جهت‌گیری مثبتی نسبت به آن داشت. هنگامی که کودتاگران در مسکو شکست خوردند، گروه‌های مخالف در تاجیکستان به خیابان‌ها آمدند و خواستار برکناری محکم‌اف شدند. وستانیوز(فراخط)

🔸تصویر پادشاه اردن در کنار مسجد الاقصی در اسکناس‌های جدید اردن العربی الجدید: بانک مرکزی اردن تصاویر اسکناس‌های جدید که در یکی از آنها تصویر ملک عبدالله دوم در کنار مسجد الاقصی در بیت المقدس وجود دارد را منتشر کرد. این در حالی است که پس از تهدید رژیم صهیونیستی به تغییر وضعیت موجود در مسجد الاقصی، تنش‌ها بین اردن و این رژیم تشدید شده است. امان نسبت به تلاش‌های رژیم صهیونیستی برای تغییر وضعیت در مسجدالاقصی و اجازه دادن به نماز و مراسم یهودیان در این مکان مقدس هشدار داده و گفته است که برای درگیری آماده است. وستانیوز(فراخط)

🔸نشریه آمریکایی "نشنال اینترست" در گزارشی نوشت خرید هواپیمای سوخو-35 روسی و دیگر سامانه های پدافندی پیشرفته روسی (اس-400) از سوی ایران ریسک حمله به برنامه هسته ای این کشور را بالا می برد. به گزارش عصر ایران نشنال اینترست در گزارشی تحت عنوان «خرید هواپیمای  سوخو-35 از سوی ایران خطرناک‌تر از آن چیزی است که فکر می‌کنید» نوشت: خرید سوخو-35 از سوی ایران نه تنها یک معامله دفاعی ساده است، بلکه نشانی از عمق همکاری راهبردی بین تهران و مسکو است. این گزارش در ادامه مدعی شده:  ایران با استفاده از اتکای فزاینده روسیه به تسلیحات ارزان قیمت ایرانی در جنگ اوکراین، اکنون قرار است ده ها فروند هواپیمای سوخو-35 روسیه را خریداری کند. در حالی که برخی از ارزیابی‌های غربی تمایل دارند که این خرید را کم‌اهمیت جلوه دهند و ادعا کنند که این اقدام به طور جدی توازن نیروی هوایی در خلیج فارس را تغییر نمی‌دهد، اما سوخو-35 روسی تقویت بی‌سابقه‌ای به کنترل تهران بر حریم هوایی ایران خواهد داد. چنین تلاشی برای توسعه قابلیت‌ها به ویژه در زمانی که ایران در حال نزدیک‌تر شدن به قابلیت تولید بمب هسته‌ای است، خطرناک تر است. وستانیوز(فراخط)

🔸 در ۲۲ ژوئن ۱۹۴۱، آلمانی‌ها عملیات بارباروسا (تهاجم به اتحاد جماهیر شوروی) را آغاز کردند. عملیات بارباروسا با انگیزه هیتلر برای تصرف منابع طبیعی و هدف نازی‌ها برای «ریشه‌کن کردن نژاد اسلاو» همراه بود، این عملیات شاهد محاصره‌های بزرگ آلمانی‌ها بر علیه بیالیستوک (شهر مرزی بین لهستان و بلاروس) و مینسک (پایتخت بلاروس) و محاصره ۶۶۵ هزار سرباز روس در کیف (پایتخت اوکراین) در ماه‌های آغازین خود بود. این عملیات در نهایت در پشت دروازه‌های مسکو در زمستان ۱۹۴۱ متوقف شد و پس از آن به مدت ۳ سال شاهد وحشیانه‌ترین جنگ تاریخ بشریت بودیم. در پایان جنگ شوروی و آلمان در می ۱۹۴۵، بیش از ۳۰ میلیون نفر از طرفین جان خود را از دست دادند وستانیوز(فراخط)

🔸فروپاشی شوروی و استقلال_تاجیکستان سرانجام با ادامه اعتراضات، شورای عالی تاجیکستان در سپتامبر 1991 کناره‌گیری محکم‌اف را پذیرفت و قدرالدین اصلان‌اف، رئیس خود را به‌عنوان رئیس‌جمهور موقت معرفی کرد. اما شورای عالی که اکثر نمایندگان آن کمونیست بودند اصلان‌اف را برکنار و نبی‌اف را جانشین وی کرد و ممنوعیت فعالیت حزب کمونیست را لغو نمود. در ششم اکتبر شورای عالی در نتیجه فشار مخالفان، فعالیت حزب کمونیست را به حال تعلیق درآورد و فعالیت حزب نهضت اسلامی را آزاد اعلام کرد. نبی‌اف بلافاصله پس از آن از کفالت ریاست جمهوری استعفا کرد تا زمینه برگزاری انتخابات فراهم شود. انتخابات ریاست جمهوری سرانجام در ۲۴ نوامبر ۱۹۹۱ برگزار و نبی‌اف با ۵۷٪ آرا رئیس‌جمهور شد. رقیب اصلی وی، دولت خدانظراف که از پشتیبانی احزاب اصلی مخالف کمونیست‌های پیشین برخوردار بود، ۳۴٪ آرا را به دست آورد، هرچند که مخالفان صحت برگزاری انتخابات را رد کردند. در ماه بعد تاجیکستان به عضویت جامعه کشورهای مستقل مشترک المنافع درآمد. البته در اوایل سال 1992 با فعال شدن برخی گروه‌های کمونیست، جرقه‌های جنگ داخلی خونینی در این کشور آغاز شد و تا چندین سال ادامه یافت و نهایتا با میانجی‌گری ایران و روسیه و دستیابی به پیمان‌نامه صلح جنگ پایان یافت. وستانیوز(فراخط)

🔸احیاء_دین‌گرایی_با_فروپاشی_کمونیسم(۱) دوران حاکمیت 70 ساله اتحاد جماهیر شوروی تاریک‌ترین دوره در تاریخ آسیای مرکزی برای اسلام و مسلمانان به حساب می‌آید. سخت‌ترین سیاست‌های ضداسلامی شوروی از اواخر دهه 1920 تا آخر دهه 1930 به‌عنوان بخشی از برنامه دین‌ستیزی کمونیسم در قبال مسلمانان صورت گرفت. در این دوره بسیاری از چهره‌های مذهبی اسلامی کشته شده و آموزش اعمال مذهبی به‌شدت کاهش یافت. اما با آغاز جنگ جهانی دوم و حمله آلمان به شوروی در 1941، به دلیل نیاز رهبران کمونیست به نیروی انسانی برای شرکت در جنگ، سیاست‌های رسمی در قبال اسلام معتدل‌تر گردید. یکی از مهم‌ترین تغییرات این دوره تاسیس انجمن مسلمانان آسیای مرکزی در 1943 بود که همچون سه سازمان مشابه برای دیگر مناطق مسلمان‌نشین شوروی، توسط کرملین کنترل می‌شد. اگرچه این ساختارها برای جمعیت گسترده مسلمانان آن زمان کافی نبود، اما نخستین زمینه‌های قانونی برای ایجاد موسسات مذهبی، آموزش مذهبی و به جا آوردن فرائض اسلامی در شمار محدودی از مساجد فراهم آمد. وستانیوز(فراخط)

⭕️راه اندازی کانال فراخط 🔹 بنا‌بر درخواست مکرر مخاطبین وستانیوز، رسانه فراخط(وستانیوز) برای بررسی تحولات داخلی کشور راه‌اندازی شد. 🔺این رسانه چالش های مختلف سیاسی، اجتماعی،فرهنگی، اجتماعی، ورزشی و ... کشور را با نگاه جدید منعکس و بررسی می کند. 🔺فراخط آماده پذیرش و بررسی چالش‌های شهر و محل زندگی شماست. 🔴 فراخط همیشه برخط https://eitaa.com/joinchat/1482555655Cba3643e10d

🔸۳۳ سال پیش، در ۱۳ ژانویه، قتل عام ارامنه در باکو آغاز شد که توسط رهبری باکو شوروی سازماندهی شد. بیش از ۲۰۰ هزار نفر مجبور به ترک باکو شدند. بعد از ۳۳ سال باکو هر کاری می کند تا ارامنه آرتساخ مجبور به ترک وطن خود شوند. هدف همیشه یکسان است. وستانیوز(فراخط)

🔸#احیاء_دین‌گرایی_با_فروپاشی_کمونیست با پایان جنگ جهانی دوم و در دوره خروشچف در دهه 1960، جریانات اسلام‌ستیزانه در قالب برنامه‌های تبلیغات مجددا بروز و ظهور یافتند. این تبلیغات تغییر کاربری مساجد، تلاش برای جایگزینی ملی‌گرایی با سنت‌های اسلامی، ارتباط دادن اسلام با عقب‌افتادگی، خرافات و تعصب را در بر می‌گرفت. از 1979 با مداخله نظامی شوروی در افغانستان و افزایش روزافزون ظهور احیاگران اسلامی در چندین کشور دیگر، جریانات اسلام‌ستیزانه بیش از پیش تشدید شد. علاوه بر این در حوزه‌های فرهنگ، هنر و آموزش نیز اقدامات متعددی صورت گرفت. تلاش‌های زیادی برای روسی‌سازی سبک زندگی مردم مسلمان تاجکستان انجام شد، به‌نحوی که از این پس سنت‌های غیراسلامی روسی به بخشی از زندگی تاجیکان بدل شده بود. سالن‌های موسیقی اپرا و رقص باله در دوشنبه تاسیس شدند، جشن‌های سال نو میلادی برای تاجیکان جشن گرفته شد، مشروبات الکلی روسی به‌عنوان بخشی از سبد غذایی خانوار تاجیک به‌ویژه در اعیاد و مراسمات بدل گردید. علاوه بر این مقامات شوروی با ایجاد سیستم آموزشی پیشرفته به استحکام زبان روسی در تاجیکستان و حذف تدریجی آموزه‌های اسلامی و جایگزینی آن‌ها با نسخه‌های سکولار پرداختند. با تمام این اقدامات اما دین خاستگاه خود را در میان مسلمانان آسیای مرکزی حفظ نمود که این امر تا حد زیادی به ویژگی‌های فکری- فرهنگی این منطقه و قرائت منحصر به فرد صوفیانه مردم آسیای مرکزی از اسلام متکی بود. وستانیوز(فراخط)

🔸#احیاء_دین‌گرایی_با_فروپاشی_کمونیست دوران حاکمیت 70 ساله اتحاد جماهیر شوروی تاریک‌ترین دوره در تاریخ آسیای مرکزی برای اسلام و مسلمانان به حساب می‌آید. سخت‌ترین سیاست‌های ضداسلامی شوروی از اواخر دهه 1920 تا آخر دهه 1930 به‌عنوان بخشی از برنامه دین‌ستیزی کمونیسم در قبال مسلمانان صورت گرفت. در این دوره بسیاری از چهره‌های مذهبی اسلامی کشته شده و آموزش اعمال مذهبی به‌شدت کاهش یافت. اما با آغاز جنگ جهانی دوم و حمله آلمان به شوروی در 1941، به دلیل نیاز رهبران کمونیست به نیروی انسانی برای شرکت در جنگ، سیاست‌های رسمی در قبال اسلام معتدل‌تر گردید. یکی از مهم‌ترین تغییرات این دوره تاسیس انجمن مسلمانان آسیای مرکزی در 1943 بود که همچون سه سازمان مشابه برای دیگر مناطق مسلمان‌نشین شوروی، توسط کرملین کنترل می‌شد. اگرچه این ساختارها برای جمعیت گسترده مسلمانان آن زمان کافی نبود، اما نخستین زمینه‌های قانونی برای ایجاد موسسات مذهبی، آموزش مذهبی و به جا آوردن فرائض اسلامی در شمار محدودی از مساجد فراهم آمد. وستانیوز(فراخط)

🔸#احیاء_دین‌گرایی_با_فروپاشی_کمونیست یکی از مشخصه‌های آخرین سال‌های شوروی و آغاز زمزمه‌های استقلال، گرایش روزافزون به آموزه‌های اسلامی، به‌ویژه میان جوانان بود. این امر موجب شد در دوره پساشوروی اسلام به عنصر مهمی در مباحثات ملی‌گرایانه روشنفکران تاجیک بدل شود. در اواخر 1989، مسامحت نسبی در قبال دین در دوره گورباچف موجب نوعی احیاء نسبی در گرایشات و عمل به فرائض دینیِ اسلام و مسیحیت ارتدوکس گردید. در این دوره مساجد جدیدی تاسیس شدند و آموزش اسلامی و مشارکت در امور دینی افزایش یافت. در این ایام خطیبان مسلمان جدیدی در تاجیکستان ظهور یافتند و اقتدار رسمی انجمن مسلمانان آسیای مرکزی که در تاشکند مستقر بود، در تاجیکستان فروریخت. تاجیکان مرجع دینی مستقل خود را یافتند و به اتکاء به ازبکستان در امور دینی پایان دادند. این امر موجب شکوفایی روند احیاء دینی تاجیکستان پس از فروپاشی گردید. روشنفکران و روحانیون برجسته تاجیک همچون حاج ‌اکبر تورجانزاده (که از 1988 قاضی کلان تاجیکستان بود) و مرحوم سیدعبدالله نوری (رهبر گروه‌های اپوزوسیون در فرایند صلح و موسس حزب نهضت اسلامی تاجیکستان) نقش بی‌بدیلی در این سال‌ها ایفا نمودند. آمار و اطلاعات کمی و کیفی پس از استقلال همچون مشارکت مردم در امور دینی، تعداد فضاهای مذهبی همچون مساجد و موسسات مذهبی، آموزش مذهبی و دانش دینی مردم و ... گویای احیاء دینی در تاجیکستان پس از استقلال است. وستانیوز(فراخط)

🔸 #هویت_اسلامی_تاجیک‌ها یکی از مهم‌ترین مسائل پس از #استقلال تاجیکستان و درواقع تمام جمهوری‌های آسیای مرکزی، بحران هویت بود. در دوران اتحاد جماهیر شوروی تلاش‌های بسیاری برای کمرنگ‌ ساختن مولفه‌های هویتی قومی- مذهبی جمهوری‌ها و جایگزینی آن با هویت ملی شوروی صورت گرفته بود. سنت‌ها و فرهنگ‌های روسی از این پس نمود بیشتری در زندگی روزمره مردم این منطقه داشتند و نسل‌های جدیدتر دانش و گرایش بیشتری به روسیه در مقابل اجداد و نیاکان خود داشتند. به‌ویژه در زمینه مذهب که ریشه‌ای عمیق و هزاران ساله در ماوراءالنهر داشت و اینک به‌دلیل محدودیت‌های اعمال شده توسط کمونیست‌ها در شرف فراموشی بود. البته باصرف نظر از محدودیت‌های «سخت» اعمال شده در قبال مردم این مناطق همچون تخریب مساجد، زندانی‌کردن، تبعید و قتل چهره‌های تاثیرگذار و جریان‌سازِ فرهنگی و مذهبی جمهوری‌ها، اعمال قوانین محدود‌کننده در زمینه آموزش و مشارکت در امور فرهنگی-مذهبی و ...، مولفه‌های نرم قدرت شوروی تاثیر بیشتری بر مردم این منطقه داشت. تقریبا عمده روشنفکران تاجیک که نمادهایی از مدرنیته را از نزدیک مشاهده کردند در مسکو و سنت‌پترزبورگ تحصیل کرده بودند. ساختار روشنفکری و ظهور نخبگان تحصیل‌کرده جدید در تاجیکستان نیز با مدیریت روس‌ها در دوره اتحاد جماهیر شوروی شکل یافته بود. علاوه بر این تبلیغات آن زمان رهبران کمونیست برای قرار دادن شوروی به‌عنوان یک ابرقدرت جهانی و برابری استراتژیک آن با ایالات متحده آمریکا، ترویج و تبلیغ نمادهای پیشرفت و توسعه شوروی همچون تسلیحات مدرن، موشک‌ها دوربرد و صنایع فضایی که در گوشه و کنار شهرهای آن زمان یافت می‌شد نیز برای مردم جمهوری‌های کوچک آسیای مرکزی، ازجمله تاجیکستان جذابیت داشتند. امروزه نیز حتی با تشدید بحران هویت و ضعف‌های ساختاری دولت‌های مستقل شکل گرفته بسیاری از مردم این مناطق جلوه‌هایی از شکوه و برازندگی ملی دوره شوروی را آرزو می‌کنند. در نخستین روز‌های پس از استقلال و ظهور ثبات نسبی در تاجیکستان با سپری شدن جنگ داخلی و به نتیجه رسیدن فرایند صلح میان گروه‌های اپوزوسیون و دولت رحمان‌اف، کم کم بحران هویتی جلوه‌های بیشتری به خود دید. دولت تاجیکستان در تلاش بود تا هویت نوینی را در تاجیکستان بر مبنای مولفه‌های غیرمذهبی و با اتکاء به ملی‌گرایی شکل دهد. نخستین و مهم‌ترین ابزاری که رحمان به آن متوسل شد تاریخ بود. سلسله سامانیان که در مناطقی از تاجیکستان کنونی مستقر بودند مبنای این دیدگاه تاریخی دولت تاجیکستان قرار گرفت. دولت تاجیکستان از این پس اهتمام ویژه‌ای به ملی‌ کردن این نمادهای تاریخی صورت دادند که از جمله آن‌ها می‌توان به نامیدن پول ملی کشور به نام سامانی و ساخت نمادهای تاریخی و مجسمه‌های گوناگون از شخصیت‌های تاریخی ایران باستان در گوشه کنار شهر دوشنبه اشاره کرد. حتی خود امامعلی رحمان اقدام به نگارش کتابی با عنوان «تاجیکان در آئینه تاریخ: از آریان تا سامانیان» نموده و آموزش آن در مدارس تاجیکستان اجباری شد. در کنار این اقدامات، در راستای سیاست‌های دوره شوروی، دولت تاجیکستان تلاش‌های زیادی را نیز برای از میان برداشتن مولفه‌های اسلامی از هویت مردم این کشور صورت داده است. البته توجیه دولت مقابله با اسلام سنتی تاجیک بوده و مدعی از میان برداشتن مولفه‌های خارجی اسلام است. اما به رغم تمام این تلاش‌ها، از میان برداشتن مولفه‌های اسلامی هویت تاجیک‌ها صورت نگرفته است. چه‌ بسا بحران هویتی به‌وجود آمده در این کشور در نتیجه قرار دادن مبنای سکولار برای دولت، ملت و هویت تاجیک‌ها هصورت گرفته است. اما به‌رغم تمامی این تلاش‌ها، حضور و نفوذ اسلام در لایه‌های عمیق و درونی هویت تاجیک‌ها موجب شده با فرایند تقابلی صورت گرفته، این هویت به نوعی تحکیم و تثبیت هم شود تا حدی که بعضا دولت هم مجبور می‌شود خود را سردمدار و پیش‌قراول اسلام در کشور جلوه دهد. در جامعه امروزِ تاجیکستان که نظامی فاقد قانون‌مداری و مستبد، با فساد ساختاری گسترده وجود دارد، اسلام به تاجیک‌ها کمک می‌کند تا زندگی روزمره و معیارهای اخلاقی خود را با آن تنظیم نمایند. درحالی‌که کشور مملو از ارتشاء شده و بی‌عدالتی در نظام مالکیت حاکم است، اخلاق اسلامی مقاومت می‌کند. مقررات اسلامی ازجمله زکات به فقرا و مستمندان یاری می‌رساند. علاوه بر این، اسلام در طول بحران‌های گوناگون تاجیک‌ها از حمله مغول تا فشارها و جنگ‌ها دوره روسیه تزاری و خفقان کمونیستی و دوران جنگ داخلی، مامن و پناهگاهی برای حفظ مردم این کشور بوده است. به‌ویژه ماهیت تصوف‌گونه اسلامِ تاجیک‌ها که نقش موثرتری در این راستا ایفا نموده است. وستانیوز(فراخط)