#نهج_البلاغه_بخوانیم
#حکمت۳۶
قَالَ (علیه السلام):
مَنْ أَطَالَ الْأَمَلَ، أَسَاءَ الْعَمَلَ.
❄و درود خدابراو فرمود:
هر كه دامنه آرزوهايش گسترده شود، كردارش ناروا گردد.
#مفاهیم
طُولُ الَامَل: آرزوی طولانی
#شرح
امام(علیه السلام) در این سخن کوتاه و حکمت آمیز مى فرماید: «کسى که آرزویش را طولانى کند اعمال بد انجام مى دهد»
شک نیست که آرزوها انگیزه حرکت انسان براى هرگونه فعالیت است;
جوانى که آرزو دارد به مقامات عالیه علمى برسد تلاش و کوشش را در فراگیرى علم افزایش مى دهد، کشاورزى که آرزو دارد مزارع پربار و باغ هاى سرشار از برکات مادى داشته باشد در امر کشاورزى فعالیت مى کند و مادرى که آرزو دارد جوان برومندى در سنین آخر عمر در کنار او باشد در حفظ و تربیت فرزندش مى کوشد.
ولى هرگاه آرزو از حد اعتدال خارج شود 🛑و انسان به سراغ امور دست نیافتنى و یا غیر ضرروى و خارج از حد نیاز برود💰، طبیعى است که باید تمام تلاش و کوشش خود را براى رسیدن به آن بگذارد و همه چیز جز آن را فراموش کند و شب و روز به دنبال آن بدود.
1️⃣چنین کسى از یک سو آخرت را به کلى به دست فراموشى مى سپارد و
2️⃣از سوى دیگر براى رسیدن به هدف خود هر وسیله اى را مباح مى شمرد و
3️⃣از سوى سوم در مقابل هر کس خضوع ذلیلانه مى کند و سرانجام گرفتار «سوء العمل» مى شود که امام در جمله حکمت آمیز بالا به آن اشاره فرمود.
در حالى که اگر دامنه آرزو را کوتاه مى کرد
🔻 و به آنچه مورد نیازش بود قناعت مى نمود، وقت کافى براى رسیدن به وظایف الهى و اندوختن ذخیره هاى آخرت پیدا مى کرد و از آلوده شدن به حرام در امان مى ماند و عزت و کرامت خود را بر باد نمى داد.
🦜🍃@tmasirkhoozestan
#نهج_البلاغه_بخوانیم
#حکمت۳۷
🕊🌺قَدْ لَقِيَهُ عِنْدَ مَسِيرِهِ إِلَى الشَّامِ دَهَاقِينُ الْأَنْبَارِ فَتَرَجَّلُوا لَهُ وَ اشْتَدُّوا بَيْنَ يَدَيْهِ،
فَقَالَ(علیه السلام):
مَا هَذَا الَّذِي صَنَعْتُمُوهُ؟
فَقَالُوا خُلُقٌ مِنَّا نُعَظِّمُ بِهِ أُمَرَاءَنَا.
فَقَالَ وَ اللَّهِ مَا يَنْتَفِعُ بِهَذَا أُمَرَاؤُكُمْ، وَ إِنَّكُمْ. لَتَشُقُّونَ عَلَى أَنْفُسِكُمْ فِي دُنْيَاكُمْ وَ تَشْقَوْنَ بِهِ فِي [أُخْرَاكُمْ] آخِرَتِكُمْ؛ وَ مَا أَخْسَرَ الْمَشَقَّةَ وَرَاءَهَا الْعِقَابُ، وَ أَرْبَحَ الدَّعَةَ مَعَهَا الْأَمَانُ مِنَ النَّار.
🕊🌺هنگامى كه به شام مى رفت، دهقانان شهر انبار به ديدارش آمدند. از اسبها پياده شدند و پيشاپيش او دويدند.
پرسيد: اين چه كار است كه مى كنيد؟
گفتند :كه اين عادت ماست در بزرگداشت فرمانروايانمان.
امام (ع) فرمود: اين كارى است كه اميرانتان از آن سود نبردند و شما خود را در زندگى خود به مشقت مى افكنيد و در آخرت به بدبختى گرفتار مى آييد. چه زيانبار است مشقتى كه در پى آن عذاب باشد و چه سودمند است آسودگى همراه با ايمنى از عذاب خدا.
#مفاهیم
انْبَار: يكى از شهرهاى عراق.
تَرَجَّلُوا: (از اسبان خود) پياده شدند.
اشْتَدُّوا: شتافتند.
تَشُقُّونَ: به مشقت مى اندازيد.
تَشْقَونَ: شقاوت مند مى شويد.
الدَّعَة: آرامش.
#شرح
در زمان هاى گذشته معمول بوده ـ و هم اکنون نیز در بعضى از نقاط جهان معمول است ـ که اهل یک کشور یا اهل یک شهر براى تعظیم امرا و سلاطین اعمالى انجام مى دادند که نشانه نهایت ذلت بود. آنها نیز از این رفتار خشنود مى شدند،چراکه علاقه داشتندهمواره شهروندانشان خود راذلیل وخوار وبى مقدار در برابر آنها بدانند تا فکر قیام به مغزشان خطور نکند و سلطه آنان باقى بماند.
ولى اسلام که به انسان ها شخصیت داده و آدمى را مسجود فرشتگان و اشرف مخلوقات مى داند و جهان را مسخر او مى شمرد، اجازه نمى دهد افراد با ایمان براى بزرگداشت امرا تن به کارهاى ذلیلانه بدهند.
به یقین اگر به جاى على(علیه السلام)معاویه بود آنها را به این کار تشویق مى کرد.
📜 در حدیث دیگرى از امام صادق(علیه السلام) مى خوانیم:
روزى امیر مؤمنان به سراغ اصحابش آمد در حالى که بر مرکب سوار بود. گروهى پشت سر حضرت به راه افتادند. امام نگاهى به آنها کرد و فرمود:
با من کارى دارید؟
عرض کردند: نه یا امیرالمؤمنین ،ولى دوست داریم همراه تو راه برویم.
امام به آنها فرمود: «انْصَرِفُوا فَإِنَّ مَشْیَ الْمَاشِی مَعَ الرَّاکِبِ مَفْسَدَةٌ لِلرَّاکِبِ وَمَذَلَّةٌ لِلْمَاشِی; برگردید، زیرا راه رفتن پیاده در کنار سوار موجب مفسده (غرور و خودبرتربینى) براى شخص سوار و سبب ذلت براى پیاده است».
⚘🕊@tmasirkhoozestan⚘🕊
#مفاهیم
اِحفظ:به خاطر داشته باش
لایضرّک:ضرر نمیرساند به تو
اَغنی:توانگرترین
اَکرم:گرامی ترین
حسب:بزرگی
ایّاک و:دوری کن از
#شرح
امام علی علیه السلام دراین حکمت گهر بار خطابش به امام حسن علیه السلام ودر واقع به همه ی انسانها ست.
این فرمایش امام از دو بخش تشکیل شده است.
🌺بخش اول
شامل صفاتی است که از درون بر انسان اثر میگذارد.ومشکلات درونی به شمار می آید.
🌺بخش دوم
شامل عوامل بیرونی منفی تاثیر گذار از سوی جامعه است.
📕عقل در امور دنیا وآخرت موجب توانگری است .
و احمق بهره ی کاملی از عقل ندارد.
🔸️🔹️اواز تجربه اش استفاده نمیکند.
🔸️🔹️عاقبت کار را نمی سنجد.
🔸️🔹️نتیجه ی کار را نمی فهمد ،مگر بعد از گذشتن مهلت انجام کار.
📕عجب موجب خود برتر بینی شخص نسبت به دیگران است و انسان هم نزد خداوند پست ومنفور میشود، هم نزد مردم و چنین کسی دچار تنهایی همیشگی میشود.
📕حسن خلق تنها به خندیدن وخنداندن نیست.
پایه های حسن خلق:
🔸️🔹️صبر وشکیبایی
🔸️🔹️مدارا با دیگران
🔸️🔹️سعه ی صدر وتحمل
با بدان کم نشین که صحبت بد
گرچه پاکی تو را پلید کند
آفتاب بدین بلندی را
ذره ای ابر ناپدید کند
📕@tmasirkhoozestan
#نهج_البلاغه_بخوانیم
🕊⚘حکمت۳۹
⚘قالَ (علیه السلام):
لَا قُرْبَةَ بِالنَّوَافِلِ، إِذَا أَضَرَّتْ بِالْفَرَائِضِ.
⚘درود خدا بر اوفرمود (ع):
در به جاى آوردن مستحبات قربتى نيست اگر به واجبات زيان رساند.
#مفاهیم
نوافل:جمع نافله،اعمال مستحبی
#شرح
روشن ترين تفسيرى كه براى اين گفتار حكيمانه امام(عليه السلام) به نظر مى رسد اين است كه: هرگاه كارهاى مستحب ضررى به واجبات بزند ارزش آن كاسته مى شود و ثواب آن كم مى گردد،
🔹️مثل اين كه كسى از سر شب تا بعد از نيمه شب مشغول عزادارى باشد ولى خواب بماند و نماز صبح او قضا شود.
🔹️ يا اين كه به سراغ كارهاى خير و كمك به مستمندان برود; ولى در اداى ديون خود (خمس،زکات)و يا حج واجب كوتاهى كند
. دليل آن هم روشن است،
فرائض و واجبات مصالحى دارد كه اگر ترك شود به انسان لطمه جدّى مى زند در حالى كه مستحبّات چنين نيست و به اين مى ماند كه كسى داروى اصلى درد خود را رها كرده و به داروهاى اضافى و غير ضرورى بپردازد.
🌊🦢@tmasirkhoozestan🌊🦢
#نهج_البلاغه_بخوانیم
#حکمت۴۰
💎وَ قَالَ (علیه السلام):
لِسَانُ الْعَاقِلِ وَرَاءَ قَلْبِهِ، وَ قَلْبُ الْأَحْمَقِ وَرَاءَ لِسَانِهِ.
💎و فرمود (ع): زبان خردمند آن سوى دل اوست و دل بى خرد آن سوى زبانش.
#مفاهیم
حَذَفاتُ اللِّسان: گفتار بيهوده و بى معنائى كه از روى فكر و انديشه نباشد.
مُراجِعَةُ فِكْرِهِ: فكر كردن در مورد آنچه بر زبان جارى ميشود.
مُماخَضَةَ الرَّاْى: تضارب آراء و انديشه ها،
#شرح
🏆این سخن امام علیه السلام از مطالب شگفت انگیز وپر ارزش است،
🤔اشاره به این که انسان عاقل قبل از حرف زدن با عقل وفکرمشورت میکند ، سپس سخن مى گوید،
🤦♂️در حالى که احمق نخست سخن مى گوید و بعد در اندیشه فرو مى رود
به همین دلیل سخنان عاقل حساب شده، موزون، مفید و سنجیده است;
ولى سخنان احمق ناموزون و گاه خطرناک و بر زیان خود او.
📝اینم یه دستورالعمل برای تقویت عقل(فکر کردن قبل از سخن)
⚘🕊@tmasirkhoozestan
#نهج_البلاغه_بخوانیم
#حکمت۴۲
🌺🍃قَالَ (علیه السلام) لِبَعْضِ أَصْحَابِهِ فِي عِلَّةٍ اعْتَلَّهَا:
جَعَلَ اللَّهُ مَا كَانَ [مِنْكَ] مِنْ شَكْوَاكَ حَطّاً لِسَيِّئَاتِكَ، فَإِنَّ الْمَرَضَ لَا أَجْرَ فِيهِ وَ لَكِنَّهُ يَحُطُّ السَّيِّئَاتِ وَ يَحُتُّهَا حَتَّ الْأَوْرَاقِ، وَ إِنَّمَا الْأَجْرُ فِي الْقَوْلِ بِاللِّسَانِ وَ الْعَمَلِ بِالْأَيْدِي وَ الْأَقْدَامِ. وَ إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ يُدْخِلُ بِصِدْقِ النِّيَّةِ وَ السَّرِيرَةِ الصَّالِحَةِ مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ الْجَنَّةََ.
🌺🍃به يكى از اصحابش كه بيمار شده بود چنين فرمود:
خداوند بيمارى تو را كه از آن شكوه مى كنى، سبب كاستن از گناهانت قرار داده. زيرا در بيمارى اجر و ثوابى نيست، ولى گناهان را مى ريزد، آنسان، كه برگ درختان مى ريزند. اجر و ثواب، حاصل گفتار به زبان است و كردار به دست و پاى. خداوند به سبب صدق نيت و باطن پاك، هر كس را كه خواهد، به بهشت مى برد.
#مفاهیم
حت:ریختن برگ درخت
اوراق:برگ های درخت
سیئات:گناهان
⚘📿@tmasirkhoozestan
#نهج_البلاغه_بخوانیم
#حکمت۴۳
🌻🍃وَ قَالَ (علیه السلام) فِي ذِكْرِ خَبَّابِ بْنِ الْأَرَتِّ:
[رَحِمَ] يَرْحَمُ اللَّهُ خَبَّابَ بْنَ الْأَرَتِّ، فَلَقَدْ أَسْلَمَ رَاغِباً، وَ هَاجَرَ طَائِعاً، وَ قَنِعَ بِالْكَفَافِ، وَ رَضِيَ عَنِ اللَّهِ، وَ عَاشَ مُجَاهِداً.
🌻🍃هنگامى كه از خبّاب بن الارت، ياد مى كرد چنين فرمود:
خداوند خبّاب بن الارتّ را رحمت كند. به رغبت اسلام آورد و در عين اطاعت، مهاجرت كرد و به آنچه روزيش داده بودند، قناعت نمود و از خدا راضى بود و مجاهد زيست.
#مفاهیم
✴کفاف: زندگى متوسطى كه در آن نيازهاى اصلى انسان بر آورده ميشود.
✴اسلم:اسلام آورد
✴عاش:زیست
#شرح
🔅امام(عليه السلام) در اين گفتار پرمايه خود تعريف و تمجيدى از يكى از مجاهدان اسلام و مسلمانان راستين به نام «خبّاب بن الارتّ» دارد، اوصافى كه مى تواند براى همه الگو باشد و از آن پند و اندرز گيرند.
امام(عليه السلام) در اينجا پنج وصف مهم براى خبّاب به دنبال طلب رحمت الهى، براى او ذكر مى كند:
1️⃣نخست اسلام وى از روى عشق و علاقه و رغبت است نه از روى ترس و نه از روى طمع و نه به سبب تقليد كوركورانه.
آرى او اسلام را به خوبى شناخت و به آن عشق ورزيد و مسلمان شد و بهترين دليل براى عشق و علاقه او به اسلام اين بود كه بارها مشركان او را شكنجه كردند كه دست از اسلام بر دارد، شكنجه ها را تحمل كرد و دست از دامان پيامبر نكشيد.
2️⃣وصف دوم اينكه او جزء مهاجران بود و مهاجرتش براى اطاعت خدا صورت گرفت. شايد هجرت بعضى از مكه به مدينه براى ترس از مشركان يا طمع در آينده اسلام بود; ولى اين مرد مجاهد تنها به موجب اطاعت خداوند هجرت كرد و مى دانيم هجرت مهاجران فصل جديدى در تاريخ اسلام گشود، زيرا آنها با انصار مدينه دست به دست هم داده لشكر نيرومندى براى اسلام فراهم شد كه در سايه آن توانست در مبارزات خود با دشمنان پيروز گردد و حكومت اسلامى به كمك آنها تحقق يابد. جالب اين كه در حالات خبّاب نوشته اند كه او در ميدان بدر و تمام غزواتى كه بعد از آن صورت گرفت از پيغمبر(صلى الله عليه وآله) جدا نشد.
3️⃣سوم اينكه او مرد قانعى بود و زندگى ساده و زاهدانه اى داشت و مى دانيم افراد قانع افرادى عزيز و سربلندند و در برابر ثروتمندان از خدا بى خبر هرگز سر تعظيم فرود نمى آورند. در حقيقت او در اين كار از پيغمبر گرامى اسلام الگو مى گرفت.
4️⃣در چهارمين جمله خشنودى او را از تقديرات الهى بيان مى كند با اين كه او دوران هاى سخت و طوفانى اسلام را از نزديك مشاهده كرد و زجر بسيار كشيد و تحمل شدائد نمود; اما با اين حال هميشه از خدا راضى بود; راضى از مقدرات الهى و به پاداش هاى نيك.
5️⃣در پنجمین و آخرین توصیف مى فرماید: او در تمام عمر مجاهد بود; در مکه جهادى آمیخته با شکنجه داشت. ♨️مشرکان آتش افروختند، او را به پشت بر آتش خواباندند به گونه اى که قسمت زیادى از پشت او سوخت; ولى هرگز از اسلام باز نگشت. در دوران مدینه که دوران جهادهاى سخت و سنگین اسلامى بود در تمام میدان هاى نبرد حضور داشت و مى جنگید و در دوران حکومت امیر مؤمنان على(علیه السلام) گفته اند در جنگ صفین و نهروان حضور داشت، هرچند بعضى از مورخان معتقدند او در اواخر عمرش بیمار بود و نتوانست در صفین شرکت کند و پیش از جنگ نهروان از دنیا چشم پوشید.
🔆صفات بالا نشان مى دهد چه کسانى مى توانند محبوب اولیاء الله باشند و چه صفاتى انسان را به خدا و معصومان(علیهم السلام) نزدیک مى کند.
🌻🍃 @tmasirkhoozestan
#نهج_البلاغه_بخوانیم
#حکمت۴۴
⚘وَ قَالَ (علیه السلام):
طُوبَى لِمَنْ ذَكَرَ الْمَعَادَ، وَ عَمِلَ لِلْحِسَابِ، وَ قَنِعَ بِالْكَفَافِ، وَ رَضِيَ عَنِ اللَّهِ.
⚘ودرود خدا براو فرمود:
خوشا به حال كسى كه همواره به ياد معاد باشد و براى روز حساب عمل كند و به آنچه روزيش داده اند، قانع باشد و از خدا راضى باشد.
#مفاهیم
طوبی لمن:خوشا به حال کسی که
رضی:راضی بود
🌻 @tmasirkhoozestan
#نهج_البلاغه_بخونیم
#حکمت۴۵
💢وَ قَالَ (علیه السلام):
لَوْ ضَرَبْتُ خَيْشُومَ الْمُؤْمِنِ بِسَيْفِي هَذَا عَلَى أَنْ يُبْغِضَنِي مَا أَبْغَضَنِي، وَ لَوْ صَبَبْتُ الدُّنْيَا بِجَمَّاتِهَا عَلَى الْمُنَافِقِ عَلَى أَنْ يُحِبَّنِي مَا أَحَبَّنِي؛ وَ ذَلِكَ أَنَّهُ قُضِيَ، فَانْقَضَى عَلَى لِسَانِ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ (صلی الله علیه وآله) أَنَّهُ قَالَ: "يَا عَلِيُّ لَا يُبْغِضُكَ مُؤْمِنٌ وَ لَا يُحِبُّكَ مُنَافِقٌ".
💢و درود خدا بر او،فرمود :
اگر به اين شمشيرم بر بينى مؤمن زنم كه با من دشمن شود، دشمن نشود و اگر همه جهان را به كام منافق ريزم كه با من دوست گردد، دوست نگردد. و اين، از آن روست، كه حكم خداى بر زبان پيامبر امّى (صلى الله عليه و آله) گذشت كه فرمود: يا على، مؤمن تو را دشمن نشود و منافق دوست نگردد.
#مفاهیم
الْخَيْشُوم: بيخ بينى.
الْجَمَّات: جمع «جمّة»، محل انباشته شدن آب در كشتى، چاه بسيار پر آب، مقصود در اينجا اين است كه اگر تمامى دنيا را بر منافق ببخشم... .
امّی:درس نخوانده
💢@tmasirkhoozestan
#نهج_البلاغه_بخوانیم
#حکمت۴۸
وَ قَالَ (علیه السلام):
الظَّفَرُ بِالْحَزْمِ، وَ الْحَزْمُ بِإِجَالَةِ الرَّأْيِ، وَ الرَّأْيُ بِتَحْصِينِ الْأَسْرَارِ.
فرمود (ع):
پيروزى به دورانديشى است و دورانديشى به جولان انديشه و انديشه به نگاه داشتن اسرار است.
#مفاهیم
حَزم: احتياط كارى
تَحصِين: نگهدارى
🦋@tmasirkhoozestan🦋
#نهج_البلاعه_بخوانیم
#حکمت۴۹
قَالَ (علیه السلام):
احْذَرُوا صَوْلَةَ الْكَرِيمِ إِذَا جَاعَ، وَ اللَّئِيمِ إِذَا شَبِعَ.
و فرمود (ع): از تعرض كريمان، چون گرسنه شوند و از تعرض فرومايگان، چون سير شوند، حذر كنيد.
#مفاهیم
احذروا:بترسید
لئیم:پست
#شرح
امام(عليه السلام) در اين كلام حكمت آميزش به يكى از تفاوت هاى ميان افراد با شخصيت و بزرگوار و افراد پست و بى ارزش اشاره مى كند .
افراد بزرگوار و با شخصيت تنها هنگامى دست به حمله مى زنند كه به آنها ستم شود و يا نياز مبرم براى ادامه حيات پيدا كنند كه در اين صورت براى گرفتن حق خود و دفاع در مقابل ظالمان غيرت آنها به جوش مى آيد و حمله جانانه اى مى كنند; ولى لئيمان هنگامى كه به نوايى برسند و بر مراد خويش سوار گردند طغيان مى كنند و افراد بى گناه را مورد حمله قرار مى دهند همچون حيوانات درنده اى كه پس از سيرى، مست مى شوند.
🌸🍃@tmasirkhoozestan
#نهج_البلاغه_بخوانیم
#حکمت۷۲
🖍📘وَ قَالَ (علیه السلام): الدَّهْرُ يُخْلِقُ الْأَبْدَانَ، وَ يُجَدِّدُ الْآمَالَ، وَ يُقَرِّبُ الْمَنِيَّةَ، وَ يُبَاعِدُ الْأُمْنِيَّةَ؛ مَنْ ظَفِرَ بِهِ نَصِبَ، وَ مَنْ فَاتَهُ تَعِبَ
🖍📘و فرمود (ع): روزگار بدنها را فرسوده سازد و آرزوها را تازه گرداند و مرگ را نزديك و اميدها را دور كند. هر كه بر آن ظفر يابد به رنج افتد و هر كه از دستش بدهد، سختى كشد.
#مفاهیم
🔹يُباعِدُ الُامْنِيَّةَ: آرزوها را دور و دست يابى به آن را دشوار ميكند.
🔹نَصِبَ: بسيار خسته شد
☀️🍃 @tmasirkhoozestan