💎 #آشنایی_با_اصطلاحات | #اصول_عملیه
💠اصول عملیّه، اصطلاحی در اصول فقه ، به معنی اصول یا ضوابطی که در موارد بروز شک در تعیین حکم شرعی ، تکلیف مکلف را روشن میسازد و ملجأ نهایی مکلفی است که بر دلیل و امارهای دست نیافته است.
🛑به اصول عملیه، دلیل فقاهتی و به اماره، دلیل اجتهادی نیز گفته میشود.
⭕️ اصول عملی به لحاظهای مختلف، دارای تقسیمات ذیل است:
🔻اصل خاص و عام
🔻اصل شرعی و عقلی
🔻اصل محرز و غیر محرز
🔻اصل تنزیلی و غیر تنزیلی
🔻اصل موضوعی و اصل حکمی.
🔻اصل سببی و اصل مسببی.
🖇 ادامه مطلب در:
🌐 wikifeqh.ir/اصول_عملیه
به #ویکیفقه بپیوندید👇
🆔 @wikifeqh
💎 #آشنایی_با_اصطلاحات | #باده_عرفانی
💠لفظ «باده» در تصوف و عرفان اسلامی، خاصه در اشعار عرفانی، معمولاً معنایی غیر از معنای حقیقی خود دارد.
🛑صوفیه برای تمیز دو معنی حقیقی و مقصود عرفانی از یکدیگر مایع مسکری را که شرع حرام کرده است «باده / شراب صوری» و باده خود را «معنوی» خواندهاند، که مراد از آن، به طور کلی، محبت ایشان به پروردگار است، محبتی که باعث حالات خاص قلبی میشود.
⭕️برای بیان این معنای رمزی، شعرای صوفی مسلک از همان الفاظ و کنایاتی استفاده کردهاند که شعرای غیر صوفی؛ یعنی، همچنانکه در اشعار غیر عرفانی الفاظ «باده» و «می» و «شراب» و «خمر» و «مُدام» یا («مدامه») و «رحیق» و تعبیراتی چون «آب عنب» و «دختر رز» کموبیش به یک معنی است، در اشعار صوفیانه نیز معانی همه این الفاظ و رموز غالباً یکسان است.
🔻البته، از قرن هفتم به بعد، بعضی از نویسندگان در تعاریف خود فرقهایی میان معانی این الفاظ، بهویژه «شراب» و «می» و «باده»، قائل شدهاند.
✍این اختلاف در تعاریف الفاظ، و از جمله در تعریفات عرفانی «شراب» و «می» و «باده» و غیره.
ناشی از این است که این الفاظ اساساً متعلق به زبان و تخیل شاعرانه و لذا معنای آنها به طور کلی سیال است.
🖇 ادامه مطلب در:
🌐 wikifeqh.ir/باده_عرفانی
به #ویکیفقه بپیوندید👇
🆔 @wikifeqh
💎 #آشنایی_با_اصطلاحات | #پوزیتیویسم
💠پوزیتیویسم، از POSITIVE به معنای واقعی، مثبت، صریح، تحقیقی، تحصّلگرایی و اثباتگرایی میباشد.
🛑پوزیتیویسم اصطلاحی فلسفی است که بر اساس آن، تنها روش معتبر تحقیق و شناخت، روش علمی تجربی دانسته میشود. روشی که بر پایه تجربه است.
⭕️اولین بار در تاریخ علوم، این اصطلاح را آگوست کنت فیلسوف و جامعهشناسی فرانسوی به کار برد.
✍️آگوست کنت برای فکر بشر ۳ مرحله قایل بود:
🔻نخست: مرحله الهی و دینی که علل پیدایش و وقوع حوادث به علل ماورایی و الهی نسبت داده میشود؛
🔻دوم: مرحله فلسفی که علت حوادث را در جوهر نامرئی و طبیعت اشیاء مثل نیروهای مشاهدهناپذیر مادی و ذرات نادیدنی نهفته میدانست؛
🔻سوم: مرحله علمی که به جای جستجو از چرایی پدیدهها به چگونگی پیدایش پدیدهها و روابط آنها با یکدیگر میپردازد؛ مرحله سوم را همان مرحله اثباتی و تحقیقی میدانست.
🖇 ادامه مطلب در:
🌐 wikifeqh.ir/پوزیتیویسم
به #ویکیفقه بپیوندید👇
🆔 @wikifeqh
💎 #آشنایی_با_اصطلاحات | #تقدم_و_تأخر_دهری
💠در اصطلاح فلسفی پیشی عبارت است از موجودیت چیزی قبل از چیز دیگر، در مرتبت اول بطوری که شی ء دوم فقط پس از ایجاد شی ء اول ایجاد شود. دهر نیز عبارتست از همراهی موجودات ثابت با موجودات متغیر، البته از جهت ثبات آنها به جهت متغیر بودنشان (زیرا هر موجودی بالاخره یک نحوه ثبات دارد ولو ثبات آن شی در متغیر بودنش باشد).
🛑تقدم و تاخر که از اعراض ذاتی وجود است دارای اقسامی است که در نهایت فلاسفه آنرا به نه مورد رساندهاند که عبارتند از تقدم و تاخر بالطبع، بالشرف، بالزمان، بالرتبة، بالدهر، بالحق، بالحقیقة و المجاز، بالجوهر، بالعلیة.
⭕️معیت دهری که نقطه مقابل تقدم و تاخر دهری است، عبارتست از اشتراک دو جزء از اجزای یک مرتبه از مراتب واقع، که شانیت اختلاف داشته باشند، البته اگر بتوان در آن مرتبه، کثرتی را فرض نمود. مثلا بنابر نظریه حکمای اشراقی در مورد عقول عرضی، میان آن عقول، معیت دهری برقرار است زیرا همه آنها معلول علت واحد هستند؛ در نتیجه مرتبه واحدی از متن واقع را اشغال کردهاند و از این جهت تقدم و تاخر دهری نسبت به یک دیگر ندارند.
🖇 ادامه مطلب در:
🌐 wikifeqh.ir/تقدم_و_تأخر_دهری
به #ویکیفقه بپیوندید👇
🆔 @wikifeqh
💎 #آشنایی_با_اصطلاحات | #ثقه
💠واژه ثقه در اصطلاح علمای رجال برابر با عدالت است. ریشه این واژه از وثوق به معنای اطمینان است و مقصود از آن کسی است که نسبت به دوری او از دروغ، اشتباه و فراموشی اطمینان وجود دارد؛ زیرا اگر قرار باشد شخص، عادت به دروغ، اشتباه یا فراموشی داشته باشد، چگونه میتوان به گفتار او اطمینان داشت. نسبت به سایر گناهان غیر از دروغ نیز چنین است؛ زیرا انسان به سخن مثل شرابخوار اطمینان نمییابد.
🛑هرگاه این کلمه به طور مطلق در منابع رجالی بکار رود، در دلالت آن بر عدالت و ضابطبودن راویان جای اشکال نیست، اما در دلالت آن بر امامیهبودن راوی جای مناقشه است.
🖇 ادامه مطلب در:
🌐 wikifeqh.ir/ثقه
به #ویکیفقه بپیوندید👇
🆔 @wikifeqh
💎 #آشنایی_با_اصطلاحات | #جامعه
💠به مجموعهای از انسانها در زندگی همسان، با نیازها، عقاید و اهداف مشترک گفته میشود.
🛑واژه جامعه از نظر لغوی اسم فاعل مؤنث از مصدر «جمع» و به معنای گردآورنده، فراهم کننده و جمع کننده است. این واژه در زبان عربی قدیم صرفا کاربردی لغوی داشته، به معنای اصطلاحی و رایج آن ارتباطی ندارد. در قرآن نیز واژه جامعه و همخانوادههای آن به مفهوم رایج و اصطلاحی آن نیامده است.
✍اصطلاح جامعه در میان دانشمندان اجتماعی از پر ابهامترین و کلیترین واژگان است. ابهام مزبور تا جایی گسترش یافته که گاه با واژگانی مانند « ملت »؛ « امت » و مفاهیمی دیگر و حتی با اصطلاح تمدن به معنای «مجموعهای گسترش یافته در دورهای قابل ملاحظه از زمان» نیز مترادف شده است و گاه برخی عالمان اجتماعی آن را صرفا بر اجتماعات بزرگ اطلاق کردهاند و جوامع کوچک تر را که به مرحله مدنیت نرسیدهاند، جماعت، گروه، دسته و... نامیدهاند.
🔻بنابراین دستیابی به تعریفی روشن و جامع و مانع، دشوار مینماید و به رغم کاربردهای فراوانش این مفهوم هنوز تعریفی مورد اتفاق نیافته است.
🖇 ادامه مطلب در:
🌐 wikifeqh.ir/جامعه
به #ویکیفقه بپیوندید👇
🆔 @wikifeqh
💎 #آشنایی_با_اصطلاحات | #چارک
💠چارک، واحدی در اندازهگیری وزن و طول است.
🛑واژه چارک، در پهلوی به صورت atrušvātakč و در بیشتر منابع به صورت چاریک و چهاریک است.
⭕این واژه در دو مفهوم بهکار رفته است: به معنای یک چهارم هرچیز. و بهعنوان واحد اندازهگیری در مقیاس وزن، معادل یك چهارم منِ تبریز یا ده سیر و در مقیاس طول، معادلِ یك چهارم ذرع یا چهار گره.
🔸از مشتقات چارک، چارکه chârke یا chârake، چارکی یا چرکه است که برابر است با یک قسمت از چهار قسمت آجر یا خشت کامل .
🔹همچنین چارکی واحدی برای بطری معمولاً شیشهای با گنجایش حدود دوچَتْوَر (به روسی ، واحد اندازهگیری حجم معادل ۱۲۵ میلی لیتر؛ چَتوَل) یا پنج سیر بوده است.
✍️در ترکی این اصطلاح به صورت چیرک eyrekč، بهمعنای یک چهارم ساعت یا سکه ، بهکار میرفته است.
🔻در میان واحدهای اندازهگیری باستانی به tačarیا čaratuاشاره شده که یک چهارم پارسنگ است (معادل مسافتی که فرد معمولاً در یک ساعت، پیاده طی میکند) است.
🖇 ادامه مطلب در:
🌐 wikifeqh.ir/چارک
به #ویکیفقه بپیوندید👇
🆔 @wikifeqh
💎 #آشنایی_با_اصطلاحات | #حیل_شرعی
💠حِیَل شرعی، مبحثی در فقه، به معنای چاره جویی برای فراهم کردن زمینه حکم جدید شرعی، به قصد رهایی از مخمصه ای شرعی است.
🛑واژه حِیَل، جمع حیله، از ریشه عربی حول به معانی مختلف از جمله قدرت بر تصرف، توانایی، جودت نظر و زیرکی است.
⭕در متون اسلامی، مراد از حیله در معنای عام، چاره جویی و به کاربردن شیوه های پنهانی است که برای رسیدن به هدف استفاده میشود، و شناخت آن به نوعی زیرکی و تیزبینی نیاز دارد.
🔸معنای خاص حیله، که در میان عامه مردم هم شهرت دارد، روشهایی مخفی است که برای اغراض ناپسند و نکوهش شده در شرع یا عرف استفاده میشود که به نظر برخی، این کاربرد در متون دینی هم رایج است.
🔹حیله به معنای نخست (معنای عام)، برخلاف معنای خاص آن، هم چاره جوییهای مثبت را دربرمیگیرد و هم چاره جوییهای منفی و آمیخته با مکر و فریب را.
✍️در متون دینی (قرآن و احادیث)، کاربرد واژه حیله یا حِیَل به معنای عام و حتی در معنای چاره جوییِ مثبت و مُجاز کم شمار نیست؛ مثلا مفسران مفهوم عبارت «لایستطیعون حیلةً» را، در تنها آیه قرآن که این واژه در آن به کار رفته است، اِعسار و ناتوانی از رهایی دانسته اند.
🔻در احادیث هم موارد متعددی از این نوع کاربرد را میتوان یافت و گاهی از راه حل مسائل دشوارِ دینی و شرعی به حیله تعبیر شده است.
🖇 ادامه مطلب در:
🌐 wikifeqh.ir/حیل_شرعی
به #ویکیفقه بپیوندید👇
🆔 @wikifeqh
💎 #آشنایی_با_اصطلاحات | #خیر (حدیث)
💠خیر، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث بوده و از الفاظ مدح راوی به شمار میآید.
🛑یکی از الفاظ مدح در کتب علوم حدیث اصطلاح "خیر" و است در این که مفید چیست؟
🔻کلام دانشمندان علوم حدیث مختلف است:
1️⃣ مفید مدح بلکه مفید مدح بلیغ است که موجب میشود خبر شخص متصف به آن حجت میشود؛
2️⃣ "خیر" مفید توثیق است و در محاورت اگر به صورت مطلق آورده شود بیانگر ما فوق وثاقت است؛
3️⃣ "خیر" از الفاظ مدحی است که در قوت سند دخیل است و بیانگر صدق گفتار شخص متصف به آن است و موجب میگردد که حدیث، حسن یا قوی شود؛
4️⃣ در مرتبه دوم تعدیل است حدیث شخص متصف به آن نوشته میشود و معتبر است ولی مشعر به ضبط راوی نیست.
🖇 ادامه مطلب در:
🌐 wikifeqh.ir/خیر_(حدیث)
به #ویکیفقه بپیوندید👇
🆔 @wikifeqh
💎 #آشنایی_با_اصطلاحات | #دیه_مغلّظه
💠دیه مُغَلَّظَه: دیه قتل عمد یا شبه عمد را گویند.
🛑حکم مقدار دیه مُغَلَّظَه:👇
1️⃣ دیه قتل عمد در صورت تعیّن دیه، نسبت به دیه قتل شبه عمد و خطا در وصف، تغلیظ مىیابد . بنابر این، چنانچه دیه پرداختى، شتر باشد باید صد شتر كه وارد سال ششم شده باشند پرداخت كند.
2️⃣ برخى، تغلیظ در وصف را در دیه قتل شبه عمد، نسبت به قتل خطایی نیز ثابت دانستهاند؛ بدین معنا كه در صورت پرداخت شتر، باید ۳۳ نفر ماده ی سه ساله، ۳۳ نفر ماده چهار ساله و ۳۴ نفر ماده پنج ساله پرداخت كند.
🖇 ادامه مطلب در:
🌐 wikifeqh.ir/دیه_مغلّظه
به #ویکیفقه بپیوندید👇
🆔 @wikifeqh
💎 #آشنایی_با_اصطلاحات | #ذوق
💠ذوق ،حسى است كه مزه ها را از قبيل شيرين، شور، تلخ و ... درك مى كند.
🛑ذوق به معنى قوه ادراكى لطيفى است كه اختصاص به ادراك سخنان ظريف و محاسن لطيف و دقيق دارد. و نيز به ميل انسان به بعضى از اشياء اطلاق مىشود. مثل ذوق مطالعه و ذوق شنيدن.
⭕بيشترين استعمال در قرآن کریم در خصوص عذاب است. مانند: فَذاقَتْ وَبالَ أَمْرِها
يعنى سنگينى و نتيجه كار خود را چشيد.
و گاهى در رحمت نيز به كار رفته مثل: «وَ لَئِنْ أَذَقْناهُ رَحْمَةً مِنَّا مِنْ بَعْدِ ضَرَّاءَ»
🖇 ادامه مطلب در:
🌐 wikifeqh.ir/ذوق
به #ویکیفقه بپیوندید👇
🆔 @wikifeqh