✍️ #مباحث | اقوال حجیت استصحاب 💠اصولیان در ملاک حجیت استصحاب بر سه نظرند: 1️⃣ اصول عملیه بودن استصحاب 🔹بیشتر دانشوران اصولی متأخر استصحاب را از اصول عملیه می‌دانند؛ یعنی آن را کاشف از حکم واقعی الهی ندانسته و تنها عمل به آن را از باب رفع تحیر و تردید مکلف می‌دانند. 🔸این گروه از اصولیون از جمله شیخ انصاری استصحاب را به «ابقاء ما کان» تعریف کرده‌اند، یعنی باقی گذاشتن آنچه بوده است. البته نه ابقای تکوینی و خارجی، بلکه ابقای اعتباری (حکم به بقا) و از آن‌جا که آوردن وصف (ما کان)، دلالت و اشعار به علیّت دارد، پس علت حکم به بقا، آن است که شئ قبلا ثبوت و تحقق داشته است، ازاین‌رو باقی گذاشتن حکم در زمان دوم بر اثر ماندن علت یا دلیل آن، استصحاب نیست. استصحاب در موردی است که حکم به بقا بر اثر ثبوت سابق (ما کان) باشد. 🔹در کفایه استصحاب چنین تعریف شده است: حکم کردن به بقای حکم یا موضوع دارای حکم در صورتی که بقا مشکوک باشد». 🔸از این تعریف برمی‌آید که استصحاب گاه در احکام جاری می‌شود؛ مانند استصحاب نجاست در آب کرّ متغیّری که تغیّر آن خود به خود زایل و به‌صورت اول باز گردد، و گاه در موضوع جاری می‌شود؛ مانند آن‌که عدالت کسی سابقاً معلوم بوده و اکنون شک در بقای آن داریم. البته استصحاب در هر موضوعی جاری نمی‌شود، بلکه باید موضوعی باشد که دارای اثر شرعی است. 2️⃣ اماره بودن استصحاب 🔹گروهی دیگر که استصحاب را از امارات برشمرده و حجیت آن را از باب ظن نوعی دانسته‌اند در تعریف استصحاب گفته‌اند: یقینی بودن حصول حکم یا وصفی در زمان سابق و مشکوک بودن آن در زمان بعدی. 3️⃣ ظنی بودن استصحاب 🔸گروه سوم استصحاب را از باب ظن شخصی معتبر دانسته آن را این‌گونه تعریف کرده‌اند: ظن به بقای حکمی که یقیناً در زمان سابق حاصل بوده و در زمان بعد مشکوک است. 📎 #اصولی 📎 #استصحاب 📎 #حجیت_استصحاب 📥 wikifeqh.ir/استصحاب_در_قرآن 🔘 #کانال_ویکی‌فقه 🆔 @wikifeqh

✍️ #مباحث | استصحاب نزد اهل سنت 🔹اهل سنت گرچه به مبانی استصحاب کمتر پرداخته‌اند؛ ولی در کلمات آنان نیز دو گونه تعریف یافت می‌شود، تعابیر برخی از آن‌ها با اصل عملی بودن سازگار است؛ مانند این تعریف: حکم به ثبوت یا نفی امری در زمان حاضر یا مستقبل به سبب ثبوت یا عدم آن در زمان گذشته، در صورتی که دلیلی بر تغییر وضعیت سابق در کار نباشد. 🔸تعابیر برخی دیگر از آنان با حجیّت استصحاب از باب ظن سازگاری دارد؛ مانند این تعبیر که آنچه ثابت بوده و از بین رفتن آن ظاهر نشده است گمان به بقای آن پیدا می‌شود. 📎 #اصولی 📎 #استصحاب 📎 #استصحاب_نزد_اهل‌سنت 📥 wikifeqh.ir/استصحاب_در_قرآن 🔘 #کانال_ویکی‌فقه 🆔 @wikifeqh

✍️ #مباحث | ارکان استصحاب استصحاب ارکانی دارد، از جمله: 1️⃣ یقین به حالت سابق؛ چه یقین وجدانی قطعی باشد و چه یقین تعبدی به واسطه اماره معتبر. 2️⃣ شک در بقای آن حالت؛ و این شک در برابر یقین است و معنایی گسترده دارد، بنابراین غیر از حالت شک، حالت ظن غیر معتبر و وهم را نیز شامل می‌شود. 3️⃣ اجتماع یقین و شک در زمان واحد، هرچند حدوث و نقطه شروع آن دو. 4️⃣ تعدّد زمان متیقن و مشکوک. 5️⃣ وحدت قضیه متیقن و مشکوک در موضوع و محمول، بنابراین اگر به عدالت زید در روز جمعه، یقین داشتیم و در روز شنبه در عدالت او شک کردیم اینجا جای استصحاب است؛ ولی اگر قضیه متیقن با مشکوک در موضوع یا در محمول مختلف شد دیگر جای استصحاب نیست، ازاین‌رو نمی‌توان در مثال مذکور عدالت را برای شخص دیگری غیر از زید یا وصف دیگری را برای زید در روز شنبه ثابت کرد. 6️⃣ فعلیت یقین و شک، بنابراین، شک و یقین تقدیری بنا به نظر برخی کافی‌نیست. 📎 #اصولی 📎 #استصحاب 📎 #ارکان_استصحاب 📥 wikifeqh.ir/استصحاب_در_قرآن 🔘 #کانال_ویکی‌فقه 🆔 @wikifeqh

✍️ #مباحث | ادله حجیّت استصحاب 💠اصولیان در اعتبار استصحاب اقوال گوناگونی دارند. 🔸کسانی که استصحاب را حجت می‌دانند به ادلّه گوناگونی استدلال کرده‌اند: 1️⃣ روایات (مهم‌ترین دلیل) 2️⃣ قرآن 3️⃣ عقل 4️⃣ بنای عقلا 5️⃣ اجماع 6️⃣ سیره متشرعه 7️⃣ استقراء 📎 #اصولی 📎 #استصحاب 📎 #ادله_حجیّت_استصحاب 📥 wikifeqh.ir/استصحاب_در_قرآن 🔘 #کانال_ویکی‌فقه 🆔 @wikifeqh