🔹 الْمُرْسَلينَ
قبلا بیان شد که
▫️ماده «رسل» در اصل به معنای برانگیختن و امتداد یافتن است؛
▫️و یا برانگیختی که با نرمی و مدارا همراه باشد، چنانکه برای شتری که رام است و براحتی میتوان او را به حرکت واداشت تعبیر «ناقة رَسْلَةٌ» به کار میبرند.
▫️برخی بر این باورند که اساساً این ماده در اصل به معنای نافذ دانستن (انفاذ) و برانگیختنی است که کار و ماموریتی را بر دوش آنکه برانگیخته میشود میگذارد، و لذا همراه با نوعی حرکت و سیر (ولو سیر معنوی) همراه است.
▪️در فارسی ما تعبیر «فرستادن» را به کار میبریم اما ظاهرا تفاوت اندکی بین این دو هست؛ شبیه تفاوتی که اهل لغت بین «بعث» (برانگیختن) با «ارسال» مطرح کردهاند که: در ارسال، حتما شخص ارسال شده، کار و ماموریتی را برای ارسال کننده انجام میدهد در حالی که در بعث [و همین طور در «فرستادن» فارسی] لزوما چنین چیزی مد نظر نیست چنانکه مثلا برای فرستادن بچه به مدرسه تعبیر «بَعَثتُهُ»» به کار میرود، نه «أرسَلتُهُ».
بدین ترتیب،
🔺کلمه «رسول» به معنای کسی است که برای انجام کاری فرستاده میشود؛
و کلمه «ارسال: فرستادن» نقطه مقابل «امساک: نگهداشتن» است (ما يَفْتَحِ اللَّهُ لِلنَّاسِ مِنْ رَحْمَةٍ فَلا مُمْسِكَ لَها وَ ما يُمْسِكْ فَلا مُرْسِلَ لَهُ مِنْ بَعْدِهِ؛ فاطر/۲)
و در قرآن کریم کلمه «رسول» را فقط در مورد پیامبران (انسانها) به کار نبرده است بلکه در مورد فرشتگان هم استفاده شده (إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ، تكوير/۱۹؛ وَ لَمَّا جاءَتْ رُسُلُنا إِبْراهِيمَ بِالْبُشْرى، عنكبوت/۳۱)
و تعبیر ارسال (فرستادن) را علاوه بر اینها، نهتنها در مورد باد و باران و … (مثلا: و أَرْسَلْنَا الرِّياحَ لَواقِحَ؛ حجر/۲۲)، بلکه حتی در مورد شیاطین هم به کار برده است (أَ لَمْ تَرَ أَنَّا أَرْسَلْنَا الشَّياطِينَ عَلَى الْكافِرِينَ تَؤُزُّهُمْ أَزًّا؛ مريم/۸۳)
🔖جلسه 529 http://yekaye.ir/al-ahzab-33-40/
▪️«مُرسَل» اسم مفعول از «ارسال» است که در همان معنای «رسول» (کسی که به کاری فرستاده شده) به کار میرود
📚(لسان العرب، ج11، ص284)؛
🔺و شاید تفاوتش در این باشد که در این کلمه تاکید بر فرستنده بیشتر باشد؛ یعنی گویی در کلمه «رسول» تمرکز بر روی شخص حامل پیام است؛ اما در «مرسل» تاکید بر این است که شخص حامل پیام از طرف شخص خاصی (در اینجا: خداوند) برای انجام کاری ماموریت یافته است.
@yekaye
☀️ 1) روایت شده است که یکبار مجلس مامون در مرو، با حضور حضرت امام رضا ع و جماعتی از علمای عراق و خراسان تشکیل شده بود
که فرازهایی از این روایت در جلسه 732 حدیث1، گذشت.
🔖 http://yekaye.ir/al-fater-35-32/
در آن مجلس ابتدا آن علما بسیاری از آیات و احادیث در فضیلت اهل بیت را بر کل امت تطبیق میکردند و حضرت یکایک آنها را پاسخ داد.
سپس مامون رو به امام کرد و گفت: اکنون آیا مطلب واضحتری که در مورد «آل» در قرآن آمده باشد (که در قرآن بر جایگاه «آل محمد» تاکید کرده باشد) هست؟
امام رضا ع فرمود: بله. بگویید که سخن خداوند عز و جل که فرمود «یاسین، سوگند به قرآن حکیم، [که] بیتردید تو از [جمله] فرستادهشدگان هستی؛ بر صراطی مستقیم» (یس/1-4) منظورش از یاسین که بود؟
آن علما گفتند: یاسین حضرت محمد ص است و کسی در این شک ندارد.
فرمود: همانا خداوند به حضرت محمد و آل محمد فضیلتی عطا فرمود که هیچکس به کنه توصیفش نرسد مگر کسی که آن را تعقل کند؛ و آن این است که خداوند بر احدی جز پیامبران سلام نفرستاد؛ پس فرمود: «سلام بر نوح در میان عالمیان» (صافات/79) و سلام بر ابراهیم» (صافات/109) و «سلام بر موسی و هارون» (صافات/120) و نفرمود:سلام بر آل نوح ویا سلام بر آل موسی؛ و نه آل ابراهیم؛ ولی فرمود «سلام بر آل یاسین» (صافات/130)* یعنی آل محمد ص!
مامون گفت: دانستم که شرح این مطلب و بیانش در معدن نبوت است.
📚الأمالي( للصدوق)، ص530
حَدَّثَنَا الشَّيْخُ الْفَقِيهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ الْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ بْنِ شَاذَوَيْهِ الْمُؤَدِّبُ وَ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رِضْوَانُ اللَّهِ عَلَيْهِ قَالا حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ الْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنِ الرَّيَّانِ بْنِ الصَّلْتِ قَالَ: حَضَرَ الرِّضَا ع مَجْلِسَ الْمَأْمُونِ بِمَرْوَ وَ قَدِ اجْتَمَعَ فِي مَجْلِسِهِ جَمَاعَةٌ مِنْ عُلَمَاءِ أَهْلِ الْعِرَاقِ وَ خُرَاسَانَ ...
قَالَ الْمَأْمُونُ: فَهَلْ عِنْدَكَ فِي الْآلِ شَيْءٌ أَوْضَحُ مِنْ هَذَا فِي الْقُرْآنِ؟
قَالَ أَبُو الْحَسَنِ ع نَعَمْ أَخْبِرُونِي عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ «يس وَ الْقُرْآنِ الْحَكِيمِ إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ. عَلى صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ» فَمَنْ عَنَى بِقَوْلِهِ يس قَالَتِ الْعُلَمَاءُ يس مُحَمَّدٌ ص لَمْ يَشُكَّ فِيهِ أَحَدٌ قَالَ أَبُو الْحَسَنِ ع فَإِنَّ اللَّهَ أَعْطَى مُحَمَّداً ص وَ آلَ مُحَمَّدٍ مِنْ ذَلِكَ فَضْلًا لَا يَبْلُغُ أَحَدٌ كُنْهَ وَصْفِهِ إِلَّا مَنْ عَقَلَهُ وَ ذَلِكَ أَنَّ اللَّهَ لَمْ يُسَلِّمْ عَلَى أَحَدٍ إِلَّا عَلَى الْأَنْبِيَاءِ فَقَالَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى «سَلامٌ عَلى نُوحٍ فِي الْعالَمِينَ» وَ قَالَ «سَلامٌ عَلى إِبْراهِيمَ» وَ قَالَ «سَلامٌ عَلى مُوسى وَ هارُونَ» وَ لَمْ يَقُلْ سَلَامٌ عَلَى آلِ نُوحٍ وَ لَمْ يَقُلْ سَلَامٌ عَلَى آلِ مُوسَى وَ لَا آلِ إِبْرَاهِيمَ وَ قَالَ «سَلَامٌ عَلَى آلِ يس» يَعْنِي آلَ مُحَمَّدٍ ص فَقَالَ الْمَأْمُونُ قَدْ عَلِمْتُ أَنَّ فِي مَعْدِنِ النُّبُوَّةِ شَرْحُ هَذَا وَ بَيَانُه.
🔖*توجه:
توضیح این قرائت از آیه 130 سوره صافات در جلسه 748، حدیث3 گذشت. (لینک زیر)
🔖https://eitaa.com/yekaye/943
@yekaye
☀️2) از امام صادق ع از پدرانشان روایت شده است که
از رسول الله ص پرسیدند: تو کجا بودی وقتی آدم در بهشت بود؟
فرمود: من در صُلب او بودم؛
و در حالی که در صلب او بودم با او به زمین هبوط کردم؛
و در صلب نوح در کشتی سوار شدم؛
و مرا در صلب ابراهیم همراه او به درون آتش پرتاب کردند؛
در سلسله من هیچ پدر و مادری مرا به زنا منتقل نکردند؛
و همواره خداوند مرا در صُلبهای پاک به رَحِمهای پاک منتقل کرد، هدایتکننده و هدایتشده تا اینکه خداوند از من عهد بر نبوت و میثاق بر اسلام گرفت؛
و هر چه در توصیف [= معرفی] من بود بیان فرمود و در تورات و انجیل حکایت من و عروج من به آسمانش را ثابت فرمود؛
و اسم مرا از اسمای نیکوی خود منشق کرد:
امت من حمدگویاناند؛ [خداوند] صاحب عرض محمود است و من محمدم.
📚الأمالي( للصدوق)، ص624
حَدَّثَنَا الشَّيْخُ الْجَلِيلُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَيْهِ الْقُمِّيُّ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى الدَّقَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْكُوفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ النَّخَعِيُّ عَنْ عَمِّهِ الْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ النَّوْفَلِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِي إِسْحَاقَ عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ أَبِيهِ ع قَالَ:
سُئِلَ النَّبِيُّ ص أَيْنَ كُنْتَ وَ آدَمُ فِي الْجَنَّةِ؟
قَالَ كُنْتُ فِي صُلْبِهِ وَ هُبِطَ بِي إِلَى الْأَرْضِ فِي صُلْبِهِ وَ رَكِبْتُ السَّفِينَةَ فِي صُلْبِ نُوحٍ وَ قُذِفَ بِي فِي النَّارِ فِي صُلْبِ أَبِي إِبْرَاهِيمَ لَمْ يَلْتَقِ لِي أَبَوَانِ عَلَى سِفَاحٍ قَطُّ وَ لَمْ يَزَلِ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَنْقُلُنِي فِي الْأَصْلَابِ الطَّيِّبَةِ إِلَى الْأَرْحَامِ الطَّاهِرَةِ هَادِياً مَهْدِيّاً حَتَّى أَخَذَ اللَّهُ بِالنُّبُوَّةِ عَهْدِي وَ بِالْإِسْلَامِ مِيثَاقِي وَ بَيَّنَ كُلَّ شَيْءٍ مِنْ صِفَتِي وَ أَثْبَتَ فِي التَّوْرَاةِ وَ الْإِنْجِيلِ ذِكْرِي وَ رَقَانِي إِلَى سَمَائِهِ وَ شَقَّ لِيَ اسْماً مِنْ أَسْمَائِهِ الْحُسْنَى أُمَّتِي الْحَمَّادُونَ فَذُو الْعَرْشِ مَحْمُودٌ وَ أَنَا مُحَمَّدٌ.
@yekaye
☀️3) با اسناد متعدد از امام رضا ع از پدرانشان روایت شده است که رسول الله ص فرمودند:
همانا حضرت موسی ع درخواست کرد که پروردگارا ! مرا از امت حضرت محمد ص قرار بده!
و خداوند عز و جل به او وحی کرد: ای موسی! تو بدان نمیرسی!
📚عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج2، ص: 32
حَدَّثَنَا أَبُو الْحَسَنِ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الشَّاهِ الْفَقِيهُ الْمَرْوَزِيُ بِمَرْوَرُودَ فِي دَارِهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ النَّيْسَابُورِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو الْقَاسِمِ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَامِرِ بْنِ سُلَيْمَانَ الطَّائِيُ بِالْبَصْرَةِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي فِي سَنَةِ سِتِّينَ وَ مِائَتَيْنِ قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ مُوسَى الرِّضَا ع سَنَةَ أَرْبَعٍ وَ تِسْعِينَ وَ مِائَةٍ
وَ حَدَّثَنَا أَبُو مَنْصُورٍ أَحْمَدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ بَكْرٍ الْخُورِيُّ بِنَيْسَابُورَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو إِسْحَاقَ إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَارُونَ بْنِ مُحَمَّدٍ الْخُورِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ زِيَادٍ الْفَقِيهُ الْخُورِيُّ بِنَيْسَابُورَ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْهَرَوِيُّ الشَّيْبَانِيُّ عَنِ الرِّضَا عَلِيِّ بْنِ مُوسَى ع
وَ حَدَّثَنِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْأُشْنَانِيُّ الرَّازِيُّ الْعَدْلُ بِبَلْخٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَهْرَوَيْهِ الْقَزْوِينِيُّ عَنْ دَاوُدَ بْنِ سُلَيْمَانَ الْفَرَّاءِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا ع قَالَ:
حَدَّثَنِي أَبِي مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ مُوسَى ع سَأَلَ رَبَّهُ عَزَّ وَ جَلَ فَقَالَ يَا رَبِّ اجْعَلْنِي مِنْ أُمَّةِ مُحَمَّدٍ ص فَأَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْهِ يَا مُوسَى إِنَّكَ لَا تَصِلُ إِلَى ذَلِكَ.
@yekaye
یک آیه در روز
750) 🌺 إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلينَ 🌺 💐 ترجمه [که] بیتردید تو از [جمله] فرستادهشدگان هستی. سوره
.
1⃣ «إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلينَ»
این جمله حاوی تاکیدات متعدد است، مانند جمله اسمیه، حرف «إنّ»، لام مزحلقه و... .
خداوند به قرآن سوگند میخورد و جملهای با تاکیدات فراوان میآورد که به پیامبر ص بگوید که تو از جمله فرستادهشدگان هستی.
چرا؟
🍃الف. در برابر هجوم تهمتها و تضعيفهاى ناروا، حمايتهاى صحيح و همه جانبه ضرورت دارد.
📚(تفسير نور، ج9، ص521)
🍃ب. پیامبر ص واقعا فرستاده از جانب خداست و پیام خدا را آورده، نه اینکه صرفا شهودات شخصی خود را برای ما حکایت کرده باشد.
🔖(توضیح بیشتر در تدبر 2 https://eitaa.com/yekaye/981)
🍃ج ...
@yekaye
یک آیه در روز
750) 🌺 إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلينَ 🌺 💐 ترجمه [که] بیتردید تو از [جمله] فرستادهشدگان هستی. سوره
.
2⃣ «إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلينَ»
در نکات ادبی اشاره شد که در کلمه «مُرسَل» تاکیدی هست بر اینکه کسی او را فرستاده است؛
🔖https://eitaa.com/yekaye/973
این آیه بعد از یک سوگند، با تاکیدات متعدد بیان میکند که حضرت محمد ص فرستادهای از جانب خداست، نه اینکه صرفاً مکاشفاتی برایش رخ داده باشد و از طرف خود تصمیم گرفته باشد که آن مکاشفات را با مردم در میان بگذارد.
📝نکته تخصصی #فلسفه_دین
آنچه در تلقی جدید از #تجربه_دینی بیان میشود تفاوت جدیای با #وحی در ادبیات قرآنی دارد؛
و تطبیق این دو بر هم رهزن فهم صحیح مساله وحی است.
🔻در تلقی مسیحیت تحریفشده،
وقتی درباره حضرت عیسی ع سخن گفته میشود پیامبریای در کار نیست؛ بلکه او تجسم خداست ❗️
و بدین ترتیب، مفهوم «وحی» به تجربه دینی فروکاسته میشود؛ یعنی تجربهای که افراد (بویژه حواریون) از مواجهه با خدا [= مسیح) دارند‼️
از این رو، هرکس «عهد جدید» (= کتاب مقدس مسیحیان) را ببیند بوضوح درمییابد که اناجیل آن، نه کلمات خداوند، بلکه گزارشهای حواریون است از کارها و گفتههای حضرت عیسی ع❗️
در این تلقی،
دیگر نه فرستادهای در کار است و نه پیامی؛ - نعوذ بالله - خود خداست که مستقیم وارد زندگی اجتماعی مردم شده است‼️
🔺در حالی که ما در اسلام – و بلکه در مسیحیت راستین و خود حضرت عیسی ع – با رسالت مواجهیم؛
یعنی یک انسان از جانب خداوند ماموریت یافته است که پیامی را از جانب خداوند برای انسانها بیاورد.
🔻در تلقی «تجربه دینی» از وحی، ابتکار عمل با خود شخص است،
قرار نیست خداوند مطلب خاصی بگوید؛ بلکه خود شخص است که تجربهای از مواجهه با خدا دارد و این تجربهاش را به زبان خویش برای دیگران بازگو میکند؛
🔺اما در تلقی «وحی» و «رسالت»، ابتکار عمل با خداست؛ خداوند است که تصمیم گرفته که پیام خاصی را از طریق برخی از انسانها به گوش همگان برساند؛
و اگرچه در اینجا نیز بین پیامبر ص و خداوند مواجههای – مستقیم یا غیرمستقیم و با واسطه فرشته وحی – رخ میدهد؛ اما عین الفاظ و عبارات تنظیم شده از جانب خداوند است که در اختیار او قرار می گیرد و او موظف است آنها را بیکم و کاست به مردم برساند.
🚫تاکید بر «فرستاده شده بودن» پیامبر ص جلوی بسیاری از کجفهمیها در خصوص نبوت؛ و ادعاهایی همانند «بسط تجربه نبوی» را میگیرد.⛔️
@yekaye
یک آیه در روز
750) 🌺 إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلينَ 🌺 💐 ترجمه [که] بیتردید تو از [جمله] فرستادهشدگان هستی. سوره
.
3⃣ «إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلينَ»
مردان خدا در طول تاريخ تنها نيستند و در كنار ساير فرستادگان الهى هستند.
📚 (تفسير نور، ج9، ص521)
@yekaye
یک آیه در روز
750) 🌺 إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلينَ 🌺 💐 ترجمه [که] بیتردید تو از [جمله] فرستادهشدگان هستی. سوره
.
4⃣ «إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلينَ»
پیامبر ص با اینکه بر اساس بسیاری از روایات برترین انسان مخلوق است، اما از حیث «مُرسَل بودن» (= آوردن رسالت الهی» یکی از پیامبران است و از این جهت خاص، تفاوتی با دیگر پیامبران ندارد.
@yekaye
یک آیه در روز
750) 🌺 إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلينَ 🌺 💐 ترجمه [که] بیتردید تو از [جمله] فرستادهشدگان هستی. سوره
.
5⃣ «وَ الْقُرْآنِ الْحَكيمِ؛ إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلينَ»
کافران منکر رسالت پیامبر بودند؛ و برای قانع کردن آنان باید دلیل آورد؛
سوگند خوردن برای آنان چه فایدهای دارد؟
🍃الف. سوگند خوردن صرفا در برابر کافران نیست؛ بلکه گاه برای تاکید بر مطلب است.
🍃ب. این سوگند، سوگندی است که در عین حال دلیل هم هست: سوگند به قرآن خورده شده است، که چنین کالب حکیمانه ای، معجزه و از این رو، برهان بر رسالت پیامبر اکرم ص است.
📚(مفاتيح الغيب (فخر رازی)، ج26، ص252)
🍃ج. ...
@yekaye
751) 🌺 عَلى صِراطٍ مُسْتَقيمٍ 🌺
💐 ترجمه
بر صراطی مستقیم؛
سوره یس (36) آیه4
1397/2/30
4 رمضان 1439
@yekaye
🔹«الصِّراط»
قبلا بیان شد که اغلب اهل لغت بر این نظرند که اصل کلمه «صراط» ، «سراط»، و از ماده «سرط» بوده است که چون مخرج حرف «ص» به «ط» نزدیکتر است، به صورت «صراط» درآمده است؛ و ماده مستقلی به صورت «صرط» نداریم و هر چه هست به «سرط» برمیگردد.
معنای رایج «سرط» «بلعیدن سریع» است و برخی توضیح دادهاند که با توجه به کاربردهای مختلف آن، اصل ماده «سرط» دلالت بر «غیب شدن ناشی از رفت و برگشت» میکند و بلعیدن را هم از همین جهت «سرط» گفتهاند.
درباره وجه تسمیه «صراط» هم گفتهاند، صراط، راه مهیا و سهلشدهای است که گویی رهرو را در خود میبلعد، بدون اینکه بگذارد رهروش از آن بیرون بیفتد.
🔖جلسه 108 http://yekaye.ir/fateha-alketab-1-6/
📖 اختلاف قرائات
در همانجا بیان شد که حرف اول کلمه «صراط» در قرآن کریم، هم به صورت «س» و هم به صورت «ز» و هم به صورت اشمام «ص» به «ز» و هم به صورت اشمام به «س» قرائت شده است.
🔹اکنون میافزاییم:
در قرائت ابنمسعود، ظاهرا این آیه سوره یس به صورت «عَلىٌّ صِراطٌ مُسْتَقِيمٌ» نیز قرائت شده است.
📚(الفضائل (لابن شاذان القمي)، ص174؛ الروضة في فضائل أمير المؤمنين، ص231)
✳️همچنین قبلاً درباره قرائت کلمه «عَلَیَّ» به صورت «عَلِی» (اسم حضرت علی ع) در آیه «قالَ هذا صِراط عَليّ مُسْتَقيم» (حجر/41) و اینکه اختلاف قرائات اصلا به معنای تحریف نیست، توضیحاتی گذشت.
🔖جلسه 280 http://yekaye.ir/al-hegr-15-41/
@yekaye
🔹«الْمُسْتَقيم»
قبلا بیان شد که این کلمه اسم فاعل از فعل «استقام» است.
▫️ماده «قام» به معنای «انتصب» (صاف ایستادن) و نیز به معنای عزم بر انجام کاری است (قام بهذا الامر). و
▫️ «استقامت» هم به راهی گفته میشود که در مسیر مستقیم (صاف و بیانحناء) باشد و از این جهت، راه حق، راه مستقیم گفته شده؛ و کاربرد تعبیر استقامت برای انسان هم از این باب است وی در راه مستقیم باقی بماند.
▪️همچنین با توجه به نزدیکی دو معنای «مستقیم» و «مستوی»، در تفاوت این دو گفتهاند که: مصدر «استواء» در جایی به کار میرود که مقایسهای بین دو چیز شبیه هم در جریان باشد، ولی مصدر «استقامت» بر تداوم یک جریان واحد دلالت دارد؛ لذا نقطه مقابل «استواء»، «تفاوت» است؛ و نقطه مقابل «استقامت»، اعوجاج [= کجی].
🔖جلسه 108 http://yekaye.ir/fateha-alketab-1-6/
🔹«عَلى صِراطٍ»
عبارت «علی صراط» به لحاظ نحوی
▪️میتواند متعلق به «مرسلین» باشد (یعنی: آنان فرستاده شدند بر صراطی مستقیم)؛
▪️میتواند جار و مجرور در مقام خبر باشد؛ یعنی خبر بعد از خبر (یعنی: تو از فرستادهشدگانی، تو بر صراط مستقیمی) و
▪️میتواند حال باشد (یعنی آنان را فرستادند در حالی که راه و روششان مستقیم بود).
📚(مجمع البيان، ج8، ص649)
@yekaye
☀️ 1) از امام صادق ع روایتی در تفسیر آیات ابتدایی سوره یس آمده که قسمتی از آن در جلسه 748، حدیث1 گذشت.
https://eitaa.com/yekaye/942
در ادامه میفرمایند:
«بر صراطی مستقیم» یعنی بر راهی واضح؛
«فروفرستاده [از جانب خداوند] شکستناپذیر مهربان» یعنی قرآن.
📚تفسير القمي، ج2، ص211
قَالَ الصَّادِقُ ع: ... «عَلى صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ» قَالَ: عَلَى الطَّرِيقِ الْوَاضِحِ
«تَنْزِيلَ الْعَزِيزِ الرَّحِيمِ» قَالَ: الْقُرْآن.
✅ ادامه این روایت در بحث از آیه 7 خواهد آمد:
https://eitaa.com/yekaye/1058
@yekaye
☀️2) از امام باقر ع روایت شده است که رسول الله ص فرمودند:
علی جان!
هنگامی که روز قیامت شود من و تو جبرئیل بر صراط می نشینیم، پس احدی از آن عبور نمیکند مگر اینکه همراهش برائتنامهای [از آتش] به خاطر ولایت تو باشد.
📚معاني الأخبار، ص36
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنِي سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ مُوسَى الْعَبْسِيِّ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَرِيفٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص:
يَا عَلِيُّ إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ أَقْعُدُ أَنَا وَ أَنْتَ وَ جَبْرَئِيلُ عَلَى الصِّرَاطِ فَلَمْ يَجُزْ أَحَدٌ إِلَّا مَنْ كَانَ مَعَهُ كِتَابٌ فِيهِ بَرَاءَةٌ بِوَلَايَتِكَ.
@yekaye
☀️ 3) از امام رضا ع روایت شده است:
هرکس متشابهات قرآن را به محکماتش برگرداند به صراط مستقیم هدایت شده است.
سپس فرمودند: همانا در احادیث ما نیز متشابهاتی هست همانند متشابهات قرآن؛ و محکماتی هست هماند محکمات قرآن؛ پس متشابهاتش را به محکماتش برگردانید و از متشابهاتش بدون محکماتش پیروی نکنید که گمراه خواهید شد.
📚عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج1، ص290
حَدَّثَنَا أَبِي رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي حَيُّونٍ مَوْلَى الرِّضَا ع قَالَ:
مَنْ رَدَّ مُتَشَابِهَ الْقُرْآنِ إِلَى مُحْكَمِهِ هُدِيَ إِلى صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ
ثُمَّ قَالَ: إِنَّ فِي أَخْبَارِنَا مُتَشَابِهاً كَمُتَشَابِهِ الْقُرْآنِ وَ مُحْكَماً كَمُحْكَمِ الْقُرْآنِ فَرُدُّوا مُتَشَابِهَهَا إِلَى مُحْكَمِهَا وَ لَا تَتَّبِعُوا مُتَشَابِهَهَا دُونَ مُحْكَمِهَا فَتَضِلُّوا.
@yekaye
✅ احادیث [و بعضاً تدبرهای] جلسات زیر هم به بحث «صراط مستقیم» مربوط است که مجددا تکرار نمیشود:
🔖جلسه 108 http://yekaye.ir/fateha-alketab-1-6/
🔖جلسه 109 http://yekaye.ir/al-fatihah-001-7/
🔖جلسه 211 http://yekaye.ir/al-muminoon-023-073/
جلسه 280 http://yekaye.ir/al-hegr-15-41/
@yekaye