وآثار رنجاندن مردم❣
نهج البلاغه
مَنْ أَسْرَعَ إِلَى اَلنَّاسِ بِمَا يَكْرَهُونَ قَالُوا فِيهِ بِمَا لاَ يَعْلَمُونَ (حکمت ۳۶)
امام عليه السّلام (در زيان رنجانيدن) فرموده است: (۱) هر كه بشتابد به چيزى كه مردم (از آن) مىرنجند (بى انديشه سخنى گويد يا كارى كند كه بر خلاف ميل و خواستۀ آنها باشد) در بارۀ او مىگويند چيزى را كه نمىدانند (زيرا انسان از كسيكه رنجيد طبعا باك ندارد كه در بارۀ او آنچه شنيده راست يا دروغ بيان نمايد.
چرا عیوب دیگران را میگوییم
داستان
روي عن أبان بن الأحمر أنّ شريك ابن الأعور دخل على معاوية، فقال له: و اللّه إنّك لشريك و ليس له شريك، و إنّك لابن الأعور و البصير خير من الأعور، و إنّك لدميم و الجيّد خير من الدميم، فكيف سدت قومك؟ قال: إنّك معاوية و ما معاوية إلاّ كلبة عوت فاستعوت، و إنّك لابن صخر و السهل خير من الصخر، و إنّك لابن حرب و السلم خير من الحرب، و إنّك لابن أميّة و ما أميّة إلاّ تصغير أمة صغّرت فاستصغرت، فكيف صرت أمير المؤمنين؟ فغضب معاوية و خرج شريك و هو يقول: أ يشتمني معاوية بن صخر و سيفي صارم و معي لساني و حولي من ذوي يزن ليوث ضراغمة تهشّ إلى الطعان فلا تبسط علينا يا ابن هند لسانك إن بلغت ذرى الأماني
🔸شایعه سازی در جامعه
علت اینکه چرا شایعه میکنند و شایعه میپذیرند را مطرح کنند. علت این کار همان صله است؛ یعنی « أَسْرَعَ إِلَى النَّاسِ بِمَا يَكْرَهُونَ » به این دلیل که مسؤل یا هر شخصی، کاری کرده است که مردم خوششان نمیآید.
حالا شاید علت خوشامد نبود، حقیقی نباشد لیکن باز شایعه سازی صورت میگیرد و مورد قبول برخی واقع میشود.
لذا از ترفندهای بدخواهان، خبرپراکنی دروغ در مورد افراد است، تا دیگران شایعات را راحتتر بپذیرند.
🔸یکی از مواضع قرار دادن حود در معرض تهمت، برشمردن زشتی های دیگران است.
🔸آبروی خودش میرود
در ذيل اين جمله در خطبه «وسيله» آمده است: «وَمَنْ تَتَبَّعَ مَسَاوِئَ الْعِبَادِ فَقَدْ نَحَلَهُمْ عِرْضَهُ. وَ مَنْ سَعى بِالنَّميمَةِ حَذِرَهُ الْبَعيدُ وَ مَقَتَهُ الْقَريبُ؛ کسى که در جست وجوى عيوب مردم باشد آبروى خود را به آن ها بخشيده و کسى که سخن چينى کند افراد دور، از او اجتناب مى کنند و نزديکانش او را دشمن مى دارند
🔸علت دروغپراکنی طرف مقابل
🔅۱- به واسطۀ غالب شدن قوّت غضبّيت بر عقول ايشان نزد تصوّر مكروه (ترجمه فتح الله کاشانی)
🔅۲- تلاش طرف مقابل
از آنجا كه طبع انسان از آزار نفرت دارد، و نسبت به آزار دهنده #كينه و دشمنى مىورزد، بيشتر مردم طبعا نام شخص موذى را به راست يا دروغ و يا به احتمال به زشتى مىبرند، تا #موافقت_دیگران را در رفع اذيّت او، جلب کنند.(شرح ابن میثم)
🔅۳- يكى از طرق دفاع #بیارزشکردن گوینده است.
اين كه گوينده را متهم به امورى مى كنند كه چه بسا واقعيت هم نداشته باشد تا از اين طريق ارزش سخنان او را بكاهند و بگويند: فرد آلوده حق ندارد ديگران را به آلوده بودن متهم كند.
🔸خیرخواهی
#کتمان_عیب_هم_درست_نیست
همانگونه که عیب جویی زشت و حرام است کتمان عیب نیز خیانت است زیرا مومن باید مانند آیینه باشد و زشتی ها و زیبایی های برادر دینی خود را نشان بدهد منتها به خود او نه به دیگران ، که شأن آیینه همین است .
و اگر کسى نیت #امر_به_معروف و نهى از منکر داشته باشد، باید خصوصى و مخفیانه باشد;
✅ نسخه بدل
زاد الوطواط في (الغرر و العرر): ص 69 على رواية الرضي هذه الجملة «و من تتبع مساوي العباد فقد نحلهم عرضه»
و أخذ الامام زين العابدين عليه السّلام معنى كلمة جده فقال: «من رمى الناس بما فيهم رموه بما ليس فيه».
💟توصیه ها💟
✅سخن نیکو بگویید
واذ اخذنا میثـق بنی اسرءیل لا تعبدون الاالله... وقولوا للناس حسنـا.
در حدیثی از امام باقر علیهالسّلام در تفسیر این آیه آمده است که فرموده: «قولوا للناس احسن ما تحبون ان یقال لکم؛ به مردم بهترین سخنانی بگوئید که دوست دارید به شما گفته شود».
برخی افراد تشکر بلد نیستند
برخی افراد معذرت خواهی بلد نیستند
برخی افراد دوستتدارم گفتن بلد نیستند
🔸بذر کینه توسط شیطان
وَقُلْ لِعِبَادِي يَقُولُوا الَّتِي هِيَ أَحْسَنُ ۚ إِنَّ الشَّيْطَانَ يَنْزَغُ بَيْنَهُمْ ۚ إِنَّ الشَّيْطَانَ كَانَ لِلْإِنْسَانِ عَدُوًّا مُبِينًا