🟢چگونه میتوان با روش فقهی «خوارج»، یک «الهیات ناامیدی» مدرن ساخت؟
🔸استاد محمد سروش محلاتی در یک تحلیل به ظاهر کلامی، «الهیات نصرت و غلبه» را به چالش میکشد. اما این تحلیل، بر یک روششناسی خطرناک استوار است که شباهتهای شگفتانگیزی با «فقه خوارجی» دارد.
🔸او برای اثبات نظریه خود، مجبور است سیره و اندیشه امام خمینی (ره) و شهید بهشتی را به کلی نادیده بگیرد. نتیجه نهایی، ترویج یک «الهیات ناامیدی» است که در شرایط حساس، به ابزاری برای جنگ نرم تبدیل میشود.
🔸کالبدشکافی کامل این پروژه فکری را در مقاله جدید «تنویر» بخوانید:
https://tanwir.ir/theology-of-despair-kharijite-fiqh-soft-war/
#سروش_محلاتی #الهیات_نصرت #فقه_خوارج #جنگ_نرم #امام_خمینی #شهید_بهشتی #نقد_نواندیشان #تنویر
🆔 @tanwir
🟢 شناسنامه «فقه خوارجی»: ابزارنامه تشخیصی یک پروژه فکری
چگونه میتوان «کلمة حق یراد بها الباطل» را در دوران معاصر شناسایی کرد؟ ابزار تشخیص یک پروژه فکری که در لباس نقد علمی، به جنگ مبانی میرود، چیست؟
مقاله جدید و بنیادین «تنویر»، با معرفی و کالبدشکافی مفهوم کلیدی «فقه خوارجی»، یک چارچوب تحلیلی و «ابزارنامه تشخیصی» مستند برای پاسخ به این پرسش ارائه میدهد.
این مقاله نشان میدهد که «فقه خوارجی»، نه یک برچسب تاریخی، که یک «روششناسی بیمار» است که با استناد به کلام امیرالمؤمنین(ع) و تحلیلهای بزرگانی چون امام خمینی، شهید مطهری و شهید بهشتی، با چهار معیار کلیدی قابل شناسایی است.
در این مقاله، این چهار معیار را به تفصیل بررسی کردهایم:
۱. معیار اول: قشریگرایی و ظاهرگرایی
(جمود بر پوسته دین و ناتوانی در تفکیک «راهبرد» از «تاکتیک»)
۲. معیار دوم: حقگویی با اراده باطل
(استفاده ابزاری از مفاهیم مقدس مانند «عدالت» برای حمله به اصول بالاتر)
۳. معیار سوم: آرمانگرایی انتزاعی
(تخطئه هر حکومت واقعی به بهانه یک آرمان دستنیافتنی)
۴. معیار چهارم: از تحریف تا جعل
(عبور از تفسیر به رأی و رسیدن به دروغ آشکار برای تخریب رقیب)
برای هر یک از این معیارها، یک «موردکاوی» دقیق از سخنرانیها و آثار محمد سروش محلاتی ارائه شده تا نشان دهد این روششناسی چگونه در عمل پیادهسازی میشود.
برای مطالعه کامل این شناسنامه و تحلیل مستندات، به لینک زیر مراجعه کنید:
https://tanwir.ir/kharijite-fiqh-a-diagnostic-guide/
#فقه_خوارجی #روش_شناسی #نقد_فکری #سروش_محلاتی #شهید_مطهری #امام_خمینی #تنویر
🔎 @tanwir
🟢 مرز نقد حاکم و تضعیف اساس دین کجاست؟
🔸جدالی فکری که در قلب حوادث سال ۸۸ شکل گرفت، امروز نیز پاسخ به این پرسش کلیدی را فریاد میزند.
🔸مقاله جدید «تنویر»، به بازخوانی مناظره مکتوب و مهم محمد سروش محلاتی و مصطفی جعفرپیشه میپردازد. سروش محلاتی با طرح ایده «تقدسزدایی از فتوا»، معتقد است که برای باز کردن راه نقد حاکم، باید قداست نظر فقهی را شکست.
🔸در مقابل، جعفرپیشه هشدار میدهد که این راهحل، با تضعیف نهاد «فتوا»، به بیاعتباری «حکم حکومتی» و در نهایت، فروپاشی کل نظام فقهی و سیاسی میانجامد.
🔸این نوشتار، ضمن شرح دقیق هر دو دیدگاه، این جدال را در چارچوب تحلیلی «فقه خوارجی» کالبدشکافی کرده و نشان میدهد که چگونه یک روششناسی بیمار، میتواند به نام اصلاح، ویرانگر باشد.
🔸متن کامل این بازخوانی تحلیلی در لینک زیر:
🌐 https://tanwir.ir/mahallati-jafarpisheh-fatwa-debate-kharijite-fiqh/
#فقه_خوارجی #تقدس_زدایی_از_فتوا #سروش_محلاتی #مصطفی_جعفرپیشه #ولایت_فقیه #فتنه۸۸ #تنویر
🆔 @Tanwir
🟢 فروش کلیه: فقه خوارجی سروش محلاتی در برابر فقه نظامساز شهید بهشتی
🔸 وقتی یک فقیه میگوید «این تنور با نان فقه پخته نمیشود»، پیام واقعی او چیست؟
🔸 مقاله جدید «تنویر» به کالبدشکافی تحلیل محمد سروش محلاتی از مسئله دردناک فروش کلیه میپردازد. ایشان با این استدلال که فقه، این عمل را جایز میداند اما مسئولیت تراژدی بر عهده حکومت است، در نهایت «فقه» را از حل مسائل کلان اجتماعی عاجز معرفی میکند.
🔸 این نوشتار، در پرتو اندیشه نظامساز شهید بهشتی، این دوگانهسازی کاذب میان «فقه» و «حکومت» را به چالش میکشد و نشان میدهد که چگونه این روش، مصداق بارز «فقه خوارجی» است: استفاده از یک درد واقعی برای به حاشیه راندن مرجعیت فقه در عرصه عمومی.
🔸 در مقابل، راهحل بهشتیگونه، نه عقبنشینی فقه، که فعالسازی تمام ظرفیتهای نظامساز آن برای ساختن جامعهای عادلانه است.
🌐 https://tanwir.ir/soroush-mahallati-kidney-fiqh-critique/
#فقه_خوارجی #سروش_محلاتی #شهید_بهشتی #فروش_کلیه #عدالت_اجتماعی #سکولاریسم_پنهان #تنویر
🆔@Tanwir
🟢 انقلابی گریِ بهشتی یا انقلابینماییِ خوارجی؟
چگونه ممکن است با استناد به شهید بهشتی، تعریفی از «انقلابی بودن» ارائه داد که دقیقاً در تقابل با منطقِ نظامساز ایشان قرار دارد؟
🔸 شهید بهشتی «روحیه انقلابی» را شرط فهم عمیق دین و مقدمه ی «مسئولیتپذیری برای ساختن» یک نظام میدانست. در مکتب او، انقلابی یک متخصص مؤمن و یک پاسدارِ دغدغهمند است که برای حفظ و اصلاح ساختار تلاش میکند.
🔸 در مقابل، قرائت دیگری وجود دارد که با تفکیک میان «رهبر قیام» و «رهبر نظام»، انقلابی را به یک «منتقد بیرونی» تقلیل میدهد؛ فردی که هویتش در اعتراض به حاکمیت تعریف میشود و مسئولیتی در قبال واقعیتهای سخت حکمرانی ندارد.
🔸 این مقاله نشان میدهد که چگونه رویکرد دوم، با وجود ظاهر آرمانخواهانه، با بازتولید شاخصههای «تفکر خوارجی» (مانند آرمانگرایی انتزاعی و حقگویی با اراده باطل)، عملاً به تضعیف نظام دینی و تحریف میراث فکری شهید بهشتی میانجامد.
🌐 https://tanwir.ir/beheshti-vs-kharijite-revolutionary/
#شهید_بهشتی #فقه_خوارجی #انقلابی_بودن #سروش_محلاتی #تحریف #روش_شناسی
🆔@Tanwir
🟢 طلاق سیاسی یا طلاق فقهی؟ بازخوانی یک قیاس پرچالش
آیا میتوان نارضایتی از حکومت را با نارضایتی از همسر قیاس کرد؟ این مقاله به سراغ یکی از استعارههای رایج در گفتمان مدعیان نواندیشی دینی رفته و آن را با دقت علمی واکاوی کرده است.
🔸 در این تحلیل، به قیاس «طلاق از حکومت» پرداخته شده که از سوی محمد سروش محلاتی مطرح شده است. این قیاس، حکومت را به همسر تشبیه میکند و نافرمانی مدنی را به طلاق فقهی.
🔸 مقاله نشان میدهد که این قیاس، از نظر فقهی و روششناختی، دچار چندین اشکال بنیادین است: از جمله تعمیم نادرست احکام حوزه حقوق خصوصی به حوزه حکمرانی، نادیده گرفتن تفاوتهای ماهوی بین رابطه زوجیت و رابطه ملت-حاکمیت، و غفلت از مقاصد کلان شریعت در حفظ نظام اجتماعی.
🔸 در این مقاله با استناد به منابع معتبر فقهی و اصولی، نشان داده می شود که این نوع قیاسها نه تنها فاقد دقت علمیاند، بلکه میتوانند به تئوریزه کردن نافرمانی و بیثباتی اجتماعی منجر شوند—نمونهای از «قشریگرایی» و «آرمانگرایی انتزاعی» در چارچوب تفکر خوارجی.
🌐 https://tanwir.ir/divorce-the-government-analogy/
#تنویر #فقه_سیاسی #تفکرخوارجی #نقدنواندیشی #معماری_آشوب #فقه_حکومتی #سروش_محلاتی #مطهری #بهشتی #امام_خمینی #علامه_طباطبایی
🆔@Tanwir
🟢 از فرقان تا مدعیان نواندیشی: یک ریشه، دو چهره؟
🔸 چه پیوند پنهانی میان روشنفکران امروز و گروهک فرقان در دهه ۵۰ وجود دارد؟
🔸 مقاله جدید «تنویر» به یک کالبدشکافی عمیق و تاریخی میپردازد. این نوشتار، نه افراد، که «روشها» را مقایسه میکند. ابتدا نشان میدهد که چگونه اکبر گودرزی، تئوریسین گروهک فرقان، با استفاده از یک تفسیر قشریگرایانه و گزینشی از قرآن، به ترور شخصیت و سپس ترور فیزیکی متفکران بزرگی چون شهید مطهری دست زد.
🔸 این مقاله استدلال میکند که این روششناسی، مصداق بارز «فقه خوارجی» است: استفاده از ظاهر دین برای حمله به مبانی و متفکران یک نظام فکری.
🔸 در نهایت، این پرسش کلیدی مطرح میشود که آیا همین روششناسی—یعنی استفاده ابزاری از متون دینی برای حمله به بنیانهای فکری نظام—امروز توسط برخی «مدعیان نواندیشی» در حال بازتولید نیست؟ این مقاله، دعوتی است به یک تحلیل تطبیقی برای شناسایی ریشههای مشترک انحرافات فکری.
🌐 https://tanwir.ir/kharijite-fiqh-forqan-neo-thinkers/
#فقه_خوارجی #فرقان #شهید_مطهری #اکبر_گودرزی #نواندیشی_دینی #ترور_شخصیت #تنویر
🆔@Tanwir
🟢 فقهِ «حل مسئله» یا فقهِ «بنبست»؟
آیا برای حل مشکل هزاران زندانی مهریه، باید صبر کنیم تا روزی فقر و تمام مشکلات اخلاقی در جامعه ریشهکن شود؟
🔸 حتماً شما هم خبر بحران زندانیان مهریه را شنیدهاید؛ مشکلی واقعی که زندگی هزاران خانواده را نابود کرده است. برای حل این معضل، آیتالله العظمی سبحانی یک راهحل عملی پیشنهاد دادند:
تغییر مهریه به «عندالاستطاعه» تا دیگر کسی به خاطر ناتوانی در پرداخت، به زندان نیفتد.
🔸 در مقابل، آقای سروش محلاتی در نامهای به رئیس قوه قضائیه، این راهحل را رد کرده و استدلال نمودند که مشکل اصلی این نیست؛ مشکل اصلی «فقر» و «سست شدن بنیان خانواده» است. این حرف در ظاهر بسیار عمیق و درست به نظر میرسد.
🔸 اما این مقاله نشان میدهد که این روش، یک تله خطرناک به نام «تله مشکل اصلی» است. یعنی رد کردن یک راهحل ممکن و در دسترس، به بهانه وجود یک مشکل بزرگتر و دستنیافتنی. این نوع نگاه، عملاً به بنبست و ناامیدی منجر شده و جلوی هرگونه اصلاح قدم به قدم و واقعی را میگیرد.
🌐 https://tanwir.ir/mahallati-sobhani-mahr-debate/
#مهریه #سروش_محلاتی #آیت_الله_سبحانی #زندانیان_مهریه
🆔@Tanwir
🟢 آنتی تز انقلاب چگونه ساخته میشود؟
بیانات راهبردی رهبر انقلاب در کنگره بزرگداشت میرزای نائینی، واکنشی به یک نبرد فکری جاری بر سر «تفسیر میراث» بود. این مقاله به همین مناسبت، ریشههای این نبرد را در هشداری قدیمیتر جستجو میکند: پروژه «آنتی تز انقلاب از قم» چگونه و با چه روشی ساخته میشود؟
🔸 مقاله پیش رو با کالبدشکافی یک مورد مطالعاتی، استدلال میکند که فرآیند ساخت یک «آنتی تز»، با یک گام استراتژیک آغاز میشود:
«اعلام شکست» نظریه حاکم. سپس با روش «گزینشگری هدفمند»، به تاریخ فقه بازگشته و نظریات دوران پیشا-انقلاب را از بستر تاریخی خود خارج کرده و به عنوان «مدلهای بدیل» معرفی میکند.
🔸 این تحلیل نشان میدهد که چنین پروژهای صرفاً یک مباحثه آکادمیک باقی نمیماند، بلکه با طرح ادعای «سانسور سیستمی»، به دنبال «عمومی کردن» این بدیلها و تبدیل آن به یک ابزار برای فشار از پایین و به چالش کشیدن بنیانهای نظری نظام مستقر است.
🔸 در نهایت، مقاله نتیجه میگیرد که نبرد فکری اصلی امروز، نبردی بر سر «تفسیر تاریخ» است. آیا تاریخ فقه سیاسی یک «خط تکاملی» است که به امام خمینی (ره) ختم شده، یا «مجموعهای از گزینههای بدیل» که میتوان به آنها بازگشت؟
🌐 https://tanwir.ir/revolution-antithesis/
#آنتی_تز_انقلاب #فقه_سیاسی #میرزای_نائینی #امام_خمینی #روش_شناسی #شهید_بهشتی #سروش_محلاتی
🆔@Tanwir
🟢 استناد به شهید بهشتی برای نفی راه بهشتی؟ | «تقیه» چگونه از استراتژی اقدام به نظریه انفعال تبدیل میشود؟
چگونه میتوان با استناد به یکی از معماران فکری انقلاب، نتیجهای گرفت که در تضاد با روح انقلابیگری است؟ این مقاله یک نمونه مطالعاتی دقیق را در این زمینه کالبدشکافی میکند.
🔸 مقاله پیش رو، نظریه «تقیه تا ظهور» را که با استناد به شهید بهشتی، محافظهکاری و تنزل از آرمانها را تکلیف عصر غیبت میداند، بررسی میکند. این نوشتار با مراجعه مستقیم به کتاب «تقیه» شهید بهشتی، نشان میدهد که چگونه تفکیک بنیادین میان «تقیه خودپایی» (رخصت فردی) و «تقیه هدفپایی» (جهاد نهضتی) در این قرائت نادیده گرفته شده است.
🔸 این تحلیل، روش «گزینشگری هدفمند» را آشکار میسازد که در آن، واژه «محافظهکاری» از محتوای جهادیاش تهی شده و یک «تاکتیک موقت» برای دوران ضعف، به یک «استراتژی دائمی» برای انفعال تبدیل میشود. به عبارت دیگر، نظریه «تقیه به مثابه جهاد» به «تقیه به مثابه دستاویزی برای عدم مبارزه» تقلیل مییابد.
🔸 در نهایت، مقاله استدلال میکند که این قرائت، با مشروعیتزدایی از هر حکومت غیرمعصوم و ایجاد یک بنبست نظری، به تضعیف تابآوری ملی میانجامد و مصداقی از پروژه «آنتی تز انقلاب» است.
🌐 https://tanwir.ir/taqiyya-antithesis/
نسخه منتشر شده در خبرگزاری فارس:
🌐https://farsnews.ir/tanwir/1761469679803138880
#تقیه #شهید_بهشتی #سروش_محلاتی #آنتی_تز_انقلاب #فقه_سیاسی #روش_شناسی
🆔@Tanwir
🟢 هزینه انقلاب را چه کسی میپردازد؟ پاسخی از ۴ آبان ۱۳۴۳
آیا منطق انقلاب، «تحمیل هزینه» بر مردم است یا «تقسیم» آن؟ چگونه میتوان با استناد به سیره امام باقر(ع) و امام حسین(ع)، نتیجهای علیه سیره امام خمینی(ره) گرفت؟
🔸 مقاله پیش رو، نظریهای را کالبدشکافی میکند که با استناد به تاریخ اسلام، این گزاره را ترویج میکند که یک حکومت دینی حق ندارد هزینه مقاومت و ایستادگی را بر مردم «تحمیل» کند.
🔸 این تحلیل نشان میدهد که استدلال اصلی این جریان، بر یک مغالطه روششناختی یعنی «قیاس معالفارق» استوار است. نمیتوان سیاستهای یک حکومت جائر (مانند بنیامیه) را با سیاستهای یک نظام انقلابی و مردمی که برای «دفاع» از استقلال خود هزینهها را با ملت «تقسیم» میکند، مقایسه کرد.
🔸 در نهایت، مقاله با بازگشت به مناسبت ۴ آبان، استدلال میکند که نطق تاریخی امام خمینی(ره) علیه کاپیتولاسیون و تبعید ایشان، خود گویاترین پاسخ به این مغالطه است. منطق انقلاب اسلامی، نه «تحمیل هزینه»، که «تقسیم هزینه» و پیشگام بودن رهبری در فداکاری است؛ حقیقتی که در تحلیلهای گزینشی نادیده گرفته میشود.
تحلیل کامل، مستند و تفصیلی این موضوع را در مقاله جامع تنویر [👇] بخوانید.
🌐 https://tanwir.ir/imposing-cost-fallacy/
🌐 نسخه منتشر شده در خبرگزاری فارس:
https://farsnews.ir/tanwir/1761486112815381936
#تحمیل_هزینه #امام_خمینی #چهارم_آبان #کاپیتولاسیون #سروش_محلاتی #فقه_سیاسی #مغالطه
🆔@Tanwir
🟢 چسبیدن به «جسم» و خیانت به «روح» نائینی | کالبدشکافی یک تحریف تاریخی
چگونه میتوان با استناد به اندیشه یک متفکر، هدفی متضاد با اندیشه او را دنبال کرد؟ مقاله پیش رو یک نمونه مطالعاتی دقیق در باب تفسیر اندیشه سیاسی میرزای نائینی را کالبدشکافی میکند.
🔸 مقاله پیش رو، روایتی را تحلیل میکند که با ایجاد یک دوگانه کاذب میان میرزای نائینی و شیخ فضلالله نوری، مدل نظارتی نائینی را به یک هیئت داخلی و منتخب مجلس تقلیل میدهد تا آن را در تقابل با شورای نگهبان امروزی قرار دهد.
🔸 این نوشتار نشان میدهد که چگونه این قرائت، با روش «گزینشگری هدفمند»، از عبارات کلیدی خودِ نائینی که بر «مطاعیت و حاکمیت امضاء و رد» و «لازمالاجرا بودن» نظر فقها تأکید دارد، چشمپوشی میکند و تصویری ناقص از اندیشه او ارائه میدهد.
🔸 در نهایت، مقاله استدلال میکند که این تفسیر با چسبیدن به «جسم» و ظاهر پیشنهاد نائینی، به «روح» و هدف غایی او (یعنی ایجاد یک «تضمین قطعی» برای حاکمیت شریعت) خیانت میکند؛ و نشان میدهد که شورای نگهبان در «هدف»، وفادارتر به اندیشه نائینی است تا مدل ارائهشده توسط این جریان فکری.
تحلیل کامل، مستند و تفصیلی این موضوع را در مقاله جامع تنویر [👇] بخوانید.
🌐 https://tanwir.ir/naini-misreading/
🌐 نسخه منتشر شده در خبرگزاری فارس:
https://farsnews.ir/tanwir/1761547177868802476/
#میرزای_نائینی #شیخ_فضلالله_نوری #مشروطه #شورای_نگهبان #سروش_محلاتی #تحریف_تاریخ #فقه_سیاسی
🆔@Tanwir