بسم الله الرحمن الرحیم امروزه در علم رجال دو منهج و مبنا، بین فقها وجود دارد و اين دو روش در صدور فتوا از طرف مجتهدین و فقها بسیار تاثیرگذار مي باشد. این دو منهج عبارت است از: 1⃣منهج اول: روش سندي، 2⃣منهج دوم: روش صدوري، فقهای قبل از قرن 7 ه ق شیعه كه در اصطلاح فقه، قدماء نامیده می شود، در مورد شناخت حدیث، حدیث را تقسیم به حدیث ضعیف و حدیث صحیح مي نمودند. حدیث صحیح آنرا گويند كه همراه قرائن بر صحت حدیث باشد. و حدیث ضعیف حدیثی را گويند كه قرینه‌ای بر صحت نداشته باشد و البته سند حدیث یکی از این قرائن صحت حدیث است. يعني اگر تمام سلسه سند ثقه باشند پي به صحت حديث مي بريم. این روش و منهج را می توانید در مقدمه ي کتاب استبصار شیخ طوسی رحمة الله علیه نگاه کنید که ایشان تصریح می کند: روایات شیعه امامیه یا متواتر است یا خبر واحد. خبر واحد يا قرینه ي بر صحت دارد یا قرينه ندارد. و اين قرائن یا از قرآن است یا از سنت است یا از عقل و یا از اجماع. همین مطلب را شیخ طوسی در کتاب اصولی خود به نام العده نيز آورده و علمای بعدی نیز تا قرن هفتم همین روش را برگزیده اند و از ایشان پیروی کردند. روش صدوری تا قرن هفتم بين فقهاء مرسوم بود. اما در نیمه دوم قرن هفتم هجری قمری در مدرسه حله، مرحوم محقق حلی و جناب سید احمد بن طاووس روش ديگري بنا نهادند، آنها منکر اعتماد به دلایل و قرائن خارجيه شدند و ادعا نمودند که تنها دلیل اعتبار روایت سند آن است، نه چيز ديگر. در این روش(بسندگي و التزام به صحت سند حديث) بسیاری از روایات از درجه ي اعتبار ساقط می‌شود و عملا، فقيه نمی‌تواند طبق آن(=حديث ضعيف السند) فتوا دهد. مثلا: احادیث مرسله اي که در سند آن اصحاب اجماع وجود دارد یا بسیاری از مراسل بزرگان كه قبلا ما اعتماد می کرديم ديگر بنابر روش سندي اعتبار ندارند، و نميتوان طبق. حديث ضعيف فتوا داد. یا احادیث ضعیفی را که به جهت شهرت داشتن شان جبران ضعف می‌نموديم[طبق قاعده ي شهرت جابر ضعف سند است] را، دیگر در این روش سندي، نميتوان از اين روايات بهره برد. طرفداران این روش سندي : بعد از موسسين آن (=طاووس و محقق حلي) عبارتند از: مرحوم شهید ثانی صاحب کتاب روضه و کتاب مسالک و فرزند ایشان شیخ حسن عاملی صاحب معالم و فرزند ایشان جناب سید محمد موسوی صاحب مدارک و نهایة المرام. البته این دو بزرگوار اين روش را سخت تر از موسسان روش سندي، پي گرفتند. و قائل به اين شدند كه قول رجالی از باب شهادت حجت است، پس بنابر اينكه قول رجالی از باب شهادت حجت بدانيم ،لازم مي آيد تا براي توثيق راوي دو رجالي شهادت به وثاقت و عزالت او دهند. تا آن راوي پذيرفته شود. جناب شیخ حسن عاملی در کتاب منتقي الجمعان في الاحادیث صحاح و الحسان احادیث را بر سه قسم نموده و جمع نموده است: 1- احادیثی که دارای درجه صحت بالایی هستند 2-احادیثی که صحیح هستند 3- و احادیث حسن و همچنین جناب عاملی معروف به فخر الدین الثانی کتاب استبصار شیخ طوسی را شرح کرده و با عنوان استقصاء الاعتبار في شرح الاستبصار که موسسه آل البیت چاپ نموده است، ایشان در این کتاب، روش خودش و پدرش را جاری نمود که می توان به این کتاب مراجعه نموده و نتيجه ي این روش را ميتوان به راحتي در آن دید. و باز از پیروان شهید ثانی، می توان به مرحوم محقق اردبیلی اشاره نمود كه صاحب کتاب مجمع الفائده و البرهان است. ایشان در این کتاب فقهی خود، فتاواي بسیار شاذ دارد و فتاواي مشهوره را ترک می کند. و در قرن ۱۱ هجری در عالم رجالی مرحوم مولي حسين تستري نیز از اتباع و پیروان شهید ثانی در این روش و منهج است. و هكذا جناب عبدالنبی جزایری صاحب کتاب الحاوی نيز اين روش را پسنديده است. مرحوم آیت الله العظمی سید ابوالقاسم خویی فقیه رجالی، از جمله قائلین به روش سندی است و روش شهید ثانی و سید بن طاووس را در این قرن پيروي نموده است. و در کتب خود این مبنا را جاری و ساری نموده است. تذكر: فقهاء ي متاخر المتاخرين (همچون آيت الله خويي) كه اين روش را در رجال پسنديده اند، هرگز در مقام فتوا تن به نتيجه ي آن نداده اند، حتي برخي از بزرگان گفته اند: اگر قائلين به روش سندي، به نتايج و آثار منهج شان متلزم باشند، يك فقه جديدي ايجاد مي شود كه شبيه فقه امروز شيعيان نمي باشد. #ياداشتهاي_علي_قرباني #رجال #مناهج_الفقهاء #صدوري #سندي

✅منهج صدوری : در این روش فقیه تمام تلاش خود را برای معتبر نمودن احادیث انجام می دهد. در اين روش از قرینه های داخلی و خارجی و قرائن سندی و غیر سندی کمک می گیرند تا اعتبار روایت را اثبات کند. ومرحوم بهبهاني در فوائد بيش از 35 روش براي اثبات صدور يك روايت از معصوم ذكر نموده است. اما کسانی که بعد از شیخ طوسی رحمة الله علیه در پی احیای این روش رجالی برآمدند عبارتند از : مرحوم محمد بن حسین بن عبدالصمد عاملی صاحب کتاب مشرق الشمس، بعد از مرحوم شیخ بهایی، این روش را میرداماد ادامه داد و بعد از آن، جناب میرزا محمدعلی استرآبادی و بعد از ایشان صاحب وسائل الشيعه كه در خاتمه ي وسائل الشیعه قرائن صدور را ذکر می کند. هكذا صاحب کتاب حدائق ناظره مرحوم شیخ یوسف بحرانی است. و همچنین بعد از او، معاصر ایشان جناب علامه محمد باقر وحید بهبهانی که از منتقدین حرکت اخباری است که در کتاب تعلیقه منهج المقال استرآبادي قرائن معتمده را جمع آورده نمود. این روش همچنان ادامه داشت تا رسید به جناب میرزا محمد استرآبادی و بعد از ایشان، مرحوم میرزا ابوالقاسم قمی صاحب کتاب غنائم الایام و بعد از ایشان صاحب کتاب ریاض المسائل جناب سید علی طباطبایی و بعد از او ملا احمد نراقی در کتاب مستند الشیعه و بعد از او مرحوم محمد حسن نجفی صاحب کتاب جواهر الکلام و بعد از ایشان شاگردش شیخ انصاری رحمة الله علیه این روش را ادامه دادند، تا رسید به آقا رضا همدانی صاحب کتاب مصباح الفقيه. و از علمای معاصر ما آیت الله العظمی سید حسین بروجردی و آیت الله العظمی سيد روح الله خمینی نیز از پيروان این روش بود. ✅ملاك در منهج صدوری: ملاك و قاعده در میان اصحاب منهج صدوری این است که آنها می‌خواهند صدور متن روایت را از امام معصوم احراز نمایند، فلذا در صورت احراز صدور متن روايت از معصوم، آنها طبق آن متن عمل ميكنند، گرچه سند روایت ضعیف باشد و يا حتی در سند آن رواتی باشند که متهم به جعل و وضع حدیث بوده باشند، اما اگر صدور حدیثی از امام معصوم در نزد صاحبان اين مبنا ثابت نباشد، به مضمون این حدیث عمل نمي كنند، هرچند آن حديث، صحیح السند بوده باشد!!!! و تمام سلسله روات آن، عدل امامی بوده باشند.!!![چون امكان دارد حديث به جهت تقيه يا.... صادر شده باشد] #ياداشتهاي_علي_قرباني #رجال #مناهج_الفقهاء #صدوري #سندي ┏━━✨💐💐✨━━┓ @ALIG09149246694 ┗━━✨💐💐✨━━┛