💎 #آشنایی_با_اصطلاحات | #حیل_شرعی
💠حِیَل شرعی، مبحثی در فقه، به معنای چاره جویی برای فراهم کردن زمینه حکم جدید شرعی، به قصد رهایی از مخمصه ای شرعی است.
🛑واژه حِیَل، جمع حیله، از ریشه عربی حول به معانی مختلف از جمله قدرت بر تصرف، توانایی، جودت نظر و زیرکی است.
⭕در متون اسلامی، مراد از حیله در معنای عام، چاره جویی و به کاربردن شیوه های پنهانی است که برای رسیدن به هدف استفاده میشود، و شناخت آن به نوعی زیرکی و تیزبینی نیاز دارد.
🔸معنای خاص حیله، که در میان عامه مردم هم شهرت دارد، روشهایی مخفی است که برای اغراض ناپسند و نکوهش شده در شرع یا عرف استفاده میشود که به نظر برخی، این کاربرد در متون دینی هم رایج است.
🔹حیله به معنای نخست (معنای عام)، برخلاف معنای خاص آن، هم چاره جوییهای مثبت را دربرمیگیرد و هم چاره جوییهای منفی و آمیخته با مکر و فریب را.
✍️در متون دینی (قرآن و احادیث)، کاربرد واژه حیله یا حِیَل به معنای عام و حتی در معنای چاره جوییِ مثبت و مُجاز کم شمار نیست؛ مثلا مفسران مفهوم عبارت «لایستطیعون حیلةً» را، در تنها آیه قرآن که این واژه در آن به کار رفته است، اِعسار و ناتوانی از رهایی دانسته اند.
🔻در احادیث هم موارد متعددی از این نوع کاربرد را میتوان یافت و گاهی از راه حل مسائل دشوارِ دینی و شرعی به حیله تعبیر شده است.
@AZARKHAVARAN