‌ بٱسم رب مولانا الشهید علیه‌السلام ‌

‌ علم بهتر است یا جهل؟ :| حضرت باری (تعالی شأنه) در آیتِ تاسع از مبارکه‌ی زمر می‌فرماید: هل یستوی الذین یعلمون و الذین لا یعلمون: آیا برابر هستند آنها که می‌دانند و آنها که نمی‌دانند؟ می‌توانست بفرماید: لا یستوی الذین...؛ دانا با نادانْ برابر نیست. قطعا دانایی بهتر از نادانی است. ولی کلام را با استفهامْ إلقاء فرمود. تا از خودِ مخاطبْ إقرار بگیرد، که مگر نمی‌دانید و معترف نیستید که دانایان با نادان‌ها برابر نیستند؟ یعنی این یک قضیه‌ای است که صدق‌اش برای همگان واضح است. مثل اینکه شبِ امتحان است و رفیق‌ات مشغولِ بازی، به او می‌گوئی: مگر فردا امتحان نداری؟ مگر نگفتی اگر مردود بشوم برای‌ام مشکل‌ساز می‌شود؟ یعنی پاشو درس‌ات را بخوان. اینجا هم می‌فرماید: مگر نه این است که همه‌تان قبول دارید و بالفطرة درمی‌یابید که دانندگان با جاهلانْ یکی نیستند؟ این یک قضیه‌ی فطری و وجدانی است. مختص به أبوریحان بیرونی یا أمّ‌شنبلیله‌ی درونی نیست؛ هر حیوانی که خود را ناطق می‌داند، باید تا آخرِ عمرش دانایی را برتر از جهالت بشمرد. و اگر چنین باشد، باید [من المهد] إلی اللحد دنبالِ دانش باشد. أقویٰ شاهدش همین اهلِ دنیا؛ فلان‌مولتی‌میلیاردرِ آمریکایی یا چینی بیش از هشتادسال دارد، وضعیتِ جسمی‌اش هم به‌گونه‌ای است که اگر یک‌ساعت ایزی‌لایف نپوشد بوی گندش آبرو برای‌اش نمی‌گذارد، ولی هنوز از طلبِ دنیا دست نکشیده است. چون برای او هم‌ بدیهی شده که هل یستوی الغنیّ و الفقیر؟. و او برای حفظ و زایشِ همان ثروت هم محتاجِ دانش است. وگرنه در یک‌روز همه‌اش بر باد می‌رود [شاهد؟ بورس‌بازانِ قهاری که حتی پرایدشان را فروختند و پول‌اش را در بورس باختند] نتیجه روشن است؛ آدم باید عقل داشته باشد. برای وصول به دنیا هم باید طالبِ دانش باشی. العلمُ سلطان: علمْ سلطنت‌زا است. دستِ عالِمِ ربّانی را می‌بوسند، پاچه‌ی فلان شیمی‌دان را می‌خوارند تا راضی شود ترکیبِ نویافته‌ی خودش را به فلان قیمتِ گزاف به شرکتِ آنها بفروشد. مجسمه‌ی فلان دانشمند را در میادینِ بزرگ‌شان می‌زنند. سخنِ دانایانِ قومْ در ملیون‌ها نفر اثر می‌کند. [جزوِ این ملیون‌ها نفر نباشیم، جزوِ دانایان باشیم.] و برای کسی که دنیا را پایانِ حیاتِ بشر نمی‌داند، چه دانشی برتر و واجب‌تر و مفیدتر از علمِ دین، که به آن می‌تواند خوب و بد را بشناسد، خدا‌ی‌اش را بشناسد، وظائف‌اش در قبالِ خدا را بشناسد، تا بتواند راهِ سعادت را بپوید و به فوز ابدی نیل کند؟ ‌‌ وجداناً، هل یستوی الذین یعلمون و الذین لا یعلمون؟ ‌ ‌

‌. علم بهتر است یا جهل؟ کذا در آیتِ 28 از مبارکه‌ی فاطر می‌فرماید: إنما یخشی اللهَ من عباده العلماءُ. خوفْ ترس از وصولِ مکروه را گویند و خشیت ترسی را گویند که ناشی از شناختِ عظمتِ مخشیّ‌ است. لذا خشیت از خدا، منحصر در أهل علم است. یعنی انسان‌ها عظمتِ خدا را نمی‌شناسند و به این خشیت نمی‌رسند، مگر اینکه أهل علم باشند. الباقیِ مردمْ صرفاً خوف از خدا دارند؛ یعنی به‌خاطرِ أعمالِ زشت‌شان، از خدا و نزولِ عذابی از سویِ او (در دنیا یا آخرت) ترس دارند. لذا اینها اگر ترکِ گناه می‌کنند، از ترسِ عذاب است، ولی أهلِ علم اگر ترکِ گناه می‌کنند به‌خاطرِ درکِ عظمتِ خدا است. کما اینکه عبادتِ آنها به طمعِ بهشت است و عبادتِ اینها خضوعاً لعظمة الله تعالی ‌