✅نخستین کسى که علنا در دولت صفویه با صوفیه درافتاد و عقاید خرافى آنها را به باد انتقاد گرفت، عالم عظیم الشّأن ملّا محمد طاهر قمى استاد اجازه علّامه مجلسى بود که شیخالاسلام قم بوده، و از محدّثین نامور بشمار مىآمده.
🔸اصالتا شیرازى ولى در قم سکونت داشته، چنان که خود میگوید نخست بىعلاقه به صوفیه نبوده، ولى بعدها که پى به فساد مشرب آنها میبرد، سرسختانه به مبارزه با آنان قیام میکند، آنهم در دولت صفویه که صوفیان به یاد آن شارب میجوند!
🔺ملّا محمدطاهر کتابهایى چند در ردّ صوفیه نوشته که از جمله «ملاذ الاخیار» بعربى، و «تحفة الاخیار» که به فارسى سلیس و پر مغز است.
📚 دوانی علی، مهدى موعود (ترجمه جلد سیزدهم بحارالانوار)، دار الکتب الاسلامیه، تهران، 1378، چاپ 28، ص 127
#نقد_تصوف
#صفویه
#تحفة_الاخیار
#محمد_طاهر_قمى
🔰 @Adyanuniv 🔰
🔴🔴🔴اسلام و ایرانیان
⁉️⁉️ آیا #صفویه، تشیع را در ایران نهادینه کرد و رسمیت داد؟
(قدمت گرامیداشت #غدیر و عاشورا در ایران)
📝 پاسخ:
قبل از صفویه هم مردم ایران استعداد پذیرش آموزه های شیعی را داشتند؛
بنابراین مذهب تشیع به تدریج گسترش یافت تا جایی که منجر به تشکیل دولت های محلی و دولت های رسمی مختلفی در ایران شد،
كه در زیر به دولت های رسمی شیعی تشكیل شده در ایران اشاره می کنیم:
1️⃣ دولت طبرستان:
👈 از سال 244 تا سال 306 شمسی، به مدت 62 سال
👈 حکومت در منطقه ی طبرستان (استان های گيلان، مازندران و گلستان فعلی)
👈 از جمله اقدامات مهم آن ها ساخت بنا بر قبر امیرالمومنین علی و امام حسین علیهما السلام بود.
👈 سرنگونی: توسط حکومت بنی عباس
2️⃣ دولت آل بویه:
👈 از سال 310 تا سال 434 شمسی، به مدت 124 سال
👈 حکومت در ایران و عراق
👈 4 سال بعد از سرنگونی دولت طبرستان به دست بنی عباس، پسران بویه ی ماهی گیر (از اهالی طبرستان) علیه حکومت بنی عباس قیام کرده و در مناطق مختلف ایران حاکمیت پیدا کردند. آنان پس از استقرار در شهرهای ری، اصفهان و شیراز به سوی بغداد، مرکز حکومت عباسی حرکت کردند و خلافت و شخص خلیفه را در اختیار گرفتند.
👈 از جمله اقدامات مهم آن ها:
برگزاری مراسم عید غدیر و عاشورای حسینی در شهرهای مختلف بود که سال ها توسط حکومت های اهل سنت ممنوع بود.
👈 در طی حکومت 124 ساله ی آل بویه بر ایران و عراق، عقاید شیعی به شیوه های مختلف رواج پیدا کرد و علمای بزرگ شیعه مانند ثقه الاسلام کلینی، شیخ صدوق و شیخ مفید با استفاده از شرایط به وجود آمده به تبلیغ مذهب تشیع پرداختند.
3️⃣ حکومت ایلخانیان مغول:
👈 از سال 634 تا سال 713 شمسی، به مدت 79 سال
👈 پس از سقوط آل بویه، حاكمان سنی مذهب بر ایران حكومت می كردند و در این دوره تشیع به وسیله ی عالمان شیعی رواج داده می شد؛ تا جايی كه خلیفه ی عباسی نیز وزیری شیعه داشت.
👈با حمله ی مغولان به رهبری هلاکوخان به بغداد در سال 656، خلافت عباسی سقوط کرد.
با گذشت زمان، حاکمان ایلخانی با فرهنگ اسلام آشنا شدند و اسلام را پذیرفتند ولی سعی کردند موضع میانه ای نسبت به دو گرایش شیعه و اهل سنت داشته باشند.
👈 غازان خان که از سال 673 تا 688 حکومت مغولان را در اختیار داشت شيعه شد و مذهب تشیع را به عنوان مذهب رسمی اعلام کرد.
👈 پس از غازان خان، برادرش «الجایتو» معروف به سلطان محمد خدابنده به ریاست حکومت ایلخانان مغول رسید.
شیعه شدن سلطان محمد خدابنده، نقطه ی عطفی در تاریخ تشیع ایران بود و موجب استحکام و رونق بيش از پيش تشیع در ایران شد.
👈 او دانشمندان زیادی را از کشورهای اطراف به ایران دعوت کرد و همچنین مناظره های زيادی بين علمای شيعه به رهبری علامه حلی با علمای اهل سنت برقرار كرد كه با پيروزی های علامه ی حلی همراه بود و باعث شيعه شدن تعداد زيادی از مردم ايران شد.
👈 در نهايت با حكم رسمی حكومتی، از اهل سنت دعوت كرد كه مذهب تشيع را انتخاب كنند كه در بعضی از مناطق با مخالفت شديد آن ها مواجه شد.
👈 شیعه به صورت قابل توجهی در زمان حکومت سلطان محمد خدابنده در ایران و عراق گسترش یافت و دین رسمی بود.
4️⃣ حکومت سربداران:
👈 از سال 710 تا سال 764 شمسی، به مدت 54 سال
👈 حکومت بر نواحی وسيعی از شرق، شمال و مركز ايران شامل استانهای خراسان، سمنان،
تهران، گلستان، گيلان و يزد
5️⃣ حکومت قراقویونلوها:
👈 از سال 753 تا سال 846 شمسی، به مدت 93 سال
👈 در محدوده ی مکانی آذربایجان، كردستان، فارس و عراق
👈 دولت صفویه در امتداد این حکومت مقتدر شیعی تشکیل و فراگیر
شد.
=============
برای مطالعه ی بیشتر می توانید به کتاب های زیر مراجعه کنید:
📕 تاریخ تشیع در ایران، رسول جعفریان
📕 تاریخ طبرستان، بهاءالدین محمد
📕 تاریخ سیاسی شیعیان در ایران، پروین ترکمنی آذر
📕 تشیع و گسترش آن در ایران، علی شیرخانی
📕 تاریخ الجایتو، قاشانی
💬 آیا می دانستید اصطلاح《داش مشدی》و《لوطی》از تصوف ایرانی گرفته شده است⁉️
♨️ یکی از مباحث تصوف ایران مسلک جوانمردی است که به زبان تازی آن را فتوت ترجمه کرده اند.
🔸بزرگان متصوفه همواره تصوف را برای خواص، و جوانمردی را برای عوام میدانستهاند.[۱]
#ابن_عربی معتقد است:
اولین بار فرقه #ملامتیه به فتوت پیوستند.
❇️ به نظر مؤلف کتاب ارزش میراث صوفیه، آیین جوانمردی و فتوت قرنها در ایران دوشادوش تصوف رواج کامل داشت تا اینکه با ظهور #صفویه و افزایش قدرت #قزلباش و صوفیه، تشکیلات جوانمردی از بین رفت و فرقه لوطی و مشدی جانشین آنها شدند[۲]
🕍پس از بسته شدن زوایا و لنگرهای فتیان، پیروان فتوت در گوشه و کنار ایران پراکنده باقی ماندند.
▪️و چون مردانشان، جوانان نابالغ و امردان را زیر دست خود میپروردند و ایشان را به آئین خود خو میدادند، کلمه لوطی و الواط را درباره ایشان به کار بردند 🔞
▪️و چون اکثریتشان در شهر مشهد بودهاند به نام #مشهدی و مشدی نیز معروف شدند.
▪️و کلمه اخ و اخوی و برادر را که سابقا جوانمردان درباره یکدیگر به کار میبردند به کلمه داداش و داش تبدیل کردند.[۳]
✳️در شبه قاره هند و پاکستان نیز کلمه دادا به عنوان معادل داداش یا داش باقی مانده است.
📚پینوشت
۱). سرچشمه تصوف در ایران، ص۱۳۲.
۲). ارزش میراث صوفیه، ص۲۱۰-۲۱۲.
۳). سرچشمه تصوف در ایران، ص۱۳۳.
#نقد_تصوف
#فتوت #جوانمردی
#لوطی #داش_مشدی
عضویت در کانال👇
🔰 http://eitaa.com/joinchat/2778923026Ca3622cab5e🔰
💠افول تصوف با سقوط صفویه
🔸تصوف در دوره صوفیه بویِژه از اواسط آن به بعد رو به انحطاط نهاد و تا اواخر دوره زندیه به رکود مطلق دچار شد.
🔻پس از سقوط صفویه، جنگهای نادر و بی نظمی هایی که پس از کشته شدن او رخ داد و شورش هایی که اطراف کشور را فرا گرفته بود، موجب شد تا بازار درویشی و صوفی گری از رونق بیفتد. این وضعیت، تا اواخر حکومت زندیه ادامه داشت.
🔰حاجی شیروانی، وضعیت تصوف در ایران و پیش از ورود معصوم علیشاه را چنین ترسیم می کند: از اوایل سلطنت شاه سلطان حسین صفوی تا اواخر حکومت کریم خان زند، رسوم طریقت از ایران بر افتاد.(1)
📚پی نوشت
1.حاج زین العابدین شیروانی، حدائق السیاحه ص 26.
#نقد_تصوف
#صفویه
#مست_علیشاه
عضویت در کانال👇
🔰 http://eitaa.com/joinchat/2778923026Ca3622cab5e🔰