📚 قرض 📚
✍ قرض یعنی مالی را به ملک دیگری درآوردن، در مقابل اینکه او هم تعهد کند آن را یا مثل یا قیمت آن را برگرداند.
⚠️ قرض کردن، حتی در صورت نیاز هم مکروه است. اما کراهتش از حالت عدم نیاز کمتر است. البته گاهی نیاز آنقدر زیاد است که قرض کردن واجب میشود و آن مواردی است که حفظ جان یا آبرو و امثال آن، منوط به قرض کردن باشد.
⛔️ کسیکه نمیتواند تأمین ادای قرض کند و امید آن را نیز ندارد، نباید بنابر احتیاط واجب قرض کند؛ مگر ضرورت باشد یا قرض دهنده از حال او آگاه باشد.
📚 حکم قرض دادن 📚
✍ قرض دادن مستحب مؤکد است؛ به خصوص به شخص محتاج.
📎 از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است:
قَالَ: وَ مَنْ أَقْرَضَ أَخَاهُ الْمُسْلِمَ- کَانَ لَهُ بِکُلِّ دِرْهَمٍ أَقْرَضَهُ وَزْنَ جَبَلِ أُحُـدٍ- مِنْ جِبَالِ رَضْـوَی وَ طُورِ سَیْنَاءَ حَسَنَاتٌ- وَ إِنْ رَفَقَ بِهِ فِی طَلَبِهِ- تَعَدَّی بِهِ عَلَی الصِّرَاطِ کَالْبَرْقِ الْخَاطِفِ اللَّامِعِ- بِغَیْرِ حِسَابٍ وَ لَا عَذَابٍ- وَ مَنْ شَکَا إِلَیْهِ أَخُوهُ الْمُسْلِمُ فَلَمْ یُقْرِضْهُ- حَرَّمَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَیْهِ الْجَنَّةَ یَوْمَ یَجْزِی الْمُحْسِنِینَ.(وسایل الشیعه،ج۱۸،ص۳۳۱)
هرکس به برادر مسلمانش قرض دهد، در مقابل هر درهمی که قرض میدهد، به میزان وزن کوه احد، از کوههای رضوی و طور سیناء برای او حسنه است و اگر در مطالبه قرض خود، مدارا کند، بدون حساب و عذاب سریع از صراط میگذرد و اگر برادر مسلمانش از او قرض بخواهد و او ندهد (در صورتیکه توانایی آن را دارد) خداوند روزی که به محسنین جزا میدهد، بهشت را بر او حرام میکند.
📚 شرایط صحت قرض 📚
1⃣ قرض گیرنده و قرض دهنده هر دو باید شرایط متعاقدین، یعنی بلوغ، عقل، قصد و اختیار را داشته باشند و به علاوه محجور (ممنوعالتصرف) نباشند.
2⃣ مال قرض علی الاحوط عین، یا چیزی باشد که قابل تملک باشد. لذا قرض دادن دین و منفعت باطل است. شراب و خوک نیز قابل قرض دادن نیست؛ چون قابلیت تملک و به ملکیت در آمدن را ندارد؛ یعنی شرع مقدس کسی را مالک شراب یا خوک نمیداند.
3⃣ مال قرض مشخص باشد. بنابراین قرض دادن چیزی که مبهم است، صحیح نیست. همچنین مقدار قرض باید از نظر پیمانه، وزن و عدد، مشخص باشد.
4⃣ تحویل دادن و تحویل گرفتن مال قرض لازم است و صرف گفتوگو کافی نیست. ولی نیاز نیست که در مال قرض تصرف کند.
5⃣ قرض دادن یک امر کلی و دادن مصداقی از آن کلی محل اشکال است.
⛔️ ربای در قرض ⛔️
✍ هرگونه شرط زیاده در قرض، هرچند ارزش مالی کمی داشته باشد، ربا و حرام است.
⚠️ منظور شرطی است که در ضمن عقد قرض صورت گرفته یا قرض مبتنی بر آن منعقد شده است.
❌ موارد زیادتی عبارت است از:
1⃣ زیادتی در عین:⬅️ ۱۰۰ هزار تومان قرض داده شود، به شرط آنکه علاوه بر این پول، یک لباس هم برگردانده شود.
2⃣ زیادتی در عمل:⬅️ ۱۰۰ هزار تومان قرض داده شود، به شربر این پول، یک پارچه هم برای قرضدهنده داده شود.
3⃣ زیادتی در منفعت:⬅️ ۱۰۰ هزار تومان قرض داده شود، به شرط آنکه علاوه بر این پول، اجارهبهای قرضگیرنده به قرض دهنده پرداخت شود.
4⃣ زیادتی انتفاع:⬅️ ۱۰۰ هزار تومان قرض داده شود، به شرط آنکه علاوه بر این پول، قرض گیرنده خانهاش را به قرضدهنده اجاره دهد.
5⃣ زیادتی در وصف:⬅️ ۱۰۰ هزار تومان قرض داده شود، به شرط آنکه در مقابل ۱۰۰ هزار تومان پول کهنه، پول نو پرداخت شود.
⚠️ مسائل متفرقه قرض ⚠️
۱. قرض به شرط چیزی، ربا و حرام است. اما چیزی به شرط قرض جایز است.
❗️مثال:👇
الف) این خانه را میفروشم، به شرط آنکه به من ۲۰ میلیون قرض بدهی ← جایز است و ربا نیست.
ب) این خانه را اجاره میدهم، به شرط آنکه به من ۲۰ میلیون قرض بدهی ← جایز است و ربا نیست.
۲. قرض ربوی (قرض به شرط زیادتی) حرام است. ولی باطل نیست و حتی انسان میتواند بدون قصد جدی، شرط قرض دهنده را قبول کند و قرض را بگیرد. اما زیادتی را نپردازد.
۳. محاسبه تورم در بازپرداخت قرض با رضایت طرفین جایز است و ربا نیست.
۴. هر شرطیکه نفعی برای قرض دهنده ندارد (اگر چه مصلحت دارد)؛ مثل رهن، ضمانت، کفالت جایز است.
❗️مثال: صد هزار تومان قرض میدهم، به شرط آنکه گرویی بگذاری یا ضامن بیاوری یا کسی کفیل شود ← جایز است.
۵. اگر مقرض مالی را قرض دهد و شرط کند جنسی را ارزانتر به او بفروشد یا خانهای را به قیمت کمتر اجاره دهد، قرض ربوی است. اما اگر قرض کننده چیزی را به قیمت کمتر بفروشد یا اجاره دهد، به شرط اینکه خریدار مبلغ معینی به او قرض دهد، اشکال ندارد؛ یعنی بیع یا اجاره به شرط زیادی است.
۶. شرط زیادی که به نفع مقرض است، حرام است. اما اگر به نفع قرض گیرنده باشد، اشکال ندارد؛ مانند اینکه یک میلیون قرض دهد به شرط اینکه قرض کننده هشتصد هزار تومان برگرداند.
📚 نحوه پرداخت مال قرض 📚
1⃣ اگر چیزیکه قرض داده شده، از اشیای مثلی باشد_چیزی باشد که مثل آن در بازار وجود دارد؛ نه مثل گوسفند و گاو و چیزهای دیگری که مثل آن وجود ندارد. بلکه نهایتاً مشابه آن وجود دارد_، در این صورت مثل همان لازم الوفاست؛ اگرچه قیمت آن فرق کرده باشد. هیچ یک از طرفین هم نمیتواند دیگری را ملزم کند که قیمت دریافت شود؛ مگر هر دو راضی باشند.
❗️مثال: کسیکه یک سکه تمام بهار آزادی را به دیگری قرض داده است، باید سکه را برگرداند، نه پول سکه را در زمان قرض گرفتن. اما اگر قرض دهنده سکه را فروخته و پول آن را قرض داده، فقط میتواند قرض گیرنده را به پرداخت همان پول با احتساب تورم آن ملزم کند.
2⃣ اگر چیزیکه قرض داده شده، از قیمیّات است، مانند گاو و گوسفند، قیمت آن داده میشود و معیار قیمت، زمان گرفتن قرض است؛ و محاسبه تورم در بازپرداخت قرض با رضایت طرفین اشکالی ندارد.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
⁉️ مسائل متفرقه بازپرداخت قرض
۱. در قرض مثلی، مقرض میتواند شرط کند که به غیر از آن جنس ادای قرض شود؛ به شرطیکه از نظر قیمت، بیشتر از جنس قرض گرفته شده، نباشد.
۲. در صورت تراضی طرفین، جایز است بهجای مثل در مثلیّات و بهجای قیمت در قیمیّات، جنس دیگری پرداخت شود.
۳. محصولات کارخانهها، مانند ظروف بلور، چینی، یخچال، توپ پارچه ملحق به مثلیّات است.
📚 زمان و محل ادای قرض 📚
✍ زمان ادای قرض همان است که در درس "دین" (مؤجل و حال) بیان میشود و از نظر مکان ادای قرض، باید نکات زیر رعایت شود:
1⃣ اگر در ضمن قرض شرط کرده باشند که در فلان مکان ادای قرض شود، باید در محل تعیین شده ادای قرض شود. حتی اگر برای قرضگیرنده هزینه داشته باشد
(مگر طرفین جای دیگری را توافق کنند). و اگر مقرض در جای دیگر، مطالبه مال کند، بر قرض گیرنده لازم نیست بپردازد یا اگر قرضگیرنده در مکان دیگر خواست قرض خود را بدهد، بر مقرض لازم نیست بپذیرد.
2⃣ اگر محل خاصی تعیین نشده است:
الف) در محل قرض دادن مطالبه ادا میشود ← بر قرض گیرنده ادای آن واجب است و بر مقرض هم قبول آن واجب است.
ب) غیر محل قرض دادن مطالبه اداء میشود.
یک- ادای قرض در آن محل بدون هزینه و ضرر است ← احتیاط واجب است که ادا شود.
دو- هزینهدار است یا ضرر دارد ← رضایت و توافق طرفین لازم است. لذا واجب نیست.
📚 شرایط فقیر برای دریافت کفاره
💠 سؤال: چه کسی فقیر محسوب می شود و برای دریافت کفاره، چه شرایطی باید داشته باشد؟
✅ جواب: فقیر کسی است که مخارج سال خود و خانواده اش را ندارد و نمی تواند به دست آورد؛
📎 برای پرداخت کفاره به فقیر شرایط زیر باید مراعات شود:
۱- مسلمان باشد (پرداخت کفاره به غیر شیعه در صورتی که از نظر اعتقادی مستضعف بوده و ناصبی نباشد، اشکال ندارد).
۲- از کسانی نباشد که حیایی در ارتکاب گناه نداشته و آشکارا آن را مرتکب می شوند.
۳- از کسانی نباشد که نفقه او بر کفاره دهنده، واجب است.
#احکام_کفارات #فقیر_شرعی
🆔 @leader_ahkam
📚 دین 📚
✍ دین، مال کلی است که به سببی از اسباب، در ذمه شخص دیگری است.
📎 اصطلاحات
🔹 فرد مشغولالذّمه: مدیون یا مدین
🔸 طلبکار: دائن یا غریم
📒 اسبابی که در تعریف دین به آن اشاره شد و موجب بدهکار شدن انسان به دیگری میگردد، دو نوعاند:
۱. اسباب اختیاری: مانند قرض، جنس فروخته شده در بیع سلم (پیش فروش)، ثمن در معامله نسیه، اجرت اجاره، مهریه زن، عوض و مالی که در طلاق خلع و مبارات وجود دارد و... .
۲. اسباب غیر اختیاری (قهری): مانند ضمانات (مثل دیه و... )، نفقه زوجه دائمه و... .
📚 انواع دین 📚
✍ دین دو نوع است:
1⃣ حال: منظور آن دینی است که برای بازپرداخت آن زمان تعیین نشده است؛ یعنی طلبکار هر لحظه حق مطالبه آن را دارد. لازم به ذکر است دین مؤجل، اگر زمان ادای آن رسیده است، دین حال محسوب میشود و احکام آن را دارد.
2⃣ مؤجل (مدتدار): منظور دینی است که برای پرداخت آن زمان مشخصی تعیین شده است و لذا طلبکار در هر زمانی که بخواهد، حق مطالبه ندارد.
📎 تعیین مدت به دو گونه است:
الف) تعیین طرفین: مثل معامله نسیه یا سلم که طرفین با توافق همزمان، تحویل ثمن یا جنس را مشخص میکنند.
ب) تعیین از طرف شرع: مثل آنچه در مبحث دیه در کتب فقهی آمده است (مثلاً دیه خطأ در طول سه سال و هر سال ثلث آن ادا شود.)
📚 احکام دین حال 📚
1⃣ هر لحظه حق مطالبه برای طلبکار وجود دارد.
2⃣ ادای دین بر مدیون، در هر زمانیکه تمکّن پیدا کند، واجب است.
3⃣ بر طلبکار واجب است هر زمانیکه مدیون دین خود را ادا نمود، آن را بگیرد و اگر طلبکار چنین نکند، مراحل زیر طی میشود:
الف) اجبار طلبکار توسط حاکم (اگر مدیون اجبار را مطالبه کند)؛
ب) احضار دائن و قرار دادن مال تحت سلطه طلبکار؛
ج) دادن دین به حاکم شرع. البته وجوب قبول از طرف حاکم شرع محل اشکال است.
د) در ذمه بدهکار باقی میماند تا یکی از مراحل قبل را بتواند اجرا کند.
⚠️ بدهکار هر کدام از مراحل بالا را با رعایت اولویت انجام دهد، دیگر بدهکار نخواهد بود.
📚 احکام دین موجّل 📚
1⃣ عدم حق مطالبه قبل از زمان تعیین شده برای طلبکار.
2⃣ در صورت پرداخت مدیون قبل از زمان مقرر، بر طلبکار قبول آن واجب نیست (مگر از قرائن فهمیده شود که مدت گذاشتن صرفاً ارفاق در حق مدیون است که در این صورت اگر بدهکار زودتر از موعد، بدهی را پرداخت، طلبکار باید قبول کند).
❓در غسل که گفته شده عورت در هر طرف شسته شود، آیا عانه که بالای عورت می باشد هم شامل می شود؟
جواب: خیر، عانه جز عورت محسوب نمی شود.
پاسخگو را از لینک زیر دریافت کنید:
https://cafebazaar.ir/app/ir.pasokhgoo.app
📚 عورت مرد: آلت تناسلی، بیضه ها و مخرج غائط است و بنابراحتیاط واجب، موهای اطراف عورت است.
و عورت زن: «قُبل» و «دُبر»_مخرج غائط_ است و بنابراحتیاط واجب، موهای اطراف عورت، حکم عورت را دارد.
📚 مسئولیت کودک برای خسارت زدن به دیگران
💠 سؤال: آیا کودک نسبت به خسارت های مالی که وارد کرده، ضامن است یا والدین او؟
✅ جواب: خود کودک، ضامن است و ولیّ او می تواند از مال کودک، خسارت را بپردازد و اگر نپرداخت، پس از بلوغ بر خودش واجب است که جبران کند یا از شخصِ خسارت دیده، حلالیت طلب کند.
#احکام_حق_الناس #تصرفات_کودک
🆔 @leader_ahkam
💗 توصیه حضرت آیتالله خامنهای به معتکفین
👈 در ایام #اعتکاف نماز حضرت جعفر طیار بخوانید
🔹 بسم الله الرّحمن الرّحیم
در ایام اعتکاف اقلّاً یک بار نماز حضرت جعفر را بخوانند اما اگر در هر سه روز اعتکاف این عمل را انجام دهند بهتر است.
🖼 کیفیت #نماز_جعفر_طیار
🔹 نماز جعفر طیار دو نماز دو رکعتی است، در هر ركعت حمد و سوره دارد.
🔹 بعد از خواندن سوره، ۱۵ مرتبه: «سُبْحانَ اللهِ وَ الْحَمْدُ للهِ وَ لا الهَ اِلَّا اللهُ وَ اللهُ اَكْبَر» خوانده شود،
همين تسبيحات را ۱۰ مرتبه در ركوع و ۱۰ مرتبه بعد از سر برداشتن از ركوع،
و ۱۰ مرتبه در سجده اول و ۱۰ مرتبه بعد از سر برداشتن از آن
و ۱۰ مرتبه در سجده دوم و ۱۰ مرتبه بعد از سر برداشتن از آن گفته شود.
🔹 در رکوع و سجده میتوان ذکر مخصوص ـ سبحان ربی ... ـ را نگفت، اما احتیاط مستحب آن است که علاوه بر تسبیحات، ذکر نیز گفته شود.
🔹 اين نماز سوره مخصوصى ندارد، لكن افضل آن است كه در ركعت اول، سوره «إذا زُلْزِلَتْ» و در ركعت دوم، سوره «وَ الْعادِياتِ» و در ركعت سوم، «إذا جاءَ نَصْرُ اللهِ» و در ركعت چهارم، سوره «قُلْ هُوَ اللهُ اَحَد» خوانده شود.
💻 Farsi.Khamenei.ir
📚 استشمام بوی خوش در اعتکاف
💠 سؤال: در برخی مساجد معمولاً غیر معتکفین عطر می زنند؛ احساس بوی عطر آنان، چه حکمی دارد؟ آیا لازم است معتکف، بینی خود را بگیرد؟
✅ جواب: بوییدن مواد معطّر و گیاهان خوش بو برای لذّت بردن، از محرمات اعتکاف است؛ بنا بر این اگر برای لذت بردن نباشد، مانعی ندارد و گرفتن بینی لازم نیست.
#احکام_اعتکاف #بوی_خوش
🆔 @leader_ahkam
📚 ختم صلوات
❤️ به نیت سلامتی وفرج امام زمان«عج»
⚠️ ذکر صلوات:
🌹 اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ وَ أَهْلِکْ عَدُوَّهُمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ مِنَ الأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِین
📎 جهت ثبت تعداد، کلیک شود 👇
EitaaBot.ir/counter/cqvk3
📚 احکام حقوق طلبکار و بدهکار
1️⃣ با مرگ مدیون، حتی دین مؤجل هم حال میشود؛ یعنی اینکه اگر مدیون زنده میبود، لازم نبود الآن بدهیاش را بپردازد. ولی به محض فوت، ورثه باید تمام بدهیها، اعم از حال و مؤجل را بپردازند و هیچ یک بر دیگری تقدم ندارد؛ زیرا همگی حال هستند.
2⃣ با مرگ طلبکار، ورثه او باید منتظر باشند تا دین مؤجل، حال گردد و زودتر حق مطالبه از مدیون را ندارند. بنابراین اگر مهر زن مؤجل باشد، با مرگ شوهر، زن میتواند پیش از فرارسیدن زمان پرداخت مهر، مهر خود را مطالبه کند. اما اگر زن بمیرد، ورثه او نمیتوانند پیش از زمان مقرر مهر را مطالبه کنند.
⚠️ طلاق زن (در حکم مذکور) ملحق به فوت نیست.
3⃣ با مفلس شدن مدیون، دین مؤجل او حال نمیشود و ابتدا دیون حال وی پرداخت میشود و سپس اگر در زمان سر رسید دیون مؤجل، چیزی از اموال مفلس (غیر از مستثنیات دین) باقی بماند، جهت دیون مؤجلی که اکنون حال شده، مصرف میشود.
📚 بیع دین به دین 📚
✍ فروش دین در مقابل دین در صورتیکه هر دو مؤجل باشد، باطل است، هرچند اجل آن دو رسیده باشد. همچنین، بنابراحتیاط، اگر هر دو حال یا یکی حال و دیگری مؤجل باشد نیز باطل است.
❗️چند مثال:
🔸 من از او گندم طلب دارم – او از من برنج طلب دارد.
🔹 من از شخص ثالث گندم طلب دارم – او از شخص ثالث برنج طلب دارد.
🔸 من از شخص ثالث گندم طلب دارم – او از شخص رابع برنج طلب دارد.
⚠️ در مثالهای فوق شخصی که گندم طلب دارد، نمیتواند در مقابل برنج مورد طلب، معامله کند.
📚 مستثنیات دین 📚
✍ منظور چیزهایی است که بدهکار شرعاً وظیفه ندارد با پرداخت یا فروش آنها خود را از زیر بار دین، بریءالذمّه کند.
📒 این اموال عبارتاند از: هر چیزیکه جزء نیازهای زندگی و در شأن شخص است (مثل لباس، ماشین، خانه و... ) یعنی کمتر از آن، او را به مشقت زیاد میاندازد یا باعث سرافکندگی میشود.
📚 وظایف بدهکار و حقوق طلبکار
1⃣ بر بدهکار واجب است هنگام سر رسید زمان ادای دین، برای ادای بدهیاش تلاش کند؛ اگرچه با فروش کالا یا مطالبه طلب خود از دیگران یا اجاره دادن املاک خود، بتواند این بدهی را بپردازد. بلکه اگر برایش زحمت ندارد، باید با دنبال کردن کسب و کار لایق شأنش، بودجهاش را تأمین و بدهیاش را بپردازد.
2⃣ اگر به جز مستثنیات دین چیزی دارد که کمتر از قیمت واقعی آن فروش میرود، در صورتیکه دین حال شده باشد و طلبکار هم مطالبه کند، فروش آن واجب است. لذا حق انتظار کشیدن تا پیدا شدن مشتری مناسب را ندارد؛ مگر آنقدر از او زیر قیمت بخرند که فروش آن اتلاف مال محسوب شود.
3⃣ اگر بدهکار، خودش داوطلبانه چیزی را از مستثنیات دین فروخت و بدهیاش را ادا کرد، طلبکار حق گرفتن آن را دارد. البته خوب است طلبکار به این کار راضی نشود.
4⃣ تعلل در پرداخت بدهی و دین حرام است و در صورت عدم قدرت پرداخت، نیت ادا کردن واجب است[یعنی باید نیت این را داشته باشد که در صورت قدرت، بدهی را بپردازد.]
5⃣ بدهکار تا بدهی را تحویل طلبکار نداده، از عهده آن مبرا نمیشود. حتی اگر آن را کنار گذاشته و از اموالش جدا نموده تا در فرصت مناسب بپردازد.