آیتالله ممدوحی در طی این گفتگو تأکید کرده است که: «اگر نگاه اجمالی و کلی به مجموعه روایتها و حدیثهایی که به امام حسن مجتبی علیه السلام برمیگردد، نگاهی بیندازیم و آنها دستهبندی کنیم به این نتیجه میرسیم که روایتهایی که در زمینه کریم بودن آن حضرت است، بیشتر و برجستهتر از سایر روایتها است. به عنوان مثال در میان ماجراهایی که به امام حسن علیه السلام مربوط است، تعداد زیادی از آنها به موضوع اهل کرم بودن آن حضرت برمیگردد.»
ایشان همچنین تصریح کرده است: «نه تنها شیعیان، بلکه دانشمندان و نویسندگان از میان برادران اهل سنت نیز به کریم امام حسن علیه السلام اذعان دارند. به عنوان مثال ابن کثیر که یکی از نویسندگان برجسته از میان اهل سنت است، در کتابی به نام البدایه و النهایه ماجراهایی را نوشته که به موضوع کریم بودن امام حسن علیه السلام مربوط است.»
*یکی از ویژگیهای بارز در سبک زندگی امام حسن مجتبی علیه السلام، کرم و بخشش آن حضرت است، به طوری که آن حضرت به عنوان کریم اهل بیت علیهم السلام شناخته میشوند. دلیل این نامگذاری چیست؟
همان طور که در سؤال اشاره کردید کریم بودن یکی از صفات بارز امام حسن علیه السلام است. هرچند که میدانیم این صفاتی که برای اهل بیت علیهم السلام عنوان میشود، مخصوص به همه آن بزرگان است. به عنوان مثال همه این خاندان کریم هستند، همه آنها راضی به اراده خداوند متعال بوده و همگی عالم بودهاند. اما بروز و ظهور یک صفت در میان همه آنها بیشتر از سایرین بوده است. چنانکه صفت کریم بودن در امام حسن علیه السلام بروز بیشتری داشته است.
*معنای کرامت چیست؟
کریم بودن به این معنا است که پیش از اینکه کسی اعلام و ابراز نیاز کند، فرد به او کمک میکند و یاریاش میکند. طبق روایتهای بسیاری که از شیعه و اهل سنت نقل شده امام حسن مجتبی علیه السلام به این صفت شناخته میشدند و به یاری مردم میرفتند. به عنوان مثال در کتاب مواعظ امامان علیهم السلام نوشته که امام حسن علیه السلام فرمودهاند که: «کار نیک و کمک در صورتى نیک است که قبلاً مسامحه و سردوانى در آن نکرده باشى و بعد هم منت پشت سر آن کرده نشود. بخل عبارت است از اینکه آنچه خرج کردهاى تلف بدانى و هر چه نگه داشتهاى به عنوان شرف به حساب بیاورى. هر کسی که نعمت و کمکی که کرده را بشمارد کرم خود را از دست داده است. عجله در انتقام براى گناه نداشته باش بین این دو راهى براى عذر و پوزش بگذار. بهترین موقعى که کریم باید چشمپوشى کند موقعى است که گناهکار برایش پوزش خواستن و عذرخواهی سخت باشد.»
ماجرای کرامت امام حسن علیه السلام
در عین حال یک ماجرایی هم روایت شده که گوشه دیگری از کرامت امام حسن علیه السلام را نشان میدهد. در کتاب بحار الانوار جلد 43 نوشته شده که مردى از اهل شام با امام حسن علیه السلام مواجه شد و شروع به توهین کردن به آن حضرت کرد، اما آن حضرت هیچ پاسخی نمیدادند. وقتی مرد از توهینهای خودش خسته شد و سکوت کرد، امام حسن علیه السلام با خوشرویی که فقط از آن خانواده بزرگوار برمیآمد، به او فرمودند: «به نظر میرسد که تو در این شهر غریب باشی. اگر از ما رضایت بخواهى رضایت میدهیم. اگر چیزى بخواهى به تو عطا خواهیم کرد، اگر از ما راهنمایى بخواهى تو را هدایت میکنیم، اگر حاجتى داشته باشى روا میکنیم، اگر گرسنه باشى به تو غذا میدهیم، اگر برهنه باشى لباس به تو میپوشانیم، اگر محتاج باشى تو را بىنیاز خواهیم کرد، اگر رانده شده باشى تو را پناه میدهیم، چنانچه احتیاجى داشته باشى به داد تو میرسیم و کمکت میکنیم. اگر اثاث و لوازم مسافرت خود را بیاورى و مهمان ما باشى تا موقعى که بخواهى بروى، براى تو بهتر است. از تو به بهترین وجه پذیرایی خواهیم کرد.
وقتی که آن مرد شامى این سخنان را از امام حسن علیه السلام شنید گریان شد و گفت: شهادت میدهم که تو در روى زمین خلیفه خدا هستی. خدا بهتر میداند که مقام رسالت را کجا قرار دهد. تو و پدرت در نظر من دشمنترین خلق خدا بودید ولى دیگر شما نزد من محبوبترین خلق خدا هستید. بعد از آن هم لوازم سفر خود را برداشت و به خانه امام حسن علیه السلام برد و مهمان آن حضرت بود تا آن وقتی که حرکت کرد و رفت و دوستى این خاندان را از اعتقادات خودش قرار داد.
#امام_حسن_مجتبی
کانال رسمی حضرت آیت الله ممدوحی(رحمة الله علیه) در ایتا
@mamduhi_ir