🔰 سیستم های مرسوم هرس و تربیت درختان میوه
✅تربیت مرکز باز (جامی) (Open Center):
🔹در اصل این نوع تربیت شباهت به فرم شلجمی دارد، با این تفاوت که به دلیل حذف شاخه اصلی در فرم جامی درخت توخالی است. در این فرم با حذف جوانه انتهایی نهال و یا شاخه هاي اصلی، درخت یا نهال را تحریک به تولید شاخه هاي فرعی نموده و در سال هاي بعد شاخه هایی که داراي زوایاي باز هستند را نگه داشته و مابقی را حذف می کنیم. فرم جامی مناسب مناطقی است که محدودیت نور دارند. با توجه به این که این نوع هرس موجب گستردگی تاج و سایه انداز بیشتر در سال هاي آتی می گردد و در مناطقی که رطوبت هوا بالاست گزینه مناسب تری نسبت به دیگر روش های تربیت نهال می باشد. بیشتر درختان مثمر مثل سیب،گلابی،گیلاس و گوجه را می توان به فرم جامی هرس کرد.
براي دستیابی به فرم جامی بدین شرح عمل می کنند:
در سال اول نهال را از ارتفاع 70-50 سانتی متري سربرداري کنید. پس از سربرداري سه جوانه در انتهاي آن باقی گذاشته و بقیه جوانه هاي پایینی حذف می شوند.
در سال دوم از این سه جوانه سه شاخه به وجود می آید که اگر بیش از 50 سانتی متر طول داشته باشند، مقدار اضافی حذف می شود. همچنین اگر شاخه هاي اضافی رشد کرده باشند، آنها را قطع می کنیم.
در سال سوم ممکن است مقدار جوانه هایی که روي شاخه هاي اصلی رشد کرده اند زیاد و متراکم باشند، که باید شاخه هاي فرعی مناسب را به فاصله حداقل 10 سانتی متر از یکدیگر باقی گذاشته و بقیه را حذف کنند. در انتهاي شاخه هاي اصلی سه جوانه باقی گذاشته و بقیه شاخه هرس می شود. هدف انجام این نوع هرس، گسترش تاج درخت است؛ بنابراین جوانه هاي بیرونی مطلوب ترند و حتی الامکان هرس باید طوري انجام شود که جوانه ها به سمت بیرون رشد یابند.
✅ تربیت هرمی (Central leader):
🔹در این نوع #هرس بدون اینکه جوانه انتهایی نهال و یا شاخه اصلی درخت را حذف کنیم، اجازه می دهیم نهال و یا درخت حالت طبیعی خود را حفظ کند. این شکل هرس بیشتر براي درختان نظیر تبریزي، چنار و کاج تهران بکار می رود و به درخت و یا نهال اجازه داده می شود که بطور طبیعی در حالیکه شاخه مرکزي (شاخه لیدر) آن از شاخه هاي فرعی بلندتر است، رشد نماید و هرس تنها محدود به حذف شاخه هاي فرعی اضافی و قطع شاخه هاي پایینی تنه تا ارتفاع دلخواه می گردد و به هیچ وجه شاخه لیدر نبایستی حذف شود.
درختانی که به این شکل تربیت می شوند، چون طول شاخه هاي فرعی پایینی آنها بیشتر از شاخه هاي فرعی بالاتر بوده شکل یک هرم یا مخلوط به خود می گیرند و معمولا داراي ارتفاع نسبتا زیاد و قطر تاج نسبتا کم می باشند
✅شكل شلجمی(پیشاهنگ متغیر)
Modified leader
🔹اگر هدف محدود كردن ارتفاع و پهن كردن تاج درخت باشد از اين سيستم در #ميوه‌كاری استفاده می‌شود مانند تربيت درختان سيب، گلابی، زردآلو، گردو، پسته و بادام. پس از كاشت نهال و سربرداری در ارتفاع حدود 120 سانتی‌متری، در سال بعد شاخههای فرعی توليد می‌شوند كه 4-3 شاخه مناسب‌تر را حفظ كرده و بقيه را حذف كامل می‌كنند. فاصله شاخههای فرعی بر روی تنه به علت سربرداری از ارتفاع بالاتر كمی بيشتر از روش جامی و حدود 20 سانتی‌متر است. در اين حالت شاخههای فرعی انتخابی را در هر سال 30 سانتی‌متر اجازه رشد داده و اضافی آنها سرزنی می‌شوند. در شكل شلجمی هر شاخه پر رشد و غالب را سرزنی كرده تا بدين طريق اجازه رشد به هيچ يك از شاخههای درخت به شكل تنه اصلی و پيشاهنگ داده نشود. لذا درخت در تمام جهات شاخههای قوی ايجاد كرده و محصول مناسبی نيز توليد می‌كند.
هرس از نظر #شدت_عمل :
1- ضعیف
2- متوسط
3- شدید
#هرس_فرم :
1- از نظر ارتفاع درخت
2- پاکوتاه
3- نیمه کوتاه
#هرس از نظر شکل_تاج :
1- #گرد : هرمی - شلجمی - جامی - پاچراغی
2- #پهن : کوردون - دوشاخه - پالمت
هرس از نظر هدف_مورد_نظر :
1- #هرس_فرم
2- #هرس_باردهی
✅شکل اسپیندل
این فرم که مشابه روش هرمی است، برای درختان میوه دانه دار (سیب و گلابی) و هسته دار (گیلاس و آلو) مناسب است. تفاوت فرم اسپیندل با روش هرمی در این است که در فرم اسپیندل به درخت اجازه داده نمی‌شود که از ارتفاع مشخصی (معمولا ارتفاع سه متر) بلندتر شود و هر سال رشد آن کنترل می‌شود. به این منظور، شاخه مرکزی از کنار شاخه ای ضعیف هرس می‌شود تا ارتفاع درخت کنترل شود.
🍃https://eitaa.com/ArayeshgahTabiat
