❇️ آشنایی با مفردات قرآن (۳٠) 🍒 *رَهو*🍒 *رَهو*: سکون البحر *رَهو*: سکون و آرامش دریا 📖 *وَاترُکِ الْبَحرَ رَهْواََ ۖ إِنَّهُمْ جُندٌ مُّغْرَقُونَ* /دخان:۲۴ *خطاب به حضرت موسی علیه السلام:* [هنگامى که از دریا گذشتید] دریا را آرام و گشاده بگذار [وعبور کن] به یقین آنها [که در تعقیب شما مى آیند] لشکرى غرق شده خواهند بود. @AyateAsemani

❇️ آشنایی با مفردات قرآن (۳١) 🍒 *شِراء*🍒 *شِراء*: إِبتاعَ الشَئ، أَخذَهُ بِثَمَن *شراء*: هم به معنی فروختن و هم به معنی خریدن آمده است. *برادران حضرت یوسف علیه السلام، او رافروختند:* 📖 *وَ شَرَوهُ بِثَمَنِِ بَخسِِ دراهِمَ مَعدُودةِِ*/یوسف:۲۰ و سرانجام او را به بهای اندکی؛ چند درهمی فروختند. 👇👇👇👇👇👇👇👇👇 *علی علیه السلام جان خود را فروخت*: 📖 *وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَاد*/بقره:۲۰۷ بعضى از مردم [با ایمان و فداکار، همچون على علیه السلام، در «لیلة المبیت» به هنگام خوابیدن در جایگاه پیغمبر صلى الله علیه وآله] جان خود را بخاطر خشنودى خدا مى فروشند. و خداوند نسبت به همه بندگان مهربان است. @AyateAsemani

❇️ آشنایی با مفردات قرآن (۳۲) 🍒 *نَسف*🍒 *نَسف*: نَسَفَ الشئ یعنی اِقتلَعَهُ مِن اَصلِه، ذرّاهُ و نقّاه بِالمَنسَف *نَسف*: نَسف در لغت به معنی *از ریشه در آوردن*، و نیز ریختن دانه هاى غذائى در غربال و تکان دادن و باد دادن آن است تا پوست از دانه جدا شود. در آیه ی زیر اشاره به متلاشى شدن و خرد شدن کوه ها و سپس بر باد رفتن آنها است. 📖 *وَیسأَلُونَکَ عَنِ الجِبالِ فَقُل یَنسِفُهَا رَبِّی نَسفاََ* /طه:۱۰۵ و از تو در باره ی کوه ها سؤال می کنند، بگو: [در پایان جهان] پروردگارم آنها را به کلّی متلاشی کرده، بر باد می دهد! @AyateAsemani

❇️ آشنایی با مفردات قرآن (۳۳) 🍒 *مَقامِع* 🍒 *مَقَامِع*: سِيَاطٌ تُعمَلُ مِنْ حَدِيد رُؤُوسُهَا مُعوَجَه يُضْرَبُ بِهَا الْحَيوَانُ أَوِ الإِنْسَانُ لِيُذَلَّ و يُقمَعَ وَ يُهَانَ *مَقامِع*: جمع کلمه ی مَقمَع به معنی تازیانه یا عمود آهنینی است که برای جلوگیری یا مجازات کسی، بر او می کوبند. 📖 *وَ لَهُم مَقامِعُ مِن حَدِید* /حدید:۲۱ و برای [کیفر] آنان گرزهایی از آهن [سوزان] است. @AyateAsemani

❇️ آشنایی با مفردات قرآن (۳۴) 🍒 *تَفَث*🍒 *التَّفَث*: کُل ما بِحاجةِِ إلَی غَسلِِ و حَلقِِ و إزالَةِِ و هُو مِن مناسکِ الحج *تَفَث*: چرک و کثافت و زوائد بدن همچون ناخن و موهای اضافی است، و در اصل به چرک های زیر ناخن و مانند آن گفته می شود. 📖 *ثُمَّ لْيَقْضُوا تَفَثَهُمْ وَلْيُوفُوا نُذُورَهُمْ وَلْيَطَّوَّفُوا بِالْبَيْتِ الْعَتِيقِ*/حج:۲۹ سپس باید آلودگی هایشان را برطرف سازند، و به نذرهاى خود وفا کنند، و بر گِردِ خانه ی گرامى کعبه طواف کنند. @AyateAsemani

❇️ آشنایی با مفردات قرآن (۳۵) 🍒 *مُخبِتِین*🍒 *مُخبِتِین*: من اصل خَبت بمعنی ما انخفضَ و اتَّسَع، الوَادی العَمِیق المَمدُود *مُخبِتِین*: از ماده ی اِخبات از ریشه *خَبت* گرفته شده که به معنى زمین صاف و وسیع است که انسان به راحتى در آن گام بر مى دارد، بعداً این ماده به معنى اطمینان و خضوع آمده، چرا که راه رفتن در چنین زمینى توأم با اطمینان است. 📖 *فَإِلَهُکُم إِلَهُُ وَاحِدُُ فَلَهُ أَسلِموا وَ بَشّرِ المُخبِتِین*/حج:۳۴ و خدای شما معبود واحدی است، پس تسلیم فرمان او شوید، و افراد مطیع و متواضع را بشارت ده.   @AyateAsemani

❇️ آشنایی با مفردات قرآن (۳۶) 🍒 *خَرَّاص*🍒 *خَرَّاص*: الکَذَّاب *خَرَّاص*: دروغگو؛ تخمین زن *خَرَّاص* ازماده ی *خَرص* در اصل به معنی هر سخنی است که از روی گمان و تخمین گفته شود، و از آنجا که چنین سخنانی غالباََ دروغ از آب در می آید، این واژه به معنی دروغ نیز به کار رفته است. *خَرَّاصُون* کسانی هستند که حرف های بی پایه و بی سر و ته می زنند؛ از جمله آنانی که در باره ی قیامت باسخنان بی پایه و دور از منطق قضاوت می کنند. 📖 *قُتِلَ الخَرَّاصُون*/ذاریات:۱۰ مرگ بر دروغگویان @AyateAsemani

❇️ آشنایی با مفردات قرآن (۳۷) 🍒 *وَهَّاج*🍒 *وَهَّاج*: لَمَّاع، وَقَّاد *وَهَّاج*: درخشان، فروزان *وَهَّاج* از ماده ی *وَهَج* به معنی نور و حرارت خورشید و آتش از راه دور است. 📖 *وَجَعَلنا سِرَاجاََ وَهَّاجاََ*/نباء:۱۳ و چراغی روشن و حرارت بخش قرار دادیم (منظور خورشید است) @AyateAsemani

❇️ آشنایی با مفردات قرآن (۳۸) 🍒 *کالِح*🍒 *كالِح*: مُفَرِّط فِی عَبُوسِه، اَلَّذِی قَصُرَت شَفَتَهُ عَن أَسنَانِه *کالِح*: آنکه بسیار ترشروی باشد یا در ترشرویی و عبوسی افراط کند، یا نمودار کننده ی دندان ها هنگام ترشرویی 📖 *تَلْفَحُ وُجُوهَهُمُ النَّارُ وَهُمْ فِيهَا كَالِحُون*/مؤمنون:١٠٤ شعله هاى سوزان آتش [همچون شمشیر] به صورتهایشان نواخته مى شود، و در دوزخ چهره اى زشت و عبوس دارند. @AyateAsemani

❇️ آشنایی با مفردات قرآن (۳۹) 🍒 *تَفَکَّهُون*🍒 *تَفَکَّهَ*: یَعنی أَکلَ الفَاکِهَة؛ *تَفَکَّه* یَعنی تَعَجَّبَ *تَفَکَّهَ*: میوه خورد، شگفتی نمود، تعجب کرد 📖 *أَفَرَأَیتُم مَا تَحرُثُونَ ● أَأَنتُم تَزرَعُونَهُ أَم نَحنُ الزَّارِعُونَ ● لَو نَشَاءُ لَجَعَلنَاهُ حُطَامَاََ فَظَلتُم تَفَکَّهُون*/واقعه:۶۳-۶۵ آیا در باره ی آنچه کشت می کنید اندیشیده اید؟ ● آیا شما آن را می رویانید یا ما می رویانیم؟ ● اگر می خواستیم آن را مُبَدّل به کاه درهم کوبیده می کردیم تا در تعجّب فرو روید! 👇👇👇👇👇👇👇👇👇 *تَفَکَّهُون*: از ماده ی *فاکهة*  به معنى میوه است، سپس  *فُکاهة* به مزاح و شوخى و گفتن لطیفه ها که میوه جلسات انس است اطلاق شده، ولى این ماده گاهى به معنى تعجب و حیرت نیز آمده و آیه مورد بحث از این قبیل است. این احتمال نیز وجود دارد، همان گونه که انسان به هنگام خشم، گاهى مى خندد، که نام آن را خنده خشم مى گذارند، در هنگام مصائب سخت و سنگین نیز به شوخى مى پردازد. بنا بر این منظور شوخى به خاطر مصیبت است. @AyateAsemani

❇️ آشنایی با مفردات قرآن (۴۰) 🍒 *بَاسِرَه*🍒 *بَاسِره*: مِن اصلِ *بَسَر* بِمَعنَی أظهَرَ العُبُوس *بَاسِره*: بسیار عبوس و چهره درهم کشیده 📖 *وَ وُجوهُُ یَومَئِذِِ بَاسِرَة*/قیامه:۲۴ و در آن روز (قیامت) گناهکاران صورت های عبوس و در هم کشیده دارند. *توجّه*👇👇👇👇👇👇👇 *باسِرَة* از ماده *بَسر* به معنى چیز نارس و کار قبل از موعد است، لذا به میوه ی کال نخل *بُسر* گفته مى شود، سپس به درهم کشیدن صورت و عبوس بودن اطلاق شده است، از این جهت که عکس العملى است که انسان قبل از فرا رسیدن رنجِ عذاب و ناراحتى اظهار مى دارد. به هر حال گناهکاران وقتى نشانه هاى عذاب را مى نگرند و نامه هاى اعمال خویش را خالى از حسنات و مملوّ از سیئات مشاهده مى کنند، سخت پریشان، محزون و اندوهگین مى شوند و چهره درهم مى کشند. @AyateAsemani

‌❇️ آشنایی با مفردات قرآن (۴۱) 🍒 فاقِرَة 🍒 فَاقِرَة: المُصِيبة الشَّدِيدة الدَّاهِیة فاقِرَة: از ماده فَقرَة (بر وزن ضربة) و جمع آن فقار به معنى مهره هاى پشت است. بنابر این فاقِرَة به حادثه سنگینى مى گویند که مهره هاى پشت را در هم مى شکند و فقیر را از این رو فقیر گفته اند که گوئى پشتش شکسته است. 📖 تَظُنُّ أَن یُفعَلُ بِها فَاقِرَة /قیامه: ۲۵ زیرا گناهکاران می دانند عذابی کمرشکن در پیش دارند. @AyateAsemani

‌❇️ آشنایی با مفردات قرآن (۴۲) 🍒 عَسعَس 🍒 عَسعَس: أَظلَمَ عَسعَس: تیره و تاریک شد 📖 وَاللَّیلِ إذَا عَسعَس /تکویر: ۱۷ و سوگند به شب، هنگامی که پشت کند و به آخر رسد. توجّه👇👇👇👇👇👇👇 عَسْعَسَ از ماده ی عسعسة در اصل به معنى تاریکى رقیق است، و از آنجا که در ابتدا و انتهاى شب، تاریکى رقیق تر مى شود، این معنى در مورد روى آوردن یا پشت کردن شب به کار مى رود و اطلاق کلمه عَسعَسَ به مأموران شبگرد نیز به همین مناسبت است. گرچه این واژه همان گونه که گفتیم، دو معنى کاملاً مختلف دارد، ولى در اینجا به قرینه آیه بعد ( وَالصبحِ إِذا تَنَفَّس ) که سخن از صبح مى گوید، منظور همان پایان گرفتن شب است. @AyateAsemani

‌❇️ آشنایی با مفردات قرآن (۴۳) 🍒 ضَنِین 🍒 ضَنین: شَدید البُخل؛ البَخِیل بالشَئِ النَّفیس أُوِ الحَریص عَلَیه ضَنِین: بَخِیل؛ خسیس؛ تنگ نظر 📖 وَمَا هُوَ عَلَی الغَیبِ بِضَنِین/تکویر: ۲۴ و او نسبت به آنچه از طریق وحی دریافت داشته بخل ندارد. توجّه👇👇👇👇👇👇👇👇 ضَنِین از ماده ی ضِنّه به معنى بخل در مورد اشیاء نفیس و گران بها است، و این صفتى است که هرگز در پیامبران وجود ندارد، و اگر دیگران به خاطر علوم محدودشان چنین صفتى را دارند، پیامبر که سرچشمه علمش، اقیانوس بیکران علم خداست، از این گونه صفات مُبَرَّاست. @AyateAsemani

‌❇️ آشنایی با مفردات قرآن (۴۴) 🍒 سَمک 🍒 سَمک: الاِرتفاع؛ السَّقف سَمک: بلندکردن و بلندشدن؛ سقف خانه؛ قامت و بلندی 📖 أَأَنتُم أَشَدُّ خَلقاََ أَمِ السَّماءُ بَناها ○ رَفَعَ سَمکَها فَسَوَّاها /نازعات: ۲۷-۲۸ آیا آفرینش شما (بعد از مرگ) مشکل تر است، یا آفرینش آسمان، که آن را بنا نهاد؟ سقف آن را برافراشت و آن را نظام بخشید. توجّه👇👇👇👇👇👇👇 سَمْک در اصل به معنى ارتفاع و بلندى است و به معنى سقف نیز آمده است. در تفسیر کبیر فخر رازى آمده هر گاه بلندى چیزى را از سمت بالا به پائین اندازه گیرى کنند عمق نامیده مى شود و هر گاه از سمت پائین به بالا اندازه گیرى کنند سمک نامیده مى شود. @AyateAsemani

‌❇️ آشنایی با مفردات قرآن (۴۵) 🍒 سَلَق 🍒 سَلَق: أَذِیَّةِِ بِکلامِِ أَو بِلسان سَلَق: سخن سخت گفتن و به زبان آزردن 📖 ...فَإِذَا ذَهَبَ الْخَوْفُ سَلَقُوكُم بِأَلْسِنَةٍ حِدَادٍ أَشِحَّةً عَلَى الْخَيْر... /احزاب: ١٩ امّا وقتى حالت خوف و ترس فرو نشست، زبانهاى تند و گزنده خود را با انبوهى خشم بر شما مى گشایند (و سهم خود را از غنایم مطالبه مى کنند) در حالى که در مال حریص و بخیلند. 👇👇👇👇👇👇👇👇👇 سَلَقوکم ازماده ی سَلَق بر وزن خَلَق در اصل به معنی گشودن چیزی باخشم و عصبانیت است؛ خواه گشودن دست باشد یا زبان. این تعبیر در مورد کسانی که با لحنی آمرانه و طلبکارانه فریاد می کشند و چیزی را می طلبند، به کار می رود. @AyateAsemani

‌❇️ آشنایی با مفردات قرآن (۴۶) 🍒 کادِح 🍒 کادِح: سَاعِی؛ کاد فِی عَمَلِه و فِی طَلَبِ رِزقَه کادِح: تلاشگر، تلاشی همراه با رنج و سختی؛ کوشا در راه رسیدن به مقصود 📖 يَا أَيُّهَا الْإِنسَانُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَىٰ رَبِّكَ كَدْحًا فَمُلَاقِيهِ /انشقاق: ۶ اى انسان! تو با تلاش و رنج به سوى پروردگارت مى روى و او را ملاقات خواهى کرد. توجّه👇👇👇👇👇👇👇 کادِح از ماده ی کَدح به معنی تلاش و کوششی است که با رنج و تَعَب همراه باشد و در جسم و جان اثر بگذارد. @AyateAsemani

‌❇️ آشنایی با مفردات قرآن (۴٧) 🍒 سَجَی' 🍒 سَجَی': خَیَّمَ؛ سَکَنَ؛ هَدَءَ؛ اِستَقَرَّ سَجَی: به سکون و آرامش رسيد 📖 وَاللَّیلِ إِذَا سَجَی' /ضحی': ۲ و سوگند به شب هنگامی که آرام گیرد. توجّه👇👇👇👇👇👇 سَجَى' از ماده ی سَجو در اصل به معنى سکون و آرامش است و به معنى پوشاندن و تاریک شدن نیز آمده است. لذا هنگامى که مَیّت را در کفن مى پیچند مُسَجّى به او گفته مى شود. ولى در این آیه همان معنى اصلى را مى دهد که سکون و آرامش است. به همین جهت شب هائى که باد نمی وزد لَیْلَةٌ ساجِیَةٌ، یعنی شب آرام، و به دریاى خالى از طوفان و امواج خروشان بَحرُُ ساج یعنی دریاى آرام گفته مى شود. در هر حال آنچه در شب مهم است همان آرامشى است که بر آن حکمفرما است و طبعاً اعصاب و روح انسان را در آرامش فرو مى برد و براى تلاش و کوشش فردا و فرداها آماده مى سازد و از این نظر نعمت بسیار مهمى است که شایسته است سوگند به آن یاد شود. @AyateAsemani

‌❇️ آشنایی با مفردات قرآن (۴۸) 🍒 مُهل 🍒 مُهل: المَعدِنُ المُذاب کالفِضَّةِ و الحَدِید و النُّحاس و الذَّهَب؛ القَطِرانُ الرَّقِیق؛ دُردِّی الزَّیت مُهل: گداخته ای از فلزات معدنی مانند نقره و آهن و‌ مس و طلا 📖 إِنَّ شَجَرَتَ الزَّقُوم ○ طَعَامُ الأَثِیم ○ کَالمُهلِ یَغلِی فِی البُطُون /دخان: ۴۳-۴۴-۴۵ به یقین درخت زقّوم غذای گناهکاران است، که همانند فلز گداخته در شکمها می جوشد. توجّه 👇👇👇👇👇👇👇 مُهْل به گفته بسیارى از مفسران و لغت شناسان، فلز مذاب و گداخته است. به گفته بعضى دیگر همچون راغب در مفردات به معنى تُفاله و دُردِىّ ته نشین شده روغن است، که چیزى است بسیار نامطلوب. ولى در این آیه، معنى اول مناسب تر به نظر مى رسد. @AyateAsemani

❇️ آشنایی با مفردات قرآن (۴۹) 🍒 دُحُوراََ 🍒 دُحُوراََ: مِن اصلِ کَلِمة دَحَرَ بِمَعنَی طَرَدَ و أَبعَدَ دُحُوراََ: از ریشه ی دَحَرَ به معنی راندن و دور نمودن 📖 دُحُوراََ وَلَهُم عَذَابٌ وَاصِبٌ/صافّات :۹ آنها به شدّت به عقب رانده مى شوند، و براى آنان مجازاتى دائم است. @AyateAsemani

❇️ آشنایی با مفردات قرآن (۵۰) 🍒 أُجَاج 🍒 أُجَاج: شَدِیدِ المُلوحَةِ والمَرَارَه أُجَاج: آب شور و تلخ. آب شور. آب تلخ 📖 وَمَا يَستَوِي البَحرَانِ هَٰذَا عَذبٌ فُرَاتٌ سَائِغٌ شَرَابُهُ وَهَٰذَا مِلحٌ أُجَاج.../فاطر:۱۲ (این) دو دریا یکسان نیستند: این گوارا و شیرین است و نوشیدنش خوشگوار و آن یکى شور و تلخ و گلوگیر است. در این آیه أُجَاج به معنی آب تلخی است که گوئی گلو را می سوزاند و حلق را می بندد. @AyateAsemani

❇️ آشنایی با مفردات قرآن (۵۱) 🍒 رَجع 🍒 رَجع: المطَر؛ المطَر بَعدَ المطَر رَجع: باران، باران که بعد از باران می آید 📖 وَالسَّماءِ ذاتِ الرَّجع/طارق:۱۱ سوگند به آسمان پُر باران. توجّه👇👇👇👇👇👇👇 رَجع از ماده رُجُوع به معنى بازگشت است. در زبان عربى به باران هم رجع مى گویند، بدان خاطر که آبى که از زمین و دریاها برخاسته است، از طریق ابرها و باران به سوى زمین بر مى گردد، یا این که در فواصل مختلف، بارش باران تکرار مى شود. @AyateAsemani

❇️ آشنایی با مفردات قرآن (۵۲) 🍒 صَدع 🍒 صَدع: الشَّقُ فِی الشَیءِ الصَّلب صَدع: شکافتن چیزی؛ آشکار ساختن 📖 وَالأَرضِ ذَاتِ الصَّدع /طارق: ۱۲ و سوگند به زمین پُر شکاف (که گیاهان از آن می رویند) توجه 👇👇👇👇👇👇👇👇👇 صَدع به معنى شکاف در اجسام صلب و سخت است. در این آیه اشاره به شکافتن زمین هاى خشک و سخت بعد از نزول باران، و رشد و نمو گیاهان دانسته اند. @AyateAsemani

❇️ آشنایی با مفردات قرآن (۵۳) 🍒 رُوَیداََ 🍒 رُوَیداََ: مَهلَاََ رُوَیداََ: مصغر رَود به معنی رفت و آمد و تلاش برای انجام کاری توأم با آهستگی و نرمی (ملایمت) است. 📖 فَمَهِّلِ الْكَافِرِينَ أَمْهِلْهُمْ رُوَيْداََ / طارق: ۱۷ حال که چنین است کافران را [فقط] اندکى مهلت ده [تا سزاى اعمالشان را ببینند] @AyateAsemani