🔮 اهمیت و برتری ولایت نسبت به دیگر مباحث در اسلام 👇
🟢...عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: بُنِيَ اَلْإِسْلاَمُ عَلَى خَمْسٍ عَلَى اَلصَّلاَةِ وَ اَلزَّكَاةِ وَ اَلصَّوْمِ وَ اَلْحَجِّ وَ اَلْوَلاَيَةِ وَ لَمْ يُنَادَ بِشَيْءٍ كَمَا نُودِيَ بِالْوَلاَيَةِ فَأَخَذَ اَلنَّاسُ بِأَرْبَعٍ وَ تَرَكُوا هَذِهِ يَعْنِي اَلْوَلاَيَةَ .
امام محمد باقر علیه السلام : اسلام بر پنج پايه استوار است:نماز زكات روزه حج ولايت،
آنگونه که به ولایت ندا شده، به چیزی ندا داده نشده است. اما مردم چهار رکن را پذیرفته اند؛ ولی این، یعنی ولایت را رها کرد ه اند»
📚 المحاسن ج ۱، ص ۲۸۶
الکافي ج ۲، ص ۱۸
عنوان باب : الجزء الثاني > كتاب الإيمان و الكفر > بَابُ دَعَائِمِ اَلْإِسْلاَمِ
🟢 امام محمد باقر علیه السلام :
بني الإسلام علي خمس الصلاة و الزكاة و الصوم و الحج و الولاية و لم يناد بشيء ما نودي بالولاية يوم الغدير.
اسلام بر پنج پایه استوار شده است: نماز، زکات، روزه، حج و ولایت و به هیچ چیز به اندازه آنچه در روز غدیر به ولایت تاکید شده، ندا نشده است.
📚کافی، ج ۲،ص ۲۱، ح ۸
🟣 اساس و پایه اسلام محبت اهلبیت علیهم السلام 🔰🔰
عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : ...لِكُلِّ شَيْءٍ أَسَاسٌ وَ أَسَاسُ اَلْإِسْلاَمِ حُبُّنَا أَهْلَ اَلْبَيْتِ .
📚 الکافي , جلد۲ , صفحه۴۶ عنوان باب : الجزء الثاني كتاب الإيمان و الكفر بَابُ نِسْبَةِ اَلْإِسْلاَمِ
🟣 [الكافي] ... عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: بُنِيَ اَلْإِسْلاَمُ عَلَى خَمْسَةِ أَشْيَاءَ عَلَى اَلصَّلاَةِ وَ اَلزَّكَاةِ وَ اَلصَّوْمِ وَ اَلْحَجِّ وَ اَلْوَلاَيَةِ قَالَ زُرَارَةُ فَقُلْتُ وَ أَيُّ شَيْءٍ مِنْ ذَلِكَ أَفْضَلُ قَالَ اَلْوَلاَيَةُ أَفْضَلُ لِأَنَّهَا مِفْتَاحُهُنَّ وَ اَلْوَالِي هُوَ اَلدَّلِيلُ عَلَيْهِنَّ قُلْتُ ثُمَّ اَلَّذِي يَلِي ذَلِكَ فِي اَلْفَضْلِ فَقَالَ اَلصَّلاَةُ
إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ اَلصَّلاَةُ عَمُودُ دِينِكُمْ قَالَ قُلْتُ ثُمَّ اَلَّذِي يَلِيهَا فِي اَلْفَضْلِ قَالَ اَلزَّكَاةُ لِأَنَّهَا قَرَنَهَا بِهَا وَ بَدَأَ بِالصَّلاَةِ قَبْلَهَا...
وسائل الشیعة ج ۱، ص ۱۳
📚 بحار ج ۶۵، ص ۳۳۲
وسائل الشیعة ج ۱، ص ۱۳
✅️ امام باقر عليه السّلام فرمود: بناى اسلام روى پنج چيز است؟ نماز و زكاة و حج و روزه و ولايت. زراره گويد بحضرت عرضكردم: كداميك از اينها برتر است؟ فرمود: ولايت برتر است. زيرا ولايت كليد آنهاست و شخص
والى دليل و راهنماى آنهاست (ائمه عليهم السّلام راهنماى نماز و زكاة و حج و روزه ميباشند و اين اعمال بدون راهنمائى آنها درست نيست). عرضكردم: سپس كداميك برترى دارد؟ فرمود: نماز، رسول خدا صلى اللّٰه عليه و آله فرموده: نماز ستون دين شماست. عرضكردم: پس از آن كداميك برترى دارد؟ فرمود: زكاة، زيرا خدا زكاة را همدوش نماز قرار داده و نماز را پيش از زكاة ذكر نموده...
⛔️ در اسلام رخصت ترک ولايت در هیچ شرایطی نیست 🔰🔰🔰
🟣 ل، [الخصال] ، عَنِ اِبْنِ اَلْوَلِيدِ عَنْ سَعْدٍ عَنِ اِبْنِ عِيسَى عَنِ اَلْقَاسِمِ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ يَقْطِينٍ عَنِ اِبْنِ أَبِي نَجْرَانَ وَ جَعْفَرِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ عَلاَءِ بْنِ رَزِينٍ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ اَلثُّمَالِيِّ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : بُنِيَ اَلْإِسْلاَمُ عَلَى خَمْسٍ إِقَامِ اَلصَّلاَةِ وَ إِيتَاءِ اَلزَّكَاةِ وَ حِجِّ اَلْبَيْتِ وَ صَوْمِ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ اَلْوَلاَيَةِ لَنَا أَهْلَ اَلْبَيْتِ فَجُعِلَ فِي أَرْبَعٍ مِنْهَا رُخْصَةٌ وَ لَمْ يُجْعَلْ فِي اَلْوَلاَيَةِ رُخْصَةٌ مَنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ مَالٌ لَمْ تَكُنْ عَلَيْهِ اَلزَّكَاةُ وَ مَنْ لَمْ يَكُنْ عِنْدَهُ مَالٌ فَلَيْسَ عَلَيْهِ حَجٌّ وَ مَنْ كَانَ مَرِيضاً صَلَّى قَاعِداً وَ أَفْطَرَ شَهْرَ رَمَضَانَ وَ اَلْوَلاَيَةُ صَحِيحاً كَانَ أَوْ مَرِيضاً وَ ذَا مَالٍ أَوْ لاَ مَالَ لَهُ فَهِيَ لاَزِمَةٌ .
📚 بحار ج ۶۵، ص ۳۷۶
✅️ ابو حمزۀ ثمالى از امام باقر(عليه السّلام)نقل مى‌كند كه فرمود:اسلام بر پنج پايه استوار است:بر پا داشتن نماز و دادن زكات و
حجّ خانۀ خدا و روزه گرفتن در ماه
رمضان و ولايت ما اهل بيت.خدا در چهار تا از آنها رخصت داده ولى در ولايت رخصت نداده است،هر كس مالى ندارد زكات بر وى واجب نيست و هر كس كه نزد او مالى نباشد
حج بر وى واجب نيست و هر كس مريض باشد نماز را نشسته مى‌خواند،روزۀ
رمضان را مى‌خورد،ولى انسان چه سالم باشد چه مريض و چه مالدار باشد و چه بى
مال ،ولايت بر او لازم و واجب است.
شهادت امام صادق علیه السلام.mp3
28.51M
🏴🔰✅️ مبحث امروز بمناسبت شهادت امام جعفر صادق علیه السلام
⛔️ اعتراف ابوحنیفه نسبت به امام صادق عليه السلام 🔰🔰🔰🔰
🔴 ابوحنیفه درباره عظمت علمی امام صادق(ع) گفته است: «لَوْ لا جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ مَا عَلِمَ النَّاسُ مَناسِک حَجِّهِمْ
📚 شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۵۱۹.
اگر جعفر بن محمد نبود، مردم احکام و مناسک حجشان را نمی دانستند».
ابوحنیفه
«ما رأيت افقه من جعفر بن محمد و انه اعلم الامه »
من فقيه تر و داناتر از جعفر بن محمد نديده ام. او داناترين فرد اين امت است.
شمس الدين ذهبي، سير اعلام النبلاء، ج ۶، ص ۲۵۷
تاريخ الكبير، ج ۲، ص ۱۹۹ و ۱۹۸، ح ۲۱۸۳.
🔴 ابوحنیفه که در مجالس تدریس امام صادق علیه السلام دو سال را سپری نموده بود، راجع به آن سالها می گوید:
لَولا السِّنتان لَهَلَکَ النُعمانُ
📚 عبدالحلیم الجندی، الإمام جعفر الصادق - علیه السلام - ص۲۵۲
.↑ الوسی، محمود شکری، مختصر التحفة الاثنی عشریة، ص۸، حققه وعلق حواشیه:محب الدین الخطیب، دارالنشر:المطبعة السلفیة، القاهرة، الطبعة:۱۳۷۳ ه.
اگر آن دو سال نبود، نعمان (ابوحنیفه) هلاک می شد.
✏ درس امامت _تفسیر زیارت جامعه کبیره
آیت الله حسین گنجی اشتهاردی
🗓 چهارشنبه ۲۴ شوال _۱۴۴۶ قمری _ ۳ اردیبهشت ۱۴۰۴ هجری شمسی_مدرسه آیت الله بروجردی_قم مقدسه
✅️https://eitaa.com/Ayatollah_ganji
🔴 تمجيد مالك از امام صادق عليه السّلام 🔰🔰
و مالك بن أنس گفته است:
مَا رَأتْ عَيْنٌ، وَ لَا سَمِعَتْ اُذُنٌ، وَ لَا خَطَرَ عَلَى قَلْبِ بَشَرٍ أفْضَلُ مِنْ جَعْفَرٍ الصَّادِقِ فَضْلاً وَ عِلْماً وَ عِبَادَةً وَ وَرَعاً
📚 اسنى المطالب، ص ۵۵.
«هيچ چشمى نديده است، و هيچ گوشى نشنيده است، و بر دل هيچ بشرى خطور نكرده است كسى كه از جهت فضل و علم و عبادت و ورع افضل از جعفر الصّادق بوده باشد.»
⛔️ ابوعثمان عمرو بن بحر جاحظ «... وجعفر بن محمّد الّذی ملا الدنیا علمه وفقهه. ویقال: انّ اباحنیفه من تلامذته وکذلک سفیان الثوری...»
📚 کتاب قادتنا کیف نعرفهم ص ۲۵۰
رسائل جاحظ، ص ۱۰۶.
✅️ و جعفر بن محمّد(علیهم‌السلام)؛ کسی که علم و فقهاش دنیا را فراگرفته است و گفته می شود که ابوحنیفه و سفیان ثوری از شاگردان او بوده اند...
شب شهادت امام جعفرصادق علیه السلام.mp3
23.82M
✅️ شاگردان برجسته امام صادق علیه السلام
🟢 نقش شاگردان امام صادق علیه السلام در یاری مکتب
🏴🎤سخنرانی آیت الله حسین گنجی اشتهاردی _ شب شهادت حضرت امام جعفر صادق علیه السلام _ چهارشنبه ۳ اردیبهشت ۱۴۰۴ شمسی _۲۴ شوال ۱۴۴۶ قمری _ مسجد امام زین العابدین علیه السلام _قم مقدسه
✅️https://eitaa.com/Ayatollah_ganji
صبح شهادت امام جعفرصادق.mp3
20.03M
🔴 مظلومیت امیرالمؤمنین علی علیه السلام 🔰
🔰ابن ابی الحدید از امام علی(علیه السلام) نقل می‌کند :
روزگار...مرا تنزّل داد و قرین افرادی چون معاویه و عمرو عاص قرار داد».
📚ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج ۲۰ ، ص ۳۲۶، قم، نشر کتابخانه عمومى آیة الله مرعشى نجفى، چاپ اول، ۱۳۳۷ ش.
🔴 «الدَّهْرُ انْزَلَنِی ثُمَّ انْزَلَنِی، ثَّم انْزَلَنِی حَتّی يُقال مُعاوِيَةُ وَ عَلِیّ»،
روزگار، مرتبه مرا پایین آورد، پایین آورد، پایین آورد به حدى که مرا با معاویه برابر گردانید.
📚مقدس اردبیلی، احمد، حدیقة الشیعة، ج ۱، ص ۲۰۸، قم، انتشارات انصاریان، چاپ سوم، ۱۳۸۳ ش.
🔮 پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم فرمودند مسیر و توجه و چشم انداز زندگی تان اهلبیت نبی (علیهم السلام) باید باشد 🔰🔰
🟣 امیرالمؤمنین علی علیه السلام :
انْظُرُوا أَهْلَ بَيْتِ نَبِيِّكُمْ، فَالْزَمُوا سَمْتَهُمْ وَ اتَّبِعُوا أَثَرَهُمْ، فَلَنْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ هُدًى وَ لَنْ يُعِيدُوكُمْ فِي رَدًى؛ فَإِنْ لَبَدُوا فَالْبُدُوا وَ إِنْ...
📚خطبه ۹۷نهج البلاغه
🏴🎤سخنرانی آیت الله حسین گنجی اشتهاردی _ صبح شهادت حضرت امام جعفر صادق علیه السلام _ پنجشنبه ۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ شمسی _۲۵ شوال ۱۴۴۶ قمری _ حسینیه آیت الله بهاالدینی _قم مقدسه
✅️https://eitaa.com/Ayatollah_ganji
🟣 قران به ما میگه رابطه برقرار کنید
👈وَرَابِطُوا
با چه کسی رابطه برقرار کنیم👈وَ رَابِطُوا إِمَامَكُمْ اَلْمُنْتَظَرَ
حالا قران میگه مواظب باشید رابطه ی شما قطع نشود👈وَاتَّقُوا اللَّهَ 🔰🔰🔰🔰
🕋 يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿۲۰۰﴾آل عمران 🔰🔰🔰🔰
💠أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : فِي قَوْلِ اَللَّهِ: « يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا اِصْبِرُوا وَ صٰابِرُوا وَ رٰابِطُوا» قَالَ: اِصْبِرُوا عَلَى اَلْفَرَائِضِ وَ صَابِرُوا عَلَى اَلْمَصَائِبِ وَ رَابِطُوا عَلَى اَلْأَئِمَّةِ.
📚التفسير(للعیاشی) ج ۱ ص ۲۱۲
البرهان في تفسير القرآن ج ۱، ص ۷۳۲
💠..عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : فِي قَوْلِهِ تَعَالَى يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا اِصْبِرُوا وَ صٰابِرُوا وَ رٰابِطُوا قَالَ اِصْبِرُوا عَلَى أَدَاءِ اَلْفَرَائِضِ وَ صَابِرُوا عَدُوَّكُمْ وَ رَابِطُوا إِمَامَكُمْ اَلْمُنْتَظَرَ.
📚البرهان في تفسير القرآن ج ۱، ص ۷۳۰
💠فِي كِتَابِ اَللَّهِ قَالَ اَللَّهُ يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا اِصْبِرُوا وَ صٰابِرُوا وَ رٰابِطُوا اِصْبِرُوا عَلَى دِينِكُمْ وَ صٰابِرُوا عَدُوَّكُمْ مِمَّنْ يُخَالِفُكُمْ وَ رٰابِطُوا إِمَامَكُمْ وَ اِتَّقُوا اَللّٰهَ فِيمَا أَمَرَكُمْ بِهِ وَ اِفْتَرَضَ عَلَيْكُمْ .
📚بحار ج ۲۴ ص ۲۱۷
🟣...عَنْ بُرَيْدٍ اَلْعِجْلِيِّ قَالَ : سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ قَوْلِ اَللَّهِ تَعَالَى: يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا اِتَّقُوا اَللّٰهَ وَ كُونُوا مَعَ اَلصّٰادِقِينَ قَالَ إِيَّانَا عَنَى .
📚 الکافي ج ۱، ص ۲۰۸
📚 بحار ج ۲۴، ص ۳۱
✅️ امام باقر (علیه السلام)- بریدبن‌معاویه عجلی گوید: از امام باقر (علیه السلام) درباره‌ی این کلام خدای عزّوجلّ: اتَّقُواْ اللهَ وَ کُونُواْ مَعَ الصَّادِقِینَ، پرسیدم. فرمود: «ما را اراده کرده است».
🟣...عَنِ اِبْنِ أَبِي نَصْرٍ عَنْ أَبِي اَلْحَسَنِ اَلرِّضَا عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ «يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا اِتَّقُوا اَللّٰهَ وَ كُونُوا مَعَ اَلصّٰادِقِينَ » قَالَ اَلصَّادِقُونَ هُمُ اَلْأَئِمَّةُ وَ اَلصِّدِّيقُونَ بِطَاعَتِهِمْ .
📚 الکافي ج ۱، ص ۲۰۸
✅️ ابن أبى نصر از
امام رضا عليه السّلام تفسير همين آيه(كُونُوا مَعَ اَلصّٰادِقِينَ) را پرسيد،فرمودند :
صادقان همان ائمه‌اند و آنها كه طاعت از آنها را بى‌ترديد باور دارند و تصديق مى‌كنند.
شام شهادت امام جعفرصادق.mp3
27.95M
🟢 ویژگی های شاگردان مکتب امام صادق عليه السلام
🟣...فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ...إِنَّمَا أَصْحَابِي مَنِ اِشْتَدَّ وَرَعُهُ وَ عَمِلَ لِخَالِقِهِ وَ رَجَا ثَوَابَهُ فَهَؤُلاَءِ أَصْحَابِي .
📚الکافي ج ۲، ص ۷۷
عنوان باب: الجزء الثاني > كتاب الإيمان و الكفر > بَابُ اَلْوَرَع
🎤 سخنرانی آیت الله حسین گنجی اشتهاردی _ شام شهادت حضرت امام جعفر صادق علیه السلام _ پنج شنبه ۲۵ شوال ۱۴۴۳ هجری قمری _ مجلس سومین سالگرد عالم ربانی آیت الله سید محمود ترابی _ حسینیه حضرت ابوالفضل علیه السلام_دامغان
✅https://eitaa.com/Ayatollah_ganji
🔰 تفسیر آیه 🔰🔰
🕋...إِنَّمَا أَنْتَ مُنْذِرٌ وَلِكُلِّ قَوْمٍ هَادٍ ﴿۷﴾ رعد
🟣 قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : عَلِيٌّ رَبَّانِيُّ هَذِهِ اَلْأُمَّةِ.
📚 بحار ج ۴۰، ص ۱۶۰
🟣... عَنْ رَسُولِ اَللَّهِ فِي قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِنَّمٰا أَنْتَ مُنْذِرٌ وَ لِكُلِّ قَوْمٍ هٰادٍ اَلْمُنْذِرُ أَنَا وَ اَلْهَادِي عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ .
📚 الفضائل (لإبن شاذان) ج ۱، ص ۱۲۳
🟣 أمیرالمؤمنین علی علیه السلام : فِینَا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیَهًُْ: إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرٌ وَ لِکُلِّ قَوْمٍ هادٍ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) أَنَا الْمُنْذِرُ وَ أَنْتَ الْهَادِی یَا عَلِیُّ (علیه السلام).
📚 بحارالأنوار ج۳۵، ص۴۰۳
العیاشی، ج۲، ص۲۰۳
نورالثقلین
البرهان
✅️ امیرالمؤمنین علی علیه السلام : إِنَّمَا أَنتَ مُنذِرٌ وَلِکُلِّ قَوْمٍ هَادٍ در شأن ما نازل شده است. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «من بیم دهنده هستم. و تو ای علی (علیه السلام)! هدایت‌کننده‌ای».
🟣 الرّسول صلی الله علیه و آله : أَنَا الْمُنْذِرُ وَ عَلِیٌّ (علیه السلام) الْهَادِی.
📚 بحارالأنوار ج۳۵، ص۴۰۴
العیاشی؛ ج۲، ص۲۰۴؛ «الهاد» بدل «الهادی»
نورالثقلین
✅️ پیامبر صلی الله علیه و آله : من بیم‌دهنده‌ام و علی (علیه السلام) هدایت‌کننده است.
🟣 هشت مسئله‌ای که شاگرد امام صادق علیه‌السلام از آن حضرت آموخت 🔰🔰از امام صادق علیه‌السلام نقل شده که به یکى از شاگردانش فرمود:
«أَیَّ شَیْءٍ تَعَلَّمْتَ مِنِّی»: از من چه چیز آموخته اى؟
عرض کرد: «یَا مَوْلَایَ ثَمَانَ مَسَائِلَ»: آقا جان! هشت مسئله آموخته ام.
امام علیه‌السلام فرمود: «قُصَّهَا عَلَیَّ لِأَعْرِفَهَا»: آنها را بازگو کن تا من بشنوم.
عرض کرد:
«الْأُولَى رَأَیْتُ کُلَّ مَحْبُوبٍ یُفَارِقُ عِنْدَ الْمَوْتِ حَبِیبَهُ فَصَرَفْتُ هِمَّتِی إِلَى مَا لَا یُفَارِقُنِی بَلْ یُؤْنِسُنِی فِی وَحْدَتِی وَ هُوَ فِعْلُ الْخَیْرِ»
اول اینکه: هر محبوبی را دیدم که هنگام مردن از حبیبش جدا مىشود؛ لذا همت خودم را صرف چیزى کردم که از من جدا نشود، بلکه موقع تنهائی‌ام مونس من گردد؛ و آن چیز عبارت است از کار نیک.
امام علیه‌السلام فرمود: «أَحْسَنْتَ وَ اللَّهِ»: به خدا سوگند کار نیکى کرده اى.
«الثَّانِیَةُ قَالَ رَأَیْتُ قَوْماً یَفْخَرُونَ بِالْحَسَبِ وَ آخَرِینَ بِالْمَالِ وَ الْوَلَدِ وَ إِذَا ذَلِکَ لَا فَخْرَ وَ رَأَیْتُ الْفَخْرَ الْعَظِیمَ فِی قَوْلِهِ تَعَالَى "إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ " فَاجْتَهَدْتُ أَنْ أَکُونَ عِنْدَهُ کَرِیماً»
دوم اینکه: گروهى را دیدم به قوم خود افتخار مىکنند و گروهى نیز به مال و فرزند افتخار می‌کنند؛ درصورتی‌که این‌ها افتخارى ندارند و من افتخار بزرگ را در سخن خدا یافتم که فرمود: «همانا گرامی‌ترین شما در نزد پروردگار، پرهیزکارترین شماست». پس تلاش کردم تا اینکه در نزد خدا گرامى باشم.
امام علیه‌السلام فرمود: «أَحْسَنْتَ وَ اللَّهِ»: به خدا قسم کار نیکى کرده اى.
«الثَّالِثَةُ قَالَ رَأَیْتُ لَهْوَ النَّاسِ وَ طَرَبَهُمْ وَ سَمِعْتُ قَوْلَهُ تَعَالَى "وَ أَمَّا مَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ وَ نَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوى فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِیَ الْمَأْوى " فَاجْتَهَدْتُ فِی صَرْفِ الْهَوَى عَنْ نَفْسِی حَتَّى اسْتَقَرَّتْ عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ تَعَالَى»
سوم اینکه: مردم را سرگرم لهو و طرب دیدم، ولی من شنیدم سخن خداوند را که فرمود «و اما کسى که از جایگاه پروردگارش هراس دارد و از هواى نفس جلوگیرى کرده، بهشت جایگاه او است». لذا درراه جلوگیرى نفسم از هوا و هوس کوشیدم تا اینکه سر به اطاعت خداى متعال نهاد.
امام علیه‌السلام فرمود: «أَحْسَنْتَ وَ اللَّهِ»: به خدا سوگند که کار خوبى کرده اى.
«الرَّابِعَةُ قَالَ رَأَیْتُ کُلَّ مَنْ وَجَدَ شَیْئاً یُکْرَمُ عِنْدَهُ اجْتَهَدَ فِی حِفْظِهِ وَ سَمِعْتُ قَوْلَهُ سُبْحَانَهُ "مَنْ ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً فَیُضاعِفَهُ لَهُ وَ لَهُ أَجْرٌ کَرِیمٌ "3 فَأَحْبَبْتُ الْمُضَاعَفَةَ وَ لَمْ أَرَ أَحْفَظَ مِمَّا یَکُونُ عِنْدَهُ فَکُلَّمَا وَجَدْتُ شَیْئاً یُکْرَمُ عِنْدِی وَجَّهْتُ بِهِ إِلَیْهِ لِیَکُونَ لِی ذُخْراً إِلَى وَقْتِ حَاجَتِی إِلَیْهِ»
چهارم اینکه: دیدم هرکسی چیزى را که دارد، دوست مىدارد و در نگهدارى آن مىکوشد؛ ولی من این سخن خداى سبحان را شنیدم که فرمود: «کیست که به خدا وام نیکو دهد (و از اموالى که به او ارزانى داشته انفاق کند) تا خداوند آن را براى او چندین برابر کند؟ و براى او پاداش پرارزشى است». پس چند برابر شدن اجرم را خواستم و خودم را حفظ‌کننده تر از خداوند نسبت به این اجر ندیدم. پس به‌واسطۀ هر چه که دیدم نزد خودم ارزشمند است، رو به پیشگاه خدا کردم تا براى وقت نیازمندیم اندوخته بماند.
امام علیه‌السلام فرمود: «أَحْسَنْتَ وَ اللَّهِ»: به خدا قسم کار خوبى کرده اى.
«الْخَامِسَةُ قَالَ رَأَیْتُ حَسَدَ النَّاسِ بَعْضِهِمْ لِلْبَعْضِ فِی الرِّزْقِ وَ سَمِعْتُ قَوْلَهُ تَعَالَى " نَحْنُ قَسَمْنا بَیْنَهُمْ مَعِیشَتَهُمْ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ رَفَعْنا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجاتٍ لِیَتَّخِذَ بَعْضُهُمْ بَعْضاً سُخْرِیًّا وَ رَحْمَتُ رَبِّکَ خَیْرٌ مِمَّا یَجْمَعُونَ "فَمَا حَسَدْتُ أَحَداً وَ لَا أَسِفْتُ عَلَى مَا فَاتَنِی»
پنجم اینکه: مردم را دیدم که به خاطر روزى که خدا به آنها داده، نسبت به یکدیگر حسد مىورزند؛ ولی من سخن خداى متعال را شنیدم که مىفرماید: «این ماییم که معیشت انسان‌ها در زندگى دنیا را تقسیم مىکنیم و بعضى را به درجاتى بالاتر از بعض دیگر قرار مىدهیم تا بعضى بعض دیگر را به خدمت گیرند و رحمت پروردگار تو ازآنچه جمع مىکنند بهتر است». بنابراین به کسى حسد نورزیده و بر آنچه از دستم رفت تأسف نخوردم.
امام علیه‌السلام فرمود: «أَحْسَنْتَ وَ اللَّهِ»: به خدا سوگند کار خوبى کرده اى.
«السَّادِسَةُ قَالَ رَأَیْتُ عَدَاوَةَ بَعْضِهِمْ لِبَعْضٍ فِی دَارِ الدُّنْیَا وَ الْحَزَازَاتِ الَّتِی فِی صُدُورِهِمْ وَ سَمِعْتُ قَوْلَ اللَّهِ تَعَالَى " إِنَّ الشَّیْطانَ لَکُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا "5 فَاشْتَغَلْتُ بِعَدَاوَةِ الشَّیْطَانِ عَنْ عَدَاوَةِ غَیْرِهِ»
ششم اینکه: دشمنى بعضى از مردم را با بعضى دیگر در این دنیا و کینههایى که از یکدیگر در دل دارند را مشاهده کردم و شنیدم سخن خدا را که مىفرماید: «همانا شیطان دشمن شماست پس شما هم او را دشمن خود بگیرید». لذا من به‌جای دشمنى با دیگران به دشمنى با شیطان پرداختم.
امام علیه‌السلام فرمود: «قَالَ أَحْسَنْتَ وَ اللَّهِ»: به خدا سوگند که کار نیکى کرده اى.
«السَّابِعَةُ قَالَ رَأَیْتُ کَدْحَ النَّاسِ وَ اجْتِهَادَهُمْ فِی طَلَبِ الرِّزْقِ وَ سَمِعْتُ قَوْلَهُ تَعَالَى "وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ ما أُرِیدُ مِنْهُمْ مِنْ رِزْقٍ وَ ما أُرِیدُ أَنْ یُطْعِمُونِ إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِینُ " فَعَلِمْتُ أَنَّ وَعْدَهُ وَ قَوْلَهُ صِدْقٌ فَسَکَنْتُ إِلَى وَعْدِهِ وَ رَضِیتُ بِقَوْلِهِ وَ اشْتَغَلْتُ بِمَا لَهُ عَلَیَّ عَمَّا لِی عِنْدَهُ»
هفتم اینکه، دیدم مردم در طلب روزى، سخت در تلاش و کوشش‌اند و من گوش به این سخن خدا کردم که مىفرماید: «و من جن و انس را نیافریدم مگر براى اینکه عبادتم کنند و من از آنان نه رزقى مىخواهم و نه مىخواهم مرا اطعام کنند. به‌درستی که یگانه رزاق و داراى قوت و متانت خداوند است»؛ و دانستم که وعده و گفتار او راست است؛ پس دل به وعده او بستم و به فرموده او راضى شدم و به‌جای (دغدغه و) تلاش برای به دست آوردن آنچه من نزد او دارم (و روزیم خواهد شد)، به بجا آوردن حقى که او بر عهده من دارد مشغول شدم.
امام علیه‌السلام فرمود: «قَالَ أَحْسَنْتَ وَ اللَّهِ»: به خدا قسم، کار نیکى کرده اى.
«الثَّامِنَةُ قَالَ رَأَیْتُ قَوْماً یَتَّکِلُونَ عَلَى صِحَّةِ أَبْدَانِهِمْ وَ قَوْماً عَلَى کَثْرَةِ أَمْوَالِهِمْ وَ قَوْماً عَلَى خَلْقٍ مِثْلِهِمْ وَ سَمِعْتُ قَوْلَهُ تَعَالَى "وَ مَنْ یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً وَ یَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لا یَحْتَسِبُ وَ مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ "8 فَاتَّکَلْتُ عَلَى اللَّهِ وَ زَالَ اتِّکَالِی عَلَى غَیْرِهِ»
هشتم اینکه دیدم گروهى به تندرستى و جمعى به سرمایه و مال فراوان خود و دستهاى بر مخلوقى نظیر خودشان تکیه کردهاند، امّا من به این سخن خداوند گوش دادم که مىفرماید: «و کسى که از خدا بترسد خدا برایش راه نجاتى از گرفتاری‌ها قرار مىدهد و از مسیرى که خود او هم احتمالش را ندهد، رزقش مىدهد و کسى که بر خدا توکل کند خدا برایش کافی است». ازاین‌رو بر خدا توکّل کردم و از تکیه بر غیر او پرهیز کردم.
در این هنگام امام صادق علیه‌السلام فرمودند:
«وَ اللَّهِ إِنَّ التَّوْرَاةَ وَ الْإِنْجِیلَ وَ الزَّبُورَ وَ الْفُرْقَانَ وَ سَائِرَ الْکُتُبِ تَرْجِعُ إِلَى هَذِهِ الثَّمَانِ الْمَسَائِل»
به خدا سوگند که تورات، انجیل، زبور، قرآن و سایر کتاب‌های آسمانى بر محور این هشت مسئله دور مىزند
📚 تنبيه الخواطر و نزهة النواظر (مجموعة ورّام) ج ۱، ص ۳۰۳
عنوان باب: الجزء الأول > في صفة المساءلة
إرشاد القلوب ج ۱، ص ۱۸۷
عنوان باب: الجزء الأول > الباب الثاني و الخمسون في أحاديث منتخبة