🔰 بررسی روش تعلیم حکمت بر اساس اندیشه استاد شهید مرتضی مطهری 💠 مبانی انسان شناختی تعلیم تربیت اسلامی 🔷 یکی از مبانی انسان شناختی تعلیم و تربیت مسئله اختیار است. تمامی علمای تعلیم و تربیت اسلامی به این مسئله اشاره کرده اند که یکی از مبانی تعلیم و تربیت این است که انسان موجودی دارای اختیار است. تا به اینجا مسئله مشترک است اما در مورد این که این اختیار تابع کدام یک از شئون نفس انسان است کمتر کسی اظهار نظر کرده است. 🔹 استاد شهید مرتضی مطهری در ضمن مباحث تعلیم و تربیت در اسلام (و البته در جاهای دیگر هم) به این نکته اشاره می کنند که اختیار انسان تحت مدیریت عقل او قرار دارد. 🔹 در نتیجه اختیار که در نزد بسیاری ملاک تمایز انسان از غیر انسان است، تحت اشراف بعد عقلانی انسان قرار دارد. 💠 اصل تربیتی تعقل در تعلیم تربیت اسلامی 🔶 این اصل بیانگر آن است که باید پویش بی وقفه فکر و اندیشه ی آدمی را هدایت کرد. معنا و خصایص این هدایت از معنای عقل و تعقل در فرهنگ قرآن نشأت می گیرد. 🔸 این اصل ناظر به ویژگی اندیشه ورزی در انسان است. همه ی انسان ها درگیر اندیشه ورزی اند و امر به تفکر موردی ندارد و هرجا شاهد چنین امری باشیم، در واقع، امر به نوع معینی از تفکر، مورد نظر است. پس آنچه مطلوب است تفکر هدایت شده است و این معنا همسنگ تعقل است. 🔸 شهید مطهری در این باب مطالب زیادی دارند که یکی از آنها چنین است: "در میان استعدادهای مخصوص انسان، در درجه اول استعداد عقلانی است... اسلام یک دین طرفدار عقل است و به نحو شدیدی هم روی این استعداد تکیه کرده است، نه فقط با او مبارزه نکرده است بلکه از او کمک و تایید خواسته است، و تایید خود را همیشه از عقل خواسته است." 🔸 استاد شهید مرتضی مطهری در ادامه مطالب خویش به تفصیل به جایگاه تعقل در #قرآن و #سنت و #سنت_تاریخی_مسلمین می پردازند و آن را با مسیحیت تحریف شده مقایسه می کنند. 🔸 بنابراین یکی از اصول مهم در تعلیم و تربیت اسلامی #اصل_تعقل و #اندیشه_ورزی است. 💠 روش تعلیم حکمت در تعلیم تربیت اسلامی 🔷 حکمت علمی است که می توان با آن، هم در حیطه ی اندیشه و هم در حیطه ی عمل، به واقع و حق نایل شد. در این روش تربیتی که باید هر مربی برای متربی خود به ارمغان بیاورد، مربی موظف است که کیفیت دریافت داده های علمی و تجمیع و بکار گیری آنها را به متربی خویش بیاموزد. 🔹 شاید در علوم مرسوم حوزوی علم منطق متکفل چنین غایتی باشد، هرچند که حکمت اعم از علوم عقل مطلق است. 💢 استاد شهید مرتضی مطهری وقتی که میخواهند روش تعقل و ارتباط آن با اصل تعقل و وجود عقل و اختیار در آدمی را توضیح دهند از تمثیل و بیان زیر استفاده می کنند: "مغز انسان، درست حالت معده انسان را دارد. معده انسان باید غذا را از بیرون به اندازه بگیرد و با ترشحاتی که خودش روی غذا می‌کند آن را بسازد. و باید معده اینقدر آزادی و جای خالی داشته باشد که به آسانی بتواند غذا را زیر و رو کند، اسیدها و شیره‌هایی را که باید، ترشح نماید و بسازد. ولی معده‌ای که مرتب بر آن غذا تحمیل می‌کنند و تا آنجا که جا دارد به آن غذا می‌دهند، دیگر فراغت، فرصت و امکان برایش پیدا نمی‌شود که این غذا را درست حرکت بدهد و بسازد. آنوقت می‌بینید اعمال گوارشی اختلال پیدا می‌کند و عمل جذب هم در روده‌ها درست انجام نمی‌گیرد. مغز انسان هم قطعاً همین جور است. در تعلیم و تربیت باید مجال فکر کردن به دانش آموز داده بشود و او به فکر کردن ترغیب گردد." 📝 ناصر قیلاوی‌زاده #اصول_تعلیم_تربیت •┈••✾•🍀🌹☘•✾•┈• @fanoosemellatha @bayyenatt