#حزب_شناسی_۱
حزب سیاسی (political party) متشکل از گروهی از مردم است که با هدف بدست آوردن قدرت حکومت از راه انتخابات یا از راههای دیگر، سازمان یافتهاند.
💢گاهی احزاب با گروههای ذینفع یا جنبشهای اجتماعی به اشتباه یکی گرفته میشوند؛ چراکه گروههای ذینفع یا جنبشهای اجتماعی نیز متشکل از "گروهی از مردم" هستند.
✅ اما معمولا چهار ویژگی حزب را از گروههای دیگر متمایز میکند:
هدف احزاب عبارت است از کسب قدرت سیاسی برای حکومت کردن.
🛑حزبها غالبا نگرش موضوعی گستردهای دارند و به تمام حوزههای مهم سیاست حکومت توجه میکنند.
♻️احزاب به درجات گوناگون، با اولویت سیاسی مشترک و هویت ایدئولوژیک با هم متحد میشوند.
🌐واژۀ جناح (faction) نیز تقریبا همزاد واژۀ حزب (party) است. این دو واژه در غرب ابتدا به جای هم به کار برده میشدند اما به تدریج "جناح" به معنای دسته یا گروهی در درون "حزب" به کار رفت. هر حزبی معمولا به دو جناح تقسیم میشود.
🔵 اما در ایران واژه "جناح" کاربرد دیگری دارد و شامل چندین حزب میشود. مثلا جناح راست متشکل از حزب موتلفه و چند تشکل شبه حزبی بود که برخی از آنها گروههای ذینفع یا گروه فشار بودند. جناح چپ نیز متشکل از حزب مشارکت و سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی و چند حزب کماهمیت و یکی دو "جنبش" بود (مثل جنبش دانشجویی).
🔸اگر "جناح" نوعی دستهبندی در درون یک "حزب" باشد، آنچه در ایران جناح خوانده میشود، در واقع "ائتلاف" (coalition) است که گاهی عبارت "جبهه" نیز در توصیف آن به کار میرود که دقیقتر از عبارت "جناح" و به مفهوم "ائتلاف" نزدیکتر است.
⭕️احزاب را با معیارهای گوناگونی طبقهبندی و تفکیک میکنند. گاه بر مبنای ایدئولوژی، احزاب را به چپگرا و راستگرا تقسیم میکنند. با این معیار، طیفی از احزاب ایجاد میشود که از راست به چپ ممکن است فاشیست، محافظهکار، لیبرال، سوسیالیست و کمونیست باحزب به گروهی از شهروندان جامعه که دارای اهداف و منافع سیاسی مشترک میباشند و برای رسیدن به آن منافع و اهداف مبارزه نموده و برنامههای کادر رهبری حزب و هیات موئسس حزب را که عموماً بر پایهٔ خط مشی و اساسنامه حزبی میباشد، را اجرا مینمایند.
حزب گروه شهروندان با آرمانهای مشترک و تشکیلات منظم و متکی به پشتیبانی مردم است که برای به دست گرفتن قدرت دولت و یا شرکت در آن مبارزه میکند.
حزب، سازمانی سیاسی است که هدف و برنامه سیاسی روشنی دارد و معمولاً در پی کسب قدرت سیاسی در کشور است
حزب به گروهی از شهروندان جامعه که دارای اهداف و منافع سیاسی مشترک میباشند و برای رسیدن به آن منافع و اهداف مبارزه نموده و برنامههای کادر رهبری حزب و هیات موئسس حزب را که عموماً بر پایهٔ خط مشی و اساسنامه حزبی میباشد، را اجرا مینمایند.
حزب گروه شهروندان با آرمانهای مشترک و تشکیلات منظم و متکی به پشتیبانی مردم است که برای به دست گرفتن قدرت دولت و یا شرکت در آن مبارزه میکند.
حزب، سازمانی سیاسی است که هدف و برنامه سیاسی روشنی دارد و معمولاً در پی کسب قدرت سیاسی در کشور است.
#انتخابات_سرنوشت_ساز
➖➖➖➖➖➖
📌 #به_سوی_ظهور، گفتمان تمدن ساز گام دوم انقلاب اسلامی
🆔️@Besooye_zohor
به سوی ظهور
#حزب_شناسی_۱ حزب سیاسی (political party) متشکل از گروهی از مردم است که با هدف بدست آوردن قدرت حکومت
#حزب_شناسی_۲
احزاب از لحاظ ماهیت قانونی بطور کلی به سه گروه تقسیم میشوند
۱- احزاب قانونی
۲- احزاب غیر قانونی
۳- احزاب دولتی
قانونی و یا غیر قانونی بودن هر حزب وابسته به نوع فعالیت و خط مشی آن حزب میباشد .
حزب قانونی
یک حزب قانونی حزبی است که در کنار حاکمیت و یا از درون حاکمیت تشکیل میشود . به کلیات قانون اساسی نظام حاکم اعتقاد دارد و طی یک فرایند قانونی مورد ثبت قرار گرفته است . در ایران وزارت کشور مسئولیت اصلی صدور پروانه فعالیت احزاب را بر عهده دارد .
حزب غیرقانونی
اصولا احزاب غیر قانونی از لحاظ ماهیت ممکن در دو دسته اصلی قرار می گیرند .
یک حزب غیر قانونی ممکن است در نظام ها و رژیم های گذشته قانونی بوده اما به دلیل کودتا و یا انقلاب و باروی کار آمدن یک نظام جدید از لحاظ ایدئولوژی با هیات حاکمه جدید در تعارض باشد . مثال حزب بعث عراق
یک حزب غیر قانونی ممکن است حزبی باشد ، که در قدرت شرکت داشته اما بدلیل تغییر مواضع حزبی و یا مسایلی از این دست مجبور به خروج از حاکمیت شده و یا حتی در موضع اپوزیسیون بر انداز قرار گیرد . همانند سازمان مجاهدین خلق
آنچه که در میان انواع احزاب غیر قانونی مشترک است این مورد میباشد که تمامی آنها سعی بر بازگشت به راس حاکمیت و یا شرکت در بخشی از قدرت است که به دلیل غیر قانونی شدن آنها این امر میسر نمیباشد بنابراین بعضی از این احزاب انشعاب نموده و خط مشی مسلحانه و ترور را برای نیل به اهداف حزبی خود انتخاب میکنند .
احزاب دولتی
در دوران استبداد پهلوی دوم به ویژه پس از شهریور 1320 ما به گونهای از احزاب برمیخوریم که از هیچ بستر عقیدتی و ایدئولوژیکی برخوردار نبوده و بدون اتکا به حمایت مردم تنها به دستور عوامل قدرت از بالا تشکیل میشدند و وظیفه ای جز حفظ و تقویت قدرت سیاسی حاکم نداشتند. این احزاب از اجزای ساختار سیاسی و حکومتی عصر بودند که به دفاع همه جانبه از قدرت و حکومت مرکزی میپرداختند و خود از وسایل استبداد داخلی بودند. این دسته از احزاب در تاریخ معاصر ایران به احزاب دولتی معروف شده اند.
این احزاب همه در سه چیز درباری، فرمایشی و غیرمردمی بودن اشتراک داشتند و در سه دوره در تاریخ معاصر ایران خودنمایی کردند.
#انتخابات_سرنوشت_ساز
➖➖➖➖➖➖
📌 #به_سوی_ظهور، گفتمان تمدن ساز گام دوم انقلاب اسلامی
🆔️@Besooye_zohor
به سوی ظهور
#حزب_شناسی_۲ احزاب از لحاظ ماهیت قانونی بطور کلی به سه گروه تقسیم میشوند ۱- احزاب قانونی ۲- احزاب
#حزب_شناسی_۳
نیمه ی دوم سلطنت مظفرالدین شاه، همزمان بود با پر و بال گرفتن انجمنهای مشروطه خواهی که به طور مخفیانه فعالیت می کردند و از تساهل و تسامح رواج یافته از سوی شاهِ نرمخو برای ترویج عقاید و افکارشان بهره می بردند. در این دوره، شمار زیادی از این انجمنها در تهران و شهرهای بزرگ دیگر پدید آمدند که تنها نام و نشان برخی از آنها به ما رسیده است و ساختار و نحوه ی عملکرد بیشترشان به دلیل مخفیانه بودن طبیعتشان هرگز فاش نشده است.
مهمترینِ این انجمنها تا سال 1283 خورشیدی، یعنی دو سال پیش از امضای فرمان مشروطه، به قرار زیر بودند:
الف) مجمع آدمیت
ب) انجمن مخفی
پ) انجمن ملی
ت) فرقه ی اجتماعیون- عامیون
ث) کمیته ی انقلابی
تاریخچه اولین احزاب در ایران
سابقه پیدایش احزاب و گروههای سیاسی در ایران به بعد از دوران نهضت مشروطه بازمیگردد. درواقع در دومین دوره مجلس شورای ملی، افرادی نظیر تقی زاده و دهخدا تحت تاثیر مشاهدات خود در کشورهای دیگر به فکر ایجاد احزاب سیاسی افتادند و با تقلید از عنوان«سوسیال دموکرات» حزب «اجتماعیون،عامیون» را به عنوان اولین حزب رسمی در ایران برپا ساختند.
احزاب دوره دوم در ایران
حزب دموکرات ایران به رهبری قوام السلطنه
حزب زحمتکشان ایران به رهبری مظفر بقایی
جبهه ملی
حزب توده
حزب ایران (احمد زیرک زاده)
حزب مردم(1336-اسدالله علم)
حزب ملیون(1337- منوچهر اقبال)
حزب ایران نوین(حسنعلی منصور)
حزب رستاخیز(1354)
به طورکلی احزاب این دوران در قالب سه جریان چپ(کمونیست)، جریان راست(ناسیونالیسم و لیبرالیسم)و جریان مذهبی تقسیم بندی می شوند.
#انتخابات_سرنوشت_ساز
➖➖➖➖➖➖
📌 #به_سوی_ظهور، گفتمان تمدن ساز گام دوم انقلاب اسلامی
🆔️@Besooye_zohor
به سوی ظهور
#حزب_شناسی_۳ نیمه ی دوم سلطنت مظفرالدین شاه، همزمان بود با پر و بال گرفتن انجمنهای مشروطه خواهی که ب
#حزب_شناسی_۴
پیروزی انقلاب اسلامی را باید نقطه حیات جدید احزاب و جریانهای سیاسی برشمرد زیرا تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی احزاب یا وابسته به جریانهای فکری غربی و شرقی و یا وابسته به دولت و سلطنت بودند و در این میان جریانهای اسلام گرا با مشکلات و موانع زیادی روبه رو بودند و فعالیتهای آنها بیشتر مخفیانه صورت میگرفت اما با شکل گیری انقلاب اسلامی، فضای مناسبی برای فعالیت آزادانه احزاب فراهم آمد و شاهد رشد و گسترش فعالیت احزاب پس از انقلاب اسلامی هستیم. البته در این بین، عمدتاً احزاب وابسته به جریانهای غیردینی به دلیل سوء استفاده از آزادی ایجاد شده و رعایت نکردن مبانی و اصول حاکم بر نظام و حرکت در مسیر فعالیتهای براندازانه، نتوانستند خود را با اهداف و آرمانهای انقلاب و عموم مردم هماهنگ سازند و مسیر خود را از مسیر نظام و عموم مردم جدا نمودند. تشکلهای سیاسی بعد از انقلاب اسلامی در ابتدا تحت عنوان گروه های موسوم به چپ و گروه های موسوم به راست در قالبهای مختلفی تقسیم بندی میشدند، و بعدها در قالب اصول گرا و اصلاح طلب صف بندی کردند. هر کدام از جریانهای موسوم به چپ و راست، اصول گرا و اصلاح طلب شامل طیف سنتی و مدرن میباشند و در درون خود نیز با جبهه بندیهای مختلفی همراه هستند که بدان اشاره خواهیم نمود.
#انتخابات_سرنوشت_ساز
به سوی ظهور
#حزب_شناسی_۴ پیروزی انقلاب اسلامی را باید نقطه حیات جدید احزاب و جریانهای سیاسی برشمرد زیرا تا پیش
#حزب_شناسی_۵
تقسیم بندیهای متعددی برای احزاب و گروههای سیاسی پس از انقلاب اسلامی وجود دارد. الگویی که در این کتاب دنبال میشود، تقسیم احزاب و گروههای سیاسی پس از انقلاب اسلامی، براساس دورههای تاریخی کشور است که در قالب پنج دوره مطرح میگردد.
دوره اول: دوران شکل گیری و تثبیت نظام (سال 57- 59)
دوره دوم: دوران دفاع مقدس (سال 59- 68)
دوره سوم: دوران سازندگی (سال 68-76)
دوره چهارم: دوران اصلاحات (سال 76-84)
دوره پنجم: دوران اصول گرایی (سال 84- 91)
#انتخابات_سرنوشت_ساز
➖➖➖➖➖➖
📌 #به_سوی_ظهور، گفتمان تمدن ساز گام دوم انقلاب اسلامی
🆔️@Besooye_zohor