🔹فارابی و متفکرین مسلمان، علوم انسانی و اجتماعی را در قبال علوم طبیعی قرار نمی ‏دهند، بلکه در قبال علوم نظری قرار می ‏دهند. از دیدگاه آنها، متافیزیک و موجودات فوق ‏طبیعی، حقایق عینی مستقل از خواست و فهم انسان ‏هاست. قرار گرفتن متافیزیک در متن علوم حقیقی، مانع از زوال رویکرد تبیینی علوم می ‏شود. 🔹 پوزیتیویست‏ها به دلیل اینکه هویت تبیینی علم را به قضایای تجربی و آزمون ‏پذیر محدود می ‏کردند، پس از آنکه دانستند علم تجربی با استفاده از گزاره ‏های غیرتجربی سازمان پیدا می ‏کند، هویت علم را در پیوند با قضایایی دیدند که از نظر آنها قابل تبیین علمی نبوده و به همین دلیل ارزش شناختی و تبیینی و روشنگرانه علم در معرض تردید وانکار قرارگرفت و جنبه رئالیستی و واقع‏گرایانه علم متزلزل شد؛اما رویکرد تبیینی در جهان اسلام،به این سرنوشت دچار نمی ‏شود و علم درهرحال وحتی هنگامی‌که به رفتارها و کنش ‏های فردی واجتماعی انسان ‏ها می ‏پردازد،هویت شناختی خود را حفظ می ‏کند. 🔹 حضور عقل به‌عنوان یک منبع معرفتی و توانایی عقل برای داوری و شناخت،مسائل مربوط به حکمت علمی و همچنین حضور وحی و نقل مستند به وحی،این ظرفیت را برای علم اسلامی پدید می ‏آورد تا قدرت شناخت قضایای تجویزی، هنجاری،اخلاقی وارزشی راداشته باشد و بدین ترتیب،علوم اجتماعی با حفظ هویت تبیینی وشناختی خود، علاوه‌ بر آنکه به فهم معانی و کنش‏ها و رفتار آدمیان نائل می ‏شود، قدرت داوری درباره صحت وسقم، خطا ویا صواب برای واقعیات اجتماعی وانسانی راپیدا می ‏کند. • • انجمن فلسفه علوم اجتماعی | دانشگاه باقرالعلوم 🆔 https://eitaa.com/Bou_PHSS

❖ کم کارترین انقلاب از نظر تولید مبانی فکری! ❃ آیت الله خامنه ای: این انقلاب، با این عظمت و ابعاد و آثار عملی، از لحاظ ارائه‌ی مبانی فکری خودش، یکی از ضعیف‌ترین و کم‌کارترین انقلاب‌ها و بلکه تحولات دنیاست. اگر شما انقلاب‌های بزرگ دنیا را هم در نظر بگیرید، باز هم مشخص می‌شود که ما کم کار کرده‌ایم. ❃ دیدار فضلای حوزه‌ی علمیّه‌ی قم ۱۳۶۸/۰۹/۰۷ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ #تحول_علوم_انسانی #تحول_حوزه_علمیه #علوم_انسانی_اسلامی ــــــــــــــــــــــ انجمن فلسفه علوم اجتماعی | دانشگاه باقرالعلوم 🆔 https://eitaa.com/Bou_PHSS

💢 دورکیم و پوزیتیویستم 🔹 دورکیم عمیقا احساس می‌کرد دانش پوزیتیویستی آن‌چنان که باید در قلمرو تجربی جایگیر نشده است و عملا به همان چیزی بدل شده که قصد دارد جایگزینش شود؛ یعنی نوعی ارتدکسی جدید و نوعی مذهب جدید. 🔹 شاید اینکه او در آغاز به‌جای استفاده از اصطلاح ابداعی اگوست کنت، یعنی جامعه‌شناسی، از تعبیر علم اجتماعی استفاده می‌کرد نشان از تقابل موضع او با کنت دارد (ص۳۶). 📚 برشی از کتاب فلسفه علوم اجتماعی؛ به‌سوی پراگماتیسم اثر پاتریک برت ترجمه محمد هدایتی • • انجمن فلسفه علوم اجتماعی | دانشگاه باقرالعلوم 🆔 https://eitaa.com/Bou_PHSS

📚 حدیث پیمانه؛ پژوهشی در انقلاب اسلامی 🖋 حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حمید پارسانیا 💢 پدیده انقلاب علاوه بر اینکه یک امر حائز اهمیت در علوم اجتماعی و جوامع انسانی است، در جامعه ایرانی به عنوان یک پدیده عینی و یک تجربه تاریخی، ما را ملزم خواهد کرد که علاوه بر مطالعه و شناخت این پدیده به عنوان یک امر کلی در ساحت دانش، نیازمند مطالعه و بررسی خصیصه‌های انقلاب اسلامی به مثابه یک امر متشخص و دارای ویژگی‌های منحصر به فرد نیز باشیم. این اثر در ضمن توجه به مبانی و تراث اسلامی، کوشیده است علاوه بر ارائه نظریه‌ای در جامعه شناسی انقلاب، عوامل و نیروهای اجتماعی موثر در انقلاب اسلامی ایران را معرفی کرده و به تبیین لایه‌های عمیق‌تری از آنچه انقلاب اسلامی و جامعه ایرانی را در این برحه از تاریخ پیش برده است بپردازد. • • • انجمن فلسفه علوم اجتماعی | دانشگاه باقرالعلوم 🆔 https://eitaa.com/Bou_PHSS

📚 حدیث پیمانه؛ پژوهشی در انقلاب اسلامی 🖋 حجت‌الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا • • ▫️انجمن فلسفه علوم اجتماعی 📲 https://eitaa.com/Bou_PHSS

♻️ «حدیث پیمانه» روایتی است از متعالی‌ترین تجربه تاریخی قرون اخیر این سرزمین در رهایی و برون رفت از عصر عسرت و غربت انسان ایرانی اسلامی، جایی که «آرمان» نیرو‌های اجتماعی جامعه رنجور ایرانی را در مسیر رهایی از استبداد و استعمار به حرکت در آورده، شالوده کهنه و فرسوده را بر هم زده و نظم و نظامی مطابق خواست مردم ایجاد می کند. ♻️ نویسنده این اثر کوشیده است نیروهای اجتماعی که هر یک نقشی موثر در مسیر جامعه ایرانی داشته را معرفی کرده و خواننده را با زاویه‌ای جدید از واقعیت‌های اجتماعی تاریخ معاصر ایران آشنا کند. سه نیروی اصلی حاضر در انقلاب اسلامی عبارتند از: ۱- نیروی مذهبی. ۲- نیروی استبداد. ۳-نیروی منورالفکری و روشن فکری. ♻️ این سه نیرو در پنچ فصل مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد: 🔻 فصل اول: مذهب و عصبیت. 🔻 فصل دوم: غرب و غرب زدگی. 🔻 فصل سوم: منورالفکری و استبداد استعماری. 🔻 فصل چهارم: روشنفکری و جابجایی قدرت. 🔻 فصل پنجم: سنت و تجدد طلبی دینی ♻️ می توان ادعا کرد اثر حاضر از این جهت که مخاطب را با تاریخچه، مبانی و اصول جریان های اصلی دخیل در تاریخ معاصر ایران و انقلاب اسلامی آشنا می‌کند، نوعی از خودشناسی تاریخی و اجتماعی را برای خواننده به ارمغان می آورد و از این جهت در تحلیل و فهم مسائل روز جامعه نیز می تواند اثر بسزایی داشته باشد. 📲 https://eitaa.com/Bou_PHSS

💢 فلسفه علوم اجتماعی قاره‌ای در برابر سنت آنگلوساکسون 📚 برشی از کتاب فلسفه علوم اجتماعی قاره‌ای ایون شرت ترجمه هادی جلیلی • • انجمن فلسفه علوم اجتماعی | دانشگاه باقرالعلوم 🆔 https://eitaa.com/Bou_PHSS

🔹عجیب است که در فلسفه علوم اجتماعی نمی‌توان حتی یک کتاب به زبان انگلیسی پیدا کرد که به سنت قاره‌ای اختصاص داشته باشد. حال، این وضعیت شگفت را مقایسه کنید با سیل رساله‌های گوناگون در فلسفه سیاسی و زیبایی‌شناسی و تاریخ آراء و کتاب‌های بی‌شمار درباره صاحب‌نظران و مکاتب فکری اروپایی. در ضمن، به این تضاد غریب توجه کنید که چقدر به فلسفه علوم اجتماعی قاره‌ای کم پرداخته شده و در عوض، چه شرح‌های بی‌شماری در سنت انگلیسی‌آمریکایی منتشر شده است. 🔹 در حقیقت، آثار و نوشته‌های انگلیسی‌آمریکایی جریان غالب فلسفه علوم اجتماعی را تشکیل می‌دهند؛ در نتیجه، این مکاتب انگلیسی و آمریکایی هستند که دستورکار بخش عمده فلسفه علوم اجتماعی را بر اساس رویکرد خاص خودشان تعیین می‌کنند؛ آن‌ها این کار را با تکیه بر اندیشمندان مرجع و مجموعه‌ای از پرسش‌ها و بحث‌هایی انجام می‌دهند که با سنت قاره‌ای تفاوت دارند. بدین ترتیب، فلسفه علوم اجتماعی قاره‌ای گاه به‌کلی حذف و گاه تنها بخش‌هایی از آن موردتوجه قرار گرفته است. 🔹فلسفه علوم اجتماعی قاره‌ای هر کجا که با دستور کار سنت انگلیسی‌آمریکایی سازگاری نداشته، حذف شده است و تنها در مواردی موردتوجه قرار گرفته که با سرفصل‌های «جریان غالب» تطابق داشته است. این بدان معناست که اگر اساساً چیزی به نام فلسفه علوم اجتماعی قاره‌ای وجود داشته است، صرفاً جریانی متأثر از پروژه به‌ظاهر کلان‌تر فلسفه علوم اجتماعی انگلیسی‌آمریکایی محسوب می‌شود. 🔹البته فلسفه علوم اجتماعی قاره‌ای چیزی بیش از جزء کوچکی از مجموعه آثار وسیع‌تر انگلیسی‌آمریکایی است و برای خودش حوزه فکری مستقل و متمایزی به شمار می‌آید. مکاتب قاره‌ای متفکران مرجع خودشان، پرسش‌های خاص خودشان و دستور کار ویژه‌شان و تاریخ غنی و درازمدت خود را دارند که به یونان باستان و روم و ابتدای مسیحیت باز می‌گردد. در واقع، همین گذشته باستانی یا به‌تعبیری اومانیسم مشخصه سنت قاره‌ای است. 🔹پیوند با اومانیسم، مکاتب فکری قاره‌ای را از فلسفه علوم اجتماعی انگلیسی‌آمریکایی متمایز می‌کند. همین حفظ رابطه زنده با گذشته اومانیستی نکتۀ غیرقابل‌هضمی برای فلسفه علوم اجتماعی انگلیسی‌آمریکایی است؛ چون این سنت بسیاری از دغدغه‌های اومانیستی را فدای مسائل علمی کرده است. اگر اساساً بتوان در سنت فکری انگلیسی‌آمریکایی شاهد طغیانی فلسفی علیه علم بود، این طغیان از منظر «مابعد علمی» رخ می‌دهد که باز هم اومانیسم اولیه در آن به‌طور کامل مغفول می‌ماند. به‌نظرم من بهترین راه فهم فلسفه علوم اجتماعی قاره‌ای این است که آن را برخاسته از اومانیسم بدانیم. 🆔 https://eitaa.com/Bou_PHSS

💢 جامعه و سنت 📚 برشی از کتاب جامعه و تاریخ اثر آیت الله شهید مرتضی مطهری/ ص ۲۷ • • انجمن فلسفه علوم اجتماعی | دانشگاه باقرالعلوم 🆔 https://eitaa.com/Bou_PHSS

🔹 جامعه اگر وجود حقیقی داشته باشد قهراً قوانین و سنن مخصوص به خود دارد. اگر درباره ماهیت جامعه که هم اکنون بحث کردیم نظریه اول را بپذیریم و منکر وجود عینی جامعه شویم، قهراً جامعه را فاقد سنت و قانون دانسته ایم؛ و اگر نظریه دوم را بپذیریم و ترکیب جامعه را از نوع ترکیب صناعی و ماشینی بدانیم، جامعه قانون و سنت دارد ولی همه قوانین و سننش در رابطه علّی و معلولی مکانیکی اجزاء و تأثیر مکانیکی بخشهای جامعه در یکدیگر خلاصه میشود بدون اینکه در جامعه نشانهای از نوعی حیات و زندگی و آثار مخصوص دیده شود؛ و اگر نظریه سوم را بپذیریم، اولًا جامعه به حکم اینکه خود از نوعی حیات مستقل از حیات فردی برخوردار است- هرچند این حیات جمعی وجود جدایی ندارد و در افرادْ پراکنده شده و حلول کرده است- قوانین و سننی مستقل از افراد و اجزاء خود دارد که باید شناخته شود، و ثانیاً اجزاء جامعه که همان افراد انساناند- برخلاف نظریه ماشینی- استقلال هویت خود را ولو به طور نسبی از دست داده، حالت ارگانیزه پیدا میکنند، ولی در عین حال استقلال نسبی افراد محفوظ است، زیرا حیات فردی و فطریات فردی و مکتسبات فرد از طبیعت بکلی در حیات جمعی حل نمیگردد؛ و در حقیقت مطابق این نظریه انسان با دو حیات و دو روح و دو «من» زندگی میکند: حیات و روح و «من» فطری انسانی که مولود حرکات جوهری طبیعت است، و دیگر حیات و روح و «من» جمعی که مولود زندگی اجتماعی است و در «من» فردی حلول کرده است، و علیهذا بر انسان، هم قوانین روانشناسی حاکم است و هم سنن جامعه شناسی؛ و مطابق نظریه چهارم تنها یک نوع سنت و قانون بر انسان بما هو انسان حاکم است و آن سنن اجتماعی است و بس. 🆔 https://eitaa.com/Bou_PHSS

💢 جامعه و اسلام 📚 برشی از گفتگوی آیت الله شهید محمد حسین بهشتی درباره قانون اساسی • • انجمن فلسفه علوم اجتماعی | دانشگاه باقرالعلوم 🆔 https://eitaa.com/Bou_PHSS

🔹 قانون اساسی بر مبنای نظر اسلام درباره اصالت آمیخته فرد و اجتماع است. یعنی از دیدگاه اسلام و نه فرد اصل است به معنای اینکه نظام و محیط اجتماعی هیچ نقشی ندارد و فرد بازیچه سرنوشتی است که محیط اجتماعی برایش تعیین می کند، بلکه هر انسانی خودش سرنوشت ساز است. همان "لاجبر و لا تفوض بل امر بین الامرین". در اینجا مشکل دیگری معنا پیدا می کند یعنی انسان نه محکوم جبر اجتماعی و جبر محیط اجتماعی است و نه در صدد حاکم بر محیط اجتماعی است، بلکه انسان تا حدودی (که این حدود هم هندسی نیست، حدودی است که نوسان دارد) می توان سرنوشت خود را بسازد. در بدترین نظامات اجتماعی و هم در بهترین آنها انسان سرنوشت ساز است. انسان هم خودساز است و هم محیط ساز اما تسلطش بر خودسازی و محیط سازی مطلق نیست و بالاخره به جایی می رسد که عوامل دیگر، تسلط او را محدود می کند. 🆔 https://eitaa.com/Bou_PHSS