💢گوشه کوچکی از #خسارتهای_برجام در 2.5 سال اخیر بر اقتصاد ایران
▪️دکتر یاسر جبرائیلی- کارشناس مسائل اقتصاد سیاسی: خسارت برجام برای اقتصاد ایران چه بوده است؟ 👈ما با 20 کشور تراز منفی 80 درصدی بعد از برجام داشتیم. یعنی شما بعد از برجام درهای #واردات را باز کردید و بازار ایران را در اختیار شرکتهای غربی قرار دادید.
▪️در استراتژی اروپا بعد از #برجام در رابطه با ایران به صراحت آمده بود ایران یک بازار نوظهور است و باید تصرفش کنیم. خاطرم هست یک فروشنده کالاهای لوکس فرانسوی به مجله اکونومیست گفته بود ایران یک سرزمین جدید است که باید فتحش کرد.
▪️بازار یک ظرفیت محدود دارد. بهطور مثال وقتی ما یک خریدار پرتقال داریم و یک تولیدکننده پرتقال هم در داخل کشور داریم، این خرید و فروش در محیطی به نام بازار انجام میشود. شما فرض کنید در این بازار یک پرتقال دیگر هم اضافه شود، پس دو فروشنده پرتقال (دو تولیدکننده پرتقال داریم)، ولی در مقابل یک مصرفکننده داریم. در این شرایط یکی از این دو باید ورشکسته و دچار رکود شوند، چون بازار ظرفیتش محدود است؛ خریدار محدود و تقاضا محدود است. شما وقتی عرضه را از ناحیه خارجی به بازار وارد میکنید، عرضه داخلی را بیچاره میکنید.
▪️این بلا بعد از برجام بر سر اقتصاد ما وارد شد. وقتی یک پروژه توسط یک شرکت داخلی میتواند انجام شود، ولی آن را به کشور خارجی واگذار میکنیم، شرکت داخلی دچار ورشکستگی میشود.
▪️خروج سرمایه توسط #تراز_منفی_تجاری و ورود شرکتهای بیگانه در ایران، خیلی سنگین بوده است. بهطور مثال شما پروژهای را به یک شرکت آلمانی واگذار کردهای، در صورتی که شرکت داخلی هم در مناقصه و مزایده شرکت کرده است ولی این کار به شرکت آلمانی سپرده شده، خب طبیعی است که بعد از این اقدام شرکت ایرانی ورشکست شده و با #بیکاری مواجه میشود.
▪️علاوهبر این، شرکت خارجی در اینجا پروژه را اجرا میکند و حتی اگر از شما در قبال این کار، ریال هم دریافت کند، #دلار از کشور خارج میکند. این مساله باعث #کسری_حساب_سرمایه میشود.
🔺بعد از برجام در دو سال گذشته، ما بیش از 30 میلیارد دلار کسری حساب سرمایه داشتیم. یعنی 30 میلیارد دلار بیش از اینکه سرمایه وارد کشور شود از کشور خارج شده است؛ ترازی که قبل از برجام مثبت بوده است. یکی از دلایل گرانی ارز و فشار اقتصادی به کشور همین موضوع است.
▪️بدهی کوتاهمدت ما سال 92، بالغ بر 777 میلیون دلار بوده است، اما در سال 95، حدود 3 میلیارد و 300 میلیون دلار شده است. بدهی کل ما در سال 92، شش میلیارد و 600 بوده، در 9 ماهه 96، به 9 میلیارد و 800 رسیده است که پیشبینی میشود این رقم به بیش از 12 میلیارد دلار در 12 ماهه 95 برسد. یعنی ما پس از برجام هم بیش از گذشته بدهکار شدهایم، هم تراز حساب سرمایه ما منفی شده و سرمایه کلانی از کشور خارج شده است.