#ترکیب
#اعراب_مضاف_به_یاء_متکلم
#أخی
قالَ رَبِّ إِنِّي لا أَمْلِكُ إِلاَّ نَفْسي وَ أَخي (سورة المائدة/ الآیة: 25)
در اعراب واژۀ #أخ سه احتمال است:
#رفع ، بنابر:
1. عطف بر ضمیر مستتر در #أملک (ترکیب زمخشری که ابن هشام در أوضح المسالک بر آن اشکال کرده است. و خالد در التصریح به آن جواب داده است.)
2. عطف بر محل #إنّ و اسمش (عطف بر محل بعید) در اصطلاح به آن #عطف_بر_محل می گویند. (کسانی که حروف مشبهه به فعل و لا نفی جنس را از شرح ابن عقیل خوانده اند بهتر این نظریه را درک می کنند.)
3. أخی مبتداست و خبرش به قرینۀ خبر إنّ حذف شده است و تقدیر چنین است: (وأخي لا يملك إلا نفسه) پس آیه از باب عطف جمله بر جمله می باشد. در حالی که در ترکیب های قبل از باب عطف مفرد بود.
#نصب ، بنابر:
1. عطف بر اسم إنَّ
2. عطف بر (نفس) که مستثنای مفرغ و مفعول به و منصوب به (أملک) است.
#جر ، بنابر:
1.عطف بر یاء متکلم در (نفسی) البته از دیدگاه جمهور بصریین عطف بر ضمیر مجرور فقط در صورت اعادۀ عامل جرّ، جایز است. ولی مشهور متأخرین این شرط را لازم نمی دانند، مانند: صلّی الله علیه و آله.
https://eitaa.com/DUROUS_ALSHABAB