📜 وصیت نامه اخلاقی شهید اوّل، محمّد بن مکّی قدس سره که عمل به آن را از بعضی دوستانشان خواسته، بودند.
✳️ توضیحاتی در مورد شهید اول:
محمد بن جمال الدین مکی عاملی (۷۳۴-۷۸۶ق) مشهور به شهید اول یا شیخ شهید از بزرگترین فقیهان تاریخ شیعه بوده اند. برخی از کتب ایشان قرن هاست که جزو منابع اصلی حوزههای علمیه شیعه است.
ایشان در سن ۵۲ سالگی و پس از یکسال اسارت در قلعه شام، به دست مخالفان شیعه به شهادت رسیدند. شیخ حر عاملی درباره چگونگی شهادت ایشان مینویسد:
شهید اول را با شمشیر کشتند، بعد بهدار آویختند، سپس سنگسار کردند و جنازهاش را سوزاندند.
📃 دو وصیت نامه اخلاقی از ایشان به یادگار مانده است. ان شاء الله در پستهای آینده آنها را بیان خواهیم کرد.
وصیت نامه اول که در ادامه میآوریم، گرچه ساده و مأنوس به نظر میرسد، ولی بند بند آن بر گرفته از مسلمات اسلام و برخوردار از ژرفایی و سازندگی است.
برای برخی از موارد توضیحی کوتاه در پاورقی آورده شده است.
🏷 #سخن_بزرگان #شهید_اول #خودسازی #تهذیب_نفس
💚در مسیر مهدویت💚
🌐 @DarMasireMahdaviat
🧮 S5W78r1
📜 وصیت نامه اخلاقی شهید اوّل
📝 (به همراه شرحی بر آن در پاورقی)
🗂 (قسمت اول):
بسم اللّه الرّحمن الرّحیم
❇️ بر تو باد به تقوای الهی، در پنهان و میان جمع.
❇️ خوبی را برای همه آفریدگان بخواه، گرچه به تو بدی روا داشته باشند.
❇️ در برابر آزار دیگران، بردباری ورز.
❇️ اگر به تو اهانت شد، یا ناسزا شنیدی، در پاسخ، سخنی ناروا مگو (۱).
❇️ هنگام شعله ور شدن خشم، از کلام ناپسند بپرهیز، از جایت بلند شو، در مکان دیگر بنشین و خود را به کاری دیگر مشغول کن تا خشمت فرو نشیند (۲).
(ادامه دارد)
⬅️ مجله حوزه خرداد و تیر ۱۳۷۳، شماره ۶۲
https://hawzah.net/fa/Magazine/View/۴۵۱۸/۴۵۳۸/۳۲۶۵۷/
کتاب الخزائن نوشته ی ملا احمد نراقی صفحه ی ۴۴۱
✳️ توضیحات تکمیلی:
(۱). وجود مؤمن تجلّی اسماء حق است. همان گونه که اسماء جمال خدا، بر اسماء جلال او غلبه دارند و رحمت او بر غضبش پیشی میگیرد:
📜 «یا مَنْ سَبَقَتْ رَحْمَتُهُ غَضَبَه؛ (فرازی از دعای جوشن کبیر)
📃 ای آنکه رحمت او بر غضبش مقدّم میباشد»
▫️ مؤمن نیز، عفو و رحمت و عطوفتش بر خشم و انتقام نسبت به نادانان و جاهلان، غلبه دارد. او، تمام هستی را جلوه یار میبیند و از لکه یا غباری که بر آیینه دل موجودات، بویژه انسان مینشیند، رنج میبرد. او میکوشد با صبوری این لکّه را از وجود انسانی ولو آن انسان، ناسزاگوی او باشد، پاک کند. او، روحی به گستره ایمان و توحیدش دارد. چون به منشاء حوادث وقوف دارد، حادثهها او را تکان نمیدهد.
مؤمن در برخورد با هرزه، در ظاهر، تنگی روح و بیماری مهلک آنان را نمیبیند. نسبت آنان با بدی کنندگان چونان طبیب است و بیمار. هرزه ای مریض وقتی با چنین روحهای بلند برخورد میکند، دگرگون میشود بسا شفا یابد.
خداوند در وصف آنان میفرماید:
📜 وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِراماً. (قسمتی از آیه ۷۲ سوره فرقان)
📃 و هنگامی که با لغو و بیهودگی برخورد کنند، بزرگوارانه از آن میگذرند.
▫️ و همچنین میفرماید:
📜 وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً. (قسمتی از آیه ۶۳ سوره فرقان)
📃 و هنگامی که جاهلان آنها را مخاطب سازند (و سخنان نابخردانه گویند)، به آنها سلام میگویند (و با بیاعتنایی و بزرگواری میگذرند)؛
(۲). از عوامل فرو نشانیدن خشم، انتقال از حالتی است به حالت دیگر، زیرا غضب، با تغییر حالت خشم گر، فرو مینشیند.
گفته اند:
📜 اذا غضب القائم فلیجلس واذا غضب الجالس فلیقم
📃 هنگامی که شخصی که ایستاده است، خشمگین شد، بنشیند و اگر شخصی که نشسته است، خشمگین شد، بایستد.
(نورالحدیقه، عبدالصّمد حارثی همدانی عاملی/۲۱۶.)
▫️ یا رسول خدا میفرماید:
📜 إذا غضب أحدکم فلیتوضأ بالماء فإنما الغضب من النار.
📃 هنگامی که خشم بر یکی از شما غلبه کرد، وضو بگیرد، چه خشم زبانه ای از آتش است.
(الاٌخلاق، جواد شبرّ/۱۴۶)
🏷 #سخن_بزرگان #شهید_اول #تقوا #بردباری #کنترل_خشم #وضو #خودسازی #تهذیب_نفس
💚در مسیر مهدویت💚
🌐 @DarMasireMahdaviat
🧮 S5W78
📜 وصیت نامه اخلاقی شهید اوّل
📝 (به همراه شرحی بر آن در پاورقی)
🗂 (قسمت دوم):
❇️.. . مدام در فکر به سازی آخرت و سعادت دنیا باش (۳).
❇️ در همه حال، به خدا توکل کن و در همه مهمّات به او اطمینان.
❇️ بر تو باد به پاسداری و شکرگزاری کسی که به تو خوبی میکند و تو را نعمت میدهد.
❇️ از قهقهه و خنده بپرهیز، زیرا غفلت آرد و دل را بمیراند. (۴)
(ادامه دارد)
⬅️ مجله حوزه خرداد و تیر ۱۳۷۳، شماره ۶۲
https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4518/4538/32657/
کتاب الخزائن نوشته ی ملا احمد نراقی صفحه ی ۴۴۱
✳️ توضیحات تکمیلی:
(۳). در جهان بینی اسلام، دنیا، تجارت خانه، کشت زار و معبر آخرت است. مؤمن بدون بهره وری بجا و درست از این دنیا، نمیتواند در آخرت کامیاب گردد؛ زیرا آن که از تجارت خانه اش سود نبرد و کشاورزی که در مزرعه اش بذر نیفشاند، در نهایت، سودی نخواهد داشت.
✅ این است که در جوامع روایی شیعه آمده است:
📜 اعظم النّاس هما المؤمن، یهتمّ باٌمر دنیاه وأمر آخرته. (کنز العمّال: ح ۷۰۲)
📃 با همت ترین مردم مؤمن است. او هم به دنیایش اهتمام میورزد و هم به آخرتش.
✅ در روایت دیگری، دنیا از بهترین یاورها برای سعادت و بهسازی آخرت، شمرده شده است.
📜 نِعمَ العَونٍُ الدُّنیا عَلَی الآخِرَه. (الکافی، جلد ۵، باب الاستعانه باالدنیا حدیث ۸)
📃 دنیا یاور خوبی است برای آخرت.
✅ امام علی میفرماید:
📜 بِالدنیا تُحرزُ الآخره. (نهج البلاغه خ ۱۵۶.)
📃 آخرت به وسیله دنیا به دست میآید.
(۴). مؤمن، رسالتمدار است (به دنبال انجام ماموریت و رسیدن به هدف والایش در زندگیست). غفلت، انسان را از مدار و صراط خارج میکند. سالک و عابد، اگر در سلوکش مبتلی به غفلت شود، لشگر شیطان به او هجوم میآورد و او را از صراط منحرف میکند. زیرا غفلت، راه نفوذ لشکر شیطان است. از این روی، اسلام انسان را از عوامل غفلت، مانند "قهقهه" باز داشته است؛ زیرا قهقهه، خنده ای است که همه وجود و توجه انسان را با خود یدک میکشد و قلبی را که عرش رحمان است، آلوده به غبار غفلت میکند:
✅ امام علی (ع):
📜 من کثُرَ ضحکه مات قلبه. (غرر الحکم: ۷۹۴۷)
📃 کسی که زیاد بخندد، قلبش بمیرد.
📜 من کثر ضحکه، قلت هیبته. (غرر الحکم، ج۵/۱۸۰، ۱۹۴ دانشگاه تهران.)
📃 آن که زیاد بخندد هیبتش نزد مردم، کم شود.
🔖 پیامبران و امامان (ع) به هنگام شگفتی، تبسّم میکردند. تبسّم آن است که صدای خنده از گوش خود انسان فراتر نرود.
✅ امام علی (ع) در برشماری صفات مؤمنان میفرماید:
📜 و إن ضحک لم یعل صوته. (نهج البلاغه، خطبه ۱۹۳)
📃 (پرهیزکار) اگر بخندد، صدای خنده ی او بلند نمیشود.
📜 إن ضحک فلا یعلو صوته سمعه. (میزان الحکمه ج۵/۴۸۰)
📃 (مومن) چون بخندد، صدای خنده اش از گوشش فراتر نمیرود.
✅ امام صادق (ع):
اگر (با صدای بلند) خندیدی، توجه به حق کن و بگو:
📜 اللهمّ لاً تَمْقُتْنی
📃 خداوندا بر من خشم مگیر (وسائل الشیعه ج۸/۴۷۹.)
🔖 البته آنچه مکروه شمرده شده است، خندیدن بسیار و بلند است؛ زیرا خنده رویی و خوشرویی از علائم مؤمنان و از کارهای مستحب است. (همان/۴۷۷)
🏷 #سخن_بزرگان #شهید_اول #دنیا #آخرت #توکل #شکرگذاری #خنده_بلند #خودسازی #تهذیب_نفس
💚در مسیر مهدویت💚
🌐 @DarMasireMahdaviat
🧮 S5W79
📜 وصیت نامه اخلاقی شهید اوّل
📝 (به همراه شرحی بر آن در پاورقی)
🗂 (قسمت سوم):
❇️ به هر کاری مشغولی، نماز اول وقت را ترک مکن. اگر، معاذاللّه، نمازت قضا شد، در اولین فرصت جبران کن.
⬅️ مجله حوزه خرداد و تیر ۱۳۷۳، شماره ۶۲
https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4518/4538/32657/
کتاب الخزائن نوشته ی ملا احمد نراقی صفحه ی ۴۴۱
✳️ توضیحات تکمیلی:
(۵). در متون اخلاقی اسلامی، تقوا و نظم، قرین یکدیگرند؛ چراکه تقوا بدون نظم در رفتار امکان پذیر نیست. انسانی می تواند هرکاری را به جای خود و در جای خود (عمل صالح) انجام دهد که مراقبت بر عمر و اعمالش داشته باشد و نظم و نظامی بر زندگی اش حاکم سازد. اسلام پیروان خود را از کلاس اول دین، به نظم میخواند و با نظم میپرورد. از این راه، مؤمنانی پولادین اراده میپرورد.
(وقت معلوم)، در عبادات و آداب و ادعیه اسلامی، از جایگاهی ویژه برخوردار است. نماز در غیروقتش مقبول نیست. روزه درغیر وقت خودش، باطل است. حجّ در بیرون از وقتش انجام ناپذیر است. تخلف از وقتِ قرار با افراد، (خلف وعده) است و تخلّف گر از وعده، منافق.
اسلام، نه تنها از مؤمنان میخواهد که (وقت معلوم) را در انجام فرایض و مستحبات پاس دارند، که آنان را دعوت به انجام عبادات و کارها در اوّل وقت آن میکند. پارسایی و ورع آن است که وقت پاس داشته شود; زیرا حضور در اوّل وقت، نشانه اتمام به کار و احترام به مولاست. آن که پیش از وقت نماز، وقت نیاز را انتظار میکشد، شیفته گفت و گو با محبوب خویش است. چه زشت است انسان برای وصال محبوب دنیایی، لحظه شماری کند ولی بانگ اذان و دعوت حقّ او را به خود نیاورد. زهی بی خیالی و بدسگالی! (=بد اندیشی)
✅ در محافظت بر اوقات نماز، روایات بسیاری رسیده است و کسانی که نماز را تأخیر میافکنند، به گونه جدّی تهدید شدهاند:
امام على عليه السلام میفرماید:
🔸 《 هيچ كارى نزد خداوند عزّ و جلّ محبوبتر از نماز نيست. پس مبادا چيزى از امور دنيا شما را از اوقات نماز بازدارد؛ زيرا خداوند عزّ و جلّ مردمانى را نكوهيده و فرموده است:
🔶 «آنان كه از نمازشان غافلند»؛
يعنى از اوقات نماز غافلند و به آن اهمّيتى نمىدهند. 》
📜 (لیس عمل احبّ الی اللّه عزّوجلّ من الصّلاة فلا یشغلنکّم عن أوقاتها شییء من امور الدّنی، فانّ اللّه عزّوجلّ ذمّ اقواماً فقال: 《الذینهم عن صلاتهم ساهون》 یعنی أنّهم غافلون، إستهانوا بأوقاته)
[الخصال : 621/10 .]
🏷 #سخن_بزرگان #شهید_اول #نماز_اول_وقت #نماز_قضا #نظم #وقت_شناسی #خودسازی #تهذیب_نفس
💚در مسیر مهدویت💚
🌐 @DarMasireMahdaviat
🧮 S5W80
📜 وصیت نامه اخلاقی شهید اوّل
📝 (به همراه شرحی بر آن در پاورقی)
🗂 (قسمت چهارم):
❇️ در هر حال و مکان دانش آموز باش،
❇️ پرگو مباش،
❇️ بیشتر به شنیدن علاقه مند باش تا گفتن.
❇️ با استادت مشاجره مکن و گفته های او را بر مگردان،
❇️ آن چه را فراگرفتی در شب مرور کن.(۶)
⬅️ مجله حوزه خرداد و تیر ۱۳۷۳، شماره ۶۲
https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4518/4538/32657/
کتاب الخزائن نوشته ی ملا احمد نراقی صفحه ی ۴۴۱
✳️ توضیحات تکمیلی:
(۶). آداب دانش آموزی، به صورتی دلپذیر و دقیق، با بهره وری از قرآن و روایات، در کتابهای مستقلی توسّط فقیهان و عارفان بزرگ به نگارش آمده است.
منیة المرید، شهید ثانی /234.
🏷 #سخن_بزرگان #شهید_اول #آداب_دانش_آموزی #پرگویی #خودسازی #تهذیب_نفس
💚در مسیر مهدویت💚
🌐 @DarMasireMahdaviat
🧮 S5W81
📜 وصیت نامه اخلاقی شهید اوّل
📝 (به همراه شرحی بر آن در پاورقی)
🗂 (قسمت پنجم):
❇️ با قرآن مأنوس باش. وردی (=ذکری، دعایی) از قرآن را برای خودت برگزین. اگر میتوانی قرآن را حفظ کن و اگر ممکن نیست، هرچند آیه ای که در توانت هست از بَر کن.(۷)
⬅️ مجله حوزه خرداد و تیر ۱۳۷۳، شماره ۶۲
https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4518/4538/32657/
کتاب الخزائن نوشته ی ملا احمد نراقی صفحه ی ۴۴۱
✳️ توضیحات تکمیلی:
(۷). قرآن سفره گسترده الهی است:
📜 (القرآن مأدبة اللّه).
خدا با تمام صفات جمال و جلالش در قرآن تجلّی یافته است. چه سعادت و لذتی بهتر از دیدن جمال و جلال حق است.
📜 (... فتجلّی لهم سبحانه فی کتابه من غیر ان یکونوا رأوه...).
همان نوری که در کتاب تشریع (تشریع: قوانین دینی) متجلّی شده است، در کتاب کامل تکوین (تکوین: خلقت)، یعنی آدم دمیده شده است و همین مایه عروج او تا حق و قدرت ملاقات (اللّه) میگردد.
📜 (ونفخت فیه من روحی فقعواله ساجدین).
این است که ماٌنوس ترین همدم انسان قرآن است:
📜 (من آنس بتلاوة القرآن لم توحشه مفارقة الاخوان).
هیچ چیز غیر از قرآن انسان را غنا نمی بخشد:
📜 (واعلموا انّه لیس علی احد بعد القرآن من فاقة ولالاِحد قبلَ القرآن مِنْ غنی).
آیات قرآن، کلام خداست بهترین ذکر و دلپذیرترین چیز برای بنده خدا ترنّم به کلمات (ربّ) اوست. آیات قرآن، سلوک (=طی کردن مراحل بندگی و نزدیکی به خداوند متعال) هستند. درجه هر شخصی به پیمودن این پلکان است؛ زیرا درجات بهشت، به تعداد آیات قرآن است:
📜 (... فإن درجات الجنة علی قدر آیات القرآن فیقال لقاریء القرآن إقرء وارْقِ).
🏷 #سخن_بزرگان #شهید_اول #قرآن #سلوک #خودسازی #تهذیب_نفس
💚در مسیر مهدویت💚
🌐 @DarMasireMahdaviat
🧮 S5W82
📜 وصیت نامه اخلاقی شهید اوّل
📝 (به همراه شرحی بر آن در پاورقی)
🗂 (قسمت ششم):
❇️ کوشش کن، امروزت بهتر از دیروز باشد و تلاش کن در هر روزی، گرچه اندک، تکامل پیدا کنی.(۸)
⬅️ مجله حوزه خرداد و تیر ۱۳۷۳، شماره ۶۲
https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4518/4538/32657/
کتاب الخزائن نوشته ی ملا احمد نراقی صفحه ی ۴۴۱
✳️ توضیحات تکمیلی:
(۸). لحظهها سرمایه های انسان است. لحظهای که راکد بمانَد و در آن کاری شایسته انجام نگیرد، زیان و خسران است:
📜 وَالْعَصْرِ ﴿۱﴾ إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ ﴿۲﴾ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ ...
📝 به عصر سوگند، (۱) كه انسانها همه در زيانند. (۲) مگر كساني كه ايمان آورده، و اعمال صالح انجام داده اند ...
لحظه ها سکّوی پرش و پرتگاه سقوط هستند. گناهان در لحظه ها انجام می گیرد. یاد خداوند و انجام اعمال صالح نیز همینطور.
دروغ، روزه خوردن و دیگر گناهان هرکدام در لحظه ای انجام میشوند و خوبیها هم این همینطور.
مؤمن مراقب لحظه های زندگی اش هست تا هر روز مراتبی بالاتر و کمالاتی جدیدتر را کسب کند. انسان اگر (پناه بر خدا) امروزش از دیروزش بدتر باشد، از راه هدایت منحرف شده و به باتلاق نابودی و گناه، گرفتار شده است.
امام كاظم عليه السلام :
📜 مَنِ استَوى يَوماهُ فهُو مَغبونٌ ، و مَن كانَ آخِرُ يَومَيهِ شَرَّهُما فهُو مَلعونٌ ، و مَن لم يَعرِفِ الزِّيادَةَ في نفسِهِ فهُو في نُقصانٍ ، و مَن كانَ إلى النُّقصانِ فالمَوتُ خَيرٌ لَهُ مِنَ الحياةِ .
📝 هر كه دو روزش برابر باشد ، مَغبون (=فریب خورده و زیان دیده) است
و هر كه امروزش بدتر از ديروزش باشد ملعون (=از رحمت حق به دور) است
و هر كه پيشرفتى در وجود خود نبيند، در كمبود به سر برد
و هر كه در مسير كاستى باشد، مرگ براى او بهتر از زندگى است.
(بحارالانوار، ج75/327)
🏷 #سخن_بزرگان #شهید_اول #لحظه #پیشرفت_مداوم #خودسازی #تهذیب_نفس
💚در مسیر مهدویت💚
🌐 @DarMasireMahdaviat
🧮 S5W83
📜 وصیت نامه اخلاقی شهید اوّل
📝 (به همراه شرحی بر آن در پاورقی)
🗂 (قسمت هفتم):
❇️ مبادا به گفته سخن چینان گوش فرا داری؛ زیرا بدبختی بی شمار به دنبال آرد و تاثیر شومی بر نفس میگذارد.(9)
⬅️ مجله حوزه خرداد و تیر ۱۳۷۳، شماره ۶۲
https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4518/4538/32657/
کتاب الخزائن نوشته ی ملا احمد نراقی صفحه ی ۴۴۱
✳️ توضیحات تکمیلی:
(9). سخن چینی، پرده بر داشتن از چیز، یا کاری است که به دیگری ضرر می رساند. دو به هم زدن، سرّ کسی را فاش کردن.
چه این کار را با گفته یا نوشته انجام دهد و یا اشاره یا رمز و یا از راه دیگر باشد. ملاک، ناخوشایند بودن افشای آن است. تفاوتی نیست، عیب و نقص کسی باشد یا نباشد. فقهای ما، آن را گناه کبیره شمرده اند و از مؤمنان خواسته اند که از نقل کارها و گفته های دیگران نزد افراد دیگر، چه بدگویی شمرده شود یا نشود، دوری کنند و احوال افراد را جز در مواردی که به مسلمانی سود رساند، یا از گناهی جلو گیرد، افشا نکنند.
بدگویی بین مردم و سخن چینی، گرچه عملی فردی است، ولی نتایج و تاثیرات اجتماعی دارد. این گناه، مایه تشنج جامعه، بدبینی و نزاع بین مردم می شود. همچنین باعث میشود که دوستی و برادری که از اصول اساسی جامعه اسلامی است، سست شود و ضربه بخورد.
🏷 #سخن_بزرگان #شهید_اول #بدگویی #سخن_چینی #خودسازی #تهذیب_نفس
💚در مسیر مهدویت💚
🌐 @DarMasireMahdaviat
🧮 S5W84
📜 وصیت نامه اخلاقی شهید اوّل
🗂 (قسمت هشتم (آخر)):
❇️ در زیارت مشاهد مشرفه، یا خواندن زیارت آنها، از راه دور غفلت مکن.
❇️ به هنگام تعلیم و نشر دانش، از پرگویی بپرهیز، غیر علمی و بدون مستند سخن مگو. تنها ناقل سخن دیگران مباش، خودت نسبت به مطالب و مسائل صاحب نظر شو...
❇️ در هر روز، بیست و پنج مرتبه (اللّهم اغفرللمؤمنین و المؤمنات والمسلمین والمسلمات) را بخوان. در این دعا، ثواب و مزدی بسیار است.
❇️ پس از نماز عصر، هفتاد و هفت مرتبه ذکر (استغفار) را بخوان.
❇️ نیز سوره قدر و توحید را بسیار قرائت کن.
⬅️ مجله حوزه خرداد و تیر ۱۳۷۳، شماره ۶۲
https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4518/4538/32657/
کتاب الخزائن نوشته ی ملا احمد نراقی صفحه ی ۴۴۱
🏷 #سخن_بزرگان #شهید_اول #زیارت #پرگویی #تفکر #استغفار #قرآن #سوره_قدر #سوره_توحید #خودسازی #تهذیب_نفس
💚در مسیر مهدویت💚
🌐 @DarMasireMahdaviat
🧮 S5W86