یادداشت؛ چرا سامانه مبادلات ارزی موفق نخواهد بود؟ رضا غلامی- کارشناس اقتصادی زمانی که ایده اولیه ایجاد سامانه نیما (سامانه یکپارچه معاملات ارزی) مطرح شد، به صاحبان ایده عرض کردم که این سامانه تنها ابزاری برای افزایش قیمت ارز خواهد بود و دستاورد دیگری نخواهد داشت. در زمان تشکیل بازار متشکل ارزی نیز همین نکته مورد تأکید بنده بوده است. دلیل آن بسیار روشن است؛ وقتی مشکل محدودیت عرضه ارز است، ایجاد سامانه های مبتنی بر عملکرد بازار تنها به افزایش قیمت خواهد انجامید. در واقع، در زمان بروز محدویت عرضه ارز در کشور، دارندگان ارز که عمدتا شرکت های بزرگ دولتی یا وابسته به دولت یا صندوق های بازنشستگی تحت اداره دولت هستند، بدنبال ساختارهایی هستند که نمادی از بازار داشته باشند تا از مداخلات دولت در بازار ارز که عمدتا با هدف کاهش قیمت ارز انجام می شود، فرار کنند. حال سوال این است که آیا کاهش نرخ ارز در آن سامانه، مطلوب دارندگان ارز خواهد بود؟ قطعا پاسخ به این سوال منفی است و این سامانه ها برای عدم کاهش نرخ ارز طراحی و اجرا می شوند. این تجربه بسیار موفق (استفاده از مکانیزم بازار برای افزایش قیمت برخی کالاها) همواره مورد استفاده انحصارگران در تاریخ اقتصادی ایران بوده است. بویژه در شرایط تحریم اقتصادی که توان انحصاری انحصارگران داخلی افزایش می یابد، تقاضای استفاده از این مکانیزم برای فرار از فشار دولت برای مداخله در بازار افزایش می یابد. در واقع، انحصارگران مطمئن هستند که در کشور تحت تحریم، تنها ابزاری که می تواند سودهای بادآورده برای آنها به ارمغان آورد مکانیزم بازار است. براساس همین تفکر، ابزاری مانند بازار بورس کالا، سامانه های ارزی و مانند آن طی دو دهه گذشته طرفداران پروپا قرص بیشتری پیدا کرده اند. بررسی روند تاریخی قیمت ها در این بازارها نیز نشان می دهد که از زمان تشکیل این بازارها، هیچ قیمتی کاهشی نبوده است. استفاده از مکانیزم بازار برای ارز بسیار نگران کننده تر از کالاها است. باید توجه داشت که تقاضا برای ارز، تقاضا برای یک کالا نیست بلکه تقاضا برای صدها و هزارها کالا و خدمتی است که تأمین آنها در گرو تأمین ارز است. به همین دلیل، عوارض نوسانات و افزایش قیمت ارز با شدت بیشتر و گسترده تر از عوارض قیمت کالاها است. در واقع، ساختار اقتصادی کشور به گونه ای است که اثر تغییرات نرخ ارز را در تمامی شئون آن می توان مشاهده کرد. لذا با توجه به ماهیت ارز و نیز وابستگی شدید اقتصاد کشور به آن، می توان گفت استفاده از مکانیزم بازار برای کنترل قیمت آن، تنها به افزایش قیمت آن منجر خواهد شد. در همین مورد بازار مبادلات ارزی، عملا نرخ ارز از 28500 به 36000 تومان (قیمت کشف شده در بازار مبادله ای) افزایش یافت. حال سوال این است که اگر قیمت ارز 36000 تومان کشف شده، چرا بانک مرکزی نرخ موجود در بازار (حدود 52000 تومان) را غیرقانونی اعلام کرده است. اگر قرار بر غیرقانونی اعلام کردن نرخ های دیگر و قاچاق بودن ارزهای مبادله در آن نرخ باشد، چرا در نرخ 28500 اعلامی بانک مرکزی این سیاست را اجرا نکردند. دلیل آن بسیار ساده است، فشار دارندگان ارز (عمدتا نهادی و دولتی) باعث شد که دولت حدود 8000 تومان نرخ را برای آنها افزایش دهد تا شاید ارزهایشان را به کشور برگردانند. نتیجه این که بازار معاملات ارزی هم مانند بازار متشکل، در کنترل قیمت ارز موفق نخواهد بود. در واقع، وقتی مشکل به درستی فهمیده نمی شود، راهکار هم درست انتخاب نمی شود. اگر مشکل محدودیت عرضه است و عرضه تکافوی تقاضاهای واقعی را نمی کند در حالی که ساختار اقتصادی کشور به گونه ای است که عدم تأمین تقاضای ارز به معنی کاهش رفاه مصرف کننده و یا کاهش تولید خواهد بود، در این شرایط، اتکا به مکانیزم بازار فقط فضایی ایجاد می کند تا بار افزایش قیمت ناشی از عدم تکافوی عرضه به مصرف کننده منتقل شود و این دقیقا همان خواسته تحریم کنندگان است. به کانال ایتای اقتصاد کاربردی بپیوندید👇🏻 https://eitaa.com/DrRezaGholami/357

این مطلب درست را جناب دکتر یزدی زاده ارسال کردند که در کانال قرار دادم. "رئیس کلی، بی برنامه تر از قبلی هنوز مدت کوتاهی از ریاست رئیس کلی جدید نگذشته که بی برنامه گی این رئیس کل که البته، نشاندهنده بی برنامه گی کسانیکه اورا به این سمت برگزیدند، نیز می‌باشد، نشان میدهد، این اقا، اقتصاد کشور و زندگی مردم را با آشپزخانه خانه خود اشتباه گرفته و هر روز هوس تجربه کردن پخت غذایی دارد بدون آنکه اصولا آشپزی بداند. آقای رئیس کل [دکتر فرزین]، الفبای رشته ایکه به شما در آن دکتری داده اند، می گوید ۱- برای مدیریت هر پدیده ایی در اقتصاد، ابتدا باید بتوانی، آن پدیده و یا بعبارتی، عوامل موثر بر آن پدیده را کنترل کنی ۲- سعی کنی درک کنی که برای مدیریت، بازاریکه در آن بازار، یا با تنگنای عرضه مواجه هستید و یا اصولا تاثیر عرضه بر قیمت، کاهش یافته است، میبایست با مدیریت تقاضا، بازار را بسمت قیمت های مناسب، هدایت کرد ۳- از دو مطلب بالا انشاالله متوجه شده اید که اولا باید بازار مورد نظر را مدیریت کنید نه بازار دیگری را ( مدیریت بازار غیر رسمی ارز، نه بازار رسمی ارز ) ثانیا برای کنترل، باید عوامل موثر بر عرضه و تقاضا در بازار مورد نظر را حتما بشناسید" به کانال اقتصاد کاربردی بپیوندید 👇 https://eitaa.com/DrRezaGholami

یکی از کارشناسان محترم امور بانکی و ارزی که بیش از دو دهه سابقه اجرایی در بانک های کشور دارند، نقطه نظراتی در خصوص عملکرد بانک مرکزی در موضوع ارز برای بنده ارسال کردند که عیناً در ادامه آورده می‌شود؛ ‌"متاسفانه رویه های پیوسته متغیر بانک مرکزی در خصوص نحوه تخصیص ارز به واردات، که حساسیت ویژه ای هم پیدا کرده‌اند، تأمین کالا از طریق واردات را با شوک‌هایی مواجه می‌کند و حداقل کانالهای نقل و انتقال ارزی به منظور واردات کالاهای اساسی و استراتژیک و پزشکی را به ورطه های خطرناکی پیش می‌برد. سوال از رئیس کل بانک مرکزی، دکتر فرزین، این است که با چه تدبیر و زیرساختی اقدام به راه اندازی تالار ارزی کردید در حالیکه تخصیص برای واردات ارز در ماه‌های گذشته با چالش های زیادی مواجه بوده و در دو هفته اخیر بعد از بیش از دو ماه وقفه، تخصیص ثبت سفارشات به صورت محدود آغاز شده بود که آن هم اکنون با ایجاد تالار، متوقف شده اند. چرا که صرافی ها و بانک‌ها رویه و بستر نحوه ارسال وجه ندارند. تصور کنید دارو، تجهیزات پزشکی، کالای اساسی و ... در این وانفسا پس از چند ماه سردرگمی تخصیص ارز گرفته حالا امکان ارسال ندارند چون نه بانک‌ها و صرافی ها، دستور العملی در این خصوص دارند و نه بستری برای انجام کار... جناب رئیس بانک مرکزی حتما مطلع هستند این وقفه های پی در پی در واردات مایحتاج ضروری قطعا به کمبود کالا و بالا رفتن قیمت‌ها آن‌ها خواهد انجامید که اثر افزایش قیمت ارز را تشدید خواهد کرد ... تصمیمات یک شبه ی بی پشتوانه، ریشه اقتصاد را نشانه رفته است تجار و شبکه بانکی و ... عملاً با ناتوانی شما در اداره بازار وامانده اند..." جناب آقای دکتر فرزین بجای حرف زدن و بازی کردن، عمل کنید و آیین‌نامه ها و دستورالعمل‌های لازم برای تسریع در انجام امور را صادر کنید. مطالب تجربی و علمی شما بازنشر می‌شود. به کانال اقتصاد کاربردی بپیوندید 👇 https://eitaa.com/DrRezaGholami

‏در رفتنِ قیمت‌ها بدلیل ضعف فاطمی امین و ساداتی نژاد نیست بلکه اندازه تجارت داخلی و خارجی پس از فروکش کردن کرونا آن‌قدر بزرگ شده که کنترل آن از حدود توانایی این دوستان خارج شده. 😅 معتقدم اگر ‎#وزارت_بازرگانی داشتیم، نه قیمت دلار این بود و نه قیمت کالاها این‌قدر بی ضابطه تغییر می‌کرد. به کانال اقتصاد کاربردی بپیوندید 👇 https://eitaa.com/DrRezaGholami

توافق نانوشته ای بین مدیران دولتی وجود دارد که می‌گوید "به جنگ منافع یکدیگر نرویم بلکه منافع را بین خود تقسیم کنیم" یکی از علل اصلی عدم کاهش نرخ ارز را در این توافق نانوشته می‌دانم. مرحوم ترکان هم یک بار به صراحت در پاسخ نامه 4 وزیر دولت روحانی به رئیس دولت (سال 1394)، از منافع مشترک آن‌ها پرده برداشت. بله وقتی از افزایش نرخ ارز، عمده دستگاه‌ها و شرکت‌های دولتی و صندوق‌های بازنشستگی بصورت مستقیم و حتی وزرا و مدیران دولتی بطور غیرمستقیم منتفع می‌شوند، چرا باید نرخ ارز کاهش یابد؟ به کانال اقتصاد کاربردی بپیوندید 👇 https://eitaa.com/DrRezaGholami

هر چه شاخص بالاتر، سقوط شدیدتر خواهد بود. #بورس به کانال اقتصاد کاربردی بپیوندید 👇 https://eitaa.com/DrRezaGholami

جناب آقای رییس جمهور؛ این‌که تحریم هستیم، درست. این‌که شرایط سخت تر شده هم، درست. ولی نکته این است که شما این‌ها را می‌دانستید و گفتید "می‌توانیم". همینطور شما می دانستید که با موضع گیری های تان در عرصه سیاست خارجی، شرایط تحریم سخت تر خواهد شد، با این وجود گفتید "ما می توانیم". البته ما معتقدیم که شما کارشناس اقتصادی نیستید و به مدیرانتان (بیش از حد) اعتماد کردید و به اتکا به سخنان آنها اقدام کردید. پس لطفا از آنها بپرسید؛ الان دقیقا مشکل کجاست؟ برآوردها از فشار تحریم اشتباه بوده؟ یا برآوردها از توان کارشناسی مدیران برای حل مشکلات؟ در هر حالت، این تأیید می شود که مردان شما، توانایی اداره این جنگ را ندارند. آقای رئیس جمهور قبول کنید که با یه سری افراد ناکارآمد و بعضا شومن به جنگ بزرگی رفتید. آقای رییس جمهور، الان وقتش است در تیم اقتصادی دولت (هم رییس تیم و هم تمام وزرای اقتصادی حتی وزیر گردشگری) بازنگری کنید. موفقیت شما در مدیریت کشور آرزوی ماست. به کانال اقتصاد کاربردی بپیوندید https://eitaa.com/DrRezaGholami

دولت فعال، دولتی است که با اقتدار و برنامه، مسیر حرکت اقتصاد را تعیین می‌کند. مثلا در عرصه تجارت، با برنامه ریزی دقیق تعیین می‌کند، چه کالایی، چه زمانی از چه مسیری وارد شود و چگونه منابعش تأمین شود. اما برای دولت منفعل، این تجار بعضاً فرصت طلبِ کاربلد هستند که تعیین می‌کنند چه کالایی کِی وارد شود و چطور مدیران دولتی، قضایی و... به خط شوند تا مجوزها خارج از نوبت صادر شوند. دولت سیزدهم نمونه بارز یک دولت منفعل است. در عرصه تجارت، فقدان #وزارت_بازرگانی مستقل و کارآمد یکی از دلایل این انفعال است. مدیران بی تجربه، کم سواد و بی برنامه که بعضاً منتظرند از جایی، عمدتاً مجلس، دستور یا سفارش بگیرند، دلیل دیگر این انفعال است. به کانال اقتصاد کاربردی بپیوندید 👇 https://eitaa.com/DrRezaGholami

"هر چه آیکیو کمتری داشته باشی، بیشتر پول در می آری" شاید درست تر این باشد که تعداد کمی از افراد با آیکیو کمتر، بیشتر احتمال پولدار شدن دارند تا افراد با آیکیو خیلی بالا. علتش این است که فرد با آیکیو بالا، زمان زیادی را صرف بررسی ابعاد موضوع می‌کند و احتمالات و اطلاعات زیادی را برای گرفتن یک تصمیم در نظر می گیرد. در نهایت هم ممکن است بدلیل برخی احتمالات، از تصمیم منصرف شود. ولی افراد با آیکیو پایین، به سرعت و با کمترین دلایل و سطحی ترین اطلاعات تصمیم می‌گیرند. رفتارهای گله ای و رمه ای در بازارهای بورس، رمزارزها و ارزهای خارجی نمونه ای از نحوه تصمیم گیری افراد با آیکیوی پایین است. این افراد یا به سرعت پولدار می شوند یا ورشکسته. نگاهی به تحولات بورس طی سال های اخیر و ورشکست شدن بخش عمده ای از مردم بیچاره و ثروتمند شدن عده قلیلی در مدت کوتاه، موید همین موضوع است. آقای Wang هم در مقاله سال 2001 خود به همین مفهوم اشاره دارد و از آنجا برداشت می شود که تازه واردها در #بورس ماندگار نیستند بلکه فقط منبع تأمین نقدینگی تازه به بازار هستند. در مقابل افرادی که جسورند و تصمیمات شجاعانه (با کمترین اطلاعات و ریسکی) می گیرند، ماندگارترند. به کانال اقتصاد کاربردی بپیوندید 👇 https://eitaa.com/DrRezaGholami

🔹بالا رفتن قیمت ارز، دو گروه ذینفع دارد 🔴 #بیداری_ملت 👇 http://eitaa.com/joinchat/963837952Cb758f6bd13

📺 فیلم/ سیاست تثبیت ارز برای ما یک انتخاب نیست، یک الزام است/ در اقتصاد تحریمی مجبوریم سیاست تثبیت ارزی را انتخاب کنیم 👤دکتر رضا غلامی، تحلیلگر مسائل اقتصادی در گفتگو با «نود اقتصادی»: برای تثبیت ارز باید بازارهای جانبی را حذف کنیم و نباید آن را به رسمیت بشناسیم/ ارز توافقی نباید رسمیت داشته باشد/ برای تثبیت ارز باید تنظیم بازار و کنترل قیمت‌ها جدی گرفته شود. 🔴 #بیداری_ملت 👇 @bidariymelat

‏دو نکته در مورد بحث آقای مجید شاکری در رابطه با سیاست تثبیت نرخ ارز و عملکرد بانک مرکزی در این خصوص؛ ‏این‌که آقای شاکری می‌گویند مقدمات اجرای تثبیت ارز در نرخ 28500 تومان فراهم نبوده، درست است. متأسفانه دکتر فرزین ‎@mrfarzin_ir دانش و تجربه چنین کاری رو نداشتند و سیاست رو تباه کردند. ولی این‌که گفتند "امکان اعمال حکمرانی و توان اجرای سیاست تثبیت نرخ ارز را نداریم" درست نیست. ‏توجه داشته باشیم که تجارت یک بازی تکرار شونده است و تمامی مراحل تجارت با مجوزهای دولت و از مبادی تحت نظارت حاکمیت قابل انجام است. این بدان معناست که در همه آن‌ مراحل، امکان اعمال حاکمیت وجود دارد و فقط نیاز به زیرکلید بودن جریان مالی نیست. اگر چه در شرایط فقدان مانع در جریان تبادلات مالی رسمی، این کار اندکی آسان‌تر بنظر می‌رسد. سیاست تثبیت قابل اجرا است. مقدمات و لوازمی نیاز دارد که ‎#پیمان_سپاری کامل و تنظیم بازار از آن جمله هستند. البته عزم و اقتدار سیاست‌گذار مقدم بر همه آن‌ها است. به کانال اقتصاد کاربردی بپیوندید 👇 https://eitaa.com/DrRezaGholami

‏همه سیاست‌هایی که طرفداران مکانیزم بازار آرزوی اجرایش را داشتند ولی از ترس فشارهای رسانه‌ای انجام نمی‌دادند، جناب رئیسی اجرا کردند‌‌؛ از حذف ارز 4200 تا حذف ساختارهای تنظیم بازار. در واقع، با وجود شعارهای متفاوت در عرصه سیاست خارجی، سیاست‌های اقتصادی دولت سیزدهم ‏هیچ تفاوتی با تفکرات اقتصادی حاکم در دولت جناب روحانی ندارد. معنی ساده آن این است که دولت جناب آقای رئیسی هیچ برنامه‌ای برای اقتصاد متناسب با شعارهای سیاسی اش نداشته و ندارد. روزمرگی در تصمیمات و تغییرات مداوم آن‌ها هم ناشی از همین بی برنامگی است. به کانال اقتصاد کاربردی بپیوندید 👇 https://eitaa.com/DrRezaGholami

آقای رییس جمهور سلام علیکم، بیش از یک سال و نیم است که مدیران اقتصادی جنابعالی، با حرف، شما و ملت را سرکار گذاشته اند. به عنوان مثال، آقای مهندس فاطمی امین بیش از یک سال است با مطرح کردن اخبار مربوط به واردات خودرو تلاش دارد که قیمت خودرو را کنترل کند (گزیده اخبار را در جدول زیر ببینید). تاریخ خبر 21-2-1401 فاطمی امین: شرایط واردات خودرو به زودی اعلام می شود 11-4-1401 فاطمی امین: آیین‌نامه واردات خودرو به‌زودی در دولت مصوب خواهد شد 26-5-1401 وزیر صمت: واردات خودرو نهایی شد 17-6-1401 سخنگوی وزارت صمت: زمان ورود اولین محموله خودروهای وارداتی به بازار ایران مشخص شد/ شرایط واردات خودرو تغییر می کند! 2-8-1401 آیین‌نامه واردات خودرو اصلاح شد 4-8-1401 فاطمی امین: ثبت سفارش واردات خودرو آغاز شد 4-10-1401 ترخیص اولین محموله خودروهای وارداتی آغاز شد 3-11-1401 بورس کالا سه‌شنبه میزبان خودروهای وارداتی خواهد شد؟ 5-12-1401 سخنگوی وزارت صنعت، از آغاز ثبت‌نام برای خودروهای خارجی وارده شده از هفته دوم اسفند خبر داد و اعلام کرد که فروش از طریق سامانه یکپارچه انجام خواهد شد. منابع اخبار؛ https://www.iribnews.ir/00ERJq https://www.tabnak.ir/004jMe https://www.sharghdaily.com/fa/tiny/news-853421 khabaronline.ir/xjdbC https://tn.ai/2793016 https://irna.ir/xjKRb5 https://donya-e-eqtesad.com/fa/tiny/news-3929390 isna.ir/xdNbQd http://fna.ir/1upmpt در واقع، آقای فاطمی امین با کارنابلدی و بی تجربگی، اقتصاد را به بازی گرفته و در نهایت پس از گذشت یک سال هنوز یک خودرو وارداتی هم پلاک نشده و به دست مصرف کننده نرسیده است. نکته مهمتر این است که در شرایط محدودیت شدید ارزی، اصل طرح واردات خودرو اشتباه بوده و تنها باعث افزایش قیمت ارز در بازار آزاد (توافقی) شد که آثار آن را در اقتصاد هم می بینید. تأسف آورتر این که این روش ایشان تنها منوط به خودروی وارداتی نیست بلکه در عرصه تولید داخل خودروها و بحث تنظیم بازار نیز همین روش ادامه داشته است. البته این روش (حرف درمانی)، منحصر به وزارت صمت نیست بلکه در بانک مرکزی، وزارت کشاورزی، وزارت اقتصاد و سایر مجموعه های اقتصادی دولت هم به وفور کاربرد دارد. ولی آنچه مردم می بینند، بازار بی قراری است که نه تنها اموال آنها را به فنا داده بلکه اعصاب آنها را هم خرد کرده است. آقای رییس جمهور؛ ناتوانی تیم اقتصادی شما برای مردم و علاقمندان شما محرز است. اکنون نوبت شماست. #تغییر_تیم_ناکارآمد_اقتصادی به کانال اقتصاد کاربردی بپیوندید 👇 https://eitaa.com/DrRezaGholami

تبلیغات واردات خودرو در دولت رییسی در مقابل تبلیغات واردات هواپیمادر دولت روحانی ما اسیر شومن ها هستیم. 👇👇

فوری این تنها یک حدس است ولی شواهدی پیرامون آن وجود دارد. "دکتر محمود #احمدی_نژاد معاون اول رییسی می شود." به کانال اقتصاد کاربردی بپیوندید 👇 https://eitaa.com/DrRezaGholami

اول، اقتصاد را باید اداره کرد نه رها. والا علم اقتصاد به چه درد می‌خورد؟ دوم، برای اداره اقتصاد، نیازمند آمار و اطلاعات دقیق و به روز هستیم به همین دلیل نظام‌های آماری پیشرفته در دنیا ایجاد شده اند. سوم، جمع آوری آمار صحیح مستلزم ایجاد زیرساخت‌های لازم است. پیمان سپاری ارزی 100% لازمه تولید اطلاعات دقیق از منابع و مصارف ارزی کشور است، چه در شرایط تحریم، چه غیر آن. البته در شرايط محدودیت ارزی که انگیزه خروج سرمایه به دلیل انتظارات ناشی از افزایش قیمت ارز در آینده، افزایش یافته، این ضرورت بیشتر احساس می‌شود. یعنی برای محاسبه ارز در دسترس برای تخصیص به مصارف اساسی کشور، باید به سمت اجرای کامل سیاست ‎#پیمان_سپاری_ارزی برویم. با این منطق، کسانی که با این سیاست مخالفند یا ذی نفع هستند یا در مبانی علم اقتصاد ضعیف. و این تنها یکی از منافع سیاست پیمان سپاری ارزی است. به کانال اقتصاد کاربردی بپیوندید 👇 https://eitaa.com/DrRezaGholami

نئولیبرالیسم، رابین‌هودیسم معکوس است؛ از سفره فقرا می‌رباید و به توبره اغنیا می‌ریزد. #نه_به_نئولیبرالیسم

وقتی در دوره افزایش قیمت #ارز به فکر حمایت از محرومین می افتید یعنی این نرخ و تبعاتش را پذیرفته اید لذا بطور کامل در دام صندوق بین المللی پول و بانک جهانی افتاده اید. راه حل را عوض کنید، بجای حمایت از محرومین (که قرار است از پس مانده سفره اغنیا انجام شود) به مدیریت قیمت ارز تمرکز کنید.

سال‌هاست که جزایر کیش و... تبدیل به پارکینگ ماشین‌های مدل بالای وارداتی شده اند. منبع تأمین مالی‌؛ عمدتاً صادرات غیرنفتی (#پیمان_سپاری_ارزی ناقص) منافع؛ نجومی. از محل افزایش توأم قیمت #خودرو و #ارز سیاست جدید دولت؛ واردات خودرو از مناطق آزاد!!!! یعنی #رانتخواران مشغول کارند و دولت سیزدهم مسیر را هموار می‌کند. #تعارض_منافع به کانال اقتصاد کاربردی بپیوندید 👇 https://eitaa.com/DrRezaGholami