✍ آشنائی با #عطیه_کوفی از بزرگترین #مفسران #قرآن در اسلام جناب عطیه‌ بن‌ سعد عوفی، تابعیِ جلیل‌القدر، دانشمند برجسته و از مفسران قرآن‌ است که توفیق‌ یافت در روز اربعین، همراه جابربن‌ عبدالله انصاری صحابی بزرگ حضرت رسول‌خدا (ص)، نخستین زائر حضرت سیدالشهدا(ع) باشد. محورها و نکات مهمی در زندگی این تابعی‌ عظیم‌الشان وجود دارد که به اختصار اشاره می‌شود: ۱- نامگذاری او هنگام ولادت توسط حضرت امیرالمؤمنین(ع): پدرش سعدبن‌جناده در کوفه نزد حضرت آمد و گفت: "خدا به من فرزندی عنایت کرده است، نامی برایش بگذارید!" حضرت(ع) فرمود: "این عطیه اِلاهی است." پس نامش عطیه شد (سفینة البحار، شیخ عباس‌قمی، ج۶، ص۲۹۶ هذا عطیة الله..) ۲- مفسّر قرآن: عطیه از مفسران‌ قرآن است که تفسیرش پنج جزء دارد. عطیه می‌گوید: قرآن را سه بار به صورت تفسیر و سی‌مرتبه با محوریت قرائت برای ابن‌عباس عرضه کردم.(سفینة البحار، ج۶، ۲۹۶) ۳- راوی خطبه‌ فدکیه: ابن ابی‌ طیفور (ت۲۸۰ق) می‌نویسد: "عطیة بن‌سعد از شخصی بنام عبدالله بن‌الحسن خطبه‌ فدکیه را شنیده است."(بلاغات‌النساء، ص۲۳) ۴- وثاقت در نقل حدیث: عطیه کثیر الحدیث و مورد اعتماد بود.(سفینة البحار، ج۶، ص۲۹۶؛ معرفة الثقات، عجلی، ج۲، ص۱۴؛ الطبقات‌الکبری، ابن‌سعد، ج۶، ص۳۰۵) ۵- نقل روایات متعدد در بیان منزلت امیرالمؤمنین و اهل‌بیت(ع): از جابربن عبدالله صحابی ارجمند رسول‌خدا(ص) مانند حدیث صحیح و متواتر غدیر(بحارالانوار، ج۳۷، ص۱۸۵)؛ روایت نزول آیه "یا ایّها‌الرسول بلّغ ما اُنزِل الیک مِن رَبِّک..." در شان امیرالمؤمنین(ع) (همان، ج۳۷، ص۱۹۰)؛ حدیث متواتر و صحیح منزلت (همان، ج۸، ص۱)؛ روایت نزول آیه تطهیر در شان اهل‌بیت(ع)؛ حدیث نبوی(ص) "علیّ(ع) خیرالبشر" که دلالت صریح بر افضلیت امیرالمؤمنین(ع) می‌کند؛ حدیث شریف "مَکتوب عَلی باب‌ِالجَنّه لاالله الا الله محمّد رسول‌الله علیّ اَخو رسول‌ِالله" و ده‌ها حدیث دیگر. ۶-ایستادگی‌ جانانه و پاسداری از حریم‌ ولایت: عطیه هرگز حاضر نشد حکام‌ اموی را در اهانت و دشنام به حضرت امیرالمؤمنین(ع) همراهی کند. او به فارس گریخت. حجاج‌بن‌ یوسف ثقفی سفّاک بنی‌‌اُمیه به محمد‌بن‌قاسم ثقفی نامه نوشت که عطیه را احضار کن و از او بخواه حضرت علی(ع) را لعن کند و اگر خودداری کرد، او را ۴۰۰ ضربه شلاق بزن و تمام موهای سر و صورتش را بتراش! عطیه از لعن آن حضرت(ع) امتناع ورزید و حاضر شد ضربه‌های شلاق را به جان بخرد. (سفینة البحار، ج۶، ص۲۹۶) ۷-نخستین زائر امام‌حسین(ع): از دیگر فضائل و افتخارات این شخصیت عظیم‌الشان آن است که توفیق یافت همراه با جابربن عبدالله انصاری صحابی بزرگ پیامبر(ص)، در بیستم ماه صفر، سیدالشهدا(ع) را زیارت کند. (بشارة المصطفی، طبری، ص۷۴؛ بحارالانوار، ج۱۰۱، ص۳۲۹؛ سفینة البحار، ج۶، ص۲۹۵) این زیارت با توجه به فشارهای شدید بنی‌امیه از زیارت آن‌حضرت(ع) و فضای اختناق و سرکوب آن دوران، اقدامی شجاعانه و افتخاری بسیار بزرگ برای عطیه‌ و جابربن عبدالله انصاری به شمار می‌رود. عطیه طبق گفته محدث قمی، در سال (۱۱۱ق) رحلت کرده است.(سفینةالبحار، ج۶، ص۲۹۶) ❓چرا برخی اهل‌ تسنّن عطیه را تضعیف کرده‌اند؟ متاسفانه برخی مانند ذهبی و احمدبن حنبل و نسائی، جایگاه حدیثی عطیه را تضعیف و او را از درجه‌ اعتبار ساقط کرده‌اند. (سیراعلام‌النبلاء، ج۵، ص۳۲۵؛ میزان‌الاعتدال، ج۳، ص۸۰) اما دلیل این تضعیف چیست؟ به نظر می‌رسد علتش دو چیز است: ۱. تشیّع و ولایت‌مداری عَطیّه ۲. نقل احادیث بیانگر افضلیت و اعلمیت امیرالمؤمنین علی(ع). ⁉️گاه گفته می‌شود که عطیه غلام جابر بود! این سخن در هیچ منبع معتبری نیست. #تفسیر_قرآن #تاریخ_تفسیر منبع: کانال دروس و اندیشه های استاد حیدری فر 🍁 #عقیلی_فرج ایتا | سروش | ویراستی | روبینو 👇 🔎 ‎@DrAghilifaraj