⏪در درس #اقتصاد_ایران، در حال مرور اقتصاد ایران در ابتدای دوران پهلوی هستیم. خوشبختانه کتب متعددی در تاریخ پهلوی نگاشته شده است. این کتب نیز توسط جریانهای مختلف فکری نگاشته شده است و با مرور آنها در کنار هم میتوان شمایی نسبتا حقیقی از این دوران را یافت.
⏪اما شوربختانه در حوزه اقتصاد این دوران کتب معدودی نگاشته شده است. این کتب نیز به صراحت از منظرهای چپ سوسیالیستی یا نگاه نئولیبرال این دوران را تحلیل کردهاند. به عبارت دیگر در تحلیل اقتصادی این دوران، ایدئولوژیها، پیشاپیش واقعنگاریها در حال حرکت هستند و وجود خود را فریاد میزنند. که البته ما نیز منکر آن نیستیم که نمیتوان ایدنولوژیها را در تاریخنگاریها کنار گذاشت. اما شدت این ماجرا در کتب اقتصادی بسیار بیشتر و عیانتر است.
⏪ در لینک زیر میتوانید تعداد زیادی از کتبی که در مورد این بازه زمانی نگاشته شده است را مشاهده کنید.
https://shahreketabonline.com/products/package/136/
◀️دروس دکتر حمیدرضا مقصودی
https://eitaa.com/hamidrezamaghsoodi
هدایت شده از دکتر علی سعیدی
#اقتصاد_خرد
دریافت اسلایدهای بهروزشده:
http://qasdway.ir/fa/news/view/96/25
هدایت شده از دکتر حمیدرضا مقصودی
ماجرای #بنزین
⏪ هدفمندی یارانهها موجب تورم افسارگسیخته است.
⏪ یارانه نقدی پایه پولی را افزایش میدهد! و افزایش نقدینگی حاصل از آن متغیرهای بخش واقعی در اقتصاد را تخریب میکند.
⏪ بنزینهای چند نرخی ایجاد فساد میکنند.
⏪ دولت توان پرداخت یارانه به مردم را ندارد.
⏪ بهترین راهکار اصلاح نظام خودروسازی به منظور استفاده بهینه از سوخت است نه اعطاء یارانه به مردم برای مصرف.
⏪ مردم قدرت تشخیص مناسب جهت بازتوزیع درآمد را ندارند و سیاست یارانه نقدی اقتصاد کشور را تخریب میکند.
⏪ هدفمندی یارانهها، #گداپروری است.
حال اما پس از گذشت ۶ سال از آغاز دولت حسن روحانی، به نظر میرسد مشاوران اقتصادی نئولیبرال ایشان، پاسخ به سوالات فوق را یافتهاند و این پاسخ چیزی نیست جز همان پاسخی که در دولت دهم و در قانون هدفمندی یارانهها طراحی شده یود. دولت تصمیم گرفته بنزین را چند نرخی کند و بخشی از عواید آن را به حساب برخی از مردم واریز کند. (البته اگر نرخ را واقعی کند و همه را بالسویه به حساب مردم واریز کند قانونی عمل کرده است نه در این شرایط! اما علی ای حال، همان را انجام میدهد که ۱۰ سال پیش در اجرای قانون هدفمندی انجام شد. با اندکی تغییر).
این حرکت دوباره به سمت همان قانون نمیتواند علتی بهجز این دو علت داشته باشد:
۱- نئولیبرالها در فهم اقتصاد چندین سال نسبت به انقلابیها تأخیر دارند.
۲- نئولیبرالها حاضرند یک طرح عقلانی را به خاطر مقاصد کثیف سیاسی خود، هجو کنند و بدون هیج دلیلی آن را کنار بگذارند و کشور را سالها معطل کنند و هزینههای هنگفتی بر کشور تحمیل کنند.
فریز کردن قانون هدفمندی در این دولت، میلیاردها دلار به کشور آسیب وارد کرد. جهش سرسام آور نقدینگی در این دولت نشان داد که علت رشد را نه در هدفمندی که باید در تصمیمات خلق الساعه غیرکارشناسی و در سبد دارایی رانتخواران چندهزارمیلیاردی زیر عبای برخی از مسئولان یافت.
البته این که چرا این قانون را در شرایط تورمی بیسابقه اعمال میکنند، امکان سومی را نیز رقم میزند و آن اینکه در شرایطی که انتخابات مجلس نزدیک است شوک مجدد بر مردم آن هم در شب عید مبعث رسولالله، نزدیک تر به یک طرح امنیتی است تا یک تصمیم اقتصادی! فتأمل
#⃣کانال تحلیلهای اقتصادی دکتر حمیدرضا مقصودی
https://eitaa.com/hamidrezamaghsoodi
#آقتصاد_ایران
◀️چرا درآمد نفتی رضاخان کاهش یافت؟ (عاملی که موجب پاره کردن قرارداد دارسی بود.)
⏪«ربابه معتقدی» تاریخ نگار در سخنرانی خود در موضوع «بازتاب بحران اقتصاد جهانی در قرارداد نفتی 1312/1933 ایران و بریتانیا» به دلایل لغو «قرارداد دارسی» و مشكلات جدی در قرارداد 1312 پرداخت. این پژوهشگر اشاره كرد كه برخلاف تصورات رایج، رضاشاه هرگز به درآمد نفتی بی توجه نبوده است و بخش بزرگی از درآمدها ملی در آن زمان، از منابع نفتی و قرارداد دارسی حاصل می شد. از همین رو پهلوی اول، برای افزایش درآمدهای نفتی، از سال 1306، «تیمورتاش»، وزیر دربار را مسئول كرد تا با كمپانی انگلیسی مذاكره كند. این مذاكرات پنج سال طول كشید و در نهایت تیمور تاش در این مذاكرات ناموفق بود.
⏪به باور معتقدی، مشكل اصلی در هنگام مذاكرات آن بود كه بحران ركود بزرگ جهانی كه سراسر جهان، از آمریكا تا اروپا را فراگرفته بود، باعث ورشكستگی گسترده صاحبان صنایع و بیكاری گسترده كارگران در جهان شد. همین مسئله، نیاز جهان به نفت را كاهش و بهای جهانی نفت را به شدت تنزل داد. نتایج این بحران بزرگ، به داخل ایران نیز رسید. به دلیل كاهش فروش فالیچه و فرش های دستباف ایرانی، بسیاری از تجار ورشكست شده و صدها كارگر بیكار شدند و در پی كاهش قیمت جهانی نفت، هزاران كارگر شركت نفت ایران نیز اخراج شدند. در پی همین بحران بود كه درآمد نفتی ایران به شدت كاهش یافته و خطر سقوط اقتصادی ایران را فرا گرفت. از همین رو رضاشاه ناچار شد تن به قراردادی بدهد كه درآمدهای آن حتی از درآمدهای قرارداد نفتی دارسی نیز كمتر بود.
⏪در پایان معتقدی به نكته مهمی اشاره می كند؛ به دلیل گنجانده شدن بند جدیدی در قرارداد 1312 نسبت به قرارداد دارسی، شركت نفتی انگلیسی، موظف شد كه كارگران ایرانی را آموزش دهد، شرایط بهتری برای كارگران در نظر گرفته شد و شركت انگلیسی ناچار شد خدمات بیشتری را به كارگران ارائه كند. پیامد ناخواسته چنین تغییری در قرارداد، آن بود كه كارگران ایرانی، سال ها بعد و به هنگام ملی شدن صنعت نفت، توانستند مدیریت صنایع نفتی را برعهده گرفته و آن را به آسانی اداره كنند.
https://eitaa.com/hamidrezamaghsoodi
لطفا نماینده کلاس، صوت درس #اقتصاد_بخش_عمومی امروز را برای بنده ارسال بفرمایند. تشکر.
هدایت شده از دکتر علی سعیدی
تحقیق کلاسی #اقتصاد_ایران
شیوه تحقیق: مطالعۀ موردی
۱. انتخاب یک بنگاه اقتصادی (خرد یا متوسط) و تحلیل اقتصادی عملکرد آن و شناسایی چالشها و مشکلات اقتصادی
تحلیل اقتصادی یعنی:
🔸 مسائل مربوط به تهیۀ مواد اولیه؛
🔸 نحوۀ ارزشگذاری نهادهها اعم از مواد اولیه و نیروی کار و هزینۀ تجهیزات و ماشینآلات؛ فناوری تولید و بهرهوری عوامل تولید؛
🔸 ارزشگذاری محصولات؛ بازار هدف و مشکلات مربوط به آن؛
🔸 سهولت فضای کسب و کار یعنی زمان و مراحل اخذ مجوزهای لازم برای راهاندازی این کسبوکار، قوانین مالیات و بیمه و...؛
🔸 اگر محصول در تهیه مواد اولیه یا در فروش محصولات با خارج از کشور ارتباط دارد، مسائل مربوط به نرخ ارز و تجارت خارجی در این کسبوکار؛
🔸 نوع بازار مواد اولیه و محصولات (رقابتی، انحصاری و...)
🔸 تأثیر یارانهها یا مالیاتهای دولتی بر عملکرد بنگاه
🔸 و...
البته ممکن است برای هر بنگاهی تمامی این مسائل مطرح نباشد، اینها صرفا از باب جهتدهی ذهنیت شماست، وقتی میگوییم تحلیل اقتصادی کنید یعنی به این مسائل بپردازید.
۲. مطالعۀ موردی یک سیاست یا برنامه یا طرح یا واقعۀ اقتصادی مشخص در ایران
در این مورد، صرفا در یک موضوع خاص که در زمانی خاص رخ داده تمرکز کنید و از طرح مباحث کلی خودداری کنید؛ نمونهای از این موضوعات عبارتند از:
🔸 طرح هدفمندی یارانهها در دولت دهم
🔸 طرح مسکن مهر
🔸 سیاستهای خصوصیسازی براساس اصل ۴۴ در دولت نهم/دهم/یازدهم
🔸 سیاستهای تعدیل اقتصادی (دولت اول آقای هاشمی رفسنجانی)
🔸 سیاستهای توسعۀ اقتصادی دولت هفتم
🔸 نقد و بررسی برنامۀ چهارم توسعه
🔸علل و پیامدهای جهش نرخ ارز در سال ۹۷
🔸 علل و پیامدهای جهش نرخ ارز در سال ۹۲
🔸 علل و پیامدهای جهش نرخ ارز در سال ۸۱
🔸 علل و پیامدهای جهش نرخ ارز در سال ۷۲
🔸 تحریمهای اقتصادی سال ۹۱
🔸 تحریمهای اقتصادی دهه ۱۳۷۰
🔸 توافق هستهای (برجام) از منظر اقتصادی
🔸 قراردادهای نفتی IPC
🔸 قراردادهای نفتی بیع متقابل
🔸 نهضت ملیشدن صنعت نفت
🔸 قرارداد کنسرسیوم نفتی بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۳۲
🔸 امتیاز قرارداد نفتی دارسی
🔸 قرارداد نفتی رضا پهلوی با انگلستان
🔸 طرح انقلاب سفید شاه و اهداف و پیامدهای اقتصادی آن
🔸 طرح اصلاحات اراضی
🔸 بانک شاهنشاهی
🔸 بانک استقراضی ایران و روس
🔸 اهداف، سازوکارها و پیامدهای تأسیس بانک ملی
🔸 اهداف، سازوکارها و پیامدهای تأسیس بانک مرکزی
🔸 تاریخچه و تحولات سازمان برنامه و بودجه
🔸 و...
در درس اقتصاد ایران دانشجویان می توانند از الگوریتم فوق که توسط دکتر سعیدی معرفی شده است نیز استفاده کنند.
هدایت شده از دکتر حمیدرضا مقصودی
◀️معرفی یک پایان نامه
عنوان: بررسی چگونگی ورور صنایع سنگین به ایران در دوره پهلوی(57-1304)
این پایان نامه به همت آقای محسن ملکی در دوره کارشناسی ارشد در دانشگاه اصفهان نگاشته شده است.
⏪چکیده:
آشنایی ایرانیان با اروپا و صنایع جدید اروپایی سبب شد که آنان اقدام به تاسیس کارخانجات صنعتی نوین نمایند. به این ترتیب اولین دوره نوسازی صنعتی ایران در دوره قاجار آغاز شد.با روی کار آمدن رضاشاه ظرف مدت نزدیک به چهارده سال چندین کارخانه ،مربوط به صنایع مصرفی در ایران بوجود آمد ،این روند با و قفه هایی در دوران پس از جنگ جهانی نیز تا دهه چهل ادامه یافت .صنایعی که در این فاصله در ایران ایجاد می شدند، اغلب از همان دست صنایعی بودند که در دوره قاجار غالبا با ورشکستگی مواجه شده بودند .این صنایع از لحاظ ماشین آلات ،نیروهای متخصص و نیز مواد پایه به خارج وابسته بودند. به همین خاطر دارای انعطاف پذیری و توان رقابت با کارخانه های مشابه خارجی نبودند،یعنی در حقیقت هر گونه ابداع و نوآوری که در صنایع اروپا صورت می گرفت تا زمان انتقال به ایران کهنه شده بود. چنین شرایطی باعث شد که مسئولان وقت به فکر ایجاد صنایع سنگین بیافتند، تا با استفاده از آنها در صنایع کشور تحولی ایجاد نمایند. ایجاد صنایع سنگین در ایران چندان با استراتژی غرب همسو نبود ،به همین خاطر و نیز تعلل مسئولان وقت مملکتی ایجاد این صنایع در کشور تا اوایل دهه پنجاه به تعویق افتاد. نهایتا دو کارخانه ماشین سازی،یک واحد ذوب آهن،یک کارخانه آلومینیوم و چند واحد پتروشیمی در کشور احداث شد.
مطالعه این پایان نامه میتواند علت ناقص الخلقه بودن تولد صنعت در ایران را تا حدی روشن کند. صنعتی که همچنان نتوانسته خود را درمان کند و از شر بیماری مادرزاد خود یعنی وابستگی شدید به خارج برهاند.
این بیماری موجب شده است که در هر زمانی که صاحبان صنعت خارجی اراده کنند، صنایع ما را با تعطیلی مواجه کنند. به عبارت دیگر، صنعت کشور ما که ۳۳ درصد از GDP ایران را به خود اختصاص داده است، عروسک خیمهشببازی کشورهای خارجی است.
#⃣کانال تحلیلهای اقتصادی دکتر حمیدرضا مقصودی
https://eitaa.com/hamidrezamaghsoodi
◀️#سوال
بحث را شروع می کنم.
ـاستاد سوال دارم
-استاد میشه یه سوال بپرسم؟
بحث را ادامه می دهم و تلاش میکنم زنجیره استدلالم گسسته نشود. چون رشته افکارم هم به هم میریزد و طرح فکری ام کامل تبیین نمیشود و ابهامات را بیشتر از این که هست میکند. پس اجازه میخواهم که کمی صبر کنند تا بحث تمام شود.
- استاد شما اجازه نمیدید سوال بپرسیم
- استاد نمیشه که
- استاد سوال ما خیلی مهمه
- استاد
...
کمی به انتهای کلاس مانده است. تلاش کرده ام بحث را به یک نقطه مطمئن برسانم.برای این که مزاحم سایرین نشوم، حضور و غیاب میکنم و میگویم اگر کسی سوال دارد در خدمتم.
آنهایی که سوال دارند، زودتر از آنهایی که سوال ندارند از کلاس خارج میشوند!...
#⃣کانال تحلیلهای اقتصادی دکتر حمیدرضا مقصودی
https://eitaa.com/hamidrezamaghsoodi