#پیشـرفت بحثی که امروز من مطرح میکنم، بحث لزوم بازشناسـی الگوی توسـعه و پیشـرفت است. ما میخواھیم پیشـرفت کنیم. مـدل این پیشـرفت چیست؟ این مدل را بایدبازشناسـی کنیم. در آخرین دیـداری که من بـا دانشـجوھا داشـتم - چنـد مـاه قبل در سـمنان - بحث تحول را مطرح کردم. گفتم تحول، سـنت الھی است در زنـدگی بشـر. با او سـینه به سـینه نبایـد شـد؛ از او اسـتقبال بایـد کرد. بایـد تحول را مـدیریت کرد، تا به پیشـرفت بینجامـد؛ جامعه را پیش ببرد. این را آنجا مطرح کردم. البته ھمانجـا ھم گفتم، دانشـگاھیان؛ چه دانشـجو، چه اسـتاد و حوزویان؛ چه طلبه، چه اسـتاد، ھمه بایـد این خط و رشـتهی فکری را تعقیب و دنبال کنند. حالا توضیحات بیشتری عرض خواھم کرد تا بتوانیم به نتیجه برسیم. کارھای بزرگ از ایـده پردازی آغاز می شود. این ایـده پردازی کاری نیست که در اتاقھای دربسـته و در خلا انجام بگیرد. بایـد فکرھای گوناگون، انـدیشه ھای گوناگون با آن سر و کـار پیـدا کننـد، تمـاس پیـدا کننـد تـا آنچه که محصول کـار ھست، یک چیز عملی و منطقی از آب در بیایـد. پس جان کلام، در این بحثی که امروز من میخواھم بکنم، این است که ما باید توسعه و پیشرفت را بازشناسی کنیم، ببینیم برای کشور ما، برای جامعه ی ما، مدل پیشرفت چیست. 1386/02/25 ┏━━━ °•🖌•° ━━━┓ @Economic_puzzle ┗━━━ °•🖌•° ━━━┛

#پیشرفت دو گرایش غلـط ھمیشه دربـاره ی پیشـرفت و تحول منتھی به پیشـرفت وجود داشـته است. یـک گرایش عبـارت است از خیانت ھائی که به نام پیشـرفت و تحول انجام گرفته؛ضـربه ھائی که به نـام خـدمت و زیر پرچم اصـلاحگری بر پیکر ملت مـا وارد شـده است. از دوران قاجـار خیلی از درباریـان قاجـار و شاھزادگـان قاجـاری - که ھم بیسواد بودنـد، ھم دنیاپرست بودنـد، ھم در عین حال با محافل غربی ارتباط داشـتند - عامل و وسـیله ی وابسـتگی نادانسـته ی کشور و فرھنگ ما به غرب شدنـد و ادعایشان این بود که این، پیشرفت و تحول است! ١٣٨۶/٠٢/٢۵ ┏━━━ °•🖌•° ━━━┓ @Economic_puzzle ┗━━━ °•🖌•° ━━━┛

#پیشرفت در قضـیه ی مشـروطه، آن خـط انگلیسـی مـاجرای مشـروطه حرفش ترقیخواھی بود؛ شـعارش توسـعه و پیشـرفت بود. ھمـان کسانی که رھبران مشـروطه را نابود کردند؛ شـیخ فضل الله را به دار کشـیدند، مرحوم آیھت اللهبھبھانی را ترور کردند، ستارخان و باقرخان را غیر مستقیم به قتل رساندند و خلع سلاح کردند، رھبران صادق مشـروطه را زیر فشار قرار دادند و یک عده افرادی را که وابسـتهی به غرب وسیاسـتھای استعماری بودند، به نام مشروطه خواه بر مردم مسلط کردند، شعار آنھا ھم ھمین ترقیخواھی بود! آنھا ھم میگفتند: #پیشرفت، تحول! زیر این نام، آنچنان خیانت بزرگی انجام گرفت. رضاخان با شـعار ترقی و اصـلاح آمـد سـر کار. کودتا کرد؛ حکومت کودتا، بعـد ھم آن دیکتاتوری سـیاه و بینظیر، که ھمه تحت عنوان و زیر پرچم پیشـرفت و توسـعه وترقی انجام گرفت. محمـد رضا پسـر او - حکومت موروثی و بعـد ھم کودتا در مرداد ٣٢ - ھم ادعـای حرکت اصـلاحی داشت و این ھمه فاجعه برای این کشور به وجودآوردند.ضربهای که به این کشور و به این ملت زدند، این طوری بود. 1386/02/25 ┏━━━ °•🖌•° ━━━┓ @Economic_puzzle ┗━━━ °•🖌•° ━━━┛

#پیشرفت دوره ی بعـد ھم که نواسـتعمار پدید آمد، باز ھم ھمین بود. این ھمه تجاوز، این ھمه جنگ افروزی، این ھمه کودتا که به وسـیله ی سرویس ھای امنیتی کشورھای غربی - چه آمریکـا، چه انگلیس و چه غیر اینھـا - انجـام گرفته، ھمه زیر پرچم تجـددخواھی و پیشـرفت و تحول و توسـعه انجـام گرفته. ھمین الان شـما افغانسـتان و عراق جلوی چشـمتان است. آمریکایی ھـا آمدنـد وارد عراق شدنـد برای اینکه دنیـای نوئی را؛ دنیای آزادی، دموکراسی و توسـعه را برای مردم عراق به وجود بیاورنـد. شمـا ببینیـد الان در عراق چه خـبر است! شایـد در طـول دوران حکومتھـای کودتـائی عراق - که آخرینش صـدام بـود - محنـتی را که امروز مردم عراق دارنـد از دسـتآمریکایی ھـا می کشـند، تا حالا تحمل نکرده باشـند. زن و مرد عراقی تحقیر میشونـد. جوان آمریکایی چکمه اش را میگـذارد پشت گردن یک جوان عراقی؛ چرا؟ چون ازخیابـان عبـور میکرده و به او مشـکوک شـده؛ او را میخوابانـد و جلـوی چشم زن و بچهاش، صـورتش را به خـاک فشـار میدھـد. یـا مرد را جلوی چشم مرد خـانه کتک میزنند؛ مردھا زن خانه را به اسم توسعه و پیشرفت و به اسم نجات ملت عراق بازرسی بدنی میکنند. در افغانستان ھم ھمین طور است. پس نام توسـعه از یک طرف مورد چنین سو اسـتفاده ھائی در طول تاریخ و در زمان خود ما در سرتاسـر دنیا و در کشور خود ما انجام گرفته است. 1386/02/28 ┏━━━ °•🖌•° ━━━┓ @Economic_puzzle ┗━━━ °•🖌•° ━━━┛

#پیشرفت پس نام توسـعه از یک طرف مورد چنین سو اسـتفاده ھائی در طول تاریخ و در زمان خود ما در سرتاسـر دنیا و در کشور خود ما انجام گرفته است. از یک طرف ھم در نقطه ی مقابل، کسانی بوده انـد و ھسـتند که با ھر نوع نوآوری و تحولی مخالفت کرده انـد؛ به اسم اینکه این سابقه ندارد، این را نمیشناسـیم، این را نمیدانیم، به این مشـکوکیم. حدیث « شر الامور محدثاتھا» را بد معنا کرده اند. با اینکه نوآوری سنت تاریخ است؛ سنت طبیعت است و بدون نوآوری زندگی بشر معنا پیدا نمیکند؛اما اینھا مخالفت کردند. این دوگرایش متضاد وجود داشته است. پس مـا بایـد پیشـرفت و آن چیزی را که از تحول اراده میکنیم و میخواھیم، درست برای خودمـان معنا کنیم و بفھمیم دنبال چه ھستیم، تا نه آن سو اسـتفاده انجام بگیرد، نه این مخـالفت و ضـدیت. البته این به معنـای این نیست که ما تازه میخواھیم پیشـرفت را شـروع کنیم، لـذا الگو برای پیشـرفت میخواھیم؛ نه، پیشـرفت درکشور ما با انقلاب و با نھضت انقلابی شروع شد. یک جامعه ی ایستای راکد، زیر فشار، استعدادھای خفته، بدون اجازهی ھیچ تحرکی در دریای عمیق استعدادھای ملی ما، با حرکت انقلابی دگرگون شد. 1386/02/28 ┏━━━ °•🖌•° ━━━┓ @Economic_puzzle ┗━━━ °•🖌•° ━━━┛

#پیشرفت امروز علاوه بر این که خود تشکیل نظام جمھوری اسلامی یک تحول بزرگ، یک پیشرفت شگفت آور و عظیم بود که یک حکومت موروثی کودتائی فاسد وابسته را یک ملتی بتوانـد تبدیل کند به یک حکومت مردمی، که ھیچ تحولی از این بالاتر نیست و خود این، بزرگترین تحول و بزرگترین پیشـرفت بود، این را ھم من به شـما عرض بکنم که در ھیچ نقطه ی دنیا، در ھیچ کشوری از کشورھای دنیا این منظرهای را که شما امروز ملاحظه می کنید، نمی توانید ببینید. به ھر حال بحثی که برای الگوی پیشرفت می کنیم، برای این نیست که میخواھیم پیشرفت را شروع کنیم؛ پیشرفت از انقلاب شروع شده، بلکه به این معناست که با بحث نظری و تعریف شـفاف و ضابطه مند از پیشـرفت، قصد داریم یک باور ھمگانی در درجهی اول در بین نخبگان، بعد در ھمه ی مردم به وجود بیاید که بدانند دنبال چه ھستیم و به کجامیخواھیم برسـیم و بخشـھای گوناگون نظام بداننـد چه کار باید بکنند. این را باید پیدا کنیم. البته من امروز نمیخواھم مدل و الگوی پیشـرفت را اینجا مطرح کنم؛ نه، میخواھم لزوم این کار را بگویم. 1385/02/25 ┏━━━ °•🖌•° ━━━┓ @Economic_puzzle ┗━━━ °•🖌•° ━━━┛

#پیشرفت مدل سازی و الگوسازی، کار خود شـماست؛ یعنی کار نخبگان ماست. در تحقیقات دانشـگاھی باید دنبالش بروند، بحث کنند و در نھایت مدل پیشـرفت را برای ایران اسـلامی، برای این جغرافیا، با این تاریـخ، با این ملت، با این امکانات، با این آرمانھا ترسـیم و تعیین کنند و بر اساس او، حرکت عمومی کشور به سوی پیشـرفت دربخش ھای مختلف شکل بگیرد. چرا لزوم این کار را باید بیان کرد؟ خیلی ساده است؛ به خاطر اینکه امروز در چشم بسیاری از نخبگان ما، بسیاری از کارگزاران ما، مدل پیشرفت صرفا مدل های غربی است؛ توسـعه و پیشرفت را باید از روی مدل ھایی که غربی ھا برای ما درست کرده اند، دنبال و تعقیب کنیم. امروز در چشم کارگزاران ما این است و این چیز خطرناکی است؛ چیز غلطی است؛ ھم غلط است، خطاست، ھم خطرناک است. غربی ھا در تبلیغات خیلی ماھرند؛ یعنی ماھر شده اند؛ در طول این دویست سـیصد سالی که کـار تبلیغاتی پی درپی می کننـد، با تبلیغات موفق خودشان توانسـته اند این باور را در بسـیاری از ذھنھا به وجود بیاورنـد که توسـعه یافتگی مساوی است با غرب وغربی شـدن! ھر کشوری بخواھد کشور توسـعه یافته ای محسوب بشود، بایستی غربی بشود! این تبلیغات آنھاست. ھر کشوری که از الگوھای موجود غرب فاصـله داشــته باشـد، توســعه یافته نیسـت! و ھر چـه فاصــله اش بیشـتر، فاصـله اش از توسـعه یافتگی بیشـتر! اینطـوری میخواھنـد جـا بیندازنـد و متاسـفانه در ذھن ها جا انداخته اند. 1385/02/25 ┏━━━ °•🖌•° ━━━┓ @Economic_puzzle ┗━━━ °•🖌•° ━━━┛

#پیشرفت البته غربی ھـا این تبلیغـات را کرده انـد و ملاک و معیـار توسـعه یافتگی را الگوھای خودشان قرار داده انـد؛ اما حقیقتا در مقام عمل، به آن کشورھائی که میخواسـتندغربی بشونـد، کمک درستی ھم نکرده اند؛ یعنی ھمینجا ھم صداقت بخرج ندادند. من به شـما عرض بکنم: غربی ھا ھیچ مایل نبودند و نیسـتند که غیر غربی وارد باشگاه علمی غرب شود. این کشورھای آسیائی که الان پیشرفت کرده اند - مثل ژاپن، مثل چین، مثل تا حدودی ھند - غرب به ھیچ کدام از اینھا کمکی نکرد. چین در کشـمکش ھای شدید شـرق و غرب - کمونیسم و دنیای سـرمایه داری - از طرف شوروی آن روز سـخاوتمندانه مورد حمایت قرار گرفت؛ حتی انرژی ھسته ای اش را روسھا دادنـد. چین ھیـچ چیز نـداشت؛ شوروی ھا چون میخواسـتند یک جبهه ی آسـیائی بزرگی در مقابل امریکا و اروپا تشـکیل بدھند، چین را تجھیز کردند؛ چون کمکش کردند. امریکایی ھا متقابلا پاکسـتان را تقویت میکردند. البته پاکسـتان ھم انرژی ھسـته ای را خودش به وجود نیاورد، آنھا از چین گرفتند؛ اما امریکا چشمش چین کمونیستی بود، تجھیزش کردنـد. ھنـد ھم در درجه ی بعـد ھمینطور؛ یعنی در جبھه بندی ھای شـرق و غرب، ھند گرایش به چپ داشت، شوروی ھا - چپ ھا را بست و در موازنه ھای سیاسی منطقه ای به رو نیاورد. ژاپن، پیشرفت علمی خودش را به کمک امریکا و غرب به دست نیاورد؛ ژاپنی ھا توانستند نفوذ علمی کنند - شاید تعبیر سرقت، تعبیر خوبی نباشد - و توانستند علم را به شکلی که طرف راضی نیست، از او بقاپند؛ منتھا ملت سختکوشی بودند و خودشان را پیش بردند؛ غرب به آنھا کمکی نکرد. ┏━━━ °•🖌•° ━━━┓ @Economic_puzzle ┗━━━ °•🖌•° ━━━┛

#پیشرفت ما حالا بایـد برای شکسـتن این طلسم فکر کنیم؛ کـدام طلسم؟ این طلسم که کسـی تصور کنـد که پیشـرفت کشور بایـد لزومـا با الگوھای غربی انجام بگیرد. این وضعیت کاملا خطرناکی برای کشور است. الگوھای غربی با شرائط خودشان، با مبانی ذھنی خودشان، با اصول خودشان شکل پیدا کرده؛ بعلاوه ناموفق بوده. بنده به طور قـاطع این را میگویم: الگوی پیشـرفت غربی، یـک الگوی نـاموفق است. درست است که به قـدرت رسـیده اند، به ثروت رسـیده اند؛ امـا بشـریت را دچار فاجعه کرده انـد. پیشـرفت ھای غربی، پیشـرفته ای است که امروز ھمه ی دنیا و ھمه ی بشـریت دارنـد از آن رنـج میبرنـد؛ کشورھای عقب مانده یکجور، کشورھای پیشـرفته یکجور. این ھمان پیشـرفت و توسـع های است که توانسـته است گروه ھای معدود و انگشت شـماری از خانواده ھای ثروت را به ثروت برساند؛ اما ملتھای دیگر را دچار اسـارت و تحقیر و اسـتعمار کرده؛ جنـگ به وجود آورده و حکومت تحمیـل کرده است و در داخـل خود آن کشورھـا ھم اخلاق فاسـد، دوری از معنویت، فحشـا، فساد، سکس، ویرانی خـانواده و این چیزھـا را رواج داده. بنابراین، موفق نیست. شـما الان اگر آثار ادبی کشورھای غربی - مثلا فرانسه - را که مربوط به سه قرن یا دو قرن پیش ھست، بخوانیـد، وضع امروز آنجارا ھم مطالعه کنیـد، خواھیـد دیـد مردم آنجا از لحاظ اخلاقی بمیزان بسـیار زیادی عقب رفته انـد. این وضـعیتی که امروز بر آنجا حاکم است، آن روزھا حاکم نبود. پیشرفت تمدن غربی در طول قرن ھای متمادی، این کشورھا را از لحاظ اخلاقی دچار مشکل کرده؛ آنھا را از لحاظ اخلاقی به انحطاط کشانـده؛ از لحـاظ وضع زنـدگی ھم به آنھا خـدمتی نکرده؛ یعنی فقر در آنجاھا برنیفتاده است. در آنجا کار و تلاش زیاد است؛ اما دسـتاورد و محصول برای فرد و برای خانواده کم. بنابراین، پیشرفت غربی، پیشرفت ناموفقی است. 1385/02/25 ┏━━━ °•🖌•° ━━━┓ @Economic_puzzle ┗━━━ °•🖌•° ━━━┛

#پیشرفت مـا بایـد پیشـرفت را با الگوی اسـلامی - ایرانی پیـدا کنیم. این برای ما حیاتی است. چرا میگوئیم اسـلامی و چرا میگوئیم ایرانی؟ اسـلامی به خاطر اینکه بر مبانی نظری و فلسـفی اسـلام و مبانی انسان شناختی اسلام استوار است. چرا میگوئیم ایرانی؟ چون فکر و ابتکار ایرانی، این را به دست آورده؛ اسلام در اختیار ملت ھای دیگر ھم بود. این ملت مـا بوده است که توانسـته است یـا میتوانـد این الگو را تھیه و فراھم کنـد. پس الگوی اسـلامی ایرانی است. البته کشورھـای دیگر ھم از آن، بدون تردید استفاده خواھند کرد؛ ھمچنانی که تا امروز ھم ملت ما و کشور ما برای بسیاری از کشورھا در بسیاری از چیزھا الگو قرار گرفته، اینجا ھم یقینا این الگو مورد تقلید و متابعت بسیاری از ملتھا واقع خواھد شد. 1385/02/25 ┏━━━ °•🖌•° ━━━┓ @Economic_puzzle ┗━━━ °•🖌•° ━━━┛

#پیشرفت آنچه که موجب میشود مـا الگوی غربی را برای پیشـرفت جـامعه ی خودمـان ناکافی بـدانیم، در درجه ی اول این است که نگاه جامعه ی غربی و فلسـفه ھای غربی به انسـان - البته فلسـفه ھای غربی مختلفنـد؛ امـا برآینـد ھمه ی آنھا این است - با نگاه اسـلام به انسان، بکلی متفاوت است؛ یک تفاوت بنیانی و ریشهای دارد. لـذا پیشـرفت که برای انسان و به وسـیله ی انسان است، در منطق فلسـفه ی غرب معنای دیگری پیدا میکند، تا در منطق اسـلام. پیشـرفت از نظر غرب، پیشرفت مادی است؛ محور،سودمـادی است؛ ھرچه سود مـادی بیشتر شـد، پیشـرفت بیشتر شـده است؛ افزایش ثروت و قـدرت. این، معنـا یپیشـرفتی است که غرب به دنبـال اوست؛ منطق غربی و مدل غربی به دنبال اوست و ھمین را به ھمه توصـیه میکنند. پیشـرفت وقتی مادی شد، معنایش این است که اخلاق و معنویت را می شود در راه چنین پیشـرفتی قربانی کرد. یک ملت به پیشـرفت دست پیدا کند؛ ولی اخلاق و معنویت در او وجود نداشـته باشد. اما از نظر اسـلام، پیشرفت این نیست. البته پیشرفت مادی مطلوب است، اما به عنوان وسیله. ھدف، رشد و تعالی انسان است. ▪️بیانات در دیدار دانشجویان دانشگاه فردوسی مشھد / ١٣٨۶/٠٢/٢۵ ┏━━━ °•🖌•° ━━━┓ @Economic_puzzle ┗━━━ °•🖌•° ━━━┛

#پیشرفت نقطه ی مقابـل اعتمـاد به نفس، خودکمبینی است؛ خودکمبینی در مقابـل فکر یـک جنـاحی از ملتھـای عـالم - که امروز غرب مظھر آن است - خودکمبینی در مقابل فلسـفه ی آنھـا، خودکمبینی در مقابـل علم آنھـا، حتی خودکمبینی در مقابـل الگوھای توسـعه ی ملی که آنھا پیشـنھاد می کننـد؛ در حالی که الگوی توسـعه ی ملی نسبت به ملتھای مختلف، گوناگون است. بیانات در دیدار دانشجویان دانشگاهھای استان یزد / ١٣٨۶/١٠/١٣ ┏━━━ °•🖌•° ━━━┓ @Economic_puzzle ┗━━━ °•🖌•° ━━━┛

#پیشرفت در دھه ی اول، پیشـرفت را بسـیاری از انقلابیون در الگوی چپ؛ چپ دھه ی شـصت، یعنی الگوی گرایشـمند به سوسـیالیسم میدیدند. ھر کس ھم مخالفت میکرد، یک تھمتی، لکه ای، چیزی متوجھش می کردنـد. یک عـدهای ازمسـئولین، دستانـدرکاران، فعالین عرصهی کار در جمھوری اسـلامی، نگاھشان نگاه حاکمیت دولت و مالکیت دولت بود؛ خوب، این نگاه، نگاه غلطی بود. نگاه به پیشـرفت کشور از زاویه ی دید تفکر شرقی سوسیالیستی چپ محسوب می شد؛ این غلط بود. البته غلط بودن این خیلی زود فھمیده شد، حتی آن کسانی که آن روز مروج ھمین دیدگاه بودند، ناگھان صد و ھشتاد درجه برگشتند! آن افراط به یک تفریط حالا تبدیل شد. بیانات در دیدار اساتید و دانشجویان دانشگاهھای شیراز / ١٣٨٧/٠٢/١۴ ┏━━━ °•🖌•° ━━━┓ @Economic_puzzle ┗━━━ °•🖌•° ━━━┛

#پیشرفت ایـن پیشـرفت علمی، اگرچه که بـا فراگیری علم از کشورھـا و مراکز پیشـرفته تر علمی حاصـل خواھـد شـد - بخشـی از آن بلاشـک این است - امـا فراگیری علم یک مسـئله است، تولیـد علم یک مسـئله ی دیگر است. نبایـد ما در مسـئله ی علم، واگن خودمان را به لوکوموتیو غرب ببندیم. البته اگر این وابسـتگی ایجاد بشود، یک پیشـرفت ھایی پیدا خواھد شد؛ در این شکی نیست؛ لیکن دنباله روی، نداشتن ابتکار، زیر دست بودن معنوی، لازمه ی قطعی این چنین پیشروی ای است؛ و این جایز نیست. بیانات در دیدار نخبگان علمی و اساتید دانشگاه ھا ١٣٨٧/٠٧/٠٣ ┏━━━ °•🖌•° ━━━┓ @Economic_puzzle ┗━━━ °•🖌•° ━━━┛

#پیشرفت طراحی و تدوین الگوی پیشـرفت اسلامی ایرانی، به نظر من در ھیچ جائی جز دولت وجود ندارد. ھر چه انسان فکر میکند که کجا این کار را میشود انجام داد، به نظر می رسد تنھا جائی که میتواند این را انجام بدھد، ھمین دستگاه ھای دولتی است. واقعا از افراد متفکر ھم استفاده بشود و بنشینند الگوی پیشرفت را طراحی کنند. چون این دھه، دھه ی پیشرفت و عدالت است. ما پیشرفت را با عدالت با ھم آوردیم؛ یعنی درست نقطه ی مقابل آن چیزی که در دنیای مادی امروز مطرح است. آنھا می گوینـد ما اگر بخواھیم در پیشـرفت، رعایت این مسائل عـدالتی را بکنیم، آن پیشـرفت به دست نخواھـد آمـد، بنابراین عـدالت را میگـذاریم بعـد از آنکه پیشـرفت را حاصل کردیم. آن وقت با راه ھای جبرانی مثل ھمین بیمه ھا و کمکھا، تا آن حدی که بشود - که غالبا ھم نمی شود - جبران میکنیم. ما میگوئیم نه، پیشرفت ھمراه با عدالت. در ذات این پیشـرفت، عدالت بایستی ملحوظ شده باشد. خوب، این الگو لازم دارد؛ بنشـینید الگویش را ترسـیم کنید. این، نگاه کلانی خواھد بود به آینده ی کشور. و شما چھار سال فرصت دارید؛ این چھار سال میتواند یک پایه گذاری باشد که ھر کسی ھم بعد از شما آمد، این پایه گذاری شما راھنمای او باشد. بیانات در دیدار اعضای ھیئت دولت ١٣٨٨/٠۶/١۶ ┏━━━ °•🖌•° ━━━┓ @Economic_puzzle ┗━━━ °•🖌•° ━━━┛