✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨ ✨ ⭕️آیا امام سجاد (ع) قیام مختار را تأیید کرد؟ چرا مختار بعد از کشتن قاتلان شهدای کربلا، حکومت را به امام سجاد (ع) ندادند؟ 🔹درباره #مختار و انگیزه او در این قیام و این‌که چرا حکومت را به #امام_سجاد (ع) واگذار نکرد، قضاوت‌های گوناگون شده است؛ و ما در این‌جا در صدد تحلیل قیام مختار و مسائل پیرامون آن نیستیم. اما به هر حال مطالبی که در تاریخ و روایات نقل ‌شده، نشانگر آن است که هرچند #امام_زین_العابدین (ع) خود مستقیماً وارد نبرد با قاتلان پدرشان نشدند، اما این‌که گروهی توانسته بودند بخشی از انتقام خون شهدای عاشورا را بگیرند، تا حدودی رضایت خاطر حضرتشان را جلب کرده بود. از طرفی می‌توان گفت که #قیام_مختار یکی از نتایج نفرین امام حسین (ع) علیه کوفیان بود: #امام_حسین (ع) در دعایی عرضه داشت: «پروردگارا! آن جوان ثقفی را بر آنان مسلط کن تا جام تلخ مرگ و ذلت را به ایشان بچشاند. از قاتلان ما کسی را باقی نگذارد ... انتقام مرا و دوستان و خاندان و شیعیانم را از اینان بگیرد...».[۱] #مختار پس از قیام نافرجام سلیمان بن صرد (رهبر نهضت توّابین) [۲]، شیعیان را آماده نبرد ساخت. او می‌دانست اگر بخواهد حرکتش به نتیجه برسد، باید یکی از اعضای خاندان پیامبر آن‌را رهبری کند یا دست کم، جنبش به نام او آغاز شود؛ چه کسى براى این کار مناسب است؟ #امام_سجاد (ع)، و اگر او نپذیرد؟ #محمد فرزند على بن ابی‌طالب عموى امام سجاد (ع). [۳] 🔹 #مختار به هر دو نامه نوشت؛ امام سجاد (ع) که بی‌وفایی عراقیان و رنگ‌پذیری آنان را دیده بود و می‌دانست به گفته پدر بزرگوارش این مردم «دین را تا آن‌جا می‌خواهند که زندگانی خود را بدان سر و سامان دهند و هنگام آزمایش پای پس می‌نهند» [۴] به مختار پاسخ مساعد نداد. اما تنها تا آن‌جا که کار او با کیفر قاتلان پدرش مربوط می‌شد، کردار او را تصویب نمود؛ وقتی #مختار سر عبیدالله بن زیاد و عمر بن سعد را نزد او فرستاد، امام (ع) به سجده رفت و گفت: «سپاس مخصوص آن خدایى است که انتقام ما را از دشمنانمان گرفت. خدا به مختار جزاى خیر عطا فرماید». [۵] یعقوبی می‌نویسد: مختار سر عبیدالله بن زیاد را نزد علی بن الحسین(ع) به مدینه فرستاد و به پیک خود گفت: بر در خانه حضرتش بنشین، همین که دیدی در خانه گشوده شد و مردم به درون خانه رفتند، بدان که هنگام غذا خوردن او است، تو هم به درون خانه برو! پیک چنان کرد، و چون داخل خانه شد، بانگ برداشت: ای خانواده نبوّت و معدن رسالت و محل فرود فرشتگان و منزل وحی! من فرستاده مختار پسر ابو عبیده هستم و این سر پسر زیاد است که برای شما آورده‌ام. با شنیدن این بانگ، فریاد از زنان بنی هاشم برخاست و چون علی بن الحسین (ع) سر عبیدالله را دید، گفت: «دوزخ جای او باد!». بعضی گفته‌اند: علی بن الحسین (ع) را پس از مرگ پدرش جز آن روز خندان ندیدند. [۶] 🔹اما چرا #امام_سجاد (ع) بعد از این پیروزی‌ها، خود #حکومت را در دست نگرفتند؟ در این زمینه باید گفت: اولاً: با تحلیلی که #امام_زین_العابدین (ع) از وضعیت موجود داشتند، زمینه و شرایط را برای به دست گرفتن خلافت آماده نمی‌دیدند و به همین دلیل به #گسترش_فرهنگ_اسلامی از راه‌های دیگر روی آوردند و با سلاحی چون #سلاح_دعا توانستند #اهداف_بلند خود و #معارف_اهل_بیت را به گوش همه برسانند؛ از این‌رو، اگرچه امام سجاد (ع) هیچ دلخوشی از حکومت مرکزی نداشتند، اما بعد از شهادت امام حسین (ع) سیاستشان این بود که از طرفی خود مستقیماً با حکومت مرکزی درگیر نشوند و از طرفی در مقابل افرادی که علیه آنان قیام کرده ‌بودند نیز موضع منفی نداشته باشند. ثانیاً: با وجود #جوّ_خفقان و اختناق، انتظار ارتباط علنی میان #امام_سجاد (ع) و #مختار بی‌مورد بود؛ لذا امام (ع) شخصاً از رهبری قیام سر باز زد. #مختار نیز نمی‌توانست امام (ع) را به عنوان رهبر قیام معرفی نماید؛ چون #امام_سجاد (ع) در حجاز بودند و حجاز در تسلط آل زبیر بود که با امام سجاد (ع) و دیگر بنی هاشم رابطه خوبی نداشتند. ثالثاً: گرچه #مختار از قاتلان امام حسین (ع) انتقام گرفته و حکومتی در کوفه تشکیل داده بود، اما با توجه به این‌که با دشمنان زیادی در حال نبرد بود، حکومت او هنوز تثبیت نشده بود، تا آن‌را به امام سجاد(ع) تحویل دهد. پی نوشت‌ها؛ [۱] بحارالانوار، ج ‏۴۵، ص ۱۰، دار إحیاء التراث العربی، چ دوم [۲] ر.ک: «قیام توابین، خونخواهان امام حسین»، سؤال ۳۰۲۳۵ سایت [۳] شهیدى، سید جعفر، زندگانى على بن الحسین(ع)، ص ۹۲، دفتر نشر فرهنگ اسلامى‏، چ دهم‏ [۴] تحف العقول عن آل الرسول، ص۲۴۵، دفتر انتشارات اسلامی، چ دوم [۵] کشی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال (رجال کشّی)، ص ۱۲۷، مؤسسه نشر دانشگاه مشهد، چ اول [۶] یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج ‏۲، ص ۲۵۹، دار صادر، چ اول، بی‌تا تاریخ تحلیلی ایران واسلام