eitaa logo
فانوس | پژوهش‌های کلامی
462 دنبال‌کننده
203 عکس
103 ویدیو
180 فایل
مقالات و پژوهش‌های مرتبط با رشته کلام و فلسفه دین ارتباط با ما: @HeshamebnHakam
مشاهده در ایتا
دانلود
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
📚🌟اوائل المقالات🌟 📝«ابوعبدالله محمد بن محمد بن نعمان، ملقب‌ به‌ شیخ مفید» 🔸🔹🔸🔹 1️⃣معرفی کتاب «اوائل المقالات»، یکی از مهمترین کتب کلامی شیعه به حساب می‌آید. بلکه می‌توان ادعا کرد برای این کتاب نظیری بین کتب کلامی نیست به طوری که با حجم بسیار کم بر صدها مساله کلامی و اعتقادی مشتمل باشد. و مثل آن در بین دیگر کتب مثل خود مولف است بین علماء که از جامعیت ویژه‌ای برخوردار است. از آنجا که شیخ مفید این کتاب را در اواخر عمر شریف خود نگاشته است لذا در بین نوشته‌های او نیز از اهمیت بسزائی برخوردار است. مباحثی که مولف در این کتاب مطرح کرده عمیق تر و براهین اقامه شده از اتقان بیشتری برخوردار است. از این رو می‌بینیم که این کتاب از همان زمان حیات مولف شهرت می‌یابد و تا به امروز علماء در نوشته‌های متعدد خود به آن استناد می‌کنند. در طول این هزار سال هرگز این کتاب در حوزه‌های علمیه مترک و مغفول واقع نشده است. این کتاب را مولف در اثبات فرق بین شیعه و معتزله نوشته است. 2️⃣ساختار کتاب این کتاب از نظمی که در دیگر کتب کلامی لحاظ می‌شود برخوردار نیست، بلکه مولف ۱۵۶ مساله کلامی را بیان کرده و عقائد شیعه را در مورد هریک از آنها اثبات می‌کند. 3️⃣مطالب کتاب مجموع مطالب کتاب را می‌توان در چند بخش دسته بندی نمود: 🟢مباحث مربوط به فرقه‌ ها: بخشی از مطالب کتاب به مباحث مربوط به فرقه‌های اسلامی و فرق آنها با شیعه اختصاص یافته است. مولف ابتدا فرق معتزله با شیعه را بیان سپس به تفاوت شیعه امامی با سائر فرقه‌های شیعی می‌پردازد. 🔵مباحث مربوط به امور عامه: مولف بخشی از مطالب کتاب را به بحث از امور عامه همچون مباحث مربوط به جواهر، اعراض، اجسام و افلاک اختصاص داده است. 🟣مباحث مربوط به توحید: مولف طی چندین عنوان توحید خداوند را اثبات و صفات او را می‌شمارد. چگونگی سمیع و بصیر بودن او را بیان کرده و رویت او را با چشم منتفی می‌داند. 🟠مباحث مربوط به عدل : بخش قابل توجهی از کتاب به مباحث عدل اختصاص یافته. چراکه مولف هدف خود را از نوشتن این کتاب بیان فرق بین عدلیه بودن شیعه و عدلیه بودن معتزله ذکر کرده است. او در این بخش بحث می‌کند از افعال خداوند و عادل بودنش و از لطف و اصلح و آلام و... او اثبات می‌کند که علم خداوند با اختیار بندگان منافات ندارد، همچنین بحث می‌کند از امر به معروف و نهی از منکر. 🟡مباحث مربوط به نبوت : مولف در مورد نبوت بحث می‌کند از فرق بین رسول و نبی، عصمت انبیاء و اینکه بین انبیاء و ملائکة مفاضله است. او نبوت خاصه و عصمت حضرت خاتم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم را اثبات می‌کند، از آباء، اجداد، مادر و عموی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم بحث می‌کند. او جهت اعجاز قرآن را بیان می‌کند و اثبات می‌کند که نبوت امری است تفضلی نه استحقاقی. ⚪️مباحث مربوط به امامت : مولف فرق معتزله با شیعه را در مورد امامت بیان می‌کند. او بحث می‌کند از علم امام و از رجعت و اینکه بین انبیاء علیه‌السّلام و امامان مفاضله است و اینکه امامت تفضلی است نه استحقاقی. او اثبات که امام باید معصوم باشد و امامت بلافصل حضرت امیرالمومنین علیه‌السّلام را اثبات می‌کند. 🟤مباحث مربوط به معاد: مولف بخشی از مطالب این کتاب را به مباحث پیرامون معاد اختصاص داده است مباحثی همچون وعد و وعید، شفاعت، ابتداء خلق جنت، کیفیت تکلم جوارح در آخرت، اهل آخرت آیا مامور، مکلف و مختار هستند یا نه و... مولف بخشی از مباحث را به مسائل فقهی و اصولی همچون اجماع، اخبار آحاد، ناسخ و منسوخ قرآن، اجتهاد و قیاس و... 4️⃣ساختار کتاب ۱- علم امام: یکی از مباحث مهم کلامی که در قرون متمادی تا به امروز مورد بحث و مناقشه بوده است علم امام می‌باشد. آیا امام به غیب اطلاع دارد و یا نه و آیا علم امام به غیب دائمی و همیشگی است یا در بعضی موارد امام از غیب منقطع می‌شود؟ اینها بحثهائی است که در کلام شیعی مورد بحث است. مولف اقوال متکلمین را در این مساله به سه دسته تقسیم می‌کند. او می‌گوید گروهی قائلند که ائمه علیه‌السّلام تنها به ظواهر اطلاع دارند و احکامی که از ناحیه آنها صادر می‌شود، بر ظواهر ناظر هستند. گروهی دیگر قائلند آنچه در نزد ائمه علیه‌السّلام بواطن و غیب است و هرحکمی که از آنها صادر می‌شود بر غیب ناظر است گروه سوم هم قائلند که اگر خداوند بخواهد ائمه اطلاع به غیب پیدا می‌کنند و حکمی که از آنها صادر می‌شود گاه به ظاهر ناظر است و گاه به باطن و اینکه آنها در چه مواردی به غیب اطلاع داشته باشند، مصالح و الطاف الهی تعیین می‌کند. او قول سوم را به عنوان قول حق انتخاب می‌کند.
۲- خبر واحد: یکی از بحثهای اصولی که بعد از شیخ طوسی مطرح شد، حجیت خبر واحد است. قدماء شیعه حجیتی برای خبر واحد قائل نبودند. شیخ مفید در این زمینه می‌گوید «لا یجب العلم و العمل بشی ء من اخبار الاحاد و لا یجوز لاحد ان یقطع بخبر الواحد فی الدین الا ان یقترن به ما یدل علی صدق راویه علی البیان و هذا مذهب جمهور الشیعة» ۳- سهو امام: یکی از مسائل قدیمی که در کلام شیعه موجب اختلاف شده است مساله سهو امام و نبی است. بعضی از علماء شیعه که بیشتر به ظواهر روایات توجه داشتند، قائل شده‌اند که امام هم سهو می‌کند و هم نسیان . ولی شیخ مفید در این کتاب و در دیگر کتابهایش می‌تازد. او می‌گوید «انه لا یجوز منهم علیه‌السّلام صغیرة الا ما قدمت ذکر جوازه علی الانبیاء و انه لا یجوز منهم سهو فی شی ء فی الدین و لا ینسون شیئا من الاحکام و علی هذا مذهب سائر الامامیة الا من شذ منهم و تعلق بطاهر روایات لها تاویلات علی خلاف ظنه الفاسد من هذا الباب». 📮┏━━⊰✾✿✾⊱━━━─━━━━┓ https://eitaa.com/Faanoos14 ┗━━━─━━━⊰✾✿✾⊱━━━┛
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
1️⃣در آغاز، هنگامی كه‌ خدا آسمانها و زمين‌ را آفريد. 2️⃣زمين‌، خالی و بی شكل‌ بود، و روح‌ خدا روی توده‌های تاريکِ بخار حركت‌ می‌كرد. 3️⃣خدا فرمود: "روشنايی بشود." و روشنايی شد. 4️⃣خدا روشنايی را پسنديد و آن‌ را از تاريكی جدا ساخت‌. 5️⃣او روشنايی را "روز" و تاريكی را "شب‌" ناميد. شب‌ گذشت‌ و صبح‌ شد. اين‌، روز اول‌ بود. 6️⃣سپس‌ خدا فرمود: "توده‌های بخار از هم‌ جدا شوند تا آسمان‌ در بالا و اقيانوسها در پايين‌ تشكيل‌ گردند." 7️⃣خدا توده‌های بخار را از آبهای پايين‌ جدا كرد. 8️⃣و آسمان‌ را به‌ وجود آورد. شب‌ گذشت‌ و صبح‌ شد. اين‌، روز دوم‌ بود. 9️⃣پس از آن‌ خدا فرمود: "آبهای زير آسمان‌ در يكجا جمع‌ شوند تا خشكی پديد آيد." و چنين‌ شد. 0️⃣1️⃣خدا خشكی را "زمين‌" و اجتماع‌ آبها را "دريا" ناميد و خدا اين‌ را پسنديد. 1️⃣1️⃣سپس‌ خدا فرمود: "انواع‌ نباتات‌ و گياهان‌ دانه‌دار و درختان‌ ميوه‌ دار در زمين‌ برويند و هر يک‌، نوع‌ خود را توليد كنند." 2️⃣1️⃣همينطور شد و خدا خشنود گرديد. 3️⃣1️⃣شب‌ گذشت‌ و صبح‌ شد. اين‌، روز سوم‌ بود. 4️⃣1️⃣سپس‌ خدا فرمود: "در آسمان‌ اجسام‌ درخشانی باشند تا زمين‌ را روشن‌ كنند 5️⃣1️⃣و روز را از شب‌ جدا نمايند و روزها، فصلها و سالها را پديد آورند." و چنين‌ شد. 6️⃣1️⃣پس‌ خدا دو روشنايی بزرگ‌ ساخت‌ تا بر زمين‌ بتابند: روشنايی بزرگتر برای حكومت‌ بر روز و روشنايی كوچكتر برای حكومت‌ بر شب‌. او همچنين‌ ستارگان‌ را ساخت‌. 7️⃣1️⃣خدا آنها را در آسمان‌ قرار داد تا زمين‌ را روشن‌ سازند، 8️⃣1️⃣بر روز و شب‌ حكومت‌ كنند، و روشنايی و تاريكی را از هم‌ جدا نمايند. و خدا خشنود شد. 9️⃣1️⃣شب‌ گذشت‌ و صبح‌ شد. اين‌، روز چهارم‌ بود. 0️⃣2️⃣سپس‌ خدا فرمود: "آبها از موجودات‌ زنده‌ پر شوند و پرندگان‌ بر فراز آسمان‌ به‌ پرواز درآيند." 1️⃣2️⃣پس‌ خدا حيوانات‌ بزرگ‌ دريايی و انواع‌ جانوران‌ آبزی و انواع‌ پرندگان‌ را آفريد. 2️⃣2️⃣خدا از اين‌ نيز خشنود شد و آنها را بركت‌ داده‌، فرمود: "موجودات‌ دريايی بارور و زياد شوند و آبها را پُر سازند و پرندگان‌ نيز روی زمين‌ زياد شوند." 3️⃣2️⃣شب‌ گذشت‌ و صبح‌ شد. اين‌، روز پنجم‌ بود. 4️⃣2️⃣سپس‌ خدا فرمود: "زمين‌، انواع‌ جانوران‌ و حيوانات‌ اهلی و وحشی و خزندگان‌ را به‌ وجود آوَرَد." و چنين‌ شد. 5️⃣2️⃣خدا انواع‌ حيوانات‌ اهلی و وحشی و تمام‌ خزندگان‌ را به‌ وجود آورد، و از كار خود خشنود گرديد. 6️⃣2️⃣سرانجام‌ خدا فرمود: "انسان‌ را شبيه‌ خود بسازيم‌، تا بر حيوانات‌ زمين‌ و ماهيان‌ دريا و پرندگان‌ آسمان‌ فرمانروايی كند." 7️⃣2️⃣پس‌ خدا انسان‌ را شبيه‌ خود آفريد. او انسان‌ را زن‌ و مرد خلق‌ كرد. 8️⃣2️⃣و ايشان‌ را بركت‌ داده‌، فرمود: "بارور و زياد شويد، زمين‌ را پُر سازيد، بر آن‌ تسلط‌ يابيد، و بر ماهيان‌ دريا و پرندگان‌ آسمان‌ و همهء‌ حيوانات‌ فرمانروايی كنيد. 9️⃣2️⃣تمام‌ گياهان‌ دانه‌دار و ميوه‌های درختان‌ را برای خوراک به‌ شما دادم‌، 0️⃣3️⃣و همهء‌ علفهای سبز را به‌ حيوانات‌ و پرندگان‌ و خزندگان‌ بخشيدم‌." 1️⃣3️⃣آنگاه‌ خدا به‌ آنچه‌ آفريده‌ بود نظر كرد و كار آفرينش‌ را از هر لحاظ‌ عالی ديد. شب‌ گذشت‌ و صبح‌ شد. اين‌، روز ششم‌ بود. 📮┏━━⊰✾✿✾⊱━━━─━━━━┓ https://eitaa.com/Faanoos14 ┗━━━─━━━⊰✾✿✾⊱━━━┛
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
⁉️سه كلمه «يهودى» «كليمى» و «صهيونيزم» چه تفاوت هاى مكتبى و ريشه اى با هم دارند؟
❇️پاسخ❇️: 🔰قسمت اول🔰 عناوين «يهودى» و «كليمى» دو اسم هستند براى پيروان يك دين و مصداقا تفاوتى باهم ندارند. نويسنده كتاب آشنايى با اديان بزرگ در مورد منشاء اين دو اسم گفته است: «پس از رحلت حضرت سليمان (ع) [از انبياى بنى اسرائيل‏]، فرزندش رحبعام زمام امور مملكت بنى اسرائيل را در كف گرفت و چون وى به ستمكارى پرداخت گروهى از مردم از فرمان او بيرون رفتند و تنها دو سبط يهودا و بنيامين در سرزمين يهودا (به نام يكى از فرزندان حضرت يعقوب) كه بخش نسبتا كوچكترى بود، براى او باقى ماند. اين قسمت كه شامل شهر اورشليم (قدس) نيز مى شد، اهميت بسيارى داشت و نام «يهودى» از اينجا مى آيد. ده سبط ديگر حكومت مستقلى به نام اسرائيل به رهبرى فردى به نام يربعام بن ناباط در شمال فلسطين تشكيل دادند. يربعام يكى از استانداران حضرت سليمان (ع) بود.» (آشنايى با اديان بزرگ حسين توفيقى ص 89) در طول تاريخ يهوديان به خاطر اعتقادات خاص ضد يهودى و به خاطر اعمال زشتى كه مرتكب مى شدند و بخاطر عوامل متعدد ديگر، در ميان مسيحيان و مسلمين به شدت مورد نفرت بودند اين نفرت به مرور زمان با واژه يهودى يكى شده بود به نحوى كه مردم با شنيدن اين نام حالت نفرت پيدا مى كردند لذا در قرون اخير يهوديان براى آنكه خود را از اين نفرت عمومى خلاص كنند نام كليمى را براى خود برگزيدند و سعى نمودند خود را با اين نام معرفى نمايند واژه كليمى از واژه «كليم الله» (سخن گوينده با خدا) كه لقب حضرت موسى (ع) است گرفته شده است. (ر. ك: آشنايى با اديان بزرگ حسين توفيقى ص 94) #️⃣ 📮┏━━⊰✾✿✾⊱━━━─━━━━┓ https://eitaa.com/Faanoos14 ┗━━━─━━━⊰✾✿✾⊱━━━┛
🔰قسمت دوم🔰 اما واژه صهيونيسم كه واژه اى نو ظهور است با دو واژه قبلى كاملا متفاوت است. پيدايش صهيونيسم و تأسيس دولت اسرائيل دين يهوديت تبليغ ندارد، زيرا يهوديان دين خود را نعمتى الهى مى دانند كه مخصوص نژاد بنى اسرائيل است. با اين وصف هر گاه كسى بخواهد يهودى شود بايد ذلتهاى اين قوم را به او تفهيم كرد تا اگر مرد اين ميدان نيست، پا در آن نگذاردبرخى از يهوديان در عصر حاضر به جاى دين يهوديت معمولا مردم را به آرمان صهيونيسم دعوت مى كنند. يهوديان اروپايى در اثر فشارهايى كه از طرف مسيحيان ضد يهودى بر آنها وارد مى شد، كم كم به اين فكر افتاده بودند كه وطنى مستقل براى خود داشته باشند در اواخر قرن نوزدهم گروه بزرگى از يهوديان روسيه از اين كشوراخراج شدند. عده اى از آنان در غرب اروپا ساكن شدند و گروهى هم به فلسطين رفتند و در مكانى نزديك درياى مديترانه ساكن شدند و نام صهيون را براى آنجا برگزيدند. صهيون نام تپه اى در قدس است كه در فلسطين واقع شده است لذا براى يهوديان ياد آور شكوفايى دولت بنى اسرائيل در عصر حضرت داوود و سليمان (ع) بوده است. اين نام همواره يادآور اقتدار آن قوم بوده و در كتابهاى انبياى متاءخر بسيار از آن ياد شده است. در تعاليم يهودى آمده است كه روزى مسيحا رهبر نجات دهنده قوم بنى اسرائيل ظهور خواهد نمود لذا يهوديان بر اين عقيده بودند كه تا ظهور او بايد انتظار بكشند در همان زمان، يهوديان اروپا و روسيه با ناديده گرفتن سنت انتظاربراى ظهور مسيحا، براى كسب استقلال و عزت برخاستند و بر آن شدند كه وطنى مستقل براى خود به دست آورند در اين ميان روزنامه نگارى به نام تئودور هرتصل آرمان وطن مستقل را مطرح نمود و نام آن را صهيونيسم نهاد. يهوديان دنيا در مقابل اين دعوت به دو گروه تقسيم شدند: عده اى با آن به مخالفت برخاستند و يهوديان ضد صهيونيسم نام گرفتند و گروهى ديگر آن را پذيرفتند و يهوديان صهيونيست ناميده شدند. به دنبال تاسيس اين تفكر، فلسطين به عنوان وطن صهيونيسته انتخاب شد و يهوديان صهيونيست شروع به مهاجرت به فلسطين نمودند مقدارى از زمينهاى فلسطين را خريدند و بقيه را با زور اسلحه اشغال نمودند استكبار جهانى به سركردگى انگلستان و آمريكا نيزبه پشتيبانى همه جانبه از اين جريان برخاستند. صهيونيستها با اتكا به آن حمايتها و با بهره بردارى از ضعف و زبونى رهبران كشورهاى اسلامى، موقعيت خود را محكم كردند و وضعى را پيش آورند كه اكنون با تلخكامى شاهد آن هستيم. در نيم قرنى كه از تشكيل رژيم صهيونيستى مى گذرد، غاصبان فلسطين از هيچ جنايتى فروگذار نكرده اند و با شيوه هاى گوناگون به گسترش سلطه ظالمانه خود ادامه داده اند. همچنين آنان قطعنامه ها و بيانيه هاى مجامع بين المللى را به چيزى نگرفته اند. كسانى هم كه صلح طلبى صهيونيستها را باور كرده اند، در اندك زمانى به دورويى و ناجوانمردى آنان پى برده اند. (ر. ك: آشنايى با اديان بزرگ حسين توفيقى ص 95- 97) #️⃣ 📮┏━━⊰✾✿✾⊱━━━─━━━━┓ https://eitaa.com/Faanoos14 ┗━━━─━━━⊰✾✿✾⊱━━━┛
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
تاریخ و علل ظهور علم کلام.pdf
363.3K
🏷عنوان: ✨تاریخ و علل ظهور علم کلام✨ 📝نویسنده: 🔸«علی ربانی گلپایگانی» 📰نوع مقاله: پژوهشی 📖تعداد صفحات: 11 ❇️چکیده❇️ علم کلام به یکی از دو معنای زیر اطلاق می‏گردد: الف- مباحث و گفتگوهای اعتقادی به یکی از صورتهای سه گانه: 1-آموزش و تعلیم، 2-پرسش و پاسخ، 3-مناظره و مجادله، بدون پدید آمدن عقاید و مذاهب کلامی. ب:مباحث کلامی به گونه‏ های یاد شده، باتوجه به ظهور عقاید و مذاهب مختلف کلامی. در صورت نخست باید گفت: تاریخ پیدایش علم کلام اسلامی، مقارن با تاریخ ظهور اسلام است، زیرا با مراجعه به قرآن و تاریخ روشن می ‏شود که در عصر رسالت، مباحث کلامی، به صورت های سه گانه مزبور، در سطحی وسیع مطرح بوده است، و برای هر یک از آنها نمونه ‏های فراوانی در قرآن، روایات و منابع تاریخی یافت می ‏شود که ذکر آنها در گنجایش و رسالت این بحث نیست.... #️⃣ 📮┏━━⊰✾✿✾⊱━━━─━━━━┓ https://eitaa.com/Faanoos14 ┗━━━─━━━⊰✾✿✾⊱━━━┛