🌺تأملی در نهج البلاغه :🌺 🍂حکمت ١۶١: مَنِ اسْتَبَدَّ بِرَأْيِهِ هَلَكَ، وَ مَنْ شَاوَرَ الرِّجَالَ شَارَكَهَا فِي عُقُولِهَا. ⚡️ ترجمه : کسى که (ترک مشورت کند و) استبداد به رأى داشته باشد هلاک مى شود و آن کس که با مردان بزرگ مشورت کند در عقل و خرد آنها شریک مى شود. 🔴 هیچ کس بى نیاز از افکار دیگران نیست و هنگامى که انسان ها به مشورت بنشینند و عقل ها به یکدیگر ضمیمه شوند احتمال خطا بسیار کم مى شود، زیرا جوانب مسئله به وسیله افراد مختلف که هر یک جانبى را مى بیند روشن مى گردد. #نهج_البلاغه https://eitaa.com/Fanose_Andishe

نعمت فراوان ترس دارد! « يَا ابْنَ آدَمَ إِذَا رَأَيْتَ رَبَّكَ سُبْحَانَهُ يُتَابِعُ عَلَيْكَ نِعَمَهُ وَ أَنْتَ تَعْصِيهِ فَاحْذَرْهُ» «زمانی که می‌بینی خداوند انواع نعمت‌ها را به تو می‌رساند، درحالی که تو معصیت کاری، بترس! » #نهج_البلاغه، حکمت۲۵، ص۴۸۹ @for_ghan_1401

شرح حکمت ۲۵ نهج البلاغه وَ قَالَ (علیه السلام): يَا ابْنَ آدَمَ، إِذَا رَأَيْتَ رَبَّكَ سُبْحَانَهُ يُتَابِعُ عَلَيْكَ نِعَمَهُ وَ أَنْتَ تَعْصِيهِ، فَاحْذَرْهُ.   از مهلت الهى بترس: امام(علیه السلام) در این سخن حکمت آمیزش به گنهکاران مغرور هشدار مى دهد و مى فرماید: «اى فرزند آدم! هنگامى که مى بینى پروردگارت نعمت هایش را پى در پى بر تو مى فرستد در حالى که تو معصیت او را مى کنى از او بترس (مبادا مجازات سنگینش در انتظار تو باشد)» گنهکاران سه دسته اند: گروهى آلودگى کمى دارند و یا اعمال نیک بسیار توأم با صفاى دل. خداوند این گروه را در همین جهان گرفتار مجازات هایى مى کند تا پاک شوند و پاک از جهان بروند. گروه دیگرى گناهان سنگین تر و مجازات بیشترى دارند که خداوند به آنها فرمان توبه داده و اگر توبه نکنند در آخرت گرفتارند. گروه سومى هستند که طغیان و سرکشى را به حد اعلى رسانده اند خداوند آنها را در همین دنیا گرفتار عذاب استدراج مى کند. منظور از عذاب استدراجى این است که لطف و رحمت خود را از آنها مى گیرد و توفیق را از آنها سلب مى کند، میدان را براى آنها باز مى گذارد، بلکه هر روز نعمت بیشترى به آنها مى دهد تا پشت آنها از بار گناه سنگین گردد. ناگهان مجازات سنگین و دردناکى به سراغشان مى آید و آنها را در هم مى کوبد و به یقین مجازات در این حالت که در ناز و نعمت به سر مى برند بسیار دردناک تر است. این درست به آن مى ماند که شخصى ساعت به ساعت از شاخه هاى درختى بالا برود و هنگامى که به انتهاى آن برسد ناگهان تعادل خود را از دست بدهد و فرو افتد و تمام استخوان هایش در هم بشکند. قرآن مجید بارها به عذاب استدراجى اشاره مى فرماید; درباره گروهى از امت هاى پیشین مى گوید: ما آنها را گرفتار رنج و ناراحتى ساختیم شاید بیدار شوند و تسلیم گردند... «(فَلَمّا نَسُوا ما ذُکِّرُوا بِهِ فَتَحْنا عَلَیْهِمْ أَبْوابَ کُلِّ شَىْء حَتّى إِذا فَرِحُوا بِما أُوتُوا أَخَذْناهُمْ بَغْتَةً فَإِذا هُمْ مُبْلِسُونَ); هنگامى که آنچه را به آنها تذکر داده شده بود به فراموشى سپردند درهاى همه چیز (از نعمت ها) را به روى آنها گشودیم تا (کاملاً) خوشحال شدند (و به آن دل بستند) ناگهان آنها را گرفتیم (و سخت مجازات کردیم) و در این هنگام همگى مأیوس شدند».(1) در سوره اعراف آیه 182 و 183 نیز مى خوانیم: «(وَالَّذینَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیْثُ لا یَعْلَمُونَ * وَأُمْلى لَهُمْ إِنَّ کَیْدى مَتینٌ); و آنها که آیات ما را تکذیب کردند به تدریج از جایى که نمى دانند گرفتار مجازاتشان خواهیم کرد * و به آنها مهلت مى دهیم (تا مجازاتشان دردناک تر باشد) زیرا تدبیر من قوى (و حساب شده) است». در کتاب شریف کافى از امام صادق(علیه السلام) چنین نقل شده: «إِنَّ اللَّهَ إِذَا أَرَادَ بِعَبْد خَیْراً فَأَذْنَبَ ذَنْباً أَتْبَعَهُ بِنَقِمَة وَیُذَکِّرُهُ الاِْسْتِغْفَارَ وَإِذَا أَرَادَ بِعَبْد شَرّاً فَأَذْنَبَ ذَنْباً أَتْبَعَهُ بِنِعْمَة لِیُنْسِیَهُ الاِْسْتِغْفَارَ وَیَتَمَادَى بِهَا; هنگامى که خداوند نیکى بندگى را بخواهد، به هنگامى که گناهى انجام مى دهد او را گوشمالى مى دهد تا به یاد توبه بیفتد و هنگامى که بدى براى بنده اى (بر اثر اعمالش بخواهد) هنگامى که گناهى مى کند نعمتى به او مى بخشد تا استغفار را فراموش کند و به کار خود ادامه دهد و این همان چیزى است که خداوند متعال مى فرماید: «(سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیْثُ لا یَعْلَمُونَ) بِالنِّعَمِ عِنْدَ الْمَعَاصِی; ما آنها را تدریجا از آنجا که نمى دانند (به سوى عذاب) مى بریم با بخشیدن نعمت به هنگام گناه».(2) در اینجا این سؤال پیش مى آید که کار خداوند هدایت و بیدار ساختن است نه غافل کردن و گرفتار نمودن. در پاسخ به این سؤال باید به این نکته توجه داشت که توفیقات الهى بر اثر لیاقت هاست; گاه افرادى چنان مست و مغرور و سرکش مى شوند که هر گونه شایستگى هدایت را از دست مى دهند و در واقع اعمال آنهاست که آنها را آن قدر از خدا دور کرده که حتى لیاقت هشدار ندارند، بلکه به عکس مستحق مجازات هاى سنگین اند.(3) پی نوشت: (1). انعام، آیه 44. (2). کافى، ج 2، ص 452، ح 1. (3). سند گفتار حکیمانه: این سخن حکمت آمیز را آمدى در غررالحکم با تفاوتى آورده که نشان مى دهد از منبع دیگرى گرفته است و همچنین ابن جوزى در تذکرة الخواص. (مصادر نهج البلاغه، ج 4، ص 25). در کتاب تمام نهج البلاغه این جمله حکمت آمیز ضمن کلام مبسوطى که امیر مؤمنان على(علیه السلام) به شخص نیازمندى فرمود آمده است. (تمام نهج البلاغه، ص 556). #نهج_البلاغه @for_ghan_1401

🌺تأملی در نهج البلاغه :🌺 🍂حکمت ١۶٣: الْفَقْرُ، الْمَوْتُ الْأَكْبَرُ. ⚡️ ترجمه : فقر مرگ بزرگ تر است. 🔴 اسلام براى مسئله فقرزدایى اهمیت بسیار قائل است، زیرا فقر زمینه انواع انحرافات عقیدتى و اخلاقى را به ویژه در وجود افراد کم ظرفیت فراهم مى سازد. 💥انسان به هنگام مرگ حداقل از مشکلات این جهان آسوده مى شود در حالى که فقیرى که با فقر دست و پنجه نرم مى کند گویى پیوسته در حال جان دادن است. بنابراین همان گونه که ما به هنگام بیمارى و تهدید به مرگِ جسمانى به دنبال طبیب و درمان به هر سو مى رویم، به هنگامى که فقر دامان فرد یا جامعه را مى گیرد نیز باید براى نجات از آن تلاش و کوشش کنیم. #نهج_البلاغه https://eitaa.com/Fanose_Andishe

🌺تأملی در نهج البلاغه :🌺 🍂حکمت ١۶۴: مَنْ قَضَى حَقَّ مَنْ لاَ یَقْضِی حَقَّهُ فَقَدْ عَبَّدَهُ. ⚡️ ترجمه : هر کس حق کسى را ادا کند که او حقش را ادا نمى کند وى را برده خود ساخته است. 🔴 این کلام حضرت شبیه این روایت است که: «اَلاِْنْسانُ عَبْدُ الاْحْسانِ; انسان بنده احسان است». خوبی کردن در مقابل بدی های دیگران، آنان را عبد و تسلیم می‌کند و به بدی‌ها پایان می بخشد. #نهج_البلاغه https://eitaa.com/Fanose_Andishe

🌺تأملی در نهج البلاغه :🌺 🍂حکمت ١۶۵: لاَ طَاعَةَ لِمَخْلُوق فِي مَعْصِيَةِ الْخَالِقِ. ⚡️ ترجمه : اطاعت مخلوق در معصيت خالق روا نيست. 🔴 آن کس که اطاعت مخلوق را بر اطاعت خالق مقدم سازد در واقع مشرک است; یعنى گرفتار شرک عملى شده است. 🍁به همین دلیل فقها مى گویند اطاعت والدین و اطاعت زن از شوهر و مانند آن، تنها در صورتى مجاز یا لازم است که بر خلاف فرمان خدا نباشد. #نهج_البلاغه https://eitaa.com/Fanose_Andishe

🌺تأملی در نهج البلاغه :🌺 🍂حکمت ١۶٧: الِاعْجابُ يَمْنَعُ الِازْدِياد ⚡️ترجمه : خودپسندى مانع رشد و افزايش است. 🔴 از آثار سوء عُجب و خودپسندى این است که شخص اعمال زشت خود را نیک، و صفات رذیله خویش را حسنه مى پندارد و این بلاى بزرگى براى او مى شود; نه به اصلاح خویشتن مى پردازد و نه از گناهان خود توبه مى کند. در نتيجه، پیشرفتی نمی کند! #نهج_البلاغه https://eitaa.com/Fanose_Andishe

🌺تأملی در نهج البلاغه :🌺 🍂حکمت ١۶٨: الْأَمْرُ قَرِيبٌ، وَ الِاصْطِحَابُ قَلِيلٌ. ⚡️ ترجمه : مرگ نزديك است و مدّت همراهى (با مردم و مواهب دنيا) كوتاه. 🔴 اين حقيقتى است كه همگان آن را مى دانيم و آثار آن را همه روز با چشم مشاهده مى كنيم; ولی متأسفانه غالباً گرفتار غفلتيم، به پايان زندگى خود نمى انديشيم، توشه اى مناسب براى سفر پر خوف و خطر آخرت فراهم نمى سازيم. امام سجاد علیه السلام فرموده اند : بسیار تعجب است از کسانى که مرگ را (عملاً) انکار مى کنند در حالى که هر روز و شب، مردگان را مى بینند. #نهج_البلاغه https://eitaa.com/Fanose_Andishe

🌺تأملی در نهج البلاغه :🌺 🍂حکمت ١٧١: كَمْ مِنْ أَكْلَة مَنَعَتْ أَكَلاَت ⚡️ترجمه : بسيار مى شود كه يك وعده غذا (غذاى نامناسب) از وعده هاى فراوان غذا (غذاى خوب) جلوگيرى مى كند. 🔴 چه بسا انسان غذايى را كه دوست دارد بيش از حد تناول مى كند و بيمار مى شود و روزهاى متوالى يا ميل به غذا ندارد و يا اين كه طبيب، او را از غذاهاى مختلف چرب و شيرين باز مى دارد. بنابراين در هيچ كار نبايد افراط كرد كه اين افراط ممكن است او را از همان كار در آينده به كلى باز دارد. 🍃اين سخن ضرب المثلى است براى تمام كسانى كه در کاری راه افراط را پيش مى گيرند و این افراط، آنها را به کل از آن کار باز می‌دارد! #نهج_البلاغه https://eitaa.com/Fanose_Andishe

🌺تأملی در نهج البلاغه :🌺 🍂حکمت ١٧٧: اُزْجُرِ الْمُسِيءَ بِثَوَابِ الْمُحْسِنِ ⚡️ترجمه : گنهكار را با پاداش دادن به نيكوكار (تنبيه كن و) از گناه بازدار 🔴 یکی از راه‌های بازداشتن بدكاران از كار بد، اين است كه نيكوكاران را مورد تشويق قرار دهى. هنگامى كه بدكاران آن را ببينند، گروهى دست از كار بد مى كشند به اميد اين كه پاداش نيكوكاران نصيب آنها گردد. #نهج_البلاغه https://eitaa.com/Fanose_Andishe

🌺تأملی در نهج البلاغه :🌺 🍂حکمت ١٨٢: لَا خَيْرَ فِي الصَّمْتِ عَنِ الْحُكْمِ، كَمَا أَنَّهُ لَا خَيْرَ فِي الْقَوْلِ بِالْجَهْلِ. ⚡️ ترجمه : خاموش ماندن از گفتار حكمت آميز فايده اى ندارد، همان گونه كه سخن گفتن نابخردانه. 🔴 سكوت بهتر است يا سخن گفتن؟ 🍃آنجا كه انسان، حكيمانه و عاقلانه سخن بگويد فضيلت است و ترك آن رذيلت، و آنجا كه انسان جاهلانه و نابخردانه سخن بگويد رذيلت است و ترك آن فضيلت. 🍃به یقین سکوت از امر به معروف و نهى از منکر و از حکم به حق و از شهادت عادلانه و از اندرز و نصیحت هاى مخلصانه و از مشورت خردمندانه جزء رذایل و یا از گناهان کبیره است; ولى سخن گفتن به دروغ، غیبت، تهمت، اهانت، امر به منکر و نهى از معروف، شهادت به باطل و فضول کلام (سخنان بیجا و بى معنا) جزء رذایل اخلاقى یا از گناهان کبیره به شمار مى آید. #نهج_البلاغه https://eitaa.com/Fanose_Andishe

🌺تأملی در نهج البلاغه :🌺 🍂حکمت ١٨٧: الرَّحِيلُ وَشِيكٌ. ⚡️ ترجمه : كوچ كردن از دنيا، سريع است. 🔴 امام(عليه السلام) در اين عبارت بسيار كوتاه و پرمعنا از بى وفايى و كوتاهى عمر دنيا سخن مى گويد. گويى تا چشم بر هم زنى، كودكان جوان و جوانان پير و پيران از صحنه خارج مى شوند. 💥انسان عاقل، به دنیایی که موقت و زودگذر است، به سرعت پایان می‌پذیرد دل نمی بندد و از فرصت کوتاهِ دنیا برای آباد کردن آخرت ابدی بهره می گیرد..... #نهج_البلاغه https://eitaa.com/Fanose_Andishe