فیلم فرستاده/ ۱۹۸۳
کارگردان: پرویز صیاد
بازیگران: پرویز صیاد، هوشنگ توزیع، مری آپیک، کامران نوزاد
اولین فیلمهای مطرح ضد ایرانی را ایرانیهای مهاجرت کرده ساختند و به نوعی چراغ اول را روشن کردند. پرویز صیاد که در سینمای پیش از انقلاب هم با کاراکتر صمد شناخته میشد، پس از خروج از کشور، تلاش میکند فعالیت سینماییاش را ادامه دهد. او برای تثبیت جایگاهش در آمریکا، باید اقدامی موثر انجام میداد و چه کاری بهتر از ساخت یک فیلم ضد ایرانی.
صیاد در فیلم «فرستاده»، قصه یک ایرانی مذهبی را روایت میکند که بهوسیله سران جمهوری اسلامی ایران به آمریکا فرستاده میشود تا علیاکبر طباطبایی، یکی از ساواکیهایی که در واشنگتن زندگی میکند، را ترور کند. اما این شخص پیش از اقدام، بهوسیله فرد دیگری ترور میشود و اتفاقات دیگری پیش میآید.
فیلم بهدلیل همان نگاه ضد ایرانی و ضد انقلابیاش، خیلی زود در آمریکا و غرب مورد توجه قرار میگیرد و حتی جشنوارههای سینمایی معتبری چون لوکارنو و برلین هم حسابی تحویلش میگیرند.
#فرستاده
💠 https://eitaa.com/Film_studies
«فرستاده» در سال ۱۹۸۲ یعنی سه سال پس از انقلاب، به صورت مستقل، توسط گروه کوچک پرویز صیاد و رضا آریا (در مقام سرمایهگذار و فیلمبردار) ساخته شد. اما همین فیلم کوچک در مجامع بینالمللی اثر تبلیغاتی فوقالعاده سوئی، برای نظام جمهوری اسلامی در دهه هشتاد داشت.
این فیلم طی یک هفته در شهریور و مهر ۱۳۷۱، پس از ماجرای میکونوس، بیش از ۵ بار از شبکه چهارم بیبیسی و بیش از ۱۲ بار از ZDF آلمان پخش میشود. در واقع توقیف بیهوده اموال صیاد در ایران، یک هزینه کلان سیاسی برای ایران در پی داشت.
از سوی دیگر کشوری با شرایط ملتهب در سالهای آغازین انقلاب، وقتی در مقابل خطر بزرگترین رویداد تروریستی قرن قرار دارد و بیش از هفده هزار از شهروندانش در کمتر از یک دهه توسط سازمان مجاهدین خلق ترور میشوند، چگونه میتواند صادرکننده تروریسم و قتل شهروندان مخالفش باشد؟
#فرستاده
💠 https://eitaa.com/Film_studies
پس از شکل گیری انقلاب، گروههای مخالف با حکومت مستقر از ایران گریختند و اقدام به تسویه حسابهای سیاسی با یکدیگر کردند. در این تسویه حسابهای داخلی گروههای اپوزیسون، از جمله مشروطهخواهان نزدیک به ملی – مذهبیها و سلطنت طلبان، جدالی خونین با یکدیگر داشتند و صیاد از این مجادلات بهره فراوانی برد و نوک پیکان انتقادات را بابت تسویه حسابهای سیاسی داخلی گروههای اپوزیسیون، متوجه ایران کرد.
این فیلم در تروریست نشان دادن ایدئولوژی انقلابی تبدیل به سمبل شد و در بطن درام، ریشههای مذهبی نیز چاشنی رفتار تروریستی انقلابیون میشود. مسلمی به محض ورود شروع به نماز خواندن میکند و همین صحنه نماز خواندن، سی سال بعد،در سریال سرزمین مادری(homeland) مورد استفاده نمایشی قرار میگیرد. روایت سریال سرزمین مادری درباره سربازی آمریکایی است که از پس 5 اسارت ، ازعراق بازگشته و توسط تروریستی ایرانی وابسته به دولت ایران هدایت میشود.
هر نشانهای که مربوط به تروریست بودن ایرانیهاست و در فیلمهای آمریکایی استفاده میشود،در فیلم فرستاده تالیف شد.عمده نشانههای ایدئولوژیک پرسوناژ تروریست، المانهای مذهبی هستند و داود مسلمی (هوشنگ توزیع) بیشتر از آنکه شبیه انقلابیون باشد، تیپیکال به اعضای سازمان مجاهدین خلق شباهت دارد و هیچ شباهت ایدئولوژیکی به انقلابیون ندارد.
#فرستاده
💠 https://eitaa.com/Film_studies
فیلم یک روایت یک خطی است و بستر فیلم بیشتر به مجادله لفظی ملیحه (مری آپیک)، خواهرزن سرهنگ ساواکی با داود مسلمی میپردازد، تا ضد قهرمان انقلابی را در اندیشیدن و کنشگری، مستحیل کند به همین دلیل، ساختار و جزئیات فیلم بسیار گل درشت است و جنبه تبلیغاتی پیدا میکند.
جهان در دهه هشتاد تشنه تصویری از ایران پس از انقلاب است و فیلم در جشنواره برلین و سپس لوکارنو بشدت مورد توجه قرار میگیرد.دنیا منتظر جزئیاتی دقیقی از تحولات ایران است و یک ایرانی در نخستین گام تحولات سیاسی داخل کشورش را به صورتی تفسیر میکرد که انقلاب 1979 هیچ تفاوت ماهوی با طالبان، القاعده و داعش ندارد و بواسطه قصه و شخصیت اصلی اصرار دارد که انقلاب 1979 هیچ خروجی قابل ملاحظهای غیر از ترور واشاعه فرهنگ تروریسم نخواهد داشت. حال آنکه در چنین شرایط ملتهبی، شهروندان ایران توسط سازمان مجاهدین خلق در خیابانهای تهران در دهه شصت ترور میشدند.
نکته جالب اینجاست که تلویزیون ZDF آلمان پس از رویدادهای رستوران میکونوس به دفعات متعدد این فیلم را نمایش داد.
در اواخر دهه شصت و اوایل دهه هفتاد که تسویه حسابهای داخلی میان سران اپوزیسون شدت گرفت، گروههای سیاسی مخالف انگشت توجه را به سوی ایران گرفته بودند و فیلم «فرستاده» سند معتبری برای نسبت دادن مسئله کنشهای تروریستی به ایران محسوب میشد. گویی که اروپاییها سند معتبری را برای محکوم کردن ایران، از قبل پیدا کرده بودند.
#فرستاده
💠 https://eitaa.com/Film_studies
قبل از هر تحلیلی باید پرسید چرا این فیلم را پرویز صیاد ساخت؟
چراکه در دهه هشتاد هر سینماگری که متوجه میشد، پرویز صیاد در خارج از کشور، فیلمی علیه ایران ساخته، انگشت تعجب به دهان میگزید. کسانی که پرویز صیاد را بواسطه آثارش میشناسند، آگاه هستند که صیاد در مجموعه فیلمهای صمد، مخالفتهای سیاسی خود را نسبت به حکومت پهلوی به نمایش میگذاشت و فیلم «بنبست»، اعتراضیترین و سیاسیترین اثرش، در مواجه با رژیم سابق به صورت صریحتری ساخته شد. چرا «پرویز صیاد» دست به ساخت فیلمی علیه حکومت انقلابی زد؟ این بزرگترین سوالی است که در محافل سینمایی – هنری نمیتوان جوابی برای آن یافت و پاسخ آن را باید در میان حرفهای درگوشی اهالی هنر جستجو کرد.
#فرستاده
💠 https://eitaa.com/Film_studies
سینما ویژه
بازنمایی انقلاب در سینمای هالیوود
نشست اول
اکران و نقد
فیلم سینمایی فرستاده
سال انتشار: ۱۹۸۳
نویسنده: حسام کوثر
کارگردان: پرویز صیاد
زمان: ۱۱ مهرماه ۱۴۰۲
مکان: سینما اشراق
#سینما_ویژه
#فرستاده
💠 https://eitaa.com/Film_studies