#آشنایی_با_اصطلاحات_فیلم
قسمت 4⃣
📎بخش_اول
✅ ژانر #وسترن
📌 شناخت مولفههای اصلی گونههای مختلف سینمای داستانی به مخاطب کمک میکند که فیلمها را براساس ظرفیتها و زمینه هنری خاص خودشان مورد ارزیابی قرار دهد. به همین دلیل در این پرونده نیز به معرفی ژانر دیگری در سینما می پردازیم تا موجب شناخت بیشتر ببینندگان فیلم شود.
📌وسترن، ژانری هنری است که در فیلم، تلویزیون، رادیو، ادبیات، نقاشی و سایر هنرهای تجسمی مورد استفاده قرار میگیرد. داستانهای این ژانر بیشتر در نیمه دوم قرن ۱۹ میلادی و در آمریکای قدیم و پس از نبرد آلامو در سال ۱۸۳۶ و به ویژه پس از پایان جنگ داخلی آمریکا در سال ۱۸۶۵ و کشتار زانوی زخمی در سال ۱۸۹۰ اتفاق میافتد.
📌در کنار موسیقی جاز و ادبیات قرن بیستم، وسترن اصیل ترین فرم هنری زاده شده در ایالات متحده آمریکا است. فرمی که پیش از تولد سینما، در قالب ادبیات عامه پسند و پاورقیها و همزمان با شکلگیری این سرزمین، آغاز به روایت سینمایی شکلگیری تمدن و غلبه سلطه طلبانه آن بر شیوههای سنتی زندگی ساکنان و مالکان اصلی این سرزمین کرد و با سرقت بزرگ قطار بود که تماشاگران حیرتزده آغاز هزاره جذابیت و افسون مقاومت ناپذیر سینما را درک کردند.
📌بعضی اعتقاد دارند که وسترن اصیلترین گونه و مادر ژانرها است. با وسترن است که سینما آغاز میشود و مفهوم «حرکت» به مثابه جوهر سینما را مبنای روایت و سازمان خود قرار میدهد. به قول آندره بازن، نظریهپرداز بزرگ سینما، اگر سینما یعنی حرکت، پس وسترن عالیترین مصداق سینما و مظهر و عصاره آن است. هیچ فرم هنری دیگری همچون وسترن نتوانست با معدودترین و کم شمارترین کلیشهها دههها کار کند و هربار نامکررتر و بکرتر جلوه کند. وسترن، محبوبترین ژانر سینمای هالیوود از اوایل قرن بیستم تا دهه ۶۰ میلادی بود.
📌مطابق اظهارنظر مشهور جیمز کیتزز، سینمای وسترن بیش از آنکه به مقابله دو قطب خیر و شر اختصاص داشته باشد، گونهای سینمایی برای نمایش تعارض طبیعت وحشی با تمدن شهرنشینی است که در دل این تعارض به نمایش تضادهای دیگری هم میپردازد. مسائلی مانند اختیار، مسئولیت، حب نفس، اخلاق، بیسوادی و مهمتر از همه کشت و کشتار بیابانی، مهمترین موضوعات این گونه سینمایی را تشکیل میدهند. به لحاظ تاریخی، از فیلم صامت «سرقت بزرگ قطار» محصول ۱۹۰۳، ساخته ادوین اس پورتر، به عنوان نخستین فیلم ژانر وسترن یاد میکنند.
📌با این همه، احتمالا مهمترین مولفه گونه سینمایی وسترن را باید قهرمانی بدانیم که یک مرد گاوچران (با همان ویژگیهای ثابتی که از کابویها میشناسیم) است. به لحاظ پرداخت شخصیتی، قهرمان سینمای وسترن معمولاً فردی تنها و متکی به خود است که مسئولیتپذیری و پایبندی به اخلاقیات از خصایص بارز شخصیتش به شمار میرود.
🌿 @GeraFilm1
#آشنایی_با_اصطلاحات_فیلم
قسمت 4⃣
📎بخش_دوم
✅ ژانر #وسترن
📌ویژگیهای دیگری از جمله دوری کردن از پیوند ازدواج، گذشته مجرمانه، و بازگشت از بازنشستگی هم، اگرچه ضروری و همیشگی نیستند، اما در طول تاریخ معمولاً برای قهرمان فیلمهای وسترن پرتکرار بوده است. اقشار موجود در فیلمهای وسترن نیز به وضوح از ساختار طبقاتی جوامع آمریکایی در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم متاثر شدهاند و اساساً گروههایی مانند کشاورزان، افسران سواره نظام، معدنداران، شکارچیان، جویندگان طلا، پیرمردان نمونهوار فیلمهای وسترن، کلانتر، زورگویان قلدرمنش و… را دربرمیگیرند.
📌عنصر دیگری که فیلمهای گونه وسترن را از سایر گونهها متمایز میکند، لوکیشن و به طور کلی عنصر مکانی و شیوه طراحی صحنه آنهاست. عناصری مانند جلگه، دره، تپههای کوتاه، صحرا، بیابان، مزارع، بازارهای محلی، قمارخانه، شهرکهای کوچک با یک خیابان مرکزی و وسایل حمل و نقل خاصی مانند دلیجان و واگنهای قطار در اغلب فیلمهای وسترن پررنگ هستند.
📌قصه فیلمهای وسترن نیز اصولاً در خلال یک سفر جستجوگرانه روایت میشود که طی آن قهرمان قصه و همراهانش به دل طبیعت وحشی میزنند. در دل این سفر، فراز و نشیبهای مختلفی هم به وقوع میپیوندد که از مهمترین آنها میتوان به دوئل یا مبارزه نفر به نفر اشاره کرد. شکل متفاوت طراحی لباس هم، که ریشه در همان فرهنگ آمریکایی کابویی دارد، از دیگر عناصر مهم ژانر وسترن محسوب میشود.
📌نکته مهمی که در تاریخچه بیش از صد ساله فیلمهای وسترن به وضوح جلب توجه میکند، افزایش میزان نمایش خشونت در آثار این گونه سینمایی در دهه ۱۹۷۰ است. احتمالاً درخشانترین نمونه وسترن در تاریخ را باید مجموعه به یاد ماندنی «خوب، بد، زشت» ساخته سرجیو لئونه بدانیم که سومین فیلم از سهگانه دلار این کارگردان است و جزو زیرگونهای موسوم به وسترن اسپاگتی دستهبندی میشود.
📌همچنین «دلیجان» محصول ۱۹۳۹ و «جویندگان» محصول ۱۹۵۶ساخته جان فورد، از نمونههای خالص ژانر وسترن در تاریخ است. «نابخشوده» ساخته کلینت ایستوود (۱۹۹۲) و «۳:۱۰ به یوما» ساخته جیمز منگولد (۲۰۰۷) نیز از نمونههای متاخر موفق سینمای وسترن محسوب میشوند (با اینکه این فیلم بازسازی اثر دلمر دیویس در سال ۱۹۵۷ بود) تنوع این ژانر به حدی است که برخی منابع تا ۲۰ زیرگونه مختلف را هم برای آن برشمردهاند. بالطبع این ژانر، با توجه به ویژگیهای خاص بومیاش، نمیتواند در کشوری مانند ایران که فرهنگ و مردمانی کاملاً متفاوت دارد، رایج شود.
📌با این حال، ابراهیم حاتمیکیا، به عنوان یکی از مهمترین فیلمسازان پس از انقلاب، بارها از علاقهاش به گونه وسترن و الهامی که از این ژانر سینمایی در فیلمهایش گرفته، سخن گفته است. فیلم «همه چیز برای فروش»، محصول ۱۳۹۱ به کارگردانی امیر ثقفی نیز از معدود فیلمهای ایرانی به شمار میرود که وسترن را الهامبخش خود قرار داده است.
🌿 @GeraFilm1