چگونه ممکن است بهشت و جهنم که باید همه انسان‌ها و ... را در خود جای دهد در درون همین دنیای مادی باشد؛ حال آنکه دنیای مادی محدود است؟ و آیا مادی بودن با جاودانه بودن سازگار است؟ ✍️پاسخ 1️⃣مقصود از دنیای مادی، صرفاً کرۀ زمین نیست. بلکه تمام عوالم مادی را در بر میگیرد. 2️⃣قرآن کریم در توصیف بهشت می فرماید: «... جَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقينَ» (آل عمران، 133) بدین معنا که وسعت بهشت به اندازه آسمانها ـ نه صرفاً آسمان دنیای زمینی ـ و زمین است. 3️⃣تحقیقات ستاره شناسان نشان می دهد که صدها میلیارد کهکشان در نظام مادی وجود دارد و هنوز تعداد دقیق آنها مشخص نیست (سایت نجوم ایران) و البته بشر امروز نمی‌تواند ادعا کند که تمام عوالم مادی را شناخته است. 4️⃣بنابراین، هرچند نظام مادی، محدودیت دارد، ولی نظام مادی منحصر به کرۀ زمین نیست تا این محدودیت برای وجود بهشت و جهنم _ که باید گنجایش تمام انسان‌ها و باغها و ... را داشته باشد _ در آنها، مشکل ساز شود. 5️⃣ مادی بودن، به این معنا نیست که حتماً عمر محدودی داشته باشد و جاودانه نباشد. بنابراین، مشکلی نیست اگر بگوییم که بهشت و جهنم در عین حالی که مادی هستند، ولی جاودانه هستند. #معاد #بهشت #جهنم 🔰بیانات استاد دکتر محمدحسین فاریاب دکترای کلام اسلامی