💠 امانت الهی
🔹 از اعضا و جوارح انسان سؤال نمی كنند برای اینكه اینها مسئولعنه اند، مسئول خود انسان است! نه سر انسان، نه دست انسان، نه چشم و گوش انسان، نه ریه و روده انسان، خود انسان است! خود انسان همان #فؤاد اوست. خب اگر خود انسان مسئول است دیگر نمی تواند مسئول عنه باشد، از خود انسان سؤال می كنند خودت را چه كردی این است معنایش یا ما دوتا خود داریم؟ یك #خود_حیوانی داریم كه با او داریم زندگی می كنیم و یك #خود_الهی داریم كه ﴿نَفَخْتُ فِیهِ مِن رُّوحِی﴾[1] این ضمیر متكلّم وحده ﴿رُّوحِی﴾ برای خداست، این روح به آنجا بر می گردد.
🔹 این خودِ حیوانی ما كه وهم و خیال است حیوانات هم دارند، شهوت و غضب است حیوانات هم دارند، این سیرك بازی ها و تمرین های طنزآمیزی كه بعضی از انسان ها دارند قوی ترش را شما می بینید درباره حیوانات به كار می برند، آنها هم قابل تعلیم و تربیت این چنینی هستند. ما یك #خود_حیوانی داریم كه در سوره مباركه «آلعمران» مشخص شد، فرمود هر وقت صحبت جبهه و جنگ و #حفظ_نظام می شود اینها فقط به فكر خودشان اند ﴿أَهَمَّتْهُمْ أَنْفُسُهُمْ﴾[2] همین هایی كه قرآن می فرماید اینها فقط به فكر خودشان اند، در سوره «حشر» فرمود اینها خودشان را فراموش كردند ﴿لاَ تَكُونُوا كَالَّذِینَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ﴾[3] معلوم می شود ما دوتا خود داریم؛ یك #خود_الهی داریم كه امانت خداست برای ما نیست، یك #خود_حیوانی داریم كه ماییم و مكلّف هستیم.
🔹 اینكه در تعبیرات قرآن كریم آمده است اینها به خودشان #ظلم كردند، در بحث های قبل هم داشتیم كه ظالم و مظلوم دو لفظ است دو مفهوم است الاّ ولابد دو مصداق می خواهد. عالِم و معلوم دو لفظ است دو مفهوم است ممكن است یك مصداق بخواهد شخص به خودش عالم باشد، اما شخص به خودش ظالم باشد مستحیل است؛ زیرا ظالم حدّی دارد، مظلوم محدوده ای دارد، هر كس از حدّ خودش پا درازتر كند وارد گلیم دیگری بشود این را ظلم می گویند، تجاوز از حد است. ما دو خود داریم یك خود حیوانی كه همین عادی است و درك می كنیم و تكلیف هم با همین است، یك خود الهی داریم كه #امانة_الله است و برای ما نیست، آن چراغی است كه خدا به ما داد تا ما با او راه را ببینیم و چاه را تشخیص بدهیم. اگر بر خلاف دستور الهی انجام دادیم به او ظلم كردیم و اگر بر خلاف دستور الهی انجام دادیم در قیامت ما را به محكمه می آورند می گویند با او چه كردی این فؤادی كه من به تو دادم با او چه كردی؟ «كان الإنسان عن السمع مسئولا، عن البصر مسئولا، عن الفؤاد مسئولا» گاهی انسان به #فؤاد ظلم می كند می شود ﴿وَلكِنْ أَنْفُسَهُمْ یظْلِمُونَ﴾[4] گاهی باید پاسخ بدهد كه در این ﴿رُّوحِی﴾ كه به یا اضافه شده #روح_الله است، روح الله را به ما تملیك نكردند، به ما امانت دادند، این چراغ را خدا روشن كرد كه ما با این چراغ راه را ببینیم و راه را طی كنیم. به ما می گویند چرا این فتیله را پایین كشیدی ﴿قَدْ خَابَ مَن دَسَّاهَا﴾[5] به ما می گویند چرا این چراغ را دفن كردی ﴿قَدْ خَابَ مَن دَسَّاهَا﴾ به ما می گویند چرا از نورش استفاده نكردی ﴿كُلُّ أُوْلئِكَ﴾[6] یعنی «كلّ واحد من السمع و البصر و الفؤاد یكون مسئولاًعنه و یصیر الانسان مسئولاً عن السمع عن البصر عن الفؤاد» حالا روشن شد كه ما هر كار خلافی كه انجام می دهیم ـ گذشته از اینكه اعضا و جوارح شاهدند ـ داریم به آن روحی كه #روح_الله است خیانت می كنیم، ظلم می كنیم، آن وقت از ما سؤال می كنند كه این روح را چه كار كردی؟!
[1] . سوره حجر، آیه 29؛ سوره ص، آیه 72.
[2] . سوره آلعمران، آیه 154.
[3] . سوره حشر، آیه 19.
[4] . سوره آلعمران، آیه 117.
[5] . سوره شمس، آیه 10.
[6] . سوره اسراء، آیه 36.
#چراغ_الهی
#ظلم_به_خود
#مسئول
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی