🔷🔷🔷 نتیجه ی اعتماد به شیطان 1
محمد مصدق که در دوران نخست‌وزیری خود به دلیل اشتباهات سیاسی و عدم آشنایی با معادلات جهانی، بارها کوشید خود را به امریکا نزدیک کند اما هر بار توسط امریکا تحقیر شده و مورد بی‌اعتنایی قرار گرفت.در ادامه اسنادی از این تعاملات آورده می‌شود.
🔷🔷 دکتر مصدق در روز چهاردهم مهرماه1330 طی سفری که به شورای امنیت سازمان ملل متحد برای پاسخگویی به شکایت انگلیس داشت، به ترومن، رئیس‌جمهور امریکا اظهار داشت: «ما سیصد-چهارصد میلیون تومان کسر بودجه داریم؛ شما چگونه انتظار دارید ملتی با این کسر بودجه بتواند امنیت و نظامات را در کشور خود حفظ کند» ترومن با بی‌توجهی به اظهار مصدق به او گفت:«اچسن با شما صحبت خواهد کرد!» در طول مدت اقامت مصدق در امریکا، وی کوشید تا نظر مقامات امریکایی را به خود جلب کند اما هر بار که درخواستی می‌کرد با بی‌توجهی آنان مواجه می‌شد.
🔷 یکی دیگر از درخواست‌های مصدق که نه تنها با بی‌اعتنایی امریکا مواجه شد، بلکه در تاریخ ایران به عنوان سند حقارت مصدق در برابر امریکا شناخته می‌شود، نامه مصدق به رئیس‌جمهور امریکا برای دریافت وام بود.
مصدق پیش از ترک امریکا در نامه‌ای به ترومن، درخواست وام را تکرار کرده و نوشته بود: «مقصود گرفتن هدیه و کمک بلاعوض نیست و هر کارگشائی که بفرمایید از اولین برداشت عایدات نفت ما استرداد خواهد شد.»
این نامه به قدری خفت‌بار بود که روزنامه "داد" در شماره 23 آبان 1330، پس از اولین نامه مصدق به ترومن نوشت: «دکتر مصدق شخصا نامه‌ای خصوصی برای ترومن فرستاده و در آن تقاضای کمک مالی امریکا به ایران را داده است. گفته می‌شود شاید متن این نامه از طرف رئیس جمهور امریکا منتشر شود و یک نامه "خفت‌آور" برای ملت ایران محسوب شود.»
🔷 مصدق هنگام تسلیم این نامه‌ها به هندرسون، سفیر امریکا، گفته بود: «اگر امریکا مایل باشد، ایران آماده و علاقمند است در ازای کمک امریکا، تمام نفتی را که در حال حاضر موجود دارد با 50 درصد تخفیف به امریکا بفروشد.» اما امریکایی‌ها در پاسخ به درخواست مصدق، اظهار داشتند: «ایران می‌تواند با راه‌اندازی صنعت نفت خود نیازهای مالی کشورش را تأمین کند.»
🔷 او در آخرین تلاش‌ها برای جلب نظر امریکا و دریافت وام، در اواخر سال 1331، از هندرسون، سفیر آمریكا در ایران خواست تقاضا برای خرید 100 هزار تن شکر را به دولت امریکا اطلاع دهد، اما پاسخ هندرسون منفی بود. مصدق وقتی جواب منفی را دریافت کرد، عاجزانه از سفیر آمریکا پرسید: «به عقیده شما من چه باید بکنم؟»
پی نوشت: نگاهی به کارنامه سیاسی دکتر محمد مصدق، جلال متینی، شرکت کتاب. چاپ اول 1384. ص 266
هندرسون به آ چسون، تلگراف، 2848، 29 ژانویه 1952
نگاهی به کارنامه سیاسی دکتر محمد مصدق،ص 267
پیشین، ص 273
هندرسون به دالس. تلگراف شماره، 3898. 4 اوریل 1953
#کودتای_28_مرداد
#مصدق
#مرکز_اسناد_انقلاب_اسلامي
#ادامه_دارد
🔷🔷🔷 نتیجه ی اعتماد به شیطان 2
مصدق در 7 خرداد 1332، باز هم درخواست وام از امریکا را مطرح کرده و در نامه‌ای به آیزنهاور نوشت: «ملت ایران امیدوار است كه با مساعدت و همراهی دولت آمریكا موانعی كه در راه فروش نفت ایجاد شده برطرف شود و چنانچه رفع موانع مزبور برای آن دولت مقدور نیست كمک‌های اقتصادی موثری فرمایند تا ایران بتواند از سایر منابع خود استفاده كند. در خاتمه توجه موافق و اثربخش آن حضرت را به وضع خطرناک فعلی ایران جلب نموده و یقین دارم كه تمام نكات این پیام را با اهمیتی كه شایسته است تلقی خواهند فرمود.»
🔷🔷 آیزنهاور در 12 تیر 1332 طی نامه‌ای به درخواست مصدق جواب منفی داد .
روز 25 ژوئن یعنی یک هفته قبل از این‌که رئیس جمهور امریکا، به نامه مصدق پاسخ دهد، جان فوستردالس، وزیر خارجه در جلسه بررسی نهایی عملیات مربوط به ایران، طرح کرمیت روزولت را برای براندازی دولت مصدق تصویب کرده بود.
🔷 مقامات امریکا با توجه به ضعف مصدق در برابر آن‌ها و نامه‌های توام با خواهش او به امریکاییان، درصدد برآمدند تا موضوع این نامه‌ها را علنی کنند. از این‌رو سفارت امریکا به وزارت امورخارجه ایران اطلاع داد از آنجا که خبرگزاری آسوشیتدپرس خلاصه‌ای از این نامه‌ها را به دست آورده است، بهتر است اصل نامه‌ها به طور همزمان در تهران و واشنگتن منتشر شود. مصدق چاره‌ای جز پذیرفتن این پیشنهاد نداشت. از این‌رو در 20 تیر 1332 متن نامه‌های تبادل شده بین مصدق و آیزنهاور در دی ماه 1331 و خرداد و تیر 1332 منتشر شد و انتشار این نامه‌ها ضربه سنگینی بر حیثیت سیاسی مصدق وارد کرد.
🔷 مصدق بعد از این جریان، در روز 19 مرداد 1332 با ارسال تلگرافی به اللهیار صالح، سفیر ایران در ایالات متحده، درخواست ملاقات با کفیل یا معاون امور خارجه امریکا برای مذاکره را داد. اما مقامات مذکور حاضر به مذاکره با نماینده مصدق نشدند. در نهایت او در تاریخ 20 مرداد 1332 سعی کرد تا با قائم مقام بایرود معاون وزارت خارجه امریکا دیدار و گفتگو کند که در این گفتگو نیز مقامات امریکایی اهمیتی به درخواست مصدق ندادند.
🔷 روز 27 مرداد 1332، هندرسن به ملاقات مصدق رفت و او را تهدید كرد که اگر خیابان‌ها از تجمع مردم خالی نشود، تمام آمریكائیان به كشورشان بازخواهند گشت. مصدق به سفیر آمریكا گفت: «جناب آقای سفیر من از شما می‌خواهم این كار را نكنید. اجازه بدهید رئیس پلیس را بخواهم. من ترتیبی خواهم داد كه هم‌میهنان شما را كاملا محافظت كنند.»
اما هندرسون در جواب مصدق گفته بود: «دولت امریکا دیگر نمی‌تواند حکومت او را به رسمیت بشناسد و به عنوان یک نخست‌وزیر قانونی با وی معامله کند.»
🔷 پی نوشت : رفتارشناسی آمریكا در قبال نهضت ملی ایران، محمد حسین جمشیدی تهران: مركز اسناد انقلاب اسلامی، ص 242.
خاطرات و تأملات دکتر محمد مصدق، به کوشش ایرج افشار. انتشارات علمی. ص 183
كرمیت روزمان، كودتا در كودتا، تهران: جاما، ص 197.
رفتارشناسی آمریكا در قبال نهضت ملی ایران، محمد حسین جمشید، تهران: مركز اسناد انقلاب اسلامی،ص 174
#کودتای_28_مرداد
#مصدق
#مرکز_اسناد_انقلاب_اسلامي