#یادداشت_تمدنی
#بازنشر
🖊اربعین و «الهیات خدمت» (رویکرد تمدنی) | حجتالاسلام #دکتر_بابایی
🌀نظام ارتباطی «زائر ـ خادم» در #اربعین، دو عنصر کلیدی در مطالعات اجتماعیِ جهان اسلام پیش روی ما قرار میدهد: عنصر «زیارت»، و عنصر «خدمت». آنچه در این یادداشت کوتاه به آن اشاره میکنم موضوع «خدمت» در اربعین و ابعاد انسانی و جهانی آن در وضعیت کنونی دنیای اسلام است. تعبیر «#الهیات_خدمت» (theology of service) پیش از این در الهیات مسیحی مخصوصا در کلیسای کاتولیک در نسبت با خدا (خدمت به خدا) و خلق (خدمت به خلق) مطرح بوده است. در ادبیات جدید نیز موضوع «خدمت» را میتوان در اخلاق کاربردی (در تعریف «حرفه» به مثابه شغلی که «آرمان خدمت» داشته باشد) و در معنویتشناسی و معنویتهای نوظهور (داعیهی اخلاق اجتماعی در معنویتگرایی جدید و وجود نوعی از خودارضایی اخلاقی در آن) دنبال کرد.
🔹اما «الهیات خدمت» در تفکر اسلامی را میتوان هم در خدمت به خدا (قو علی خدمتک جوارحی)، هم در خدمت به دین، و هم در خدمت به انسان؛ مثل خدمت به امام (المواظبه علی خدمه الامام)، خدمت به پدر و مادر (در دعای 24 صحیفه سجادیه)، خدمت به عالم (احق الناس بالخدمه العالم)، خدمت به برادران دینی (اشرف العباده خدمتک اخوانک المومنین)، و خدمت به میهمان و غیره، جستجو کرد و به لحاظ نظری نیز نسبت بین «خدمت و معنویت» (اقتضائات و کارکردهای معنوی خدمت)، «خدمت و عزت» (اینکه خدمت نه به ذلت بلکه به عزت فرد میانجامد)، «خدمت و عدالت» (اینکه خدمت مناسبات عادلانه و برابریهای اجتماعی را موجب میگردد)، را تحلیل کرد، لیکن آنچه که من در این نوشته کوتاه بدان اشاره میکنم رابطه بین «خدمت و همبستگی» در فرهنگ اربعین و آوردههای اجتماعی و احیانا تمدنیِ آن است.
🔸نظام ارزشیِ «خدمت» در اربعین، اولا برخوردار از «خلوص خدمت» است (یعنی خدمت در برابر خدمت نیست، بلکه خدمت برای عشق است)، ثانیا خدمت به همه است (همه فارغ از دستهبندیهای فرهنگی، قومی، و حتی مذهبی مشمول خدمت هستند)، ثالثا خدمت همه جانبه است و همه زندگیِ خادم، حتی سایۀ شخص خادم (خدمت سایه) از جمله نذر و نذورات فرد خادم و در خدمت زوار قرار میگیرد.
🔹بر خلاف آنچه که در تاریخ خدمت تبشیریها در مسیحیت بوده که خدمت در آن راهی بوده است برای توسعه استعمار غرب، خدمت در اربعین امری معنوی، اخلاقی، و انسانی است که جامعه اربعینی را به خوشهای از نیکیهای متراکم و بلکه «خیر بزرگ جهانی» بدل میکند و آن را به آستانههای تمدن نزدیکتر میکند (تأمل کنید در آیۀ « مَثَلُ الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِي كُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ وَاللَّهُ يُضَاعِفُ لِمَنْ يَشَاءُ»). این خوشههای انباشته از نیکی و خیر، که همه خیر بودن آن را به زبان فطرت فهم و درک میکنند (اساسا زبان خدمت زبان فطرت است)، نوعی از یگانگی و توحید اجتماعی را ایجاد میکند و این بار به جای آنکه تقریب مذاهب و یا گفتگوی بینالادیان در سالنهای تشریفات معطل بماند، در موکبهای حسینی توسعه مییابد.
🔸بدینسان به نظر میرسد اگر الگوی «خدمت» و الهیات پشتیبان آن را بتوان به یک نظریه و یا به یک مدل ارتباطی در مناسبات انسانی و اسلامی تبدیل کرد میتوان زمینه را برای تحول اخلاقی و ترقی تمدنی در میان مسلمانان از بالکان تا بنگال و از شرق تا غرب فراهم نمود و افقهای جدیدی را فراروی انسان معاصر بازگشود.
❇️در این میان به نظر ضرورت دارد که نخبگان و کنشگران تمدنی در جهان اسلام نسبت به سرمایههای تمدنی در جهان اسلام (مانند حج و اربعین) بیش از پیش اعتنا بورزند و نسبت به سرمایههای تمدنی دنیای اسلام بهوش باشند که آنها در حصار دولتهای عراق و عربستان نماند و تصمیم در بارۀ اکنون و آیندهی این سرمایهها نیز نه به دست سیاستمداران بلکه به دست عالمان و دانشمندان دنیای اسلام تعریف و تعیین شود.
https://eitaa.com/Habibollah_Babai
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
💢 آمنا | سامانه تمدن اسلامی
🌐http://amena.bou.ac.ir
📱https://eitaa.com/AmenaNews
Globalization of Transnational Religious Capacities.pdf
حجم:
283.3K
#مقاله
📃 Globalization of Transnational Religious Capacities: A Strategy Towards the Islamic Ummah: Investigating the Great Arba’in Religious Event | Ehsan Amini Baghbaderani
🔖جهانی شدن ظرفیتهای دینی فراملی: راهبردی به سوی امت اسلامی: بررسی واقعه بزرگ مذهبی #اربعین
📙 Transnational Islam and Muslim Politics: Policies, Identities, and Ideologies
🏬 ISTANBUL UNIVERSITY PRESS
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
https://eitaa.com/Habibollah_Babai
💢 آمنا | سامانه تمدن اسلامی
🌐http://amena.bou.ac.ir
📲https://eitaa.com/AmenaNews
#مقاله
📃 Globalization of Transnational Religious Capacities: A Strategy Towards the Islamic Ummah: Investigating the Great Arba’in Religious Event
🔖جهانی شدن ظرفیتهای دینی فراملی: راهبردی به سوی امت اسلامی: بررسی واقعه بزرگ مذهبی #اربعین
🖊 To achieve the width and maneuverability of the soft power of the Islamic world, Islam needs to globalize its religious capacities to enable the formation of the Islamic ummah. To have this event occur, we must act on the discourse of Islam in the international environment based on fitrah with a focus on the ummah. Fitrah [innate nature] is considered to be one of the main topics in the Islamic religion as an intrinsic philosophical layer of Islam regarding intercultural and multicultural dialogue, while the ummah is considered an external operational layer of Islam in international dialogue. This study examines as a case the various dimensions of the large community of Arba’in, one of Islam’s innate transnational religious capacities. Nowadays, the Arba’in community has become a transnational ritual with indigenous and intercultural characteristics and the potential to focus on the Islamic ummah and its formation. This research addresses the challenges in forming the Islamic ummah and the globalization of innate and transnational religious capacities as the strategy for achieving it.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
https://eitaa.com/Habibollah_Babai
💢 آمنا | سامانه تمدن اسلامی
🌐http://amena.bou.ac.ir
📲https://eitaa.com/AmenaNews