💬از دعای امام سجاد علیه السلام هنگامی که روزی بر ایشان تنگ می‌شد: 🔸خدایا تو ما را به بد گمانی در روزی‌هایمان و به آروزهای دراز در مدت عمرمان، آزمودی، تا آنجا که روزی‌های تو را از روزی خوارانت طلب کردیم، و به سبب آرزوهای دراز، در عمر پیران کهن سال طمع ورزیدیم... 🔹اللهم إنك ابتليتنا في أرزاقنا بسوء الظن، و في آجالنا بطول الأمل حتى التمسنا أرزاقك من عند المرزوقين، و طمعنا بآمالنا في أعمار المعمرين... 🔗دعای 29 صحیفه سجادیه @Hadith1398

📝اسباب قساوت قلب و راه علاج آن (بخش اول) 🖌محدث نوری 🔹قساوت قلب، سخت و شدید شدن قلب و عدم رحم بر فقیر و ضعیف و مضطر است. قساوت قلب، خشوع نداشتن و عدم تاثیرپذیری از مواعظ است که قلب را مانند زمین سختی می‌کند که در آن زراعت ممکن نیست و اگر فرضا کشاورزی هم در آن زمین چیزی بکارد، از آن زمین چیزی بیرون نمی‌آید، همان طور که خداوند متعال می‌فرماید: 💬ثمَّ قَسَتْ قُلُوبُكُمْ مِنْ بَعْدِ ذٰلِكَ فَهِيَ كَالْحِجَارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً وَ إِنَّ مِنَ الْحِجَارَةِ لَمَا يَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهَارُ وَ إِنَّ مِنْهَا لَمَا يَشَّقَّقُ فَيَخْرُجُ مِنْهُ الْمَاءُ وَ إِنَّ مِنْهَا لَمَا يَهْبِطُ مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ؛ پس از اين ماجرا دل‌هاى شما سخت گرديد اينك دل‌هايتان همچون سنگ يا سخت‌تر از آن است؛ چرا كه از برخى سنگ‌ها نهرها مى‌جوشد و برخى از آنها مى‌شكافد و آب از آنها خارج مى‌شود، و برخى از آنها از ترس خدا فرومى‌غلتد (سوره بقره آیه 74) 🔸در مقابل قساوت قلب، نرمی و رافت قلب است که آن حالتی نورانی است که به خوبی و حُسن خلق و قبول مواعظ و ترس از هشدارها دعوت می‌کند و قلب را مانند زمین حاصل خیزی می‌کند که اصل بذر در آن سالم می‌ماند و محصول آن پاک است؛ "آنان همچون گياهانى هستند كه جوانه‌هاى خود را پيرامون خويش مى‌رويانند و آنها را نيرو مى‌بخشند تا ستبر شوند و خود بر ساقه‌هاى خويش استوار بمانند. رشد نيكوى آن زراعت، كشاورزان را خرسند مى‌سازد." (اشاره به آیه 29 سوره فتح) 💬در کتاب کافی از حضرت کاظم علیه السلام روایت کرده که ایشان فرمودند: خداوند قلوب مومنان را پیچیده و دربسته بر ایمان خلق کرده، پس هنگامی که خداوند اراده کند که آن را رشد دهد، آن را با حکمت آبیاری کند و با علم کشت کند و زارع و قَیّم آن پروردگار جهانیان است؛ إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ قُلُوبَ الْمُؤْمِنِينَ مَطْوِيَّةً مُبْهَمَةً عَلَى الْإِيمَانِ فَإِذَا أَرَادَ اسْتِثارَةَ مَا فِيهَا نَضَحَهَا بِالْحِكْمَةِ وَ زَرَعَهَا بِالْعِلْمِ وَ زَارِعُهَا وَ الْقَيِّمُ عَلَيْهَا رَبُّ الْعَالَمِينَ. (الكافي ج‏2 ص421) 🔹یکی از علائم قساوت قلب، خاضع نشدن در هنگام نزول عذاب است؛ خداوند می‌فرماید: فَلَوْ لاَ إِذْ جَاءَهُمْ بَأْسُنَا تَضَرَّعُوا وَ لٰكِنْ قَسَتْ قُلُوبُهُمْ؛ پس چرا هنگامى كه عذاب ما بر آنان دررسيد فروتنى نكردند و به سوى خدا بازنگشتند؟ بلكه دل‌هايشان سخت شد. (سوره انعام، آیه43) و یکی دیگر از علائم قساوت قلب، خشکی چشم است، همان طور که شیخ صدوق روایتی از امام علی علیه السلام ذکر کرده که ایشان فرمودند: مَا جَفَّتِ الدُّمُوعُ إِلَّا لِقَسْوَةِ الْقُلُوب؛ اشک‌ها خشک نمی‌شوند جز به دلیل قساوت قلب. (علل الشرایع ج1 ص81) 🔗دار السلام ج3 ص161 @Hadith1398

📝آیا وثاقت شیخ صدوق محل تردید است؟ 🖌#محسن_پورذهبی 🔹ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه معروف به شیخ صدوق از عالمان و محدثان مشهور و نویسنده یکی از چهار کتاب اصلی شیعیان محسوب می‌شود. اگر شهرت وی به "صدوق" و "رئیس المحدثین" را دلیل بر وثاقت وی ندانیم، تعداد عالمان و کارشناسانی که وی را تایید کرده‌اند بسیار زیاد است. با این حال تعداد اندکی در وثاقت شیخ صدوق تردید کرده‌اند. وجوه تردید در وثاقت شیخ صدوق را می توان در سه وجه بیان و بررسی کرد؛ 1️⃣عدم توثیق شیخ صدوق از سوی قدماء 2️⃣تضعیف شیخ صدوق توسط شیخ مفید 3️⃣تحریف روایات بر اساس دیدگاه شخصی 👈🏻متن کامل یادداشت را در فایل مطالعه کنید. @Hadith1398

📝اسباب قساوت قلب و راه علاج آن (بخش دوم) 🖌محدث نوری 👈🏻25 علت قساوت قلب 🔹علت اول: طول امل [بسیاری از لغویون امل را به معنای امید و آرزو و انتظار ذکر کرده اند و برخی از لغویون مانند فیومی گفته اند که اکثر استعمال امل در آرزویی است که حاصل شدن آن بعید است.] 🔸خداوند متعال می‌فرماید: وَ لاَ يَكُونُوا كَالَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِنْ قَبْلُ فَطَالَ عَلَيْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ؛ ...و مانند كسانى نباشند كه قبلا به آنان كتاب آسمانى داده شد و زمان بر آنان به درازا كشيد، پس دل‏هايشان سخت شد و بسيارى از آنان عبادت خدا را رها كردند و به گناهان روى آوردند. 🔸و در کتاب تحف العقول یکی از وصیت‌های امام علی را چنین ذکر کرده: پايان كار و زندگى به نظرتان طولانى نيايد كه سنگدل مى‏شويد؛ وَ لَا يَطُولَنَّ عَلَيْكُمُ الْأَمَدُ فَتَقْسُوَ قُلُوبُكُمْ (تحف العقول ص112) 🔸و در کتاب اشعثیات روایت کرده: کسی که آرزوی زندگی فردایش را دارد، آرزوی زندگی ابدی دارد و کسی که آرزوی زندگی ابدی دارد، به قساوت قلب مبتلا می‌شود و به دنیایش راغب می‌شود؛ وَ بِإِسْنَادِهِ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع أَنَّهُ قَالَ: مَنْ يَأْمُلُ أَنْ يَعِيشَ غَداً فَإِنَّهُ يَأْمُلُ أَنْ يَعِيشَ أَبَداً وَ مَنْ يَأْمُلُ أَنْ يَعِيشَ أَبَداً يَقْسُو قَلْبُهُ وَ يَرْغَبُ فِي دُنْيَاه‏ (جعفریات ص240) 🔸و در کافی روایت کرده که خداوند به موسی فرمود: ای موسی، در دنیا آرزوی دراز نداشته باش که قساوت قلب می‌گیری و کسی که قساوت قلب داشته باشد از من دور است؛ عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ عُثْمَانَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ عِيسَى رَفَعَهُ قَالَ: فِيمَا نَاجَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ مُوسَى ع يَا مُوسَى لَا تُطَوِّلْ فِي الدُّنْيَا أَمَلَكَ فَيَقْسُوَ قَلْبُكَ وَ الْقَاسِي الْقَلْبِ مِنِّي بَعِيدٌ. (کافی ج2 ص329) 🔹علت دوم: خوابیدن بعد از خوردن غذا 🔸[از پیامبر نقل شده که فرمودند: غذا را با ذکر خداوند و نماز خواندن آب کنید و بلافاصله بعد ازنماز نخوابید زیرا قلب هایتان قساوت پیدا می‌کند؛أَذِيبُوا طَعَامَكُمْ‌ بِذِكْرِ اللَّهِ وَ الصَّلَاةِ وَ لَا تَنَامُوا عَلَيْهَا فَتَقْسُوَ قُلُوبُكُم‌ (دعوات راوندی ص76)] 🔹علت سوم: زیاد سخن گفتن در غیر از ذکر خدا 🔸در مجمع البیان از پیامبر روایت کرده فرمودند: زیاد در غیر از ذکر خدا سخن نگویید چرا که کثرت کلام به غیر ذکر خدا، قساوت قلب می‌آورد و دورترین مردم از خدا، کسی است که قساوت قلب دارد؛ وَ قَدْ وَرَدَ الْخَبَرُ عَنِ النَّبِيِّ ص أَنَّهُ قَالَ لَا تُكْثِرُوا الْكَلَامَ بِغَيْرِ ذِكْرِ اللَّهِ فَإِنَّ كَثْرَةَ الْكَلَامِ بِغَيْرِ ذِكْرِ اللَّهِ تُقْسِي الْقَلْبَ وَ إِنَّ أَبْعَدَ النَّاسِ مِنَ اللَّهِ الْقَاسِي الْقَلْبِ. (مجمع البیان ج1 ص280؛ با اندکی تفاوت در امالی طوسی ص3) 🔸و در کافی نقل کرده که حضرت عیسی همواره می‌فرمود: در غیر از یاد خدا، زیاد صحبت نکنید؛ کسانی که در غیر از یاد خدا زیاد صحبت می‌کنند، قساوت قلب دارند اما متوجه نیستند؛ حُمَيْدُ بْنُ زِيَادٍ عَنِ الْخَشَّابِ عَنِ ابْنِ بَقَّاحٍ عَنْ مُعَاذِ بْنِ ثَابِتٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ جُمَيْعٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: كَانَ الْمَسِيحُ ع يَقُولُ لَا تُكْثِرُوا الْكَلَامَ فِي غَيْرِ ذِكْرِ اللَّهِ فَإِنَّ الَّذِينَ يُكْثِرُونَ الْكَلَامَ فِي غَيْرِ ذِكْرِ اللَّهِ قَاسِيَةٌ قُلُوبُهُمْ وَ لَكِنْ لَا يَعْلَمُونَ. (الكافي ج‏2 ص114) 🔸و در کشکول شیخ بهایی ذکر کرده که در تورات آمده: ای پسر آدم! اگر دیدی دچار قساوت قلب شدی یا دچار بیماری شدی یا ضرر مالی کردی یا از رزق محروم شده‌ای، بدان که در امری که مربوط به تو نیست، سخن گفته‌ای؛ يا ابن آدم، إذا وجدت قساوة في قلبك و سقما في جسمك و نقيصة في مالك و حريمة في رزقك فاعلم أنّك قد تكلّمت فيما لا يعنيك‏. (شیخ حر عاملی در الجواهر السنیة ص162 این را جلد سوم کشکول شیخ بهایی نقل کرده است.) 🔗دار السلام ص162-163 @Hadith1398

📝اسباب قساوت قلب و راه علاج آن (بخش سوم) 🖌محدث نوری 🔹علت چهارم قساوت قلب: زیاد خوردن 🔸در دعوات راوندی از پیامبر نقل کرده: کسی که خوراکش کم شود، بدنش سالم می‌شود و قلبش خالص می‌شود و کسی که خوراکش زیاد شود، بدنش بیمار می‌شود و قساوت قلب می‌گیرد؛ وَ رُوِيَ مَنْ قَلَّ طَعَامُهُ صَحَّ بَدَنُهُ وَ صَفَا قَلْبُهُ وَ مَنْ كَثُرَ طَعَامُهُ سَقُمَ بَدَنُهُ‏ وَ قَسَا قَلْبُهُ (سلوة الحزين ص78) 🔸در مصباح الشریعة به نقل از حضرت صادق علیه السلام آمده: هیچ چیز برای قلب مومن از کثرت خوردن، ضررش بیشتر نیست، چرا که آن سبب دو چیز است؛ قساوت قلب و برانگیختن شهوت...و مسیح فرمود هیچ بیماری بدتر از قساوت قلب نیست؛ وَ لَيْسَ شَيْ‏ءٌ أَضَرَّ لِقَلْبِ الْمُؤْمِنِ مِنْ كَثْرَتِهِ فَيُورِثُ شَيْئَيْنِ قَسْوَةَ الْقَلْبِ وَ هَيَجَانَ الشَّهْوَة...قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ ع مَا أَمْرَضَ قَلْبٌ بِأَشَدَّ مِنَ الْقَسْوَة. (مصباح الشریعة ص77) 🔸و در محاسن نقل کرده: عیسی بن مریم به بنی اسراییل گفت: ای بنی اسراییل! تا وقتی گرسنه نشده‌اید، غذا نخورید و زمانی که گرسنه شدید، غذا بخورید و خود را سیر نکنید چرا که وقتی سیر می‌شوید، گردن‌هایتان سفت می‌شود و پهلوهایتان باد می‌کند و خداوندتان را فراموش می‌کنید؛ قَامَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ ع خَطِيباً فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ فَقَالَ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ لَا تَأْكُلُوا حَتَّى تَجُوعُوا وَ إِذَا جُعْتُمْ فَكُلُوا وَ لَا تَشْبَعُوا فَإِنَّكُمْ إِذَا شَبِعْتُمْ غَلُظَتْ رِقَابُكُمْ وَ سَمِنَتْ جُنُوبُكُمْ وَ نَسِيتُمْ رَبَّكُم‏. (المحاسن ج2 ص447) 🔸و در غرر الحکم آمده: از پُریِ شکم بپرهیزید؛ زیرا آن باعث قساوت قلب تنبلی از نماز و بیماری می‌شود؛ إيّاكم و البطنة فإنّها مقساة للقلب و مكسلة عن الصّلوة و مفسدة للجسد (غرر الحکم ص175) 🔹علت پنجم: زیاد خوابیدن 🔸در مصباح الشریعة آمده: زیاد خوابیدن از زیاد نوشیدن ناشی می‌شود و زیاد نوشیدن از زیاد خوردن و سیری و افراط در خوردن و نوشیدن باعث سنگینی نفس و مانع از عبادت خداوند می‌شوند و آن دو قلب را از حیث تفکر و خضوع دچار قساوت می‌کنند؛ كَثْرَةُ النَّوْمِ يَتَوَلَّدُ مِنْ كَثْرَةِ الشُّرْبِ وَ كَثْرَةُ الشُّرْبِ يَتَوَلَّدُ مِنْ كَثْرَةِ الشِّبَعِ وَ هُمَا يُثَقِّلَانِ النَّفْسَ عَنِ الطَّاعَةِ وَ يُقْسِيَانِ الْقَلْبَ عَنِ التَّفَكُّرِ وَ الْخُشُوع.(مصباح الشريعة ص45) 🔹علت ششم: کثرت مال 🔸در تحف العقول از امام علی علیه السلام نقل کرده که فرمودند: ای مردم بدانید که کمال دین به طلب علم و عمل به آن است...و بدانید که کثرت مال باعث نابودی دین و قساوت قلب می‌شود...و کثرت علم و عمل به آن باعث سلامتی در دین و راهیابی به بهشت می‌شود؛ أَيُّهَا النَّاسُ اعْلَمُوا أَنَّ كَمَالَ الدِّينِ طَلَبُ الْعِلْمِ وَ الْعَمَلُ بِهِ... وَ اعْلَمُوا أَنَّ كَثْرَةَ الْمَالِ مَفْسَدَةٌ لِلدِّينِ مَقْسَاةٌ لِلْقُلُوبِ وَ أَنَّ كَثْرَةَ الْعِلْمِ وَ الْعَمَلَ بِهِ مَصْلَحَةٌ لِلدِّينِ وَ سَبَبٌ إِلَى الْجَنَّة. (تحف العقول ص199) 🔗دار السلام ص163 @Hadith1398

📝برخی از ویژگی‌های مهم پیامبر حضرت سجاد در ضمن دعای ستایش حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) ویژگی‌های جالبی را درباره پیامبر ذکر می‌کنند: 🔹نصب لامرک نفسه جان خویش را برای اجرای فرمان تو به سختی انداخت 🔸عرض فیک للمکروه بدنه در راه تو بدنش را هدف ناراحتی‌ها قرار داد 🔹کاشف فی الدعاء الیک حامته در راه دعوت به تو با نزدیکانش درافتاد 🔸حارب فی رضاک اسرته برای خشنودی تو با قبیله خود جنگید 🔹قطع فی احیاء دینک رحمه در راه احیاء دینت رشته خویشاوندی خود را گسیخت 🔸اقصی الادنین علی جحودهم نزدیک‌ترین بستگان خود را به علت انکار حق از خویش دور کرد 🔹قرب الاقصین علی استجابتهم لک دورترین آنها را به خاطر قبول دین تو به خود نزدیک کرد 🔸والی فیک الابعدین و عادی فیک الاقربین محض تو با دور ترین مردم دوستی کرد و با نزدیک‌ترین آنان دشمنی نمود 🔹اداَب نفسه فی تبلیغ رسالتک جان خویش را در رساندن پیام تو خسته کرد 🔸اتعبها بالدعاء الی ملتک جان خود را به جهت فراخواندن مردم به آیین تو به زحمت انداخت 🔹شغلها بالنصح الی ملتک خودش را به نصیحت نمودن پذیرندگان دعوتت مشغول ساخت 🔸هاجر الی بلاد الغربة و محل النای عن موطن رحله و موضع رجله و مسقط راسه و مانس نفسه ارادة منه لاعزاز دینک و استنصارا علی اهل الکفر بک... به دیار غربت و محل دور از اهل و عشیره و مرکز سکونت و نشو و نما و تولد و آرامگاه جانش هجرت نمود تا دین تو را عزیز کند و انسان‌ها را علیه کفر بسیج کند و از آنها یاری جوید... 🔗دعاء دوم صحیفه سجادیه @Hadith1398

📝اسباب قساوت قلب و راه علاج آن (بخش چهارم) 🖌محدث نوری 🔹علت هفتم قساوت قلب: فضول مطعم 🔸در عدة الداعی به نقل از پیامبر روایت کرده: از خوردن غذای اضافی بپرهیزید چرا که باعث قساوت قلب می‌شود؛ وَ قَالَ النَّبِيُّ ص إِيَّاكُمْ وَ فُضُولَ الْمَطْعَمِ فَإِنَّهُ يَسُمُّ الْقَلْبَ بِالْقَسْوَةِ. (عدة الداعی ص114) 🔸منظور از فضول مطعم خوردن غذای اضافی است اما نه فقط از حیث کمیت که با علت چهارم یکسان باشد، بلکه ظاهرا مراد هم از حیث کمّی است و هم از از حیث کیفی؛ بنابراین غذاهای شبهه ناک و حرام نیز در آن داخل می‌شود، همان طور که در وصایای حضرت مسیح آمده: و به حق به شما می گویم هر گاه يك مشك پاره نباشد ممكن است ظرف براى عسل شود، هم چنين، اگر دلها را هواهاى نفسانى پاره نكنند و طمع آلوده نسازد و يا نعمتهاى دنيا به قساوت نكشاند، ظرفهاى حكمت خواهند شد؛ وَ بِحَقٍّ أَقُولُ لَكُمْ إِنَّ الزِّقَّ إِذَا لَمْ يَنْخَرِقْ أَوْ يَنْحَلْ يُوشِكُ أَنْ يَكُونَ وِعَاءَ الْعَسَلِ كَذَلِكَ الْقُلُوبُ إِذَا لَمْ تَخْرِقْهَا الشَّهَوَاتُ أَوْ يُدَنِّسْهَا الطَّمَعُ أَوْ يقسيها النَّعِيمُ فَسَوْفَ تَكُونُ أَوْعِيَةَ الْحِكْمَة. (مجموعه ورام ج1 ص148) 🔹علت هشتم: مزاج خشک به دلیل خبر طولانی که در علل الشرایع به نقل از تورات ذکر کرده که اگر خشکی غالب شود، منجر به قساوت قلب می‌شود؛ فَإِنْ مَالَتْ بِهِ الْيُبُوسَةُ كَانَ عَزْمُهُ الْقَسْوَة (علل الشرایع ج1 ص111) 🔹علت نهم: ریختن خاک در قبر بستگان در کافی از عبید بن زراره روایت کرده که فرزند برخی از اصحاب امام صادق علیه السلام از دنیا رفت و امام صادق در تشییع او حاضر شد. وقتی سنگ لحد وی را گذاشتند، پدرش پیش قدم شد و در قبر خاک ریخت. امام صادق او را از این کار بازداشت و گفت تو خاک نریز؛ هرکس که از بستگان میت هست خاک نریزد، پیامبر از اینکه پدر یا نزدیکان میت در قبر او خاک بریزند نهی کرد. به امام صادق گفتیم فقط از ریختن خاک بر میت ما را نهی می کنید؟ فرمود: شما را از ریختن خاک در قبر بستگانتان نهی می کنم چرا که این باعث قساوت قلب می شود و کسی که قساوت قلب داشته باشد از خدایش دور می شود؛ عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنْ عُبَيْدِ بْنِ زُرَارَةَ قَالَ: مَاتَ لِبَعْضِ أَصْحَابِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع وَلَدٌ فَحَضَرَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع فَلَمَّا أُلْحِدَ تَقَدَّمَ أَبُوهُ فَطَرَحَ عَلَيْهِ التُّرَابَ فَأَخَذَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع بِكَفَّيْهِ وَ قَالَ لَا تَطْرَحْ عَلَيْهِ التُّرَابَ وَ مَنْ كَانَ مِنْهُ ذَا رَحِمٍ فَلَا يَطْرَحْ عَلَيْهِ التُّرَابَ فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص نَهَى أَنْ يَطْرَحَ الْوَالِدُ أَوْ ذُو رَحِمٍ عَلَى مَيِّتِهِ التُّرَابَ فَقُلْنَا يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ أَ تَنْهَانَا عَنْ هَذَا وَحْدَهُ- فَقَالَ أَنْهَاكُمْ مِنْ أَنْ تَطْرَحُوا التُّرَابَ عَلَى ذَوِي أَرْحَامِكُمْ فَإِنَّ ذَلِكَ يُورِثُ الْقَسْوَةَ فِي الْقَلْبِ وَ مَنْ قَسَا قَلْبُهُ بَعُدَ مِنْ رَبِّه‏. (کافی ج3 ص199) 🔗دار السلام ج3 ص164 @Hadith1398

📝اسباب قساوت قلب و راه علاج آن (بخش پنجم) 🖌محدث نوری 🔹علت دهم: همنشینی با افراد پست 🔸در کافی از امام علی علیه السلام روایت کرده: سزاوار است که شخص مسلمان از برادری با سه نفر اجتناب کند؛ ماجن، احمق و کذاب؛ اما شخص ماجن فعلش را برای تو نیکو جلوه می دهد و دوست دارد مثل او شوی و تو را در هیچ امر مربوط به دین و معادت یاری نمی کند و همنشینی با او جفای به خود و موجب قساوت قلب است...؛ يَنْبَغِي لِلْمُسْلِمِ أَنْ يَجْتَنِبَ مُوَاخَاةَ ثَلَاثَةٍ الْمَاجِنِ وَ الْأَحْمَقِ وَ الْكَذَّابِ فَأَمَّا الْمَاجِنُ فَيُزَيِّنُ لَكَ فِعْلَهُ وَ يُحِبُّ أَنْ تَكُونَ مِثْلَهُ وَ لَا يُعِينُكَ عَلَى أَمْرِ دِينِكَ وَ مَعَادِكَ وَ مُقَارَنَتُهُ جَفَاءٌ وَ قَسْوَةٌ. (كافي ج‏2 ص 376) 🔸ماجن به معنای کسی است که زشت حرف می زند و در گفتار و رفتار لا ابالی است. در روایتی از امام علی علیه السلام آمده: قساوت قلب از افراد پست نشات می‌گیرد؛ من اللّئام تكون القسوة (غرر الحكم و درر الكلم ص671) 🔹علت یازدهم: بطالت و بیکاری 🔸از پیامبر نقل شده: بطالت باعث قساوت قلب می‌شود. (رک به پاورقی شرح فاسی شهاب الاخبار ص120) 🔹پنج علت دیگر قساوت قلب: پی در پی گناه کردن، همجواری با شخص احمق، رغبت زیاد به زنان، زیاد تنها ماندن در خانه، همنشینی با مرفهان فاسد 🔸کراجکی به نقل از پیامبر آورده: پنج چیز هست که قلب را فاسد می کند. سوال شد که ای پیامبر خدا آن پنج چیز چیست؟ فرمودند: پی در پی گناه کردن، همجواری با احمق، رغبت زیاد به زنان (معنا شده به صحبت زیاد با زنان نک به خصال ص121) زیاد تنها ماندن در خانه، همنشینی با مردگان. سوال شد که ای پیامبر خدا، مردگان چه کسانی هستند؟ فرمود: هر بنده مرفه فاسدی مرده است و همچنین هر کسی که برای آخرتش تلاشی نمی کند، مرده است؛ وَ قَالَ ع: خَمْسَةٌ يُفْسِدُونَ الْقَلْبَ قِيلَ وَ مَا هُنَّ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ تَرَادُفُ الذَّنْبِ عَلَى الذَّنْبِ وَ مُجَاوَرَةُ الْأَحْمَقِ وَ كَثْرَةُ مُنَاقَشَةِ النِّسَاءِ وَ طُولُ مُلَازَمَةِ الْمَنْزِلِ عَلَى سَبِيلِ الِانْفِرَادِ وَ الْوَحْدَةِ وَ الْجُلُوسُ مَعَ الْمَوْتَى قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ مَا الْمَوْتَى قَالَ كُلُّ عَبْدٍ مُتْرَفٍ فَهُوَ مَيِّتٌ وَ كُلُّ مَنْ لَا يَعْمَلُ لِآخِرَتِهِ فَهُوَ مَيِّتٌ. (معدن الجواهر و رياضة الخواطر ص48) 🔗دار السلام ج3 ص164-165 @Hadith1398

📝اسباب قساوت قلب و راه علاج آن (بخش ششم) 🖌محدث نوری 🔹علت هفدهم قساوت قلب: کثرت گناه 🔸همان طور که در علل الشرایع از امام علی علیه السلام روایت کرده: قلب‌ها دچار قساوت قلب نشدند مگر به واسطه کثرت گناه؛ وَ مَا قَسَتِ الْقُلُوبُ إِلَّا لِكَثْرَةِ الذُّنُوبِ. (علل الشرایع ج1 ص81) 🔹علت هجدهم و نوزدهم و بیستم: گوش دادن به لهو، طلب صید برای لهو و رفتن به نزد سلطان ظالم 🔸شیخ صدوق در کتاب من لا یحضره الفقیه وصیت پیامبر به امام علی را نقل کرده که طبق آن پیامبر فرموده‌اند: سه چیز است که باعث قساوت قلب می‌شود؛ گوش دادن به لهو، طلب صید برای لهو و رفتن به نزد سلطان ظالم؛ يَا عَلِيُّ ثَلَاثَةٌ يُقْسِينَ الْقَلْبَ اسْتِمَاعُ اللَّهْوِ وَ طَلَبُ الصَّيْدِ وَ إِتْيَانُ بَابِ السُّلْطَان‏. (من لا یحضره الفقیه ج4 ص366) 🔸و در اصل زید نرسی به نقل از حضرت صادق علیه السلام بعد از ذکر برخی از امور لهوی آمده: مومن از همه این امور اجتناب می‌کند. این امور چه ارتباطی با شان مومن دارد؟ امور لهوی باعث قساوت قلب و نفاق می‌شود؛ ان المؤمن عن جميع ذلك لفى شغل ما له و للملاهى فان الملاهى تورث قساوة القلب و تورث النفاق‏. (الأصول الستة عشر ص51) 🔗دار السلام ج3 ص165 @Hadith1398

📝اسباب قساوت قلب و راه علاج آن (بخش هفتم) 🖌محدث نوری 🔹علت بیست و یکم قساوت قلب: ترک یاد خداوند 🔸از حضرت باقر علیه السلام نقل شده که فرمودند: خداوند به موسی وحی کرد که به خاطر کثرت مال خوشحال نشو و یاد من را هیچ گاه فراموش نکن؛ چرا که کثرت مال باعث فراموشی گناهان می شود و ترک یاد من باعث قساوت قلب می شود؛ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى الْعَطَّارُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ إِسْحَاقَ التَّاجِرُ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنْ فَضَالَةَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ أَبِي زِيَادٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِيهِ ع قَالَ: أَوْحَى اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى إِلَى مُوسَى ع لَا تَفْرَحْ بِكَثْرَةِ الْمَالِ وَ لَا تَدَعْ ذِكْرِي عَلَى كُلِّ حَالٍ فَإِنَّ كَثْرَةَ الْمَالِ تُنْسِي الذُّنُوبَ وَ تَرْكُ ذِكْرِي يُقْسِي الْقُلُوبَ. (الخصال ج1 ص40) 🔸مراد از ذکر خداوند تنها ذکر لسانی نیست، بلکه ذکری است که از تکالیف شرعی سنگین تر است. (نک به دار السلام ج3 ص317) 🔹علت بیست و دوم: غفلت 🔸در تحف العقول از مواعظ حضرت باقر به جابر بن یزید جعفی چنین ذکر کرده: از غفلت کردن بر حذر باش چرا که در غفلت قساوت قلب است؛ وَ إِيَّاكَ وَ الْغَفْلَةَ فَفِيهَا تَكُونُ قَسَاوَةُ الْقَلْب (تحف العقول ص284) 🔹علت بیست و سوم: قصابی کردن 🔸نقل شده که اسحاق بن عمار از حضرت صادق علیه السلام پرسید که فرزندش را در چه کاری بگذارد؟ یکی از شغل‌هایی که حضرت از آن نهی کردند، قصابی بود؛ فرمودند وی را به کار قصابی نگذار چرا که از رحمت از او سلب می‌شود؛ وَ لَا تُسْلِمْهُ جَزَّاراً فَإِنَّ الْجَزَّارَ تُسْلَبُ مِنْهُ الرَّحْمَة (کافی ج5 ص114) 🔸و شیخ در تهذیب روایت کرده که شخصی از پیامبر پرسید که فرزندش را در چه کاری بگذارد؟ پیامبر وی را از پنج کار نهی کرد که یکی از آنها قصابی بود؛ فرمودند: و اما قصاب؛ او به قدری ذبح می‌کند که رحمت از قلبش بیرون می‌رود؛ وَ أَمَّا الْقَصَّابُ فَإِنَّهُ يَذْبَحُ حَتَّى تَذْهَبَ الرَّحْمَةُ مِنْ قَلْبِه‏. (تهذیب ج6 ص362) 🔗دار السلام ج3 ص-165و 166 @Hadith1398

📝اسباب قساوت قلب و راه علاج آن (بخش هشتم) 🖌محدث نوری 🔹علت بیست و چهارم قساوت قلب: نوشیدن خون 🔸در کتاب محاسن از حضرت صادق علیه السلام پیرامون مفاسد برخی از حرام‌های الهی روایت کرده: و اما خون؛ خوردنش باعث آب زرد رنگ می شود (آبی که در درون شکم جمع می شود)، دهان را بدبو می کند، اخلاق را بد می کند، باعث حریص شدن می شود، موجب قساوت قلب و کم شدن رافت و رحمت می شود تا جایی که ممکن است فرزند و پدر و مادرش را نیز به قتل برساند! اطرافیان نزدیکش و همراهانش نیز از سوی وی ایمن نیستند. 💬وَ أَمَّا الدَّمُ فَإِنَّهُ يُورِثُ آكِلَهُ الْمَاءَ الْأَصْفَرَ وَ يُبْخِرُ الْفَمَ وَ يُسِي‏ءُ الْخُلُقَ وَ يُورِثُ الْكَلَفَ وَ الْقَسْوَةَ لِلْقَلْبِ وَ قِلَّةَ الرَّأْفَةِ وَ الرَّحْمَةِ حَتَّى لَا يُؤْمَنُ أَنْ يَقْتُلَ وَلَدَهُ وَ وَالِدَيْهِ وَ لَا يُؤْمَنُ عَلَى حَمِيمِهِ وَ لَا يُؤْمَنُ عَلَى مَنْ يَصْحَبُه‏ (المحاسن ج2 ص334) 🔹علت بیست و پنجم: نگاه کردن به بخیل 🔸از امام علی علیه السلام نقل شده که فرمودند: نگاه کردن به بخیل باعث قساوت قلب می‌شود؛ النَّظَرُ إِلَى الْبَخِيلِ يُقْسِي الْقَلْب‏. (تحف العقول ص214) 🔹علت بیست و ششم: چهل روز گوشت خوردن 🔸از پیامبر نقل شده که فرمودند: کسی که چهل روز گوشت بخورد، دچار قساوت قلب می‌شود؛ مَنْ أَكَلَ اللَّحْمَ أَرْبَعِينَ يَوْماً صَبَاحاً قَسَا قَلْبُهُ. (طب النبی ص24) 🔗دار السلام ج3 ص166 @Hadith1398

📝اسباب قساوت قلب و راه علاج آن (بخش نهم) 🖌محدث نوری 🔹علت بیست و هفتم قساوت قلب: دوست داشتن راحتی از پیامبر نقل شده که فرمودند: سه چیز باعث قساوت قلب می‌شود: حب خواب، حب راحتی، حب خوردن 🔹علت بیست و هشتم: شرب خمر از پیامبر نقل شده که فرمودند: هرگاه بنده‌ای از خمر بنوشد، خداوند او را به پنج چیز مبتلا می‌کند؛ اولین آن، قساوت قلب است؛ وَ عَنْهُ ص أَنَّهُ قَالَ: الْعَبْدُ إِذَا شَرِبَ شَرْبَةً مِنَ الْخَمْرِ ابْتَلَاهُ اللَّهُ بِخَمْسَةِ أَشْيَاءَ الْأَوَّلُ قَسَاوَةُ قَلْبِه‏ (جامع الاخبار ص150) 🔗دار السلام ج3 ص166 @Hadith1398