📝شش گروه گناهکار
🔹از امام علی علیه السلام نقل شده که فرمودند: خداوند شش گروه را به خاطر شش چیز عذاب میکند؛ عرب را به خاطر تعصب در امر باطل، روسای شهرها را به واسطه کبر، زمامداران را به دلیل ظلم، فقیهان را به علت حسادت، تاجران را به خاطر خیانت و اهالی روستاها را به دلیل جهل و نادانی.
🔸سهل بن زياد عن إبراهيم بن عقبة عن سيابة بن أيوب و محمد بن الوليد و علي بن أسباط يرفعونه إلى أمير المؤمنين ع قال: إن الله يعذب الستة بالستة- العرب بالعصبية و الدهاقين بالكبر و الأمراء بالجور و الفقهاء بالحسد و التجار بالخيانة و أهل الرساتيق بالجهل.
🔗الكافي ج8 ص 163
👈🏻توضیحات:
🔻فیومی در توضیح لغت دهقان نوشته: "الدُّهْقَانُ الدِّهْقَانُ: مُعَرَّبٌ يُطْلَقُ عَلَى رَئِيسِ الْقَرْيَةِ و عَلَى التَّاجِرِ و عَلَى مَنْ لَهُ مَالٌ و عَقَار" (المصباح المنیر ج1 ص201) یعنی دهقان یک واژه ای است که از خارج زبان عربی به این زبان وارد شده (عربی شدن واژه دهبان است) و بر رئیس یک جامعه و تاجر و بر کسی که ثروتمند است اطلاق می شود. از آنجا یکی از گروه های شش گانه تاجران بودند، مراد از دهقان در این روایت روسای یک جامعه (یا شاید مطلق اشراف یک جامعه) است.
🔻رستاق نیز به همان روستا گفته میشود و ظاهرا مراد کسانی باشند که دور از جامعه ایمانی زندگی میکنند و علم و آگاهی نسبت به وظایف دینی خود ندارند. در روایات دیگری نیز اهل رستاق مذمت شدهاند. (نک: جامع الأخبار، ص139)
@Hadith1398
📝حزن و اندوه حضرت کاظم با شروع ماه محرم
🔹از امام رضا علیه السلام نقل شده که فرمود: هر گاه ماه محرم فرا می رسید، پدرم (موسی بن جعفر علیه السلام) دیگر خندان دیده نمی شد و غم و افسردگی بر او غلبه می یافت تا آن که ده روز از محرم می گذشت. روز دهم محرم که می شد، آن روز، روز مصیبت و اندوه و گریه پدرم بود.
🔸کان ابی اذا دخل شهر المحرم لا یری ضاحکا و کانت الکابة تغلب علیه حتی یمضی منه عشرة ایام، فاذا کان الیوم العاشر کان ذلک الیوم یوم مصیبته و حزنه و بکائه.
🔗امالی صدوق، ص۱۱۱
@Hadith1398
📝شریک بودن حاکم در ظلم کارگزارنش
🔹ابن ابی الحدید از واقدی نقل کرده که ابن عباس گفته من شاهد سرزنش شدن امام علی توسط عثمان بودم. در بخشی از این نقل آمده: عثمان به او گفت: به خدا قسمت می دهم که برای تفرقه میان مردم بابی را باز نکنی! امام علی ضمن دفع این اتهام از خود، به او میگویند: «به خدا قسم اگر هر یک از منصوبان و کارگزاران تو و لو در غرب عالَم، ظلمی بکنند، تو هم در گناه او شریک هستی!» (یعنی اگر در نصب او حجتی نداشتی، گناه کردی، و اگر حجت داشتی، نسبت به ظلم آن شخص ضامنی و در صورت عدم جبران، گناهکاری) عثمان گفت: «حق با توست! هرآنکس را که تو و مسلمانان قبول ندارند، عزل میکنم.» بعد از آنکه امام علی رفت، مروان به عثمان گفت: اگر این کار را بکنی مردم نسبت به تو جرات پیدا میکنند! هیچ کس را عزل نکن!
🔸و روى الواقدي في كتاب الشورى عن ابن عباس رحمه الله قال شهدت عتاب عثمان لعلي ع يوما فقال له في بعض ما قاله نشدتك الله أن تفتح للفرقة بابا فلعهدي بك و أنت تطيع عتيقا و ابن الخطاب طاعتك لرسول الله ص و لست بدون واحد منهما و أنا أمس بك رحما و أقرب إليك صهرا فإن كنت تزعم أن هذا الأمر جعله رسول الله ص لك فقد رأيناك حين توفي نازعت ثم أقررت فإن كانا لم يركبا من الأمر جددا فكيف أذعنت لهما بالبيعة و بخعت بالطاعة و إن كانا أحسنا فيما وليا و لم أقصر عنهما في ديني و حسبي و قرابتي فكن لي كما كنت لهما.
فقال علي ع أما الفرقة فمعاذ الله أن أفتح لها بابا و أسهل إليها سبيلا و لكني أنهاك عما ينهاك الله و رسوله عنه و أهديك إلى رشدك و أما عتيق و ابن الخطاب فإن كانا أخذا ما جعله رسول الله ص لي فأنت أعلم بذلك و المسلمون و ما لي و لهذا الأمر و قد تركته منذ حين فإما ألا يكون حقي بل المسلمون فيه شرع فقد أصاب السهم الثغرة و إما أن يكون حقي دونهم فقد تركته لهم طبت به نفسا و نفضت يدي عنه استصلاحا و أما التسوية بينك و بينهما فلست كأحدهما إنهما وليا هذا الأمر فظلفا أنفسهما و أهلهما عنه و عمت فيه و قومك عوم السابح في اللجة فارجع إلى الله أبا عمرو و انظر هل بقي من عمرك إلا كظمء الحمار فحتى متى و إلى متى أ لا تنهى سفهاء بني أمية عن أعراض المسلمين و أبشارهم و أموالهم و الله لو ظلم عامل من عمالك حيث تغرب الشمس لكان إثمه مشتركا بينه و بينك.
قال ابن عباس فقال عثمان لك العتبى و افعل و اعزل من عمالي كل من تكرهه و يكرهه المسلمون ثم افترقا فصده مروان بن الحكم عن ذلك و قال يجترئ عليك الناس فلا تعزل أحدا منهم.
🔗شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد، ج9، ص15
@Hadith1398
📝عاقبت عدم مخالفت با ظالم
🔹نقل شده که امام حسین علیه السلام فرمودند: «ای مردم ! رسول خدا فرمود: هر کسی سلطان جائری را ببیند که حرامهای خدا را حلال میکند و عهد او را میشکند و با سنت رسول الله (صلی الله علیه و آله) مخالفت مینماید، با گناه در بین بندگان خدا و ظلم به آنان حکومت میکند، پس با کلمه ای یا کاری بر علیه او، او را نکوهش ننماید بر خداوند حق است که او را در قیامت با همان سلطان ظالم در یک مکان قرار دهد.»
🔸انّ الحسین (علیه السلام) خطب اصحابه و اصحاب الحر بالبیضة فحمد الله و اثنی علیه ثم قال: "ایها الناس ! ان رسول الله (ص) قال: من رأی سلطانا جائرا مستحلا لحرم الله ناکثا لعهد الله مخالفا لسنة رسول الله (ص) یعمل فی عبادالله بالاثم و العدوان فلم یغیر علیه بفعل و لا قول کان حقا علی الله أن یدخله مدخله.
🔗تاریخ الطبری، ج4، ص304 و الکامل فی التاریخ، ج4، ص48
@Hadith1398
📝آیا امام حسین حاضر به بیعت با یزید شدند؟
🔹مساله عدم بیعت امام حسین با یزید نقطه شروع خروج امام از مدینه بوده که در آن تردیدی وجود ندارد. اما برخی با تکیه بر برخی از گزارشهای تاریخی مدعی شده اند که امام حسین و لو آنکه اول حاضر به بیعت با یزید نشدند، اما در نهایت حاضر به بیعت با وی شدند. اما ابن زیاد میخواست که امام حسین نزد شخص او برود و حکم او را بپذیرد تا عزت ابن زیاد مخدوش نشود، اما امام حسین نپذیرفتند.
🔸این عبارت در تاریخ طبری (310 ه.ق) ذکر شده و در ارشاد شیخ مفید (413 ه.ق) هم به همین شکل منعکس شده. در این نقل آمده که عمر بن سعد به ابن زیاد در نامهای نوشت: «حسین به من قول داده که یکی از این سه کار را انجام دهد؛ یا به همان مکانی برگردد که از آنجا آمده، یا به سمت یکی از مرزها برود و مثل سایر مسلمانان زندگی کند، و یا نزد یزید برود و با او بیعت کند.»
🔹مطابق این نقل، ابن زیاد ابتدائاً از این پیشنهاد خوشحال شد، اما شمر به ابن زیاد گفت: «اگر حسین بدون بیعت با تو از قلمرو تو برود، تو در موضع ضعف قرار گرفتهای و او در موضع قوت! او را ملزم کن که نزد تو بیاید، در این صورت چه مجازاتش کنی و چه او را ببخشی، عزت تو محفوظ خواهد بود.» ابن زیاد نیز همین رای را پذیرفت، اما امام حسین از پذیرش آن امتناع کرد. (تاریخ طبری، ج5، ص414 و الارشاد، ج2، ص87)
اما با این حال درباره این نقل، نکات متعددی را می توان مطرح کرد، از جمله آنکه:
🔻در مقتل ابی مخنف (157 ه.ق)، هرچند این تعبیر ذکر شده، اما در عین حال بیان شده که سمعان (غلام رباب همسر امام حسین) گفته من از اول حرکت امام تا انتها با ایشان بودم و هرچه گفتند را شنیدم و اصلاً مساله بیعت با یزید را مطرح نکردند، بلکه تنها گفتند: «من را رها کنید تا در این سرزمین پهناور به نقطه ای بروم تا ببینم امر این مردم به کجا میرسد.» طبری نیز این مطلب را نقل کرده است. (وقعة الطف، ص187 و نک: تاریخ طبری، ج5، ص413؛ البدایة و النهایة، ج8، ص175؛ الکامل، ج4، ص54)
🔻همچنین دینوری (281 ه.ق) نیز نقل کرده که امام حسین خواستار عدم جنگ و رفتن به نقطه دیگری بوده که عمر بن سعد نیز همین را به ابن زیاد منتقل کرده، اما ابن زیاد بیعت با یزید را تنها راه برای عدم جنگ تعیین کرده و چون عمر بن سعد میدانسته امام با یزید بیعت نمیکند، اصلاً این مطلب را با امام حسین در میان نگذاشته است. (الاخبار الطوال، ص254)
🔻قابل ذکر است که در هر صورت، اگر امام قصد حفظ جان و لو به قیمت بیعت با یزید داشتند، این با نپذیرفتن حکم ابن زیاد و در نتیجه تن به قتل دادن، سازگار نیست. خصوصاً آنکه مطابق نقل طبری و ارشاد مفید، مساله ابن زیاد تنها حفظ قوت و شوکت خودش بوده، نه قتل امام حسین علیه السلام. و امام همان طور که با پذیرفتن حکم ابن زیاد در موضع ذلت ظاهری قرار میگرفتند، در بیعت با یزید نیز همین حالت برای ایشان وجود داشت.
متن کامل این یادداشت را از اینجا مطالعه کنید
@Hadith1398
📝قصد قربت قاتلان امام حسین و جایگاه بزرگ حضرت عباس
🔹نقل شده که حضرت سجاد علیه السلام به فرزند حضرت عباس نگاه کرد و گریان شد. سپس فرمود: هیچ روزی برای پیامبر سخت تر از جنگ احد و جنگ موته نبود؛ در جنگ احد عمویش حمزه را که اسد الله بود از دست داد و در جنگ موته پسر عمویش جعفر را از دست داد. اما هیچ روزی مانند روز شهادت امام حسین نیست؛ سی هزار نفر وی را محاصره کرده بودند که گمان میکردند مسلماناند! همه آنها با ریختن خون امام حسین قصد قربت و نزدیکی به خدا را داشتند! امام حسین آنها را موعظه میکرد، اما آنها هیچ نصیحتی را نمیپذیرفتند تا آنکه وی را از روی ظلم و دشمنی به شهادت رساندند. خدا عباس را رحمت کند. او فداکاری کرد، سختی کشید و خودش را برای برادرش فدا کرد تا جایی که هر دو دستش قطع شد. به همین دلیل، خدا به جای دو دستش به او مانند جعفر دو بال داد تا همراه فرشتگان در بهشت پرواز کند. برای عباس جایگاهی نزد خداوند است که همه شهداء در روز قیامت آرزوی آن را میکنند.
🔸حدَّثَنَا أَبُو عَلِيٍّ أَحْمَدُ بْنُ زِيَادٍ الْهَمَدَانِيُّ رِضْوَانُ اللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ الْيَقْطِينِيِّ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنِ ابْنِ أَسْبَاطٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ ثَابِتِ بْنِ أَبِي صَفِيَّةَ قَالَ: نَظَرَ سَيِّدُ الْعَابِدِينَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ ع إِلَى عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ فَاسْتَعْبَرَ ثُمَّ قَالَ مَا مِنْ يَوْمٍ أَشَدَّ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ ص مِنْ يَوْمِ أُحُدٍ قُتِلَ فِيهِ عَمُّهُ حَمْزَةُ بْنُ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ أَسَدُ اللَّهِ وَ أَسَدُ رَسُولِهِ وَ بَعْدَهُ يَوْمَ مُؤْتَةَ قُتِلَ فِيهِ ابْنُ عَمِّهِ جَعْفَرُ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ثُمَّ قَالَ ع وَ لَا يَوْمَ كَيَوْمِ الْحُسَيْنِ ع ازْدَلَفَ عَلَيْهِ ثَلَاثُونَ أَلْفَ رَجُلٍ يَزْعُمُونَ أَنَّهُمْ مِنْ هَذِهِ الْأُمَّةِ كُلٌّ يَتَقَرَّبُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِدَمِهِ وَ هُوَ بِاللَّهِ يُذَكِّرُهُمْ فَلَا يَتَّعِظُونَ حَتَّى قَتَلُوهُ بَغْياً وَ ظُلْماً وَ عُدْوَاناً ثُمَّ قَالَ ع رَحِمَ اللَّهُ الْعَبَّاسَ فَلَقَدْ آثَرَ وَ أَبْلَى وَ فَدَى أَخَاهُ بِنَفْسِهِ حَتَّى قُطِعَتْ يَدَاهُ فَأَبْدَلَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ بِهِمَا جَنَاحَيْنِ يَطِيرُ بِهِمَا مَعَ الْمَلَائِكَةِ فِي الْجَنَّةِ كَمَا جَعَلَ لِجَعْفَرِ بْنِ أَبِي طَالِبٍ وَ إِنَّ لِلْعَبَّاسِ عِنْدَ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى مَنْزِلَةً يَغْبِطُهُ بِهَا جَمِيعُ الشُّهَدَاءِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ.
🔗 الأمالي( للصدوق)، ص463
@Hadith1398
🔻و بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِيكَ لِيَسْتَنْقِذَ عِبَادَكَ مِنَ الضَّلَالَةِ وَ الْجَهَالَة
«و خونش را در راه تو داد، تا بندگانت را از گمراهی و نادانی نجات دهد.»
🔗کامل الزیارات، ص228 و نک: تهذیب الاحکام، ج6، ص113
@Hadith1398
📝من فتنهای بالاتر از حکومت تو نمیبینم!
🔹نقل شده به معاویه گفته شد که امام حسین با افرادی در صدد توطئه بر علیه تو هستند. معاویه در نامهای به امام حسین هشدار داد و گفت: «مراقب خودت، دینت و امت محمد (صلی الله علیه و آله) باش و از تفرقه میان مردم خودداری کن. بترس که مردم را دچار فتنه کنی.» امام حسین (علیه السلام) در جواب فرمود: «من فتنهای بالاتر از ولایت و حکومت تو بر امت پیامبر نمیبینم!»
🔹«خداوند غافل نیست از مردمی که آنها را به دلیل گمان بدت حبسشان کردی، دوستان خدا را با تهمت به قتل رساندی یا آنها را از مدینه به غربت و حشت تبعید کردی و از مردم برای پسر شرابخوار و قماربازت بیعت گرفتی! خودت را خراب کردی، دینت را فروختی، مردمت را فریب دادی و امانتی را که به تو سپرده شده بود، خوار کردی. به سخن افراد بی شعور و نادان گوش میدهی و اشخاص باتقوا و صبور را میترسانی [و ساکتشان میکنی].»
🔗الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسي)، ج2، ص 298
@Hadith1398
کلامُکم نور (گفتگوهای روایی)
📝من فتنهای بالاتر از حکومت تو نمیبینم! 🔹نقل شده به معاویه گفته شد که امام حسین با افرادی در صدد ت
🔻متن عربی روایت:
قُلْتَ فِيمَا تَقُولُ انْظُرْ نَفْسَكَ وَ لِدِينِكَ وَ لِأُمَّةِ مُحَمَّدٍ ص وَ اتَّقِ شَقَّ عَصَا هَذِهِ الْأُمَّةِ وَ أَنْ تَرُدَّهُمْ فِي فِتْنَةٍ فَلَا أَعْرِفُ فِتْنَةً أَعْظَمَ مِنْ وَلَايَتِكَ عَلَيْهَا...وَ لَيْسَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى بِنَاسٍ أَخْذَكَ بِالظِّنَّةِ وَ قَتْلَكَ أَوْلِيَاءَهُ بِالتُّهَمَةِ وَ نَفْيَكَ إِيَّاهُمْ مِنْ دَارِ الْهِجْرَةِ إِلَى الْغُرْبَةِ وَ الْوَحْشَةِ وَ أَخْذَكَ النَّاسَ بِبَيْعَةِ ابْنِكَ غُلَامٍ مِنَ الْغِلْمَانِ يَشْرَبُ الشَّرَابَ وَ يَلْعَبُ بِالْكِعَابِ لَا أَعْلَمُكَ إِلَّا قَدْ خَسَرْتَ نَفْسَكَ- وَ شَرَيْتَ دِينَكَ وَ غَشَشْتَ رَعِيَّتَكَ وَ أَخْزَيْتَ أَمَانَتَكَ وَ سَمِعْتَ مَقَالَةَ السَّفِيهِ الْجَاهِلِ وَ أَخَفْتَ التَّقِيَّ الْوَرِعَ الْحَلِيم.
📝فضیلتهایی از حضرت سجاد علیه السلام
🔻نقل شده که روزي حضرت سجاد یکی از غلامهای خود را براي کاري صدا کردند و او پاسخ نداد و بار دوم و سوم نیز صدایش کردند و او جواب نداد. سرانجام از او پرسید: «پسرم صدای مرا نشنیدي؟» غلام گفت چرا! حضرت فرمود: «پس چرا جواب ندادي؟» غلام گفت: «چون از تو نمیترسم!» حضرت فرمود: «خدا را شکر که غلام من از من نمیترسد.» (الإرشاد، ج2، ص 147)
🔻همچنین نقل شده که از حضرت سجاد پرسیدند چرا ناشناس با مردم سفر میکنی؟ فرمود: دوست ندارم به خاطر نسبتی که با رسول خدا دارم، چیزي بگیرم که نتوانم مانند آن را بدهم. (دلائل الامامة، ص196)
🔻روزي امام سجاد بر گروهی از جذامیان عبور میکرد که آنها به او گفتند: بنشین و با ما غذا بخور. حضرت فرمود: اگر روزه نبودم با شما می آمدم. سپس وقتی حضرت به خانه رفتند، غذایی براي آنها سفارش داد و وقتی آماده شد، براي آنها فرستادند و خودشان نیز نزدشان رفت و همراه آنها غذا خورد. (کافی، ج2، ص123)
🔻گفتهاند: وقتی حضرت سجاد میخواستند به فقیری صدقه بدهند، اول او را میبوسیدند، سپس آنچه همراه داشتند به او میدادند. (حلیة الاولیاء، ج3، ص137)
🔺نقل شده که نافع بن جبیر به حضرت سجاد گفت: تو سید مردمی، اما به جلسه شخصی مثل این بنده (زید بن اسلم) میروي و با او همنشین میشوی؟! حضرت فرمودند: «علم هر جا باشد باید آن را دنبال کرد.» (کشف الغمة، ج2، ص79) البته در روایت ابن شهرآشوب آمده که در جواب نافع بن جبیر، امام فرمود: من نزد کسی مینشینم که همنشینی او براي دین من سود داشته باشد. [که ظاهراً مساله مطلوبیت مذاکره علم منظور است.] (مناقب ابن شهرآشوب، ج4، ص161)
@Hadith1398
📝چهار گروهی که مومن با آنها مواجه میشود
🔹حضرت صادق علیه السلام فرمودند: هیچ مومنی نیست مگر آنکه خداوند او را با چهار گروه مواجه میکند؛ شیطانی که میخواهد او را گمراه کند، کافری که با او میجنگد، سخت تر از همه، مومنی که به او حسادت میورزد و منافقی که به دنبال عیوب اوست.
🔸علِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَا مِنْ مُؤْمِنٍ إِلَّا وَ قَدْ وَكَّلَ اللَّهُ بِهِ أَرْبَعَةً شَيْطَاناً يُغْوِيهِ يُرِيدُ أَنْ يُضِلَّهُ وَ كَافِراً يَغْتَالُهُ [یقاتله] وَ مُؤْمِناً يَحْسُدُهُ وَ هُوَ أَشَدُّهُمْ عَلَيْهِ وَ مُنَافِقاً يَتَتَبَّعُ عَثَرَاتِهِ.
🔗کافی، ج2، ص251
@Hadith1398