تا زمانی که انسان، دارایی‌ها و #توان_خود را نشناخته و آن‌ها را باور ندارد، راه تأثیرگذاری #موانع و علل و اسباب را در امور خویش باز می‌گذارد. درست است که نمی‌توان موانع علت‌ها را نادیده گرفت؛ اما باید دانست که #علت_تامه، ارادهٔ خود انسان است. برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir

اعتقاد به ناتوانی خود، به خاطر #غفلت و تنبلی‌ است. افراد مختلف برای ناتوانی خود، بهانه‌های مختلفی دارند. یکی آن را ارثی می‌داند؛ دیگری مشکلات زندگی را بهانه می‌کند؛ برخی هم تنبلی خود را به #سرنوشت ربط می‌دهند و بعضی هم دچار خرافات شده، دست به دامان ورد و‌ جادو‌ می‌شوند. اما کلید تمام موفقیت‌ها در #خود_انسان است نه جایی دیگر و تنها با باور و تلاش می‌توان به آن دست یافت. برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir

از بزرگی پرسيدند چرا دشمن‌ترين دشمن‌ها، #نفس ماست؟ جواب داد به سبب اينکه به هرکسی احسان کنی، دوست می‌شود؛ اما به نفس هرچه بيشتر بدهی، دشمن‌تر می‌شود. اگر به دشمنمان محبت کنیم، آرام‌آرام دوستمان می‌شود؛ ولی هرچه بيشتر بله‌قربان‌گوی نفسمان باشیم، بيشتر دشمنی می‌کند؛ اگر با آن مدارا هم کنيم، مخالفت می‌کند، تا جایی‌که #فطرت الهی ما را به جهنمِ دوری از خدا می‌کشاند. برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir

ذائقه‌مان را که تغییر بدهیم، همه چیز درست می‌شود. آن‌قدر به نفسمان میدان داده‌ایم که فقط به عالم طبیعت تعلق دارد؛ برای همین دیگر به معقولات گرایشی ندارد. ولی اگر کمی پای سخن علما بنشینیم و کسب #معرفت کنیم، خودبه‌خود ذائقه‌مان تغییر می‌کند و به معقولات روی می‌آورد. برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir

#امر_به_معروف زمانی اثرگذار است که توصیفی باشد؛ یعنی حرکات و‌ سکنات فرد، خوبی و معروف را نشان دهد. دانه‌ای را در نظر بگیرید که به دیگر دانه‌ها می‌گوید رشد کنید و‌ ثمر دهید، در حالی‌که خودش روی خاک است. آفتاب و باران به او‌ می‌رسد؛ ولی چون زیر خاک نرفته است، گیاهی نمی‌رویاند. باید پایین و زیر خاک برود؛ جوانه بزند و ثمر بدهد. آن‌وقت بقیهٔ دانه‌ها توصیف معروف را در او می‌بینند؛ در حالی‌که دیگر اثری از خودِ دانه‌ نیست و همه چیزش معروف را نشان می‌دهد. برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir

#جسم انسان به تبع #روح او دارای قداست و حقوق است. انسان‌ موحد می‌داند که افراط یا تفریط در ادای حقوق جسم، مانع عروج او به سوی هدف می‌شود. گاهی انسان چنان هدفش را گم‌ می‌کند که حتی جسم خود را فراموش کرده و تنها به دنبال پرکردن حساب‌های بانکی و انبارداری نسل‌های بعد است؛ تا جایی‌که خود را از خوردن وعده‌ای غذا با آرامش خاطر، محروم می‌کند. برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir

#انسانیت مجموعه‌ای از بذرهای مهربانی، گذشت، حسن‌ظن و رازداری است که باید در سن تکلیف آن‌ها را در زمین دین بکاریم تا شکوفا شوند. اما عده‌ای از ما، به جای کاشتن، بذرها را به انبار می‌بریم؛ انباری پر از موش شهرت، کینه و هوس‌ها؛ و انسانیت خود را طعمهٔ دندان تیز موش‌ها می‌کنیم. برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir

#جسم_دنیایی ما از عناصر چهارگانه تشکیل شده است؛ ولی #جسم_برزخی‌ از ملکات و اوصاف ما ساخته می‌شود. در قیامت هم بدنی داریم که با اندیشه‌هایمان شکل می‌گیرد. خواب، نمونه‌ای از برزخ ماست. گاهی خوابمان آنقدر بد و وحشتناک است که مریضمان می‌کند. ولی برای دردها و جهنم‌های قیامتی هیچ نمونه‌ای در این دنیا نیست. آنجا فقط ما هستیم و اندیشه‌های الهی یا شیطانی‌مان. برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir

«خیلی وقت است رهایم کرده‌ای. اهل‌بیت(علیهم‌السلام) هم دیگر با من کاری ندارند. مگر تو خطاپوش نیستی؟ به تیر غیب مبتلایم کرده‌ای که بفهمم گناه‌کارم؟ خدایا حاجتم را نمی‌دهی که تنبیهم کنی؟ اصلاً اگر حاجت‌روایم نکنی، رابطه‌مان شکراب می‌شود.» بیشتر ما از این دست مکالمات فراوان داشته‌ایم. #قرآن را باز کن؛ ببین کدام یک از #انبیا با خدا این طور حرف زده‌اند؛ یعنی خدا چشم‌دوخته تا ما خطا کنیم و او هم چوبش را به تنِ زندگی ما بزند؟ به نظرت منتظر دستور ماست که می‌گوییم: بگذر، ببخش، بده! مگر او تاجر است که با او وارد معامله می‌شویم و خط‌و‌نشان حواله‌اش می‌کنیم؟ کارهای خدا تعیین تکلیف برنمی‌دارد. او می‌تواند ما را ببخشد یا نبخشد اگر ما با گناه از او دور می‌شویم، چرا او را روی‌گردان می‌پنداریم؟ خلاصه که ما حتی نجوای سادهٔ میان بنده و مولا را هم بلد نیستیم، چه برسد عشقبازی با او را. حالا که قرنطینه‌ایم و دست و پای زندگیمان کوتاه شده و وقت بیشتری داریم، بیا با یک جستجو و تحقیق ساده ببینیم انبیا با خدا چطور نجوا می‌کردند؛ تمرین کنیم؛ حتماً ما هم یاد می‌گیریم. برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir

نظر امام علی(علیه‌السلام) این بود که با قرآن‌های سرنیزه بجنگند؛ ولی نظر #خوارج خلاف این بود. نظر امام حسن(علیه‌السلام) صلح بود و نظر عده‌ای جنگ. نظر امام حسین(علیه‌السلام) بیعت نکردن با یزید و رفتن به کوفه بود و نظر عده‌ای چیز دیگر. جایی هم نظر امام بخشیدن و گذشتن است و نظر من تلافی و انتقام و... . و تاریخ نشان داده است که نظر دادن در مقابل ولی‌ّامر، کافی است برای خروج از دایره #ولایت. برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir

ادب یونس(علیه‌السلام) تا گوشه‌ای از زندگی‌ام می‌لنگد و فشاری بر من وارد می‌شود، زبان به #گلایه می‌گشایم که: خدایا چرا من؟ اما یونس(علیه‌السلام) وقتی در شکم ماهی می‌افتد، فقط می‌گوید: "لاإله إلّا أنتَ، س‍ُبحانَکَ"؛ یعنی خدایا ساحت تو مبرّاست از اینکه من را در شکم ماهی بیندازی؛ من خودم، خودم را در شکم ماهی انداختم: "إنّی کُنتُ مِنَ الظّالِمینَ". یعنی نه تنها نمی‌گوید: چرا من؟؛ بلکه می‌گوید: خدایا همهٔ کمال‌ها مال توست و همهٔ نقص‌ها مال من است. برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir

مثل آدم(علیه‌السلام) وقتی از سرزمین #آرامش رانده شدی، نگو خدا از من رو برگردانده؛ دنبال مقصر هم نگرد؛ همهٔ توجیه‌ها را کنار بگذار؛ فقط در خلوت درونت اعتراف کن که بر خودت ظلم کرده‌ای. مثل آدم(علیه‌السلام) که فقط ناله زد: "رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا"؛ خدایا من بر خودم ظلم کرده‌ام و تو حق داری که مرا نیامرزی؛ اگر مرا نبخشی بیچارگی‌ام حتمی است. "وَ إِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنا وَتَرْحَمْنا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ". برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir َ

دعاهای وارده از اهل‌بیت(علیهم‌السلام) مراتب مختلفی را شامل می‌شوند؛ گاهی طلب #بخشش؛ گاهی درخواست #نعمت؛ گاهی شکایت از خود؛ و گاهی شکایت از شرور و آفات. رتبه‌های آدم‌ها نیز با هم متفاوت است. یکی رفع نقمت می‌خواهد و یکی جلب منفعت؛ یکی از نفس خود شاکی است و دیگری از رب خود راضی. هر انسانی به نفس خود #بصیر است و با نظر به خواست قلبش، رتبه‌اش را می‌یابد. پس باید پله‌های رشد معنوی را یکی‌یکی بپیماید. بنابراین اگر بخواهیم ادای انبیا و اولیا را درآوریم، نه تنها به جایی نمی‌رسیم که روز‌به‌روز سرخورده‌تر می‌شویم. اینکه قلهٔ #انسانیت را نشانمان داده‌اند، برای این است که از همین دامنه‌ای که در آن هستیم، جهت حرکت خود را بدانیم و کج نرویم؛ نه اینکه تصور کنیم در قلّه ایستاده‌ایم و با کمترین اطاعت و بندگی، به جایگاه اولیا طمع کنیم. برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir

نزدیکِ دور چقدر خنده‌دار است که نهر آبی کنار کسی باشد و بنشیند تا سیراب شود؛ خنده‌دار است که شخصی در باغ سیبی باشد و بدون خوردن سیب، انتظار جذب ویتامین‌های آن را داشته باشد. و گریه‌دار است شیعه‌ای که صبح #جمعه ندبه می‌کند: «بِنَفسي أنتَ مِن مُغَیَّبٍ لَم یَخلُ مِنّا»، اما برای نزدیک شدن به امام، هیچ تلاشی نمی‌کند. این یعنی دور بودن از امامی که اقرار می‌کند حاضر و به او نزدیک است. برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir

بندگی یعنی عاشقی و جز با #عشق، میسر نخواهد شد. زیرا #ایمان و #اسلام با گناه جمع می‌شوند؛ اما عشق، هرگز. چه مسلمانانی که کافر شدند و چه مؤمنانی که از امامشان جدا شدند؛ ولی عاشق جز اطاعت از محبوب و دلدادگی چیزی نمی‌شناسد. برای او گناه و مکروه یکی است؛ چون می‌داند: «بر دل دوست به هر حیله رهی باید کرد»؛ و گناه و مکروه هرگز راه‌گشا به سوی محبوب نیستند. برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir

خاصیت #عشق، باور محبوب است. و به همین دلیل، #عاشق اهل دودوتا چهارتا نیست و تنها به فکر انجام دادن خواست #معشوق‌ است. تا جایی‌که رضایت او را با هیچ‌چیز عوض نمی‌کند. مانند مالک اشتر که در جنگ با معاویه، در ده قدمی پیروزی بود؛ ولی به خواست مولایش علی(علیه‌السلام) برگشت و تمام و کمال مجری فرمان محبوبش بود. برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir

#لذت و #اراده، رابطهٔ متقابل دارند. وقتی از انجام کاری لذت می‌بریم، اراده می‌کنیم سراغ آن کار برویم. نکته این‌جاست که دو نوع لذت داریم: #لذت_کاذب و #لذت_اصیل. وقتی از چیزی لذت کاذب می‌بریم که انگیزه‌مان، فقط برطرف شدن درد و رنج باشد و نه رشد و عروج. مثلاً از غذا لذت می‌بریم برای اینکه رنج گرسنگی را برطرف می‌کند. اما زمانی لذت اصیل می‌بریم که جانمان عروج کند. پس در هر لذتی باید ببینیم چه اثری در جانمان دارد. در این صورت اگر از غذا خوردن لذت ببریم برای اینکه نیرو بگیریم برای عبادت خدا، این لذت، بالابرنده است و ما را به لذت اصیل می‌رساند. اما اگر از نماز با ریا، حال کنیم و لذت ببریم، بالابرنده نیست و ما را به لذت اصیل نمی‌رساند. برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir

چرا کشاورز بیل و کلنگش را دوست دارد؟ چون به وسیلهٔ آن‌ها می‌تواند زمین را شخم بزند، دانه بکارد و به محصول برسد. آیا بدون نگاه به نتیجه، دوست داشتن بیل و کلنگ معنایی دارد؟ نگاه ما به دنیا و همهٔ چیزهایی که در آن است، باید این‌گونه باشد؛ یعنی #دنیا را به خاطر این دوست داشته باشیم که ما را به #هدف خلقتمان برساند. اگر عظمت معبود را دریابیم و عاشق او شویم، هر آن‌چیز و هر کس را که واسطهٔ رسیدن ما به او شود، دوست خواهیم داشت. برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir

زلیخا آن‌قدر عاشق یوسف بود که تمام قلبش را پر کرده بود و غیر او نمی‌دید. اما #قلب_مؤمن هم، #حرم_خدا و خانهٔ اوست؛ پس چرا ما خدا را در قلبمان مشاهده نمی‌کنیم و از نزدیکی او، لذتی ادراک نمی‌کنیم؟ چطور است که هیچ رنگ و اثری از صفات او در ما نیست؟ دریغا که یوسف حقیقی در جان ماست و ما دنبال یوسف‌ می‌گردیم. برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir

میل به دانستن آن‌قدر در درونمان غوغا می‌کند که مجبور می‌شویم به او هر خوراکی را بدهیم؛ از فضولی و #تجسس گرفته تا هر #علم و فن بی‌فایده‌ای را؛ ولی کسی برنده است که خوراک علوم و حقایق هستی را به جانش بدهد. این‌جاست که وجودش وسعت می‌گیرد و از نعمت‌های بی‌انتهای اخروی بهره‌مند می‌شود. برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir

می‌خواهی بدانی دلت کجایی‌است؟ وقتی برای #نماز قامت بستی، خواهی فهمید. خنده‌دار است، انگار نماز اتحادیهٔ اصناف است؛ هر کس در نماز به صنف خودش مشغول است: خیاط در ذهنش الگو می‌کشد و مغازه‌دار به فکر دخل‌وخرج و اجناس است؛ معلم سر کلاس است و خانه‌دار هم یاد کمد و فرش و کارهای عقب‌‌مانده‌اش است. انگار یادمان رفته نماز برای #معراج ماست؛ معراجی که استارتش از همین روزمرّگی‌ها زده می‌شود. چطور؟ اگر در این روزمرّگی‌ها خواست خدا و تعالی روحمان را ملاک کارهایمان قرار دهیم، در نماز به اتحادیهٔ فرشته‌ها راه می‌یابیم، نه اتحادیهٔ اهل دنیا. برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir

خیلی #حساس_نباش؛ وقتی چیز نجسی را یک بار آب کشیدی، بگو انشاءالله پاک شده؛ دستت به جایی خورد و شک در پاک‌بودنش کردی، بگو انشاءالله پاک است. اما وقتی می‌خواهی حرفی بزنی، بگو شاید حرفم ناپاک باشد و قدری بیندیش. وقتی می‌خواهی چیزی را ببینی، بگو شاید نگاهم ناپاک باشد و قدری بیندیش. وقتی دربارۀ کسی قضاوتی می‌کنی، بگو شاید فکرم ناپاک باشد و قدری بیندیش. آری #حساس_باش که نکند حرف من، نگاه من، قضاوت من مطابق واقعیت نباشد و مرا از مسیر قرب معبودم دور کند. برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir

در اثر تزکیهٔ نفس، #باطن انسان لطیف می‌شود. ممکن است خواب خوشی ببیند؛ دعایش مستجاب شود؛ یا حرف‌هایش دیگران را دگرگون کند. نفس تربیت شده در مکتب اهل‌بیت(علیهم‌السلام) می‌داند که اهمیت دادن به این رویدادها از تلبیسات شیطان است. حتی اگر به خود و دیگران هم بگوید این‌ها مال من نیست و از جانب خداست، باز هم بها دادن به آن‌ها او را زمین می‌زند. چرا که این منزل، از منازل ابتدایی مسیر است و ماندن در آن، انسان را از ادامهٔ راه و لقاء‌الهی باز می‌دارد. برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir

بسیاری از ما نمی‌توانیم از #اموال گران‌قیمتمان مانند جواهر، فرش ابریشمی و خانه بگذریم؛ درحالی‌که این اموال، خارج از انسان است و دل‌کندن از آن ساده. حال ببینید چگونه می‌توان از رتبه‌های علمی، شهرت و عبادت گذشت؟ اگر کسی به ما بگوید عبادت‌هایت قبول نیست یا تهمتی به ما بزند، چقدر تحمل داریم؟ حرف دین این است که ای انسان، هیچ خیری را از خود نبین و برای خود ندان. این بینش، شاید در اموال مادی ساده باشد، ولی در کندن #اکتسابات_نفس بسیار سخت است. هرگاه به اوصاف الهی متخلق شدیم، ولی آن‌ها را از خود ندیدیم، تازه پا در راه #سلوک‌ نهاده‌ایم. برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir

در اثر تزکیهٔ نفس، #باطن_انسان لطیف می‌شود. ممکن است خواب خوشی ببیند؛ دعایش مستجاب شود؛ یا حرف‌هایش دیگران را دگرگون کند. نفس تربیت شده در مکتب اهل‌بیت(علیهم‌السلام) می‌داند که اهمیت دادن به این رویدادها از #تلبیسات_شیطان است. حتی اگر به خود و دیگران هم بگوید این‌ها مال من نیست و از جانب خداست، باز هم بها دادن به آن‌ها او را زمین می‌زند. چرا که این منزل، از منازل ابتدایی مسیر است و ماندن در آن، انسان را از ادامهٔ راه و لقاء‌الهی باز می‌دارد. برگرفته از بحث #ریشه‌های_بنیادین_اخلاق 📱@Lotfiiazar 🌐 hamgaman-institute.ir