💠مبانی #هنر_انقلاب 2️⃣ بخش دوم: حکمت هنر قرآنی؛ #تثبیت_فؤاد 🔸جریان هنر انقلابی که از آوینی آغاز شد و تا فرج‌الله سلحشور رسید، دغدغه‌شان این بود که چگونه می‌توانیم اساس هنر را در قرآن ببینیم. 🔸پیاز وجود انسان (یعنی آنچه که روح می‌نامیم) بر بستر فطرت او، دارای چهار لایه است: 1️⃣ لایه‌ی روئین آن «#صدر» است؛ محل فرح و حزن. انسان با این لایه‌ی وجودش خوشحال یا غمگین می‌شود؛ دچار خوف و نگرانی شده یا احساس امنیت می‌کند. این لایه انشراح پیدا می‌کند یا گاهی دچار ضیق می‌شود؛ در اصطلاح می‌گوییم دلتنگ می‌شود. 2️⃣ لایه بعدی، #شغاف است. محل حب و بغض و خشم و شهوت. ما با شغاف، عشق می‌ورزیم یا نسبت به پدیده‌ای نفرت داریم. تولی و تبری، با این لایه از وجود انسان انجام می‌شود. انسان در شغاف خود یا دچار حمیت است یا سکنیت می‌یابد. (حکمت ازدواج در قرآن، ایجاد سکنیت است. که خشم و شهوت انسان با آن به آرامش بدل می‌شود.) 3️⃣ لایه‌ی بعد، #قلب و محل انقلاب در وجود انسان است. اگر در اتاقی تاریک، کلید برق را فشار دهیم، یکباره در همه‌ی اتاق انقلاب نور حادث می‌شود. انسان در این لایه، منقلب می‌شود. قلب، یا مریض است یا سلیم؛ که در مورد ابراهیم(ع) فرمود او دارای قلب سلیم است[۱]؛ انسانی که زود گریه‌اش می‌گیرد، دارای قلب منیب است؛ در مقابل، برخی نیز دارای قلب قسی هستند. رعب و وحشتی که همه‌ی وجود انسان را دربرمی‌گیرد، در این لایه است. انسان در قلب خود، تفکر و تعقل و تخیل می‌کند. 4️⃣ هسته‌ی مرکزی پیاز وجود انسان و از جمله واژگان قرآنی که کمتر شناخته شده است، #فؤاد است. فؤاد، چشم دل و محل رؤیت حق و باطل است؛ (رؤیت از رؤیا می‌آید. آنچه که انسان در عالم رؤیا می‌بیند، توسط فؤاد او رؤیت می‌شود؛ این نکته بسیار جدی‌ست زیرا پیامبری به نام یوسف(ع) بر مبنای آنچه که یک انسان غیرمؤمن در عالم رؤیای خود می‌بیند، طرحی استراتژیک ۱۴ ساله را صادر می‌نماید.)[۲] چشم دل باز کن که جان بینی آنچه نادیدنی‌ست آن بینی 📷 📌[۱] – ابراهیم(ص) دارای قلب سلیم بود – سوره صافات – آیه ۸۴ ▫️[۲] – برای مطالعه‌ی بیشتر به جلسه ۳۱۴ کلبه کرامت با موضوع «دکترین ابراهیم(ص) و یوسف(ص)» مراجعه شود. 📹 kolbeh-keramat.ir/Sessions/Single/32 📹 Youtube.com/watch?v=fNMYcEURv7c 📹 Aparat.com/v/rFz05 🔸استاد حسن عباسی ▫️جشنواره عمار - ۹۵/۱۰/۱۱ استاد حسن عباسی 💠 @Hasanabbasi_ir

💠 مبانی #هنر_انقلاب 3️⃣ بخش سوم: حکمت هنر قرآنی؛ #تثبیت_فؤاد 🔸انسان علاوه بر دو چشمی که در سر خود دارد، دارای چشمان دیگری نیز هست؛ چشم عقل، که بصیرت نام دارد و چشم فؤاد که رؤیت می‌کند. حقایق و نادیدنی‌ها را نمی‌توان با چشم سر دید، تنها با چشم دل باید رؤیت کرد. کسی می‌تواند حق و باطل را از هم تشخیص دهد که از حیث معرفتی به لایه چهارم وجودش دست‌یافته باشد. 🔹فؤاد به فرموده‌ی قرآن حکیم، یا فارغ و آزاد است؛ یا همچون خط تلفن اشغال است. (اشتغال به غیر دارد.) یا امکان رؤیت دارد، یا اعمی‌ست؛ به فرموده قرآن کریم، کفار اعمی (کور) هستند. 🔸رؤیت حقیقت در فؤاد، نوعی بیداری به نام یقظه برای انسان رقم می‌زند. تصور ما بر این است که وقتی چهارلایه وجود خود را درنوردیده و به مرحله‌ی رؤیت در فؤاد دست یافتیم، کار ما به نتیجه رسیده است؛ اما امام خمینی(ره) در کتاب جهاد کبیر نوشته‎‌اند: «یقظه اول راه است.» همواره باید مترصد این باشیم که از کوری به بینایی و از خواب به یقظه برسیم. انسان‌ها در کودکی، خواب هستند (در دو لایه صدر و شغاف خود هستند) وحدت تلاش انسان مؤمن باید این باشد که پیاز وجود خود را لایه لایه ورق زده و به مرحله‌ی رؤیت در فؤاد خود برسد. 🔹نوع وحشتی که در فؤاد انسان ایجاد می‌شود، هواء است که همه‌ی وجود انسان خالی می‌شود؛ در اصطلاح گفته می‌شود: هُری دلم ریخت. در مقابل هواء فؤاد انسان تثبیت می‌شود. اگر در هنر سازوکاری ایجاد نمودیم که فؤاد مخاطب ما ثبات گرفته و تثبیت شود، به هنر مورد نظر قرآن دست یافته‌ایم.[۱] در قرآن کریم سه مرحله ثبات داریم: 1️⃣ ثبات قدم: انسان مجاهد، ثبات قدم دارد. «…إِن تَنصُرُوا اللَّهَ یَنصُرکُم وَیُثَبِّت أَقدامَکُم»[۲] 2️⃣ ثبات نفس: کسی که از آن بی‌بهره است؛ همواره در آشوب درونی بسر می‌برد؛ حال او از نفسی به نفس دیگر (نفس اماره ، نفس لوامه، نفس مزینه، نفس مسوله، نفس ناطقه) در تغییر است. در اصطلاح گفته می‌شود حالی به حالی است. زود تحت تأثیر قرار گرفته و جوگیر می‌شود. امام راحل(ره) گویی تنها در یک حالت نفس بود. 3️⃣ ثبات فؤاد: پیامبر، حریص به مؤمنان است؛ عاشق و شیفته‌ی آن است که مؤمنان به بهشت بروند آنقدر در دعوت، خود را به زحمت می‌اندازد که خدای تعالی به او می‌فرماید:« لَعَلَّکَ باخِعٌ نَفْسَکَ…»[۳] تو خودت را بابت اینکه مردم ایمان نمی‌آورند از بین می‌بری! در جای دیگر می‌فرماید: «کُلاًّ نَقُصُّ عَلَیْکَ مِنْ أَنْباءِ الرُّسُلِ ما نُثَبِّتُ بِهِ فُؤادَکَ…»[۴] می‌دانی چرا ماجراهای انبیاء پیشین را برای تو قصه می‌کنیم؟ ماجرای نوح را که هزار سال دعوت کرد و در نهایت پیروان او به قدر انگشتان دست هم نبود؛ داستان ابراهیم را که در آتش انداختند و ما آتش را بر او سرد کردیم؛ ماجرای موسی(ع) که وقتی به نیل رسید، دریایی مقابل‌شان بود و از پشت سر سپاه فرعون در پی‌شان؛ پیروان او ترسیده بودند، گفت: نترسید، خدای من با من است. قصه‌ی انبیاء پیشین را برای تو بازگو می‌کنیم تا فؤاد تو تثبیت شود. 📷 📌 [۱] – برای مطالعه بیشتر به جلسه ۶۰۷ کلبه کرامت با موضوع «دکترین سینما (۳۶) – سینمای مخاطب(۵) – آسمان کربلا» مراجعه نمایید. 📹 kolbeh-keramat.ir/Sessions/Single/606 📹 Aparat.com/v/ZYdUG 📹 Youtube.com/watch?v=Xca7PyXtrRk ▫️[۲] – سوره محمد(ص) – آیه ۷ ▫️[۳] – سوره شعرا – آیه ۳ ▫️[۴] - سوره هود – آیه ۱۲۰ 🔸استاد حسن عباسی ▫️جشنواره عمار - ۹۵/۱۰/۱۱ استاد حسن عباسی 💠 @Hasanabbasi_ir

💠 مبانی #هنر_انقلاب 4️⃣ بخش چهارم(پایانی): حکمت هنر قرآنی؛ #تثبیت_فؤاد 🔹هنر انقلابی مورد نظر اسلام، هنری‌ست که از #کاتارسیز ارسطویی و از #دیونیزوس نیچه‌ای عبور کرده و در مخاطب، تثبیت فؤاد ایجاد نماید. اگر انسان‌های یک جامعه به تثبیت فؤاد برسند، آن جامعه دیگر نیازی به کلینیک‌های روانشناسی و روان‌پزشکی نخواهد داشت. هنرمند انقلابی از تزکیه آغاز می‌نماید؛ او ابتدا باید خودش هر چهار لایه وجودش را بپیماید و در لایه‌ی فؤاد، آنچه که می‌بیند را ترسیم کند. مطرب مهتاب رو آنچه شنیدی بگو ما همگان محرمیم آنچه بدیدی بگو 🔸هنر نفسانی لیبرالیستی، هنرمند را آلوده می‌خواهد؛ هرساله جشنواره‌های هنری، شوی لباس و مدل‌های متنوع خودنمایی و تبروج است. هنر لیبرالی، در واقع بازتابی از صحنه‌های متعفن و غلیان نفسانیات انسان در شغاف اوست. 🔹دغدغه فرج‌الله سلحشور، بخصوص بعد از اثر «مردان آنجلس» این بود که چگونه به تثبیت فؤاد برسد؛ بویژه در اثر حضرت موسی(ع) به پختگی و بلوغ در این زمینه دست یافته بود؛ چه آنکه اگر در قید حیات مادی بود، فیلم حضرت موسی(ع) جهش عظیمی نسبت به فیلم حضرت یوسف(ع) را در پی می‌داشت. 🔸ابوالقاسم_طالبی نیز در اثر «دست‌های خالی» به تثبیت فؤاد نزدیک شد. این اثر برگرفته از سخن یکی از بزرگان و ایدئولوگ‌ها انقلاب اسلامی بود (که می‌گفت: بعد از ۶۰ سال که از عمرم می‌گذرد، قرآن و تفسیر و فلسفه می‌دانم اما هنوز دست‌هایم خالی‌ست.) همه‌ی ما عناوین رنگ و لعاب‌داری داریم، اما خود در نهان ‌می‌دانیم که دست‌مان خالی‌ست. 🔹فیلم «خداحافظ رفیق» در تعامل با مخاطب، از لایه‌ی قلب عبور کرد و بر اثرگذاری روی فؤاد نزدیک شد. [۱] 🔸همچنین در آثار نقاشی سال گذشته استاد قدیریان نیز سیر عبور از لایه‌های وجود انسان و تثبیت در فؤاد را شاهد بودیم.[۲] 🔹طنین ثبیت فؤاد در اذان جدی‌ست؛ برخی از مؤذن‌ها همچون مرحوم مؤذن‌‌زاده و مرحوم غلوش، در اذانی که سر می‌دادند، به سرعت لایه‌های وجود انسان را عبور داده و به تثبیت در فؤاد می‌رسانند. 🔸روزی به یکی از هنرمندان (آقای مسعود کیمیایی) گفتم که هنر شما در فیلم «سفر سنگ» هنر قرآنی‌ست؛ خود او از این نکته متعجب شده بود. فیلم سفرسنگ، بیانگر این آیه از قرآن کریم است که: «ِ…انَّ اللَّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَومٍ حَتّى یُغَیِّروا ما بِأَنفُسِهِم…»[۳] تا مردم در درون خود تغییر ایجاد نکنند، ما از بیرون بر آن‌ها تغییری ایجاد نمی‌کنیم. در یک محیط روستایی، مردم از درون تغییر می‌کنند؛ این #تغییر_انفسی به طغیان علیه جریان حاکم می‌انجامد و در انتها پیروز می‌شوند؛ و آن صحنه‌ی آخر که فرد شمشیر را برداشته و «الله اکبر» گویان به دشمن حمله می‌برد، الهام بخش نیروهای انقلابی در سال‌های دفاع مقدس بود که در پشت خاکریزها الله اکبر سر می‌دادند.[۴] 🔹#شهید_آوینی جمله‌ی مشهوری دارند: «پندار ما این است که شهدا رفتند و ما ماندیم اما حقیقت آن است که شهدا ماندند و زمان ما را با خود برده است.» ترجمان این جمله در قرآن کریم ماجرای اصحاب کهف است که گروهی از مؤمنین به غاری پناه برده و سیصد سال در آن ماندند؛ بعد از این سه صده، آن قوم ظالم را زمان با خود برده بود درحالی‌که بر اینان زمان متوقف شده بود. حسی که از تمثیل شهید آوینی بر انسان دست می‌دهد را اگر بخواهیم با این آیات قرآن تبدیل به اثر هنری کنیم این‌گونه می‌شود که به مخاطب امروز می‌گوید: چرا اینقدر حرص می‌خوری و اسیر ناملایمات هستی؟ با ذهنی آشفته (که حاصل گشت و گذار در شبکه‌های اجتماعی و جواب این و آن را دادن است،) به خواب می‌روی! این داروهای عجیب و غریب آرام‌بخش که بدان محتاج شده‌ای چه هستند! اگر انسان قواعدی را که اسوه‌ی حسنه (رسول جلیل‌القدر اسلام(ص)) در زندگی خود داشته را مراعات نماید، در خواب و بیداری و در مراودات خود اینقدر بهم ریخته و آشفته نخواهد بود. 📌[۱] – این فیلم در جلسه ۴۶۱ کلبه کرامت با موضوع «ریخت‌شناسی(۴)– سینمای مخاطب(۲)» تدریس شده است. 📹 kolbeh-keramat.ir/Sessions/Single/307 📹 Aparat.com/v/gApJn 📹 Youtube.com/watch?v=t3ImZg0YFEE ▫️[۲] – آثار استاد قدیریان در جلسه ۶۰۷ کلبه کرامت با موضوع «ریخت‌شناسی(۵) – سینمای مخاطب(۳) – آسمان کربلا» تدریس شده است. 📹 kolbeh-keramat.ir/Sessions/Single/606 📹 Aparat.com/v/ZYdUG 📹 Youtube.com/watch?v=Xca7PyXtrRk ▫️[۳] – سوره رعد – آیه ۱۱ ▫️[۴] – این فیلم در جلسه ۳۹۸ کلبه کرامت با موضوع «ریخت‌شناسی(۲)– هجرت» تدریس شده است. 📹 kolbeh-keramat.ir/Sessions/Single/297 📹 Aparat.com/v/JekmO 📹 Youtube.com/watch?v=VeUDaLBfLQk 🔸استاد حسن عباسی ▫️جشنواره عمار - ۹۵/۱۰/۱۱ استاد حسن عباسی 💠 @Hasanabbasi_ir