📚معرفی کتاب 📙عُیونُ أخْبارِ الرّضا یا عیون الأخبار  ✍🏻شیخ صدوق ▫️محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی مشهور به شیخ صدوق، عالم بزرگ شیعی قرن چهارم هجری قمری است. سال تولد او پس از ۳۰۵ق، وفاتش ۳۸۱ق و مدفن ایشان شهر ری است. او را بزرگ‌ترین محدّث و فقیه مکتب حدیثی قم به شمار آورده‌ و حدود ۳۰۰ اثر علمی به او نسبت داده‌اند که بسیاری از آن‌ها مفقود شده است. کتاب من لا یحضره الفقیه از کتب اربعه شیعه یکی دیگر از آثار او است. ▫️کتاب عیون اخبارالرضا در ۶۹ باب تنظیم شده است که بخشی از آن‌ها گفته‌های خود امام رضا(ع) است و بخشی دیگر احادیثی است که او از امامان پیش از خود روایت کرده‌ است. ▫️عیون اخبار الرضا موضوع واحدی ندارد و به همین سبب در موضوعات مختلفی چون فقهی،اخلاقی، سیره و کلام از منابع مهم شیعه به شمار می‌رود. 🔹تاریخ نگارش شیخ صدوق احتمالا این کتاب را پس از وفات رکن‌الدوله بویهی، یعنی پس از سال ۳۶۶ق نگاشته است. 🔹سابقه‌ی تک‌نگاری درباره‌ی امام رضا(ع) قبل از عیون الاخبار، تک‌نگاری‌هایی درباره‌ی امام رضا(ع) نگارش یافته است، ازجمله: ▫️«وفاه الرضا» اثر عبدالسلم بن صالح معروف به ابو الصلت هروی ▫️«اخبار علی بن موسی الرضا» اثر عبد العزیز بن یحیی جلودی 🔹انگیزه‌ی تألیف بنا به گفته‌ژ شیخ صدوق در مقدمه کتاب، زمانی که صاحب بن عباد دیلمی(وزیر وقت و حاکم شیعی آن دوران) در مدح و ستایش امام رضا(ع) اشعاری را می‌سراید و آن را به او هدیه می‌دهد، ایشان نیز کتاب عیون اخبار الرضا را به پاس زحمات صاحب بن عباد نگاشته و به او اهدا می‌کند. ▫️شیخ می‌نویسد:«هدیه‌ای بهتر از این کتاب که از معارف بیکران امام رضا(ع) تألیف شده نیافتم تا در پاسخ دو قصیدۀ ابن عباد بفرستم». 🔹در این کتاب مباحث متنوعی آمده است، از جمله: ▫️چرا امام رضا(ع)، رضا نامیده شد؟ ▫️اطلاعاتی در مورد مادر امام رضا(ع). ▫️در مورد تولد حضرت رضا(ع). ▫️روایاتی که از امام هفتم در مورد جانشینی امام رضا(ع) مطرح شده است. ▫️وصیتنامه امام موسی کاظم(ع). ▫️امامت امام رضا(ع) ▫️احوالات امام موسی کاظم(ع) با هارون الرشید و موسی بن مهدی. ▫️درمورد شهادت امام هفتم(ع). ▫️در مورد ساداتی که هارون به شهادت رساند. ▫️در مورد واقفیون ▫️خطبه‌های امام رضا(ع) در مورد توحید ▫️مناظرات امام درباره‌ی توحید ▫️مناظره امام رضا(ع) با سلیمان مروزی ▫️مناظره با علمای ادیان دیگر. ▫️و... 🔹اهمیت این کتاب: عیون الاخبار از منابع مهم روایی شیعه به شمار می‌آید و مانند دیگر آثار شیخ صدوق از ارزش و اعتبار خاصی برخوردار است و پس از تألیف آن مورد استناد کتب بعدی قرار گرفته است و از مصادر بحار نیز است. ▫️میرداماد در مدح این کتاب سروده است: عیون اخبار الرضا، جلادهنده‌ای است که زنگار غم را از قلب انسان می‌زداید. در تمام روزگار و در نگاه هیچ بیننده‌ای کتابی مانند این کتاب نگاشته نشده است. هر دانشی که بخواهی در آن است و تو را بی‌نیاز می‌کند. مانند خورشید از نور هدایت می‌درخشد و آرزوی قلب را برآورده می‌سازد. 🔹پژوهش‌ها درباره‌ی کتاب: تعداد ترجمه‌ها و شروح این کتاب به پانزده شرح و بیش از ده ترجمه می‌رسد. ▫️شروح و تعلیقه‌ها مهم‌ترین شرح‌ها و تعلیقه‌ها آن عبارت‌اند از: ▫️لوامع الأنوار که توسط سیّد نعمت‌اللّه جزایری (م ۱۱۱۲ ق) نوشته شده است. ▫️شرح فارسی شیخ محمد علی حزین زاهدی گیلانی (م ۱۱۸۱ ق). ▫️شرح مولی هادی بنابی (م ۱۲۸۱ ق) از شاگردان شیخ مرتضی انصاری. ▫️شرح فارسی سید علی اصغر شوشتری اخلاقی. ▫️حواشی سید حسین مجتهد قزوینی. ▫️تعلیقات سید حسین بن حسن عاملی کرکی. ▫️ترجمه‌ها برخی ترجمه‌های این کتاب؛ ▫️ترجمه محمد صالح بن محمدباقر قزوینی. ▫️ترجمه سید جلیل میرزا ذبیح‌الله بن میرزا هدایه‌الله. ▫️ترجمه مولی علی بن طیفور بسطامی ▫️ترجمه سید علی بن محمد بن اسدالله امامی. ▫️ترجمه محمدتقی بن محمدباقر اصفهانی. ▫️ترجمه کاشف النقاب ▫️ترجمه‌ای به نام برکات المشهد المقدس. ▫️ترجمه یکی از اهل مشهد در سال ۱۲۴۵ هجری که به امر سید محمد بن سید دلدار علی نقوی نصیرآبادی نوشته شده است. ▫️ترجمه علامه مجلسی، که بخش‌هایی از کتاب را مانند خطبه الرضا (خطبه توحید امام رضا) و نیز مأموریت رجاء بن ابی زحاک برای دعوت امام رضا به خراسان را ترجمه کرده است. ▫️ترجمه‌ای از محمد باقر ساعدی خراسانی #معرفی_کتاب #امام_رضا_علیه‌السلام #شیخ_صدوق #دانشکده‌ی_تاریخ ‌💠@facultyofhistort 💠انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع -----------❀❀✿❀❀--------- 💠@HistorySociety ‌