🗂 اندیشه اقتصادی متفکران اسلامی معاصر حجة الاسلام قنبریان 🔺 جلسه هفتم اندیشه اقتصادی شهید مطهری 🔹 نسبت روابط تقنینی(شریعت) و روابط طبیعی، نسبتی یک‌سویه یا دوسویه؟ اگر نظیر مارکس بگوییم رابطه یکسویه است، حرف زدن از مکتب بی‌خود می‌شود. چراکه دست آخر روابط طبیعی هستند که تعیین کننده خواهند بود. لذا نمی‌توان مکتبی را کشف کرد و بر اساس آن روابط طبیعی را شکل داد. شهید مطهری می‌گوید رابطه دوسویه است. اربعین یک مثال از تأثیر روابط تقنینی بر طبیعی است. 🔹در لایه استنباط باید توجه داشت که رأس مسائل مستحدثه بیمه و بانک و امثالهم نیست! خود سرمایه‌داری، یک پدیده بی‌سابقه و جدید است.لذا برای استنباط احکام، باید این موضوعِ جدید را کامل شناخت. 🔹در حال حاضر تمام رابطه کار با سرمایه ذیل عقد اجاره قرار گرفته است. این خروج از ذوق شریعت است! همه را ذیل یک مکروه آوردن ای بسا در لایه نظام‌سازی حرام باشد. اجاره ذاتا مشکلی ندارد ولی اینجا جای اجاره نیست! اینجا جای عاملیت است که سود هم منصفانه‌تر تقسیم شود. پس با نظر به روابط طبیعی جدیدی که متأثر از سرمایه‌داری شکل گرفته می‌توان نسبت به اجاره در این وسعت، حکم جدیدی داشت و این حکم جدید می‌تواند باعث بهبود وضعیت در لایه روابط طبیعی شود. 17 اردیبهشت 1403 #اندیشه_اقتصادی_معاصر ----------------------------------------------- 💠 گروه حکمرانی و اقتصاد | مرکز راهبری برهان بله | ایتا 💠 مرکز راهبری برهان بله | ایتا 💠 موسسه آموزش عالی حوزوی مشکات بله | سایت .

✍️ کنترل ریسک نکول؛ ماهیت بانکداری ربوی 🔸برای کسانی که در حوزه تحلیل نظام بانکی کار میکنند روشن است که بخش مهمی از عملیات بانکداری به کنترل ریسک نکول مربوط می شود. عمده ابزارهایی که در فضای رابطه بانک با مردم، با بانک مرکزی و با سایر بانکها استفاده میشود حول محور کنترل ریسک نکول میگردد. حتی وقتی که بانکهای مرکزی میخواهند یک بانک را ورشکسته اعلام کنند به آثارِ عملکردهای آن بانک در شاخصهای اقتصاد کلان همچون تورم، رشد اقتصاد و کاهش فاصله طبقاتی توجهی ندارند، بلکه شاخص عمده در وارد کردن یک بانک در عملیات گزیر شاخصهای سلامت بانکی همچون حجم تسهیلات غیرجاری (شامل تسهیلات مشکوک الوصول، معوق و سررسید گذشته)، کفایت سرمایه و... است. به همین تناسب هنگام وام دهی نیز آنچه برای بانکها بیش از همه اهمیت دارد، نرخ سود، مدت بازدهی و مبلغ تسهیلات و همچنین ابزارهای کنترل ریسک نکول همچون حجم و نوع تضامین است. در این میان نوع و اثر وامها برای بانکها محل بحث نیست. اموری همچون اشتغال زا بودن، مولد بودن یا تسهیلات حمایتی ای همچون ازدواج، فرزندآوری و... هیچ گاه به خاطر ماهیت و نقششان در اقتصاد کلان برای یک بانک محل توجه نبوده و نیستند. 🔸این در حالی است که در ادبیات اسلامی اساسا می توان گفت مساله کنترل ریسک نکول فرع بر بازدهی تسهیلات است. در واقع در نظام اقتصادی اسلام به دلیل ماهیت تسهیم ریسکی که در سرمایه گذاری های اسلامی نهفته شده آنچه در درجه اولِ اهمیت قراردارد اهتمام نهاد سرمایه گذار بر بازدهی واقعی تسهیلات است. این اهتمام در نظارت، هدایت و حمایت از عامل در فرآیند عملیات اقتصادی به ظهور میرسد. سپس در صورت شکست عملیات اقتصادی مساله نکول مطرح میشود. به همین جهت در ادبیات اسلامی، نکول، عمدتا مساله ای است که در نظام قضائی طرح و بحث میشود. صدالبته ابزارهای پیشینی جلوگیری از نکول همچون اعتبارسنجی در فرآیندهای اجتماعی، اخذ وثایق در دیون و... نیز در نظام اقتصادی و اجتماعی اسلام وجود دارد لکن نقش آنها در مقابل عملیات واقعی سرمایه گذاری که مبتنی بر تسهیم ریسک است نقشی کمرنگ و کم فروغ می نماید. 🔸بنابراین بانکداری اسلامی زمانی محقق می شود که جدی ترین شاخص تفاوت ماهوی سرمایه گذاری اسلامی با سرمایه گذاری ربوی یعنی تسهیم ریسک وارد عملیات بانکی شود. تنها در این صورت است که اهتمام بانک از مدیریت ریسک نکول به امور دیگری معطوف می شود و آرزوهایی همچون نظارت بر رفتار تسهیلات گیرندگان، هدایت تسهیلات در فعالیت مولد اقتصادی یا تخصصی شدن بانکها و... در واقعیت محقق میشود. 👤 احمد ارشاد ----------------------------------------------- 💠 گروه حکمرانی و اقتصاد | مرکز راهبری برهان بله | ایتا 💠 مرکز راهبری برهان بله | ایتا .

📚حلقه مطالعاتی افق اندیشه جوان مسلمان [با همکاری اندیشکده قصد و خانه تمدن] ❇️جمع خوانی کتب اقتصاد اسلامی-اقتصاد سیاسی( ویژه طلاب و دانشجویان) 📘 #کتاب_دوم: مغالطه آدام‌اسمیت/ جزوه-صوتهای تاریخ عقاید اقتصادی دکتر درخشان 🔸با حضور:حجت الاسلام محمدامین رضایی ⏰زمان:پنج شنبه ۳ اسفند، بعد از نمازظهر و عصر جمع خوانی به صورت حضوری در قم برگزار میشود. داوطلبین از سایر شهرستان ها می‌توانند به صورت مجازی ثبت نام و شرکت کنند. 🔻جهت ثبت نام به آیدی @Abuzeinabirm در ایتا و بله پیام دهید یا به شماره ۰۹۰۵۶۸۷۳۴۷۷ تماس بگیرید @m_amin_rezai

🗂 اندیشه اقتصادی متفکران اسلامی معاصر حجة الاسلام قنبریان 🔺 جلسه هشتم اندیشه اقتصادی شهید مطهری 🔹 نظریه مالکیت دو چیز در تکوین نظم جدید یعنی سرمایه‌داری نقش اساسی دارد: - ابزار تولید که منشأ تولید انبوه است - بانک که تجمیع سرمایه می‌کند. در دنیای گذشته چرخه به صورت "کالا>پول> کالا" بود ولی درحال حاضر "پول>کالا>پول" شده، لذا پول نقش اساسی دارد. 🔹ثروت در ملک کیست؟ 1. اگر "طبیعت" باشد: ملک همه 2. اگر "طبیعت + کار" باشد: اولویت انتفاع با فاعل است اما حق دیگران هم سلب نمی‌شود لذا فاعل هر نوع تصرفی نمی‌تواند بکند. 3. اگر "کارخانه‌ و ماشین" باشد: محصول نهایی، تماما برای مالک ماشین نیست. بلکه مخترع نیز سهیم است. مخترع کیست؟ ماشین، تولید جمعی است لذا محصول نهایی برای کل جامعه است هرچند مخترع هم سهمی دارد 24 اردیبهشت 1403 #اندیشه_اقتصادی_معاصر ----------------------------------------------- 💠 گروه حکمرانی و اقتصاد | مرکز راهبری برهان بله | ایتا 💠 مرکز راهبری برهان بله | ایتا 💠 موسسه آموزش عالی حوزوی مشکات بله | سایت .

📌 خبر: برگزیده شدن مقاله از پژوهشگران گروه حکمرانی و اقتصاد مرکز راهبری برهان در جشنواره علامه حلّی 🔰 در دهمین دوره جشنواره علامه حلی مقاله «جایگاه عقد مرابحه و لوازم فقهی آن در مدیریت تحول نظام بانکی» برگزیده شد. این مقاله توسط عباس یعقوب زاده به رشته تحریر درآمده و حائز رتبه دوم گردید. 🔰 چکیده این مقاله به شرح زیر است: بنابر روایات فقهی باب مرابحه، حفظ دو نوع ریسک شرعی انصراف و هلاکت مال، شرط صحت عقد مرابحه می‌باشد، لکن خصوصاً با رواج کارت اعتباری مرابحه به کلی مورد غفلت قرار گرفته‌است. بر اساس آموزه‌های دینی در بانکداری اسلامی، پذیرش ریسک سود و زیان و تسهیم آن بین طرفین، موضوعیت داشته و نباید این ریسک صرفاً بر تأمین مالی شونده تحمیل گردد. از سوی دیگر انتقال ریسک تسهیلات و سپرده‌ها در نظام بانکی از طریق بیمه به طور مفروض، ممکن نمی باشد. در این تحقیق تلاش شده است ابتدا این دو نوع ریسک شرعی با روش اجتهادی معرفی و تبیین گردد و در گام دوم با رویکرد تسهیم ریسک و نهادسازی متناسب آن پیشنهاداتی برای مدیریت و کاهش آن مطرح گردد. مدیریت ریسک انصراف از طریق تشکیل صف انتظار، خصوصاً در بانکداری الکترونیک تا حدودی امکان‌پذیر است. در مورد ریسک هلاکت نیز از طریق نهادسازی متناسب با فرآیند عقود بانکی می‌توان زمینه را برای توسعه آن در سایر عقود پرریسک نیز فراهم نمود. ----------------------------------------------- 💠 گروه حکمرانی و اقتصاد | مرکز راهبری برهان بله | ایتا 💠 مرکز راهبری برهان بله | ایتا .

🗂 اندیشه اقتصادی متفکران اسلامی معاصر حجة الاسلام قنبریان 🔺 جلسه نهم بررسی مسئله بانک از منظر شهید مطهری 🔹 شهید بهشتی: هیچ سودی به سرمایه تعلق نمی‌گیرد. حتی ابزار تولید باید اجاره شود نه اینکه در سود سهم داشته باشد. چرا؟ به دلیل حرمت ربا. ربا از مواردی است که سرمایه سود می‌برد. دکتر طاهری: فقط پول است که سهمی در سود ندارد نه اینکه سرمایه مطلقا سهمی نداشته باشد. شهید مطهری: دلیل حرمت ربای قرضی، عقیم بودن سرمایه نیست. در برخی عقود شرعی سرمایه سود می‌برد. در ربای قرضی، ماهیتا قرض رخ می‌دهد. در قرض، انتقال مالکیت صورت می‌گیرد. لذا چه سود کند و چه ضرر برای قرض گیرنده است. 🔹 راه حل شهید مطهری درباره بانک: حرمت ربا مربوط به سرمایه‌های خصوصی است نه عمومی. چرا ربای بین زوج و زوجه حلال است؟ چون از این جیب به آن جیب است. پس هر جا جیب به جیب باشد، ربا حرمت ندارد. نتیجه: اگر بانک عمومی و ملی باشد، ربا حرمت ندارد. یک راه دیگر: تصرف در عقود. 🔹 تکمله استاد به بحث: ظاهرا نوعی تبدل موضوع درباره ماهیت کار بانک داریم از جمله خلق پول. در وضعیت فعلی، حد وسط اصلا ربا نیست لزوما. خلق پول بیش از ربا بودن، اکل مال به باطل است. 7 خرداد 1403 #اندیشه_اقتصادی_معاصر ----------------------------------------------- 💠 گروه حکمرانی و اقتصاد | مرکز راهبری برهان بله | ایتا 💠 مرکز راهبری برهان بله | ایتا 💠 موسسه آموزش عالی حوزوی مشکات بله | سایت .

مدرسه کسب و کار اسلامی حُسنا برگزار می‌کند: الفقه ثم المتجر «دوره مقدماتی فقه کسب و کار» 💠به صورت حضوری💠 🗒 سرفصل‌های دوره: ✅ قواعد مرتبط با کسب‌وکار‌ها‌(قرض، ربا ، بیع و...) ✅ بررسی قراردادهای بانک‌ها، صندوق‌های پژوهش فناوری‌، شتاب‌دهنده‌ها، کراود فاندینگ‌ها و انواع استارت‌آپ‌ها 📝 مدرس: حجت الاسلام احمد ارشاد مدیر مرکز کسب و کار اسلامی حُسنا ⏱زمان: 23 و 24 خرداد به مدت 14 ساعت (هر روز از 8 تا 15) 🏢مکان: یزد، پارک علم و فناوری(کارخانه اقبال)، ساختمان مراکز رشد(ساختمان کوثر)، طبقه 1-، سالن ابن سینا 📎 لینک ثبت نام : https://survey.porsline.ir/s/jZPkQEJP 🔸 جهت کسب اطلاعات بیشتر به آیدی @sjmohammadi در پیام رسان‌ ایتا یا بله پیام بدهید. ----------------------------------------------------------- 💠 گروه حکمرانی و اقتصاد | مرکز راهبری برهان بله | ایتا 💠 مرکز راهبری برهان بله | ایتا @hosna_dore1

گام رو به جلو در گفتمان انتخابات 1403 چیست؟ یک نفر دقیقاً چه چیزی باید داشته باشد تا انتخابش کنیم؟ بخش اول... سوال پرتکرار انتخابات امسال. پرکاری، جهادی بودن، اخلاص، مردمداری، ولایتمداری و دیگر خصوصیات اخلاقی که حتماً باید باشد ولی تا اینجایش گره از کار انتخاب در این انتخابات باز نمیکند. رییس جمهور غیر از خصوصیات اخلاقی باید چه چیزی داشته باشد؟ تخصص؟ برنامه؟ توان اجرایی؟ یا چیزی دیگر؟ 🧾پاسخ حتماً «برنامه» نیست. برنامه را متخصصین می‌نویسند، و مسئول برای تشخیص «لوازم» آن فقط باید خیلی «باهوش و باتجربه» باشد. لوازم را توضیح خواهیم داد. 🦾توان اجرایی هم نیست. این هم مثل قبلی است، و البته که رییس جمهور باید «سیاستمدار» باشد و بتواند به خوبی مجریان را بازی و نقش بدهد، و همچنین با هوش سیاسی خودش (که گاه حاصل تجربه اجرایی نیز هست) بر کار نظارت کند. 👨‍🎓و اما تخصص. اتفاقاً به دلیل سطح بالای مدیریت در ریاست جمهور و تعدد و تنوع مسائلی که با آن درگیر است مدیریت اجرایی از یک سنخ خاص یا نگاه تخصصی خیلی خاص برای این پست مضرّ هم باشد. چه بسا متخصصینی که دل و عقلشان را در تخصصشان گذاشتند و «بخشی نگر» شده‌اند. 💯تا اینجا به دو ویژگی «هوش» و «سیاست» رسیدیم؛ یا در یک کلام «هوش سیاسی» در بازی با افراد، نخبگان و افکار عمومی از یک سو، و تفکر نقادانه در ارزیابی پروژه ها و فهم و حدس حواشی و دور نخوردن و... . 💥اما کار به اینجا ختم نمی شود. رییس جمهور برای اکنون کشور باید «ایده» داشته باشد، خصوصاً در زمینه اقتصادی. ایده با برنامه متفاوت است. چیزی است که فرد، با گوشت و پوستش آن را درک و قبول کرده و با همه هزینه‌هایش قرار است دنبال کند. افرادش را قرار است در راستای این ایده بچیند. نه با اندک هزینه و حواشی قرار است از مسیرش دست بکشد و نه هر حزب اللهی و مقبولی را پست بدهد و دولت را بکند چهل‌تکه‌ی باری‌به‌هرجهت. 💥ایده با برنامه متفاوت است. ایده همان جهت و کلان‌پروژه‌ای است که به طراحان برنامه و متخصصین می‌شود سفارشش داد تا «در جهت آن» برنامه‌ریزی کنند. صدالبته کسی که آنقدر فکر کرده تا ایده را با گوشت و پوستش قبول کند، حتما تصویری از راهکارها و اجمالی از برنامه‌های این «مسیر» را نیز در ذهن دارد اما نیازی به بیش از اجمال نیست. 💹ایده مورد نیاز اکنون اقتصاد کشور و تصویر منسجم راهبرد اقتصادی‌اش چیست؟ تعدیل قیمت‌ها و ایجاد بازار آزاد؟ یا کنترل بانک‌ها؟ (معنای کنترل هم در این ایده باید شفاف باشد). چرخش به شرق و اتکا به انتقال سرمایه و تکنولوژی از چینی‌ها؟ در مقابل چه داده‌ای؟ یا شاید هم تصویر خاصی از «چگونگی» اقتصاد مردمی؟ 💬کسی که روی ایده فکر کرده راحت می تواند لوازمش را توضیح بدهد، به صورتی همه‌فهم: بخش پیشران پیشرفت در این ایده چیست؟ چه کسانی یا قشرهایی از این وضع نفع می برند و چه کسانی متضرر می شوند که باید از هم اکنون در تبلیغات و گفتمانم قیدشان را بزنم و مخالفینشان را جذب کنم؟ پروژه‌های اولویت‌دار کدام می‌شود؟ و... 💯 اگر کسی این را در کنار «هوش سیاسی» داشت، حتماً انتخابش کنید. البته بعد از نسبت‌گیری با ایده‌اش . بقیه هندوانه دربسته‌اند، یا حتی بدتر از آن. 💥جدا از این که ایده هرکدام از نامزدهای کنونی چیست و کدامهاشان اصلا ایده دارند، به نظر می‌رسد اصلی‌ترین کار فعلاً همین است که هندوانه را «به شرط چاقو» وارد انتخابات کنیم. خود هر نامزدی می‌تواند در همین مسیر، حرف اصلی و اصل حرفش را بزند یا اگر از این چیزها ندارد مجبور شود پیدا کند. دیگرانی هم با توجه به سابقه کاری یک نفر، ممکن است ایده او را -اگر در این لایه ایده داشته باشد- از او برداشت کنند و شفاف، به مردم اعلام نمایند. 💥 مسئله سیاستی وقتی «سیاسی» شد، دیگر طرف رای همین ایده‌اش را گرفته است و چندان هم نمی‌تواند زیرش بزند . تابحال که این بوده، دولت سازندگی و اصلاحات و عدالت و مذاکره هرکدام «اجمالاً» به ایده‌شان پایبند بوده‌اند. هرچند اکنون پس از پایان دولت‌هاشان فهمیده‌ایم منظور از ایده هرکدامشان چه بوده است، و نه در انتخاباتشان. (غیر از دولت اعتدال که ایده‌اش را قبل از انتخابات شفاف کرد). 👤 محمد خلیلی ----------------------------------------------- 💠 گروه حکمرانی و اقتصاد | مرکز راهبری برهان بله | ایتا 💠 مرکز راهبری برهان بله | ایتا .

گام رو به جلو در گفتمان انتخابات 1403 چیست؟ یک نفر دقیقاً چه چیزی باید داشته باشد تا انتخابش کنیم؟ بخش دوم... اما در نامزدهای کنونی انتخابات: با اطلاعات فوق ناقصمان به چند مثال می پردازیم باشد که در فرایند انتخاب، کامل گردد. 1️⃣مثلا قالیباف، اگر ایده‌اش را اعلام هم نکرده، اجمالا از سابقه‌اش چیزهایی معلوم می شود. جنس سیاستهای تعدیلی و بازار آزاد، تاکید بر حرکت های ایجابی فرهنگی و تاکید کمتر بر محدودیت‌زایی فرهنگی (که به نظر نگارنده سیاست غلطی است)، به همراه تاکید بر «پروژه‌ها»ی بزرگ پراکنده دولتی برای به حرکت انداختن چرخ اقتصاد با سرجمع این پروژه‌ها. احتمالاً اگر از قالیباف بپرسند دقیقاً پروژه‌های عملیاتی‌ات را در چه طرح ذهنی‌ای به هم پیوند زده‌ای که در آینده در یک تصویر منسجم سیاستی به هم برسند، پاسخی نداشته باشد؛ البته می‌تواند بعضی از اوصاف تصویر مطلوبش را توضیح دهد و به سوی آنها پروژه تعریف کند مثل همین آزاد بودن قیمت‌ها. 2️⃣جلیلی از نظرهایی بهتر است. به نظر می‌رسد ایده مردمی سازی، و آزاد کردن ظرفیت ها در ذهنش -و در طرح‌های دولت سایه‌اش- حداقل روی کاغذ نضج یافته و تا حدی هم پایش خواهد ایستاد. البته بعید است پروژه های عملیاتی مثل قالیباف از آب در بیاورد و تک پروژه‌های بزرگ و بسیار را به نهایت برساند؛ اما الان مسئله اصلی هم آن نیست. اما مشکل اصلی این است که حداقل «بنده از این نضج ذهنی» و محتوایش اطلاعی ندارم. طبعاً بسیاری از رای دهندگان دیگر نیز چنینند، و لذا نسبتی هم با این ایده نمیتوانند بگیرند. ایده را باید در عرصه سیاسی و با هدف کسب جمعیت همراه، برای مخاطبان «تصویر کرد». 3️⃣و4️⃣ بیرون از بازه میان این دو نفر، شاید از آن طرف بتوان نیکزاد را مثال زد؛ و از این طرف، احمدی نژاد را که بیش از همه توانسته «کلان‌تصویر»ی ارائه دهد تا مسائل و اولویت ها در آن جایشان را نشان دهند. اما به هرحال، همه این ها حدسهای ذهنی نگارنده است از مجموع اطلاعات اجمالی‌اش تاکنون. و خواسته‌اش هم این است که به سمت شفاف کردن این مسیر برویم. 💥راستی، از بین اینها رای من تا این لحظه به جلیلی می‌رسد. 👤 محمد خلیلی ----------------------------------------------- 💠 گروه حکمرانی و اقتصاد | مرکز راهبری برهان بله | ایتا 💠 مرکز راهبری برهان بله | ایتا .