*⃣ زمانی نرخ گندم و نان روز به روز در مدینه بالا میرفت و نگرانی و وحشت بر همه مردم مستولی شده بود. آن کس که آذوقه سال را تهیه نکرده بود در تلاش بود که تهیه کند و آن کس که تهیه کرده بود مواظب بود آن را حفظ کند. در این میان مردمی هم بودند که بهواسطه تنگدستی محبور بودند روز به روز آذوقه خود را از بازار بخرند.
✅ امام صادق علیه السلام به متعب مسئول خرج خانه خود فرمود:
– متعب اجناس در حال گران شدن است ما امسال در خانه چه مقدار خوراکی داریم؟
– متعب: عرض کردم:
– به قدری که چندین ماه را کفایت کند گندم ذخیره داریم.
– آنها را به بازار ببر و در اختیار مردم بگذار و بفروش!
– یابن رسول الله! گندم در مدینه نایاب است، اگر اینها را بفروشیم دیگر خریدن گندم برای ما میسر نخواهد شد.
– سخن همین است که گفتم، همه گندم ها را در اختیار مردم بگذار و بفروش!
– پس از آنکه گندم ها را فروختم و نتیجه را به امام اطلاع دادم حضرت فرمود:
– بعد از این، نان خانه مرا روز به روز از بازار بخر؛ نان خانه من از این پس، باید نیمی از گندم و نیمی از جو باشد و نباید با نانی که در حال حاضر توده مردم مصرف می کنند، تفاوت داشته باشد.
من – بحمدالله – توانایی دارم که تا آخر سال خانه خود را با نان گندم به بهترین وجهی اداره کنم، ولی این کار را نمی کنم تا در پیشگاه الهی اقتصاد و محاسبه در زندگی را رعایت کرده باشم.
داستان های بحارالانوار ، ج ۱
🔻در علوم اجتماعی اصطلاحی بهنام «پیشگویی خودانجام» وجود دارد و به معنای پیشگوییای است که بهصورت مستقیم یا غیر مستقیم باعث تحقق خود میگردد.
بهعنوان مثال در سال ۱۹۲۹ در ایالات متحده آمریکا که بحران مالی به وجود آمده بود شایعه شد که بانکها در حال ورشکستگیاند. در پی این شایعه مردم به بانکها هجوم بردند و پولهای خود را بیرون کشیدند. همین موضوع باعث شد که بانکها موجودی و سرمایه خود را از دست بدهند و واقعاً دچار ورشکستگی شوند.
🔸در چند ماه اخیر این نوع پیشگوییای خودانجام به شدت در کشور رواج پیدا کرده است. یعنی با شنیدن اندک شایعهای در مورد کاهش تولید یک کالا، مردم به بازار حمله میکنند و با خرید بیش از نیاز خود، تعادل عرضه و تقاضا را به هم میزنند و خود، باعث میشوند که کالا در بازار کمیاب شود. شایعه میشود دلار در حال گران شدن است و مردم تحتتأثیر پدیده رفتار گلهای (Herd behavior) به بازار دلار هجوم میبرند و تمام سرمایه خود را تبدیل به دلار میکنند به طوری که عرضه فوقالعاده دلار توسط دولت نیز نمیتواند عطش خریداران حریص و هراسان را فرو نشاند.
❇️ این در حالی است که در شرایط نیاز مبرم کشور به ارز، چند ده میلیارد دلار در خانه مردم دپو شده است. در کشوری که بر اساس آمار بهازای هر خانوار ایرانی ۲/۱ خودرو وجود دارد، ناگهان عطش به خرید خودرو به قدری زیاد میشود که با باز شدن سایت فروش خودرو، در مدت چند ثانیه تمام موجودی قابل عرضه، خریداری میشود.
هرچند مدیریت ضعیف دولت ها در این زمینه قابل انکار نیست.
✅ اما خود مردم در شرایط سختی و دشواری (به دلیل عدم اعتماد به دولت و تورم انتظاری پیش رو) به رفتاری دست میزنند که باعث وخیم تر شدن اوضاع کشورشان و سپس خودشان میشود و مصداق شعر «یکی بر سر شاخ بن میبرید» قرار بگیرند!
✔️ آیا نباید اندکی عقلانیت اسلامی بر رفتار و تعاملات ما حاکم باشد؟ مگر نه اینکه در متون اسلامی و معارف شیعه بر ایثار و از خودگذشتگی و دوری از زیان رساندن به دیگران تأکید شده است؟ آیا متوجه نیستیم که ولع در خرید بیش از مایحتاج در واقع دزدیدن لقمه از دهان یکدیگر است!؟ اگر به جای دلار و سکه ... دچار کمبود نان و خوراکی در بازار شده بودیم، با یکدیگر چگونه رفتار میکردیم؟
#بازگشت_به_عقب
#بازگشت_به_سلف_صالح
#بازگشت_به_سیره_معصومین
#بازگشت_به_عقلانیت_اسلامی
@Hosseinshabani1368