بسم الله الرحمن‌الرحیم اثر پژوهشی یا ترویجی؛ کدام مهمتر است؟ مقالات معتبر علمی از نظر سطح علمی به دو نوع علمی ترویجی و علمی پژوهشی طبقه‌بندی می‌شوند. تبدیل دانش نظری و پاردایمی به دانش گفتمانی در بدنه جامعه یکی از اصلی ترین رسالت مقاله ترویجی است. با این توضیح: در مقاله ترویجی فرایند پژوهش‌های قبلی و نتایج آنها در یک حوزه تخصصی به‌خصوص و موضوع مشخص مرور می‌شوند و به‌طور خلاصه و در یک مقاله جامع به نگارش در می‌آیند. نویسنده این مقالات همچنین می‌تواند ساختار جدیدی به پژوهش‌های گذشته دهد و نتایج را طبق نظر خود تفسیر کند. مقالات علمی ترویجی برای خوانندگان خود یک دید کلی و از مجموع تحقیقات انجام شده در یک زمینه خاص و نتایج آنها فراهم می‌کند و سعی می کند آنها را به زبان خود برای مخاطبان تفسیر کند. صاحب اثر پژوهشی اما، تنها به تحقیقات پیشین بسنده نمی‌کند، بلکه ایده جدیدی را به جامعه علمی ارائه می‌دهد. اثر پژوهشی به تولید علم می‌انجامد. این همان برگ برنده اثر پژوهشی است! با این حال به نظر می‌رسد، هریک از گونه‌های پژوهشی و ترویجی باید مستقل و با هدف خاص خودش دیده شود، هریک از این دو نوع در جای خودش با اهمیت است؛ برتری اثر پژوهشی بر ترویجی عمدتاً به نوآورانه بودن آن نهفته است. اگرچه مقاله ترویجی نیز خالی از نوآوری نیست، اما نوآوری در اثر پژوهشی در سطح بالاتری ناظر به‌مصادیق پژوهش (تولید نظریه، اصلاح نظریه، تکمیل نظریه، ارتقای نظریه، نقد نظریه، دفاع از نظریه، ارائه کاربرد جدید از یک نظریه، تولید پرسش‌های جدید) است. در حالی که نوآوری در اثر ترویجی در حد مصادیقی از نوآوری نظیر شرح و تفسیر یا قرائت جدید و تنظیم و تنسیق جدید از یک دیدگاه است. با این حال اگر زاویه نگاه‌مان را به سمت ضرورت گفتمان‌سازی آثار نظری متمایل کنیم، می‌توانیم در مواردی اثر ترویجی را از اثر پژوهشی مهمتر بدانیم! تشخیص این موضوع بر عهده سازوکاری است که در نیازسنجی پژوهشی تعیین می‌شود؛ اولویت‌یابی و شاخص‌های آن نباید صرفاً موضوعاتی را تحت پوشش قرار دهد که به تولید علمی می‌انجامند، ای‌بسا ترویج برخی از نظریات سابق مهمتر از تولید علمی جدید در یک امر غیر مهم باشد. تشیخیص موضوع کمی دشوار است، مثلاً پاره‌ای از نظریات مهمی که در سطح جامعه علمی خواص، متوقف مانده، و تبیین آن برای عموم ضروری به نظر برسد، اثر ترویجی را توجیه می‌کند. نکته دیگر اینکه اثر را ترجمان همه‌ی توان نویسنده ندانیم؛ نویسنده مقاله ترویجی لزوماً ناتوان از نگارش پژوهشی نیست، با توجه به توضیح پیش گفته، ای بسا دلیل نگارش ترویجی، رسالتی است که متوجه اقتضای موضوع تحقیق بوده است؛ موضوع، مهم و برای جامعه مخاطبین ضروری بوده و نویسنده را متعهد به ادای وظیفه کرده است. #جشنواره‌علامه‌حلی #ارزیابان #اثر‌علمی‌پژوهشی‌و‌ترویجی ✍️ محمد صدرا مازنی @pavaragi ┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄ حوزه علمیه استان البرز @HowzehAlborz 🌱