❁﷽❁
✍️ تبیین مهندسی دقیق فقهی برخورد با بدعت گزاران در حدیث معروف «باهتوهم» در کلام محقق حکیم اعلی الله مقامه الشریف
1️⃣ «وجوب از بین بردن و حسم ماده فساد از میان توده مردم» یکی از مسلمات قطعی قرآنی، روایی، عقلی و عقلایی است.
بر این اساس یکی از مسلّمات جواز غیبت نزد فقها، موردی است که غیبت مؤمن و هتک ستر او، باعث حفظ دین مردم می شود.
به عبارت دیگر در تزاحم «وجوب حفظ دین» و «حرمت غیبت و هتک اسرار مؤمن»، وجوب حفظ دین، قطعا از اهمیت بیشتری برخوردار است. حتی اگر احتمال اهمیت بیشتر وجوب حفظ دین داده شود، باز باید بر حرمت غیبت، مقدم شود.
2️⃣ باید خاطر نشان کرد که فقها تصریح نموده اند که خطر «از بین رفتن دین»، باید معتدبه و جدّی بوده و غیبت و هتک مؤمن نیز، باید به مقدار نیاز که باعث خروج از تزاحم می شود، باشد و بیشتر از مقدار حاجت، جایز نیست.
البته این نکته مختص به مؤمن است و شامل فرد بدعت گذار در دین نمی شود. زیرا بر اساس روایات متعدد، به جهت از بین بردن فساد بدعت گذار، او هیچ حرمتی ندارد.
ملاک برخورد با چنین افرادی در صحیح «داود بن سرحان» و أدله متعدد دیگر، قطع طمع بدعت گزاران برای فساد در اسلام، هشدار و آگاهی بخشی مردم از فسادهای او و جلوگیری از یادگیری و نشر گمراهی های آنها است.
📚 مصباح المنهاج، الاجتهاد و التقلید، ج 2 ، ص: 274
3️⃣ این مصلحت بسیار کلیدی و أهم باعث جواز مفسده عناوینی مثل غیبت، هتک ستر، سبّ و بهتان شده است.
پیداست که فقهای شیعه در جواز غیبت و سبّ بدعت گذار، هیچ اختلافی ندارند و اگر ما «باهتوهم» را نیز به جواز «بهتان زدن» معنی کنیم، در ملاک جواز، با موارد دیگر متحد است.
4️⃣ در این حکم هیچ تفاوتی میان شیعه و اهل سنت نیست بلکه تطبیق عنوان «بدعت گذار بودن» محوریت دارد. ادعای مخالفت با روح قرآن، انصاف و عدالت هیچ دلیلی غیر از استبعاد ندارد و ریشه آن در عدم تصور صحیح موضوع حکم و مراتب آن است.
✅ نتیجه آنکه: صحیح داود بن سرحان که از طریق امام صادق (ع) می فرماید:
«قال رسول الله(ص): إذا رأيتم أهل الريب والبدع من بعدي فأظهروا البراءة منهم وأكثروا من سبّهم والقول فيهم والوقيعة، وباهتوهم كيلا يطمعوا في الفساد في الإسلام ولا يتعلّمون من بدعهم، يكتب الله لكم بذلك الحسنات، ويرفع لكم به الدرجات في الآخرة»
از کلیدی ترین، مهم ترین و دقیق ترین دستورات اسلام برای حفظ اسلام واقعی و روش برخورد با انحرافات و بدعت ها است.
#وحدت
#تهمت
#باهتوهم
《یادداشت های فقهی _ اجتهادی》
🆔 @Ijtihad_Jurisprudence