🔰به بهانه پیمایش بانوان باحجاب شهر تهران
🔖«این صخره مرجانی»: بازتولید دوباره زنان نهضت
🖊سیدعلی موسوی
◀️رئیس پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم ع
🔻بخش یک
🔸قشر مذهبی جامعه، موتور حرکت امروز جمهوری اسلامی ایران به سمت آرمانهای متعالیاش است. در این میان مردم مذهبی پایتخت به دلیل مقاومت بینظیرشان در برابر فشارهای فرهنگی ـ سیاسی ـ اقتصادی نقش تعیینکنندهتری دارند. پس از طی یکسال هجوم پرخاشگرانه و رادیکال علیه حجاب، طبعاً بانوان تهرانی بهشکل خودآگاهانهای حجاب خود را با «اراده»ی متمایزی برگزیدهاند. از اینرو عمق و قدرت «اراده حجاب» پس از این هجمه با قبل آن قابل مقایسه نیست.
🔹بانوان دارای حجاب دو طیفاند:
1⃣بانوان دارای حجابی که در حجابشان حدود شرعی را رعایت نکردهاند.
2⃣بانوانی که حجاب شرعی را رعایت نمودهاند. در مقایسه این دو طیف، طیف دوم را بانوان محجبه (به معنای خاص کلمه) مینامیم. این طیف، هسته سخت بانوان در حرکت فرهنگی امروز انقلابی ما هستند. بر اساس نمونهگیری تیام، 52.2 درصد این بانوان دارای تحصیلات دانشگاهی و 56.3 درصد شاغل، دانشجو یا بازنشسته هستند. با توجه به دقتهای لازم در انتخاب نمونه با اطمینان خوبی در مورد آن میتوان سخن گفت. به آن معنا که بیش از نیمی از بانوان محجبه، با وجود گذار از دو پدیده دانشگاه و اشتغال که وجوه اساسی زیست مدرن زنانهاند، و با وجود این هجمه، بهصورت کامل به حجاب خود پایبند بودهاند. این پدیده اجتماعی، حاکی از توسعه و عمق زیست پدیدهای است که در کتاب ارزندۀ «آن صخره مرجانی» بهعنوان «زنان نهضت» از آن یاد میکند. این پدیده پیش از انقلاب اسلامی، پدیدهای نادر بود که با پوشش مانتو و روسری و عینکهای آفتابی با قابهای کائوچویی درشت میتوانستیم آن را پیدا کنیم. امروزه این پدیده به گسترهای بزرگ در پایتخت رسیده است. جالبتر ترکیب 41.9 درصدی چادری این طیف است، ترکیبی که 56.8 درصد آنان دارای تحصیلات دانشگاهی و 51.4 درصد آنان شاغل یا بازنشستهاند. این ویژگیها طبعاً نه توصیفی است از زن سنتی و نه توصیفی است از زن مدرن. این نوع زیست زنانه، پدیدهای زاییده نهضت اسلامی ایران معاصر است که توانسته مزیتهای مورد ادعای دنیای مدرن را در عین حفظ مستحکم ارزشهای اسلامی، همراه خود در پدیده پرمؤلفه و پیچیدهای به نام «زندگی» حمل کند.
🔹این به معنای فقدان چالش در این امر پیچیده تمدنی نیست. چالش، طبیعت گذار فرهنگی است. تولد و رشد نوپدیدههای تمدنی چون زنان نهضت نتیجه همین چالش است. مسئله نسبت این طیف با خانه، خانواده، فرزندآوری و میزان پذیرش لایهای از اندیشههای دارای گرایش فمنیستی، طبعاً مسئله زیرساختی این تحلیل است و دادههای دیگر این پیمایش ـ که بعداً منتشر میگردد ـ میتواند در تحلیل آن مفید واقع شود.
🔸ازجمله چالشهای مورد اشاره در دادههای نشریافته در مورد بانوان محجبه آن است که درمجموع 9.3 درصد آنان (که از بین مانتوییها 11.7 درصد و از بین چادریها 2.6 درصد) کاشت ناخن و درمجموع 15.7 درصدشان (که از بین مانتوییها 16 درصد و از بین چادریها 10.7 درصد) عمل زیبایی بینی داشتهاند. این به معنای آن است که 10-15 درصد از ایشان با فشار هنجاری عملهای زیبایی در جامعه زنان همراهی کردهاند. شاید در نگاه اول درصد کمی به نظر بیاید اما حکایت از یک اتفاق دارای امکان توسعه است. ورود این پدیده به زیست این قشر از زنان در ساخت گونهای از زیست مذهبی که به دنبال بهرهبردن از هنجاریهای زیبایی عمومی است، مؤثر میباشد. تحقق چنین زیستهای دوگانهای، منطق «امکان» و «گزینه» را برای زیست اجتماعی بانوان محجبه فراهم میسازد. وجود چنین گزینهای خود زمینه شکلگیری یک بلوک 10-15 درصدی را فراهم کرده است.
❓سؤال اصلی این است که این بلوک چقدر پایایی دارد؟ به عبارتی خانمی که کاشت ناخن کرده، چقدر آمادگی دارد در قدم بعد به جای مقنعه روسری بپوشد و در قدم بعد روسریاش را عقب تر بکشد؟ چقدر احتمال دارد با دانستن احکام شرعی مرتبط با این عمل، دل از آن بشوید تا زیست خود را در طیف مذهبیها پایدارتر کند؟
🔸اینجا است که نقطه تعیینکننده تغییر فرهنگی خود را نمایانتر میسازد. این بلوک اجتماعی، مهمترین نقطه تحول فرهنگیاند. به عبارتی دعوتکنندگان به خیر و فعالان فرهنگی انقلابی قبل از توجه به پدیده کشف حجاب و خانمهای به اصطلاح ضعیفحجاب، باید نسبت به این پدیده احساس مسؤلیت کنند. در صورت فائقآمدن بر این پدیده امکان پیشروی به بلوک بعدی از خانمهای دارای پایبندی کمتر نسبت به حجاب فراهم میشود و حرکت تحولی سمتوسوی خود را تغییر خواهد داد؛ همانطور که این آمار این پیشروی را نشان میدهد. ادامه 🔽🔽🔽
#ایران_آینده👇
🌐https://eitaa.com/joinchat/4069130343Cba3978c77a
🔻بخش دو
🔹همانطور که این آمار این پیشروی را نشان میدهد7 درصد بانوان محجبه بیان کردهاند که مادرشان محجبه نیست. این پیشروی ارزندهای است که سمتوسوی بهرهمندی از سرمایهگذاریهای فرهنگیمان را بهوضوح نشان میدهد. این طیف حجابشان زاییده فضای خانوادهشان نیست و نهادهای اجتماعی و زیست عمومی در جمهوری اسلامی این فضای زیست را برای او فراهم ساخته است.
🔸اما به هر حال دشمن نیز در حال پیشروی در خاک ماست چرا که 24.1 درصد اذعان کردهاند که خواهر غیرمحجبه دارند و با لحاظ اینکه بخشی از ایشان مادران محجبه دارند لذا قسمتی از این درصد را میتوان حوزه پیشرفت دشمن در خاک خودی دانست. از اینرو باید با دقت روی همان بلوک 10-15 درصدی محجبه متمرکز شد. امکان تمرکز بر کل طیفهای مختلف اجتماعی در قدم اول فراهم نیست؛ سنگ بزرگ علامت نزدن است. از یک نقطه کانونی باید آغاز کرد. نقطه مرکزی توجهات ما همین بلوک 10-15 درصدی مورد اشاره در میان خانمهای محجبه تهرانیاند. این قشر تنها با یک منطق زیست همراه خواهد شد. این قشر به دنبال جمع دو پدیده زیست مذهبی و هنجار القائی از محیط است. تا وقتی منطق حجاب برای این طیف تبدیل به منطق هویتی پیشرو نشود، زیستهای دوگانه اینچنینی اقناع نخواهند شد. مسئله اساسی «نوع باور خود محجبهها نسبت به حجاب است» . باید حجاب را به مانند ابتدای انقلاب تبدیل به «نماد هویتی زنان پیشرو نهضت» کنیم. این گونه است که تهدید تبدیل به فرصت میشود. همانطور که طبق شواهد کتاب ارزنده «آن صخره مرجانی»، قبل از پیروزی انقلاب، زن محجبه تبدیل به نماد زن پیشرو نهضت اسلامی شده و حتی زنان مدرن نیز برای رسیدن به این مرجعیت هویتی، محجبه شدند. آنگاه قدرت افسانهای «این صخره مرجانی» را خواهیم دید.
#ایران_آینده👇
🌐https://eitaa.com/joinchat/4069130343Cba3978c77a
❇️تحلیلی بر خط روایت دشمن جهت کاهش مشارکت در انتخابات مجلس 1402
🔶طبق نتایج بررسی، خط سیر رسانهای دشمن در جهت کاهش مشارکت مردم در انتخابات، تلاش دارد فرایندی از استدلالهای چندبعدی ارائه کرده و درنهایت، وجود یک انسداد اجتماعی متصلب در جامعه ایران را به مخاطب القا کند. این فرایند در مرحله نخست، به برجسته سازی انواع مسائل سیاسی، اجتماعی و به ویژه اقتصادی میپردازد تا جامعه ایران را جامعه ای مسئله دار و مبتلا به انواع مشکلات و بحرانهای لاینحل مزمن و فزاینده نشان دهد....
📌ادامه گزارش در لینک ⏩
🔷🔸کارگروه سیاستگذاری فرهنگی پژوهشکده باقرالعلوم (علیه اسلام)🔹🔶
#ایران_آینده👇
🌐https://eitaa.com/joinchat/4069130343Cba3978c77a
سیمای انتخابات مجازی.pdf
442.9K
تحلیلی بر خط روایت دشمن جهت کاهش مشارکت در انتخابات مجلس 1402
کارگروه سیاستگذاری فرهنگی پژوهشکده باقرالعلوم علیه السلام
#ایران_آینده👇
🌐https://eitaa.com/joinchat/4069130343Cba3978c77a
🔖ای بلبل عاشق جز برای شقایقها مخوان
بخش1
🖋سیدعلی موسوی
📍بر اساس پیمایش تیام 40.7 درصد بانوان محجبه تهرانی اعلام کردهاند قطعاً در انتخابات مجلس 1402 شرکت نخواهند کرد. همین یک داده برای شکستن کلیشههای ذهنی ما در مورد افراد مذهبی و محجبه کافی است. تصور عمومی نخبگان انقلابی این است که ایشان همواره در انتخاباتها و راهپیماییها شرکت میکند؛ در حالیکه ما معمولاً همراهی این قشر را مسلم فرض میکنیم. از همینرو سیاستهای تبلیغی ما به دنبال جذب کمتر مذهبیها یا غیرمذهبیها است. میتوان از این 40.7 درصد بهعنوان قشر فراموششده یاد کرد. جمعی که در سیاست تبلیغی ما دیده نمیشوند. تلقی کلیشهای ما تنها دو گروه را میبیند: مذهبیِ مدافعِ انقلاب و غیرمذهبیِ منتقد. بر اساس تلقیهای وراثتی گروه مذهبیِ منتقد را به اقلیت نادر انجمن حجتیهای تأویل میبریم و از اینرو نادیدهگرفتن این اقلیت ناچیز را امری بدیهی میشماریم و حال آنکه 40.7 درصد یعنی این تعمیم توهمی بزرگ از یک کلیشه ذهنی نادرست است.
🔹در این کلیشه برای حل مشکل مشارکت حداکثری بهناچار باید به مطالبات جریان اصلاحطلب یا به تعبیر دقیقتر تجدید نظر در اصول انقلاب تن داد. کلیشهای تکراری که افزایش مشارکت را به وادادگیهای بیشتر در مقابل غربگرایی و ولنگاری پیوند میزند. فعالان سیاسی اصولگرا نیز برای پرکردن این شکاف تخیلی سعی میکنند، طعمی از وادادگی فرهنگی و سیاسی را همواره در حاشیه کمپین انتخاباتیشان داشته باشند. نوع انتخاباتها شیب مواضع «به اصطلاح اصولگرایان» را به سمت وادادگی فرهنگی (با نماد حجاب) در مقابل هجمه داخلی و وادادگی سیاسی (با نماد برجام) در مقابل هجمه خارجی میبرد. امری که درنهایت تفاوت جوهری میان اصولگرایان و اصلاحطلبان را نه در دوگانه گفتمانی وادادگی و مقاومت فرهنگی ـ سیاسی، بلکه در وابستگی به قبیله و شرکای سیاسی تأویل میبرد.
🔸«جمهوری اسلامی نباید قشر غیرمذهبی را ندیده بگیرد. جمهوری اسلامی برای همه مردم ایران است.» این جملات هرچند کاملاً درست است اما پشتصحنه ذهن تأکیدکنندۀ بر این جملات بهعنوان یک سیاست، حاوی تلقیهای به وضوح غلطی از جامعه ایران است. نه فقط بخش اصطلاحاً ضعیفحجاب جامعه یا همان قشر کمترمذهبی بلکه حتی قشر بیحجاب که مرتکب کشف حجاب شده است، خود را مذهبی میداند و غیر مذهبی بودن را اتهام برمیشمارد. به عبارتی طیف غیرمذهبی، رفتار خارج از چارچوب مذهب خود را، خارج از هویت خود برمیشمارد و اذعان میکند که مرا بر اساس این رفتارها قضاوت مذهبی نکن! غیر مذهبی بودن تبدیل به یک هویت راسخ در جامعه ایران نشده و نمیشود.
🔹تلقی این اقشار در «تصنیف مذهبی»ِ خود، به معنای مرجعیت مذهب در جامعه ایران است. این مرجعیت ذهنی الزاماً به معنای التزام عملی نیست اما نشاندهنده نوع گرایش هویتی توده مردم ایران به سمت هویت مذهبی است. این امر در دو پیمایش قبلی تیام بهوضوح معلوم بود.
در پیمایش قبلی تیام در میان خانمهای بیحجاب تهرانی، کشف حجاب بیشتر برای تجربه و جذابیت بوده است. آنان هیچ قصد جنگ با حجاب به مثابه یک امر مذهبی را ندارند و حتی خود را در حال نقض فرمان الهی نمیبینند، چراکه تنها 15.6 درصد ایشان حجاب را دستور خداوند میدانند. این گروه حتی به دنبال حمایت از غرب در این کنش خود نیستند. تنها 13.3 درصد آنان اعلام کردهاند که غرب در حال مدیریت بیحجابی در ایران است. از سویی حتی این قشر به دنبال درگیری با مذهبیها نیز نیست. این قشر بهخلاف بازنمایی رسانهای دشمن، تمایل به پرخاشگری در مقابل نهی از منکر قشر مذهبی ندارد. 44.8 درصد این قشر اظهار کردهاند تذکر مؤدبانه را میپذیرند و تنها 27.5 درصد مخالفت کردهاند.
🔸در پیمایش اول تیام که در اوج اغتشاشات و فشار روانی آن، در میان خانمهای ضعیفحجاب تهرانی به انجام رسید، 62 درصدشان در همان زمان اعلام میکردند که معتقدند حجاب به نفع آنان است. 51.1 درصد اهل نماز خواندناند و 59.5 درصد حجاب را عامل حفظ حریم خانواده میدانند. این طیف خود را باحجاب تلقی میکنند و در اوج فشارهای آن زمان نیز حاضر به کنارگذاشتن حجاب خود نشده بودند.
◀️ادامه
#ایران_آینده👇
🌐https://eitaa.com/joinchat/4069130343Cba3978c77a