✅ مدیر گروه مطالعات اعتاب مقدس بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی مطرح کرد:
🔹توپ بستن حرم مطهر، تلخترین رویداد دوره قاجار برای شیعیان
🔸مدیر گروه مطالعات اعتاب مقدس بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی گفت: واقعه به توپ بستن حرم مطهر از مهمترین و تلخترین رویدادهای اواخر دوران قاجار برای شیعیان و دوستداران امام رضا(ع) و مجموعه معماری حرم مطهر بود.
👤 دکتر مرتضی انفرادی همزمان با سالروز به توپ بستن حرم مطهر رضوی، در گفتوگو با آستاننیوز، گفت: حرم مطهر امام رضا(ع) به عنوان یکی از مهمترین اعتاب مقدس و اماکن متبرکه مسلمانان به شمار میرود، در واقع از زمان بنای این حرم ملکوتی و در طول تاریخ رخدادها و وقایع متعددی در آن روی داده است که حادثه تلخ و اندوهبار واقعه توپبندی حرم مطهر رضوی توسط نیروهای روس بود.
🏷 وی افزود: متاسفانه به دلیل مباحث سیاسی، اعتقادی و اجتماعی و همچنین اختلاف گروهها و کشمکش کشورها، اعتاب مقدس همواره در معرض تهدید و تخریب بودند کما اینکه انفجار در حرم عسکرین(ع)، تخریب حرمهای بقیع و اماکن متبرکه سوریه وعراق از جمله آنهاست.
🏷 وی ادامه داد: ضعف و ناتوانی حاکمان خراسان، مقامات عتبه رضویه و بیانگیزگی نیروهای محافظ شهر و شهربانی و همچنین حضور اشرار و... سبب آشفتگی و آشوب در شهر مقدس مشهد شد و اختلاف مردم با حاکمیت رفته رفته منجر به تحسن و بستنشینی عموم مردم در حرم مطهر رضوی شد.
🏷 این پژوهشگر ادامه داد: در یکی از این بستنشینیها، همزمان با نوروز ۱۲۹۱ شمسی و مصادف با ربیعالثانی ۱۳۳۰ قمری، درگیری بین متحسنین و نیروهای روسیه شکل گرفت، صدای توپهای روسی، مناجات زائران حرم رضوی را بر هم زد و سربازان روسی به حرم مطهر تعرض کردند و از چند ناحیه به سوی حرم تیراندازی کردند.
🏷 وی خاطر نشان کرد: ارتش روس به این وادی مقدس اهانت کردند، آنان با اسبهای نظامی خود به داخل حرم مطهر وارد شدند و حتی برخی از اشیا قیمتی و کتابهای کتابخانه حرم مطهر را نیز به یغما بردند، این واقعه در نگرش مردم به روسیه تاثیرات منفی داشت و مردم اعتراض و لعن خود را در قالب شعر به ارتش و سربازان روسیه اعلام کردند.
♦️به گفته مدیر گروه مطالعات اعتاب مقدس بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، در برخی از نقلهای تاریخ آمده است، حدود 300 گلوله به حرم اصابت کرد که خسارات فراوانی به اماکن متبرکه به ویژه گنبد مطهر، گلدستهها و مسجد گوهرشاد وارد آمد.
رونمایی از کتاب «عالم آل محمد، الامام علي بن موسیالرضا (ع)» در حرم مطهر رضوی
🔺در شب رحلت حضرت فاطمه معصومه (س)، کتاب «عالم آل محمد، الامام علي بن موسیالرضا (ع)» در حرم مطهر رضوی رونمایی شد.
حجتالاسلاموالمسلمین سید محمد ذوالفقاری مدیر زائران غیرایرانی حرم مطهر رضوی در حاشیه مراسم رونمایی این اثر:
🔹 این کتاب نوشته شیخ فوزی آل سیف از علمای منطقه قطیف عربستان است که آیین رونمایی از این اثر، با حضور زائران عربزبان حرم مطهر رضوی برگزار شد.
🔹چاپ اول این اثر در ۲۰۰۰ نسخه بهصورت رقعی توسط مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی انجام شد و با تلاش بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی به مرحله چاپ رسید.
👇متن کامل خبر:
https://astan.ir/vZNypS
@aqr_ir
هدایت شده از مرکز اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی
روایتگری میرزا طاهر رضوی از واقعۀ توپبندی حرم رضوی(بهزاد نعمتی )
چکیده
در آرشیو کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی، تصویری وجود دارد که واقعه توپبندی حرم مطهر در 1330 ق را روایت میکند. این تصویر از جهات مختلف تاریخی و هنری، اثری مهم محسوب میشود که بهمنظور اطلاعرسانی یک رویداد خاص و با رویکرد و شیوهای ویژه ترسیم و منتشر شده است. میرزا طاهر مصنع رضوی، هنرمند و صنعتگری که سمتهای نایب مشرف روشنایی و ساعتسازی حرم مطهر را بر عهده داشت، پس از حملة روسها به حرم رضوی، واقعه را به نحوی تأثیرگذار و مملو از عناصر مختلف، در قالب نگاره ترسیم کرد. هرچند منابع تاریخی درباره جزئیات واقعه اختلاف دارند، بااینهمه، مرور گزارش منابع از واقعه و تطبیق آنها با نگاره میرزا طاهر، نگاه او به واقعه و نیز ترفندها و عناصری که برای اثرگذاری بیشتر بهکاربرده را روشن میکند. این اثر از اولین نمونههای اطلاعرسانی و نیز تبلیغ هنری علیه نیروی متجاوز است که در قالب یک تکنگاره چاپ سنگی تولید و منتشر شده است. بنابراین، علاوه بر اهمیت سندی و تاریخی که بهعنوان یک روایت آمیخته با تخیل هنری نزدیک به زمان واقعه دارد، نگاه او و تأکیدش بر عناصر تأثیرگذار و نیز استفادهاش از ابزار چاپ سنگی برای آگاهیبخشی دربارۀ یک رویداد مشخص، از حیث روایت و خبررسانی ارزشمند میشود، بهویژه که آفرینندۀ آن، از هنرمندان اهل مشهد و خادمان حرم مطهر نیز بوده است.
جزئیات بیشتر درنشریه الکترونیکی پژوهشنامه مطالعات اسنادی
✅ رئیس بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی:
🔹 اهل هنر باید به داد کتاب برسند
🔸 رئیس بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، گفت: امروز اگر هنرمندان به داد کتاب نرسند ممکن است به فراموشی سپرده شود.
👤دکتر احد فرامرز قراملکی در نشست تخصصی «هنر اسلامی با تاکید بر منابع میراثی آستان قدس رضوی»، که صبح امروز 23 مهرماه در تالار شیخ طوسی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، با حضور جمعی از اساتید دانشگاه هنر اسلامی استان اصفهان در دو میز تخصصی با موضوعات «حرم مطهر رضوی و مطالعات هنر اسلامی» و «قرآن کریم و مطالعات هنر اسلامی» برگزار شد، عنوان کرد: امیدواریم برگزاری این گونه نشستها و رفت وآمدهای علمی، سرآغاز همکاریهای مشترک بین دانشگاه اصفهان و بنیاد پژوهشهای اسلامی باشد.
🏷 وی با بیان اینکه بخشی از میراث هنری ما در زمینههای مختلف با کتاب پیوند خورده است و این پیوند در آثاری همچون شاهنامه، مثنوی، حافظ و... مشاهده میشود، گفت: این پیوند، پیوند مبارکی است و اهل هنر با زیبا سازی کتاب، دِین خود را به جامعه ادا کرده و کتاب را خواندنیتر میکنند.
🏷 به گفته دکتر قراملکی برای ارتباط بیشتر با کتاب باید آن را جذاب تر کنیم. کتاب نیاز به هنر دارد و امروز اگر هنرمندان به داد کتاب نرسند رفته رفته رو به فراموشی سپرده میشود.
🏷 وی ادامه داد: امروز قصه هنر زیباآفرینی کتاب ظرافتهای خاصی پیدا کرده است و متاسفانه آثارمان در این حوزه با سطح جهانی فاصله دارد.
🔖 تجلی علم الاسما در کتیبه اسماء الحسنی پیر بکران
🏷 استاد دانشگاه اصفهان، نیز در ادامه این نشست، به موضوع « تجلی علم الاسما در کتیبه اسماء الحسنی پیر بکران» اشاره کرد و گفت: کتیبه اسماالحسنی در بقعه پیر بکران کتیبهای گچی به خط کوفی بنایی در زمینه شطرنجی و روبروی کتیبه (صلوات کبیره) در ضلع غربی صحن بقعه است.
🏷 استاد جوکار ادامه داد: با احتساب اسماء تکراری، مجموعه 66 اسم خداوند در این کتیبه در کنار هم چیدمان شده است به گونهای که تعادل و توازن کامل در بین فضای مثبت ومنفی به چشم می خورد. در واقع نحوه چیدمان اسما الهی در این کتیبه به طور اتفاقی و تصادفی نیست.
🔖 مروری بر آینه کاریهای دارالحفاظ حرم مطهر رضوی
🏷 پژوهشگر گروه فرهنگ و هنر اسلامی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی نیز در ادامه این نشست به مروری بر آینه کاریهای دارالحفاظ حرم مطهر رضوی پرداخت و به پیشینه آینه کاری در ایران دوره های صفویه، زندیه و قاجاریه و پهلوی اشاره کرد.
👤 میثم جلالی،همچنین به پیشینه آینه کاری در خراسان اشاره کرد و افزود: در شهرهای بیرجند(ارگ بهارستان، عمارت اکبریه، عمارت رحیم آباد و آرامگاه حسام الدوله) طبس (باغ نو)، بجنورد( آینه خانه مفخم) و مشهد (خانه رشتیها، جواهری ماه و خانه پهلوانزاده) نمونههایی از آینه کاری مشاهده میشود.
🏷 وی در ادامه به تبیین پیشینه تزئینات معماری در حرم مطهر رضوی پیش از دوره قاجار پرداخت و خاطر نشان کرد: در آثاری همچون، سفرنامه ابن بطوطه، مکارم الاخلاق، گلستان هنر، اسناد صفوی، اسناد افشاریه و برخی از محققان و صاحبنظران به این تزئینات اشاره شده است.
نقد دیدگاه برخی از محققان غربی در باب چگونگی پیدایش کوفی شرقی
🏷 استاد دانشگاه آزاد اسلامی مشهد نیز با موضوع «نقد دیدگاه برخی از محققان غربی در باب چگونگی پیدایش کوفی شرقی» به ایراد سخن پرداخت و گفت: در حوزه هنر اسلامی پژوهشگران غربی نقش موثری در شناساندن و پایهگذاری تاریخنگاری هنر اسلامی در جهان ایفا میکنند.
👤 دکتر مهدی صحراگرد، تصریح کرد: غربیها کارهای جدیدی انجام دادند و دقت بالایی دارند، ما نیز ناگریزیم به پژوهشهای آنان ارجاع دهیم اما نباید تکیه بر آراء آنان کنیم و با دید انتقادی به آنان بنگریم.
🏷 پژوهشگر کتابخانه مرکز آستان قدس رضوی، نیز از دیگر سخنرانان این نشست تخصصی به معرفی «پارچهای هزار ساله در پناه قرآن» پرداخت و به عناصر موجود در نسخهپردازی مکتب هرات و دوره تیموری و صفوی و عناصر موجود در نسخه پردازی مکتب شیراز دوره تیموری و صفوی اشاره کرد.
🏷 سید امیر منصوری، ادامه داد: اولین اطلاعات استفاده از پارچه در نسخههای خطی متعلق به قرن دهم و دوره صفویه به بعد است. اما پارچههایی در مرکز اسناد آستان قدس رضوی موجود است که به هزاره سوم پیش از میلاد بر میگردد و اولین مصنوعات در شوش یافت شده است.