هدایت شده از کتاب جمکران 📚
🔲 جنگ هیبریدی معاویه بر علیه #امیرمؤمنان_علی علیهالسلام
پرسیده بودم این خطاب از کیست، به چه کسی:
هنگام اعزام لشکر، ...... برای وداع با ...... از شهر بیرون آمد و ...... را به تقوای الهی، مدارا، طمأنینه و عجله نکردن و نیکی به همهی مردم سفارش کرد، و اینکه اگر کسی به او روی آورد او را بپذیرد و هر کس به او پشت کرد ابتدا او را عفو کند و به او مهلت بدهد، اگر برگشت او را بپذیرد و اگر برنگشت، آنوقت او را مجازات کند و مردم را به صلح و اتحاد فرا بخواند و...
[ابن هلال ثقفی کوفی، الغارات، ج1، ص179]
https://lib.eshia.ir/12545/1/179
اما پاسخ حیرتانگیز، تأمّلبرانگیز و عبرتآموز آن!
این خطاب معاویه است به عمروعاص! هنگامی که معاویه میخواست عمروعاص را برای جنگ با سپاهیان حضرت امیر صلوات الله علیه و آله گسیل دارد!
تنها جملهی این خطاب که تمایز سخن آن ملعون با سخنان حضرت امیر صلوات الله علیه و آله را مشخص میکند، جمله آخر است که ابتدا آن را نیاوردم.
در آن جمله معاویه در پایانِ مواعظِش! به عمروعاص میگوید:
«اگر پیروز شدی، باید کسانی را که در نبرد به تو یاری رساندهاند را (فارغ از انگیزهها و سوابق و...، صرفاً به جهت اینکه تو را در نبردی که پیروز شدی یاری کردهاند) نزدیکترینِ افراد به خودت قرار دهی.»
🔅اینجا تمایز راه #امیرمؤمنان علی(علیهالسلام) با آن ملعون مشخص میشود!
چرا؟
چون #حضرت_علی صلوات الله علیه و آله نیز شبیه چنین مواعظ و اندرزها و توصیههایی را برای مالکاشتر نگاشتهاند (نامه 53 #نهج_البلاغه)،
در آنجا امام سه ملاک را برای این امر (یعنی نزدیککردن مردم به خود) مشخص کردهاند که هر سه از مصادیق مهم تقوا هستند!
1⃣ ملاک نخست اینکه کسی را که به خود نزدیک میکنی، در سابقهاش نزدیکی و همکاری با بدکاران از قبل نباشد!
[بدترین وزرای تو وزیری است که پیش از تو وزیر اشرار بوده، و در گناهانشان شرکت داشته، چنین کسی نباید از محرمان و نزدیکان تو باشد، که اینان یاران اهل گناه، و برادران اهل ستماند...]
(حال آنکه اکثریت مطلق کارگزاران معاویه را یکسری اشرار تشکیل میدادند!)
2⃣ ملاک دوم اینکه نزدیکترین اشخاص به تو کسانی باشند که سخن تلخ حق را بیشتر و صریحتر از همه به تو میگویند، هر چند که برای تو تلخ باشد!
[و نیز باید از وزرایت برگزیدهترین و نزدیکترینشان نزد تو وزیری باشد که سخن تلخ حق را به تو بیشتر بگوید، و نسبت به آنچه که خداوند برای اولیائش خوش ندارد کمتر تو را یاری دهد...!]
(حال آنکه به گواه تاریخ، از ملاکهای نزدیک معاویه شدن، چربزبانی و چاپلوسی هر چه بیشتر نسبت به او بود!)
3⃣ ملاک سوم اینکه از یکسو اهل صدق و راستی و پرهیز از معصیت باشند و از سوی دیگر اهل مجیزگویی و تعریف و تمجید از تو نباشند!
[به کسانی که اهل ترک معصیت و صدق و راستیاند بپیوند، و آنان را آنچنان تعلیم ده که از تو زیاد تعریف نکنند و بیهوده به کاری که انجام ندادهای تو را نستایند، که تمجیدِ فراوان، ایجاد کبر و نخوت کند و به گردنکشی نزدیک نماید.]
(حال آنکه دست راست و چپ معاویه، عمرو عاص و بسر بن ارطاة بودند که اولی تمثال دروغ و مکر بود و دومی تمثال جنایت و هوسرانی)
حال یکبار دیگر ترجمه را بخوانید❗️
ببینید چقدر ادبیات معاویه، شبیه ادبیات حضرت امیر است (به جز آن یک تفاوت ظریف و البته بسیار عمیق که بیان شد)
این فقط یکقطره از مواجهه جبهه باطل با جبهه حق در زمان امیرمومنان بود؟
مواجههای از جنس جنگ هیبریدی؟
▪️چرا #حضرت_علی علیهالسلام نتوانستند برخی کارگزارانشان را که خود بارها توبیخ و اذعان به نالایق بودنشان داشتند، از کار برکنار کنند؟ (نظیر اشعث بن قیس یا شریح قاضی و...)
▪️ چه میشود که یک مجموعه حتی با وجود داشتن رهبری چون #امیرمؤمنان(علیهالسلام) شکست میخورد؟!
▪️عملکرد جبهه نفاق درون جبهه حق چگونه است؟
▪️مهمترین عملیاتهای جبهه باطل از بیرون و منافقین درونی چگونه علیه جریان حق شکل میگیرد؟
▪️فتنههای بزرگ چگونه رقم میخورد که اکثر مطلق مردم و خواص را زمین میزند؟
متاسفانه تصوّر فانتزیای از حکومت حضرت امیر در اذهان ایجاد شده [نظیر عدم وجود هیچ نقصانی در حکومت حضرت "نقصها البته به عملکرد حضرت امیر که عصمت الله الکبری هستند بازگشت نمیکند، بلکه میوه عدم اطاعتها و سستیهای زیردستان و... است"، یا اینکه حضرت امیر هیچ عکسالعمل خشنی با مخالفان خود نداشتهاند و...] این موارد تنها با مطالعه تاریخ و کتب تاریخی متقن نظیر #الغارات، #نهجالبلاغه و ... برطرف میشود و خواننده نگاهی واقعی به دوران حکومت حضرت پیدا میکند.
✅ این نگاه بسیار برای فهم شرایط امروز جامعه اسلامی، آیندهی نزدیکِ انقلاب اسلامی، نسبت وقایع با رهبر انقلاب، کارگزاران و مردم، راهگشاست.
✍ علی مصباحی
📘📘📘📘📘
✅ کانال رسمی کتاب جمکران:
@ketabeJamkaran